Sáng ngày 16 tháng Chín vừa qua, Đức Hồng y Giovanni Battista Re, Niên trưởng Hồng y đoàn, đã chủ sự thánh lễ tưởng niệm 20 năm qua đời của Đấng Đáng kính Đức Hồng y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, tại Vương cung thánh đường Đức Mẹ Maria in Trastevere ở Roma.
Thánh đường này tọa lạc gần tòa nhà San Calisto, nơi Đức Cố Hồng y cư ngụ và phục vụ tại đây trong Hội đồng Tòa Thánh Công lý và Hòa bình, từ năm 1994 cho đến khi qua đời, ngày 16 tháng 9 năm 2002.
Đồng tế trong thánh lễ, có Đức Hồng y Michael Czerny, Bộ trưởng Bộ Phát triển nhân bản toàn diện, Đức Hồng y George Pell, nguyên Bộ trưởng kinh tế của Tòa Thánh và hơn 30 linh mục, phần lớn là người Việt, trước sự hiện diện của hơn 100 tín hữu, nữ tu, chủng sinh, tu sinh người Việt, trong đó cũng có hơn 40 người đến từ Mỹ, Canada, Tây Ban Nha, cùng với một số tín hữu người Ý và nước ngoài.
Trong bài giảng thánh lễ, với giọng cảm động, Đức Hồng y Re kể rằng: “Tôi đã được phong hồng y cùng với Đức Hồng y Thuận hồi năm 2001 và trong công nghị tấn phong, chúng tôi ngồi cạnh nhau. Khi Đức Thánh cha Gioan Phaolô II đọc công thức, sau khi chúng tôi tuyên thệ để nhắc nhở chúng tôi hãy sẵn sàng bảo vệ Giáo hội và làm tăng trưởng đức tin cho đến độ đổ máu đào, tôi nói nhỏ với Đức Hồng y Thuận rằng “Đức Hồng y đã làm điều đó rồi”, khi nghĩ tới 13 năm ngài ở trong tù. Đức Hồng y Thuận trả lời tôi: “Kế hoạch của Chúa thật là mầu nhiệm, nhưng luôn được cảm hứng từ tình yêu”.
Đức Hồng y Re cũng nhắc lại rằng: “ít lâu sau khi được phong hồng y, Đức Hồng y Thuận lâm bệnh. Tôi đến thăm Đức Hồng y, trước tiên tại bệnh viện đa khoa Gemelli, rồi sau đó tại nhà thương Piô XI, Đức Hồng y vẫn luôn tỏ ra rất thanh thản. Những lần đầu, Đức Hồng y nói với tôi về những dự án tương lai, như Cuốn Toát yếu đạo lý xã hội của Hội Thánh, và những lần sau, Đức Hồng y nói là người kế nhiệm sẽ hoàn thành cuốn này. Đức Hồng y vẫn rất thanh thản khi hiểu rằng mình sẽ không khỏi bệnh, vì cái chết đối với người là đi vào tình yêu nồng nhiệt của Thiên Chúa.”
Trong phần kết thúc bài giảng, Đức Hồng y Niên trưởng Hồng y đoàn trích dẫn tư tưởng của Đức Cố Hồng y rút từ cuốn sách các bài Đức Hồng y giảng tuần trong tĩnh tâm Mùa chay cho giáo triều Roma năm 2000. Khi ở trong tù, biệt giam, Đức cha Thuận, vị Tổng giám mục trẻ trung, cảm thấy bị ngộp, và băn khoăn vì phải từ bỏ các sáng kiến mục vụ và giáo phận của ngài. Lúc ấy có một tiếng nói trong đêm khuya nhắc nhở rằng: “Tại sao ngươi lại băn khoăn như thế, hãy phân biệt Thiên Chúa với những việc về Thiên Chúa. Tất cả những điều ngươi muốn làm đều là những việc về Thiên Chúa, chứ không phải là Thiên Chúa. Hãy tín thác nơi Chúa, Chúa sẽ để những người khác làm và làm tốt hơn ngươi. Ngươi đã chọn Thiên Chúa chứ không chọn những việc về Chúa”. Từ lúc đó vị Tổng giám mục trẻ cảm thấy một niềm an bình mới, một sức mạnh làm đầy tâm hồn vì hiểu rằng căn bản đời sống Kitô chính là phó thác cho Thiên Chúa”.
Cuộc hội thảo
Trong cuộc hội thảo hôm trước đó, ngày 15 tháng Chín, tại trụ sở của Bộ Phát triển nhân bản, ở tòa nhà San Calisto, khi giới thiệu sinh hoạt này, Đức Hồng y Czerny, người Canada gốc Tiệp, nói rằng:
“Chúng ta hãy cảm tạ Chúa vì đã ban cho chúng ta Đức Hồng y Văn Thuận. Chứng tá đức tin không lay chuyển, sự hiền lành vượt lên trên mọi giới hạn, tình thương vô điều kiện đối với tha nhân và với cả những người canh giữ ngài. Những năm dài trong tù, trải qua trong một gian phòng nhỏ hẹp không có ánh sáng cũng chẳng có cửa sổ, trong cô đơn, nhưng gần Chúa mà ngài gặp trong Thánh Thể và nơi các tù nhân khác, và từ cuộc gặp gỡ ấy ngài rút được sức mạnh để vượt thắng thử thách. Và tôi không thể không nghĩ đến bao nhiêu Kitô hữu bị bách hại và bị giết vì niềm tin của họ trên thế giới ngày nay”.
“Chứng tá cuộc sống và đức tin của Đức Hồng y Văn Thuận là động lực hy vọng cho tất cả chúng ta. Tôi cầu mong chứng tá này có thể là nguồn cảm hứng cho bao nhiêu người trẻ đang sống trong một thời điểm gây ngỡ ngàng, lạc hướng, thời điểm khó khăn, mang nhiều hậu quả của đại dịch và chiến tranh ở Ucraina và nhiều nơi khác trên thế giới… Nên thánh là điều có thể đối với mỗi người chúng ta, khi cuộc sống được nuôi dưỡng bằng Lời Chúa và cuộc gặp gỡ với Chúa Kitô trong Thánh Thể và nơi tha nhân”.
Chờ đợi phép lạ
Thỉnh nguyện viên án phong chân phước cho Đức Cố Hồng y, ông Waldery Hilgemen, cho biết vẫn tiếp tục nhận được tin về những ơn lành các tín hữu xin được nhờ lời chuyển cầu của Đấng Đáng kính Phanxicô Thuận. Ban thỉnh nguyện án phong vẫn còn tìm kiếm một phép lạ nhờ lời chuyển cầu của vị Tôi tớ Chúa đáng kính. Mới đây, Ban đã nhận được hồ sơ bệnh lý về một vụ khỏi bệnh ở Việt Nam và đã cho dịch ra tiếng nước ngoài để thẩm định nội vụ. Nhưng điều quan trọng hơn cần nói, đó là có một cuộc sống đằng sau án phong này. Dân chúng tiếp tục cầu nguyện với Đức Hồng y Văn Thuận và kể với chúng tôi về những chuyện đơn sơ, những khó khăn đã vượt qua được trong gia đình… Trong tư cách là thỉnh nguyện viên, tôi có thể nói rằng án phong cho Đức Hồng y Văn Thuận không phải là một án phong đang nằm yên, vì dân chúng vẫn còn giữ ký ức sinh động về vị Tôi tớ Chúa”.
(Vatican News 16-9-2022, Asia News 16-9-2022)
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA