Đức Thánh cha Phanxicô tuyên bố ấn định Năm thánh Giuse, từ ngày 8/12 năm nay đến 8/12 năm tới, 2021, nhân dịp kỷ niệm 150 năm tuyên bố thánh nhân là hôn phu của Đức Mẹ Maria và là bổn mạng Giáo hội Công giáo, với Sắc lệnh “Quemadmodum Deus” (cũng như Thiên Chúa), của chân phước Giáo hoàng Piô IX, ký ngày 8/12/1870.
Quyết định trên đây được Đức Thánh cha Phanxicô đề ra trong Tông thư “Patris corde” (Với lòng hiền phụ), công bố trùng vào ngày Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm nguyên tội 8/12 năm nay, qua đó Đức Thánh cha mô tả thánh Giuse như người cha được yêu thương, người cha trong sự dịu dàng, vâng phục và đón nhận, người cha có lòng can đảm với tinh thần sáng tạo, người lao động có cuộc sống âm thầm.
Đức Thánh cha nhận xét rằng bối cảnh đại dịch Covid-19 làm cho chúng ta hiểu tầm quan trọng của những người thường, những người không nổi tiếng trong dư luận, hằng ngày kiên nhẫn và thông truyền hy vọng, gieo vãi tinh thần đồng trách nhiệm. Thánh Giuse như người sống âm thầm, ít ai để ý, người hiện diện hằng ngày, kín đáo, nhưng vai chính của thánh nhân thật là vô song trong lịch sử cứu độ.
Những ý tưởng tổng quát trên đây được Đức Thánh cha khai triển trong mười đoạn của Tông thư, nêu bật những đặc tính của thánh Giuse. Ví dụ, thánh Giuse là người cha trong sự vâng phục Thiên Chúa, với lời thưa “xin vâng”, người đã cứu Mẹ Maria và Chúa Giêsu, và dạy Chúa Con “thi hành thánh ý Chúa Cha”. Được Thiên Chúa kêu gọi phục vụ sứ mạng của Chúa Giêsu, thánh nhân “cộng tác vào mầu nhiệm cứu chuộc cao cả, và thực là người phục vụ ơn cứu độ” (3).
Trong một đoạn khác, Đức Thánh cha viết: “Thánh Giuse là người cha qua thái độ đón nhận, vì người đón nhận Mẹ Maria mà không đặt những điều kiện tiên quyết”, đó là một cử chỉ ngày nay vẫn còn quan trọng, nơi một thế giới, trong đó bạo lực tâm lý, bằng lời nói và thể lý đối với phụ nữ là điều tỏ tường”. Nhưng vị hôn phu của Mẹ Maria cũng là người tín thác nơi Chúa, đón nhận trong cuộc sống của mình cả những biến cố mà thánh nhân không hiểu, bỏ qua những lý luận và hòa giải với lịch sử của mình. Đời sống thiêng liêng của thánh Giuse “không phải là một con đường giải thích, nhưng là một con đường đón nhận”, tuy nhiên điều này không có nghĩa là thánh nhân là một người “cam chịu thụ động”. Trái lại, vai chính của người là can đảm và mạnh mẽ, vì với sức mạnh của Chúa Thánh Linh, đầy hy vọng, người biết dành chỗ cả cho phía đối nghịch, bất ngờ, và gây thất vọng của cuộc sống. Trong thực tế, qua thánh Giuse, như thể Thiên Chúa lặp lại với chúng ta: “Các con đừng sợ!”, vì “đức tin mang lại ý nghĩa cho mỗi biến cố vui buồn” và làm cho chúng ta ý thức rằng “Thiên Chúa có thể làm nở hoa giữa những vách đá”. Thánh Giuse không chọn những con đường tắt, nhưng đương đầu với thực tại, mắt mở rộng, đích thân đảm nhận trách nhiệm. Vì thế, sự đón nhận của thánh nhân mời gọi chúng ta hãy đón nhận tha nhân, không loại trừ ai, ưu tiên dành cho những người yếu thế” (4).
Trong phần kế tiếp của Tông thư, Đức Thánh cha cũng khẳng định rằng:
– Thánh Giuse là người cha can đảm và có tinh thần sáng tạo, mẫu gương về tình yêu thương đối với Giáo hội và người nghèo. (5)
– Thánh Giuse là người cha dạy về giá trị, phẩm giá và niềm vui từ lao công (6.)
– Thánh Giuse là người cha, trong âm thầm, quên mình vì tình yêu đối với Mẹ Maria và Chúa Giêsu (7)
Tông thư của Đức Thánh cha kết thúc với kinh nguyện hằng ngày dâng lên thánh Giuse (10). Từ hơn bốn mươi năm nay, hằng ngày Đức Thánh cha đều đọc kinh kính hôn phu của Đức Mẹ Maria, trích từ một cuốn sách kinh hồi thế kỷ XIX của dòng các nữ tu Chúa Giêsu và Mẹ Maria, một kinh biểu lộ lòng sùng mộ và tín thác đối với thánh Giuse, với lời kết luận táo bạo rằng: “Ước gì người ta không nói rằng con đã kêu cầu thánh Giuse vô ích, xin thánh Giuse tỏ cho con thấy lòng từ nhân của thánh nhân cũng lớn như quyền năng của ngài”.
Ơn toàn xá
Cùng với Tông thư của Đức Thánh cha, Tòa Ân Giải tối cao công bố sắc lệnh ban ơn toàn xá đặc biệt cho các tín hữu trong những ngày lễ kính thánh nhân, như 19/3, 1/5, và cho các bệnh nhân và người già, trong bối cảnh tình trạng khẩn trương về y tế.
(Vatican News; Rei 8-12-2020)
G. Trần Đức Anh, O.P.