Đức Hồng y Dominik Duka, Tổng giám mục giáo phận Praha, thủ đô Cộng hòa Tiệp, nhận định rằng Tổng thống liên bang Nga Vladimir Putin là người chịu trách nhiệm chính về chiến tranh tại Ucraina, nhưng trách nhiệm về các tội ác chiến tranh cũng do những kẻ thi hành những hành động này.
Đức Hồng y tuyên bố như trên, trong chương trình của Đài truyền hình thứ I ở Tiệp, hôm mùng 06 tháng Tư vừa qua. Ngài nhắc lại rằng chiến tranh không phải tự nó bắt đầu, và điều này do Liên bang Nga cũng như những người cai quản nước này, những người để cho mình bị lôi kéo vào lôgích chiến tranh.
Đức Hồng y Duka thuộc dòng Đa Minh. Ngài nhấn mạnh rằng chúng ta được kêu gọi bài trừ sự ác đi vào thế giới, không phải một cách thụ động. Chính việc bảo vệ thế giới khiến chúng ta phải đứng về phía những người đang tự vệ: mỗi cuộc chiến tranh đều không tốt đẹp vì cả kẻ có lỗi cũng như người vô tội đều chết. Nhiều người lính Nga không tự ý ra trận”.
Nhắc đến những tội ác chiến tranh được phát hiện trong những ngày này tại thị trấn Bucha, gần thủ đô Kiev và tại các thành phố khác ở Ucraina, Đức Hồng y Duka nhấn mạnh rằng chúng ta không thể chỉ trách cứ ông Putin mà thôi, là người chỉ huy, nhưng chúng ta cũng phải đặt câu hỏi những người lính tại chỗ là ai và tại sao họ hành động như vậy.
Đức Hồng y cũng nói đến sự khác biệt giữa việc giết người và việc giết người vì tự vệ. Người Ucraina đang ở trong một tình trạng tự vệ, vì thế không thể nói là họ đang giết người. Họ bảo vệ mạng sống của những người khác. Đó là một sự chọn lựa giữa sự ác nhỏ hơn và sự ác lớn hơn, nhưng đó cũng là việc chọn lựa sự sống. Kẻ tấn công phải lãnh trách nhiệm vì cái chết của các binh sĩ thuộc quyền.
Về người Nga, Đức Hồng y Duka nói rằng không phải mọi công dân hay chính trị gia Nga đều đồng ý với chiến tranh, vì thế không thể trách họ. Chính người cầm quyền là Tổng thống Putin là kẻ đáng trách. Tuy nhiên, chúng ta phải nhớ rằng có lẽ ông không phải là người ra lệnh bắn vào những người dân ấy. Các binh sĩ hành động dựa trên căn bản lương tâm của mình và đây là một vấn đề lớn, do đó cần phải giáo dục về lương tâm.
(Kai 6-4-2022)
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA