Đức Thánh cha Phanxicô cách chức ban lãnh đạo Hội Hiệp sĩ Malta, bổ nhiệm ban lãnh đạo lâm thời, đồng thời công bố Hiến pháp mới cho hội này, và triệu tập một Tổng hội đặc biệt, ngày 25 tháng Giêng năm tới, với các quy luật mới do ngài ban hành.
Đức Thánh cha đi tới những quyết định nghiêm khắc trên đây, hôm 03 tháng Chín vừa qua, sau hai năm tìm cách cải tổ Hội Hiệp sĩ Malta, nhưng gặp phải sự kháng cự của ban lãnh đạo. Họ cùng với những người cùng xu hướng mạnh mẽ phản đối Đức Hồng y Silvano Tomasi, đặc ủy của Đức Thánh cha trong việc cải tổ hội này.
Hội Hiệp sĩ Malta là một tổ chức có quy chế của một thực thể quốc tế, có từ gần 1.000 năm nay, có chủ quyền như một quốc gia, có quan hệ ngoại giao trên cấp đại sứ với 106 nước trên thế giới. Về phương diện tinh thần và tu đức, hội có quy chế như một dòng tu Công giáo và dưới khía cạnh này hội tùy thuộc Đức Giáo hoàng.
Hội Hiệp sĩ này hiện có 13.500 thành viên nam nữ trên thế giới, trong đó chỉ có gần 40 thành viên có ba lời khấn như tu sĩ. Ngoài ra, hội có 80.000 thiện nguyện viên trên thế giới, trong đó có nhiều bác sĩ và nhân viên y tế. Phần lớn các hoạt động của hội thuộc lãnh vực từ thiện và y tế.
Trong những năm gần đây, có sự khủng hoảng và xung đột trong giới lãnh đạo của Hội Hiệp sĩ Malta nên Đức Thánh cha đã quyết định cải tổ hội, cụ thể là thay đổi Hiến pháp và bộ luật của hội. Đức Hồng y Silvano Tomasi, 79 tuổi, thuộc dòng Scalabrini và nguyên là một Sứ thần Tòa Thánh.
Sắc lệnh của Đức Thánh cha khẳng định rằng: “Sau khi lắng nghe và đối thoại với nhiều đại diện của Hội Hiệp sĩ, nay đã đến lúc kết thúc tiến trình đổi mới đã được khởi sự, trong niềm trung thành với đoàn sủng nguyên thủy. Để bảo vệ sự hiệp nhất và mưu ích hơn cho Hội Hiệp sĩ Malta, tôi công bố Hiến pháp mới của hội, kèm theo qui luật của hội, và truyền rằng các văn kiện này có hiệu lực ngay”.
Đức Thánh cha quyết định bãi chức bốn vị lãnh đạo và giải tán Hội đồng lãnh đạo tối cao hiện nay và thành lập Hội đồng tối cao lâm thời, đứng đầu là thầy Emmanuel Rousseau và có 12 thành viên khác.
Đức Thánh cha cũng cho biết Tổng hội đã được Đức Hồng y Đặc ủy của ngài chuẩn bị, với sự giúp đỡ của Hội đồng lãnh đạo lâm thời mới bổ nhiệm.
Thầy John Dunlap, Phó thủ lãnh của Hội Hiệp sĩ Malta ra thông cáo nói rằng: “Hội Hiệp sĩ đón nhận với sự ủng hộ các hành động hiền phụ của Đức Thánh cha. Những hành động này chứng tỏ lòng quý mến sâu đậm của Đức Giáo hoàng đối với Hội Hiệp sĩ chúng ta… Quyết định của Đức Giáo hoàng ban quyền cho một Hội đồng lãnh đạo lâm thời là bước đầu của một dự án rõ ràng để việc cai quản hội được hiệu năng và mau lẹ hơn. Giờ đây, chúng ta chờ đợi lịch trình Tổng hội đặc biệt, giúp đi xa hơn Hội đồng lãnh đạo lâm thời để tiến tới Hội đồng lãnh đạo bình thường, phù hợp với Hiến pháp mới.”
Thầy John Dunlap cũng nhận xét rằng thẩm quyền của Đức Giáo hoàng được nới rộng tới toàn thể hội chứ không phải chỉ trên những thành phần “tu sĩ” mà thôi.
Ký giả Andrea Gagliarducci của hãng tin Acistampa ở Ý, ghi nhận rằng văn bản và qui luật mới của hội chưa được phổ biến, và sau khi gợi lại những căng thẳng trong nội bộ của Hội Hiệp sĩ Malta những năm vừa qua, ông bày tỏ e ngại rằng quyết định của Đức Thánh cha có thể góp phần nuôi dưỡng sự rạn nứt trong nội bộ của Hội Hiệp sĩ Malta và người ta sợ rằng có nguy cơ một số chi hội có thể quyết định rời bỏ hội này.
(Aci 3-9-2022)
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA