THÁNH LỄ KÍNH ĐỨC MẸ MARIA VÔ NHIỄM NGUYÊN TỘI
MỪNG BỔN MẠNG VÀ KIM KHÁNH
TRUNG TÂM THẦN HỌC SEDES SAPIENTIAE
(1969 – 2019)
Trong tiết trời se lạnh của những ngày đầu Tháng 12 hòa quyện niềm vui với Giáo Hội đón chào một Năm Phụng vụ mới khởi đầu bằng Mùa Vọng, mùa của niềm vui mong chờ ngày Chúa đến, mùa của sự hy vọng, sẻ chia tình yêu thương… hôm nay, thứ Bảy ngày 07 tháng 12, Trung tâm Thần học Sedes Sapientiae đã tổ chức thánh lễ Kính Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, mừng Bổn mạng và Kỷ niệm 50 năm ngày thành lập Trung tâm.
Đúng 10g, đoàn rước cùng quý Cha đồng tế tiến vào nhà thờ.
Thánh lễ Tạ ơn hôm nay do Cha Phụ tá Giám tỉnh Vinh Sơn Phạm Xuân Hưng. OP chủ tế, cùng đồng tế có quý Cha Bề Trên Chánh xứ Tôma Aquinô Nguyễn Trường Tam. OP , quý Cha Giáo sư, quý Cha Bề trên, quý Cha khách và quý Cha trong tu viện Albertô, hiệp dâng thánh lễ có sự hiện diện của quý Thầy, quý Soeur Bề trên các Dòng Tu, Hội Đoàn, Tu Hội, … đặc biệt hơn nữa đó là sự hiện diện của quý soeur là cựu sinh viên những lớp học đầu tiên của Trung tâm Thần học, cùng rất đông các học viên, sinh viên của Trung tâm đến tham dự Thánh lễ.
Mở đầu thánh lễ, Cha Giám Đốc Tôma Aquinô Nguyễn Trường Tam, OP chia sẻ và giới thiệu đôi nét về sự hình thành và phát triển của Thần học Sedes Sapientiae nhân dịp đặc biệt kỷ niệm 50 năm thành lập: “có thể nói hành trình 50 năm của Sedes Sapientiae được ghi đậm nét bởi dấu ấn của tình yêu, ân sủng và sự quan phòng kỳ diệu của Thiên Chúa, dẫu có những lúc trắc trở với những biến động thăng trầm của lịch sử của dân tộc, quê hương… dẫu đã có những lúc gián đoạn tưởng chừng như đã chết nhưng sự tồn tại của Sedes Sapientiae như ngày hôm nay đã khẳng định một tinh thần kiên trì bền bỉ, một ý chí muốn vươn lên, một khát vọng truy tìm chân lý, tìm cho được nguồn mạch của sự khôn ngoan để làm lẽ sống cho đời mình. Ngày 15 tháng 9 năm 1969, chương trình Triết lý Thần học Sedes Sapientiae chính thức được khai sinh trong lễ Khai Giảng tại Học viện Đa Minh Thủ Đức.
Chương trình này bước đầu chỉ giành riêng cho các nữ tu Đa Minh, sau đó mở rộng cho các Hội Dòng khác, mỗi khóa học kéo dài trong ba năm, thành phần ban Giáo sư cũng chính là quý Cha giáo sư của Học viện Đa Minh Thủ Đức. Có thể nói Sedes Sapientiae là chương trình Triết – Thần đầu tiên ở Việt Nam giành cho các nữ tu, được tổ chức bài bản, quy củ, uy tín. Khi mọi sự đang tiến triển tốt đẹp, số sinh viên bắt đầu tăng nhanh, thì chính biến năm 1975 đã thay đổi tất cả, trường học bị đóng cửa, các lớp học ngừng vô thời hạn thậm chí sau đó nhà trường cũng bị cưỡng chiếm, quý giáo sư bị phân tán… chính lúc ấy chương trình Triết – Thần tưởng như đã kết thúc sau năm năm, trải qua hai thời kỳ đảm trách của Cha Andre Đinh Dưỡng Thiệm và Cha Giuse Nguyễn Triền Miên, những sinh viên là những hoa trái đầu tiên cũng đã tốt nghiệp và hôm nay nhận lời mời đến tham dự thánh lễ Tạ ơn đó là quý soeur Đa Minh thuộc những sinh viên đầu tiên của Sedes Sapientiae.
Sau khi trường học bị đóng cửa, với bối cảnh xã hội chính trị không một ai nghĩ chương trình Thần học Sedes Sapientiae sẽ phục hồi, tuy nhiên tất cả ký ức sống động về Sedes Sapientiae đã tạo nhiều ước mơ, tin tưởng Sedes Sapientiae trong tương lai sẽ hồi sinh và rồi niềm tin và hy vọng đó lại được nhen nhúm vào năm 1988 khi một số lớp Thần học được mở lại tại Giáo xứ Mân Côi – Gò Vấp với quy mô nhỏ lẻ và không chính thức, nhưng một lần nữa chương trình này lại bị gián đoạn vào năm 1993 do hoàn cảnh xã hội không cho phép, chỉ được bốn năm thì ngừng lại nhưng rồi với sự nỗ lực, kiên trì, bền bỉ, Cha Alphongso Vũ Đức Trung, OP đã thành công trong việc tái lập lại chương trình Thần học Sedes Sapientiae vào ngày 16 tháng 9 năm 2003 tại Trung tâm Mục vụ Giáo xứ Mân Côi – Gò Vấp và đến ngày 16 tháng 9 năm 2005, chương trình Thần học Sedes Sapientiae được chuyển về Tu viện Thánh Alberto Cả cho đến nay, chương trình Thần học Sedes Sapientiae dưới sự điều hành và quản lý của Cha Alphongso Vũ Đức Trung, OP cho đến năm 2010, chương trình Thần – Triết phát triển đáp ứng được nhu cầu học tập cho các tu sĩ…
Như vậy, có thể nói bước đầu chương trình Thần học Sedes Sapientiae đã được hồi phục thành công. Bắt đầu từ Tỉnh Hội 2011, do nhu cầu đào tạo các tu sĩ, chương trình Triết – Thần ba năm cho các tu sĩ Đa Minh hoàn chỉnh, lúc bấy giờ Cha nguyên Bề Trên Giám Tỉnh Giuse Ngô Sĩ Đình, OP đã bổ nhiệm Cha Giuse Phạm Quốc Văn, OP làm Giám đốc chương trình Thần học Sedes Sapientiae với yêu cầu củng cố, tái cơ cấu và nâng cao chương trình Thần học Sedes Sapientiae nhằm đáp ứng nhu cầu huấn luyện của các Dòng tu, Tu hội tại Việt Nam… đây là một quyết định hết sức quan trọng, vì từ đây chương trình hoàn chỉnh Thần – Triết ba năm đã được thực hiện, chính lúc này ngôi trường đã được đổi tên là Trung tâm Thần học Sedes Sapientiae. Trong sáu năm hoạt động từ 2011 đến năm 2016, Trung tâm Thần học Sedes Sapientiae dưới sự đảm trách của Cha Giuse Phạm Quốc Văn, OP đã có những phát triển nhất định đáp ứng được nhu cầu học và huấn luyện tu sĩ cho các Dòng tu.
Từ năm 2016 cho đến nay, do nhu cầu thuyên chuyển các tu sĩ trong Tỉnh Dòng, từ Niên khóa 2016 – 2017, Cha Tôma Aquinô Nguyễn Trường Tam, OP được bổ nhiệm làm Giám đốc Trung tâm Thần học Sedes Sapientiae, ưu tiên của Ban Giám Đốc trong nhiệm kỳ này là nỗ lực cải cách chương trình chất lượngvà đa dạng hóa đội ngũ giáo sư (40 giáo sư) từ nhiều Giáo phận và có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, ngoài ra vấn đề nghiêm ngặt về kỷ luật được lưu tâm, đặc biệt về vấn đề thi cử. Chương trình học được áp dụng theo tín chỉ và cho sinh viên được tự do chọn học theo từng môn… nên hiện nay, gần 70 Dòng tu, Tu Hội… đã gửi sinh viên đến học tại Trung Tâm, ngoài ra từ 2016 đến nay TT. Thần học Sedes Sapientiae đã hợp tác với Trung tâm Học vấn Đa Minh tổ chức các lớp Triết chuyên biệt dành riêng cho các ứng sinh linh mục, đến nay đã thực hiện được ba khóa học.
Năm mươi năm trôi qua đó là một hành trình dài, đây là dịp để chúng ta nhìn lại quá khứ, suy nghĩ về hiện tại và hướng đến tương lai. Nhìn về quá khứ để tạ ơn Thiên Chúa cùng với Mẹ Maria Vô Nhiễm là Bổn mạng của Trung tâm, tri ân các các bậc tiền nhân và cố gắng nỗ lực đóng góp cho tương lai sắp tới của Sedes Sapientiae.
Sau phần giới thiệu về quá trình hình thành, tồn tại và phát triển của Thần học Sedes Sapientiae trong 50 năm qua của Cha Giám Đốc Tôma Aquinô Nguyễn Trường Tam, OP , Cha chủ tế Vinh Sơn Phạm Xuân Hưng, OP bắt đầu Thánh lễ với tâm tình ngợi khen Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội và chúc mừng TT. Thần Học Sedes Sapientiae trong ngày lễ mừng Bổn mạng và Kim Khánh.
Trong phần chia sẻ Lời Chúa, khởi đi từ những lời giới thiệu trước thánh lễ của Cha Giám Đốc Tôma Aquinô, Cha chủ tế Vinh Sơn dẫn dắt cộng đoàn trở về với KÝ ỨC của con người: Ký ức là bài học cho hôm nay, Ký ức là hồng ân để mỗi chúng ta ngẫm lại mà tạ ơn Chúa, Ký ức cũng là những kinh nghiệm để chúng ta đương đầu với thử thách trong hiện tại để hướng đến tương lai. Trong lịch sử cứu độ và hôm nay mừng kính trọng thể Đức Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, như ánh bình minh của ngày cứu độ đang đến trong Chúa Kitô, chúng ta chẳng có một kinh nghiệm nào như một người hiện diện hay trải nghiệm trong lịch sử rất dài của ơn cứu độ nhưng chúng ta có ký ức được dân Chúa ghi lại, được lưu lại trong các bài đọc hôm nay để chúng ta cùng ngẫm suy mầu nhiệm của sự quan phòng, mầu nhiệm của ơn cứu độ mà Đức Mẹ là một trong những người hiện diện và tham dự một cách đặc biệt với Con Yêu dấu của Mẹ. Cha Vinh Sơn nhấn mạnh ba bài đọc hôm nay – bài đọc Sách Sáng thế là bài đọc tiên khởi – Tin mừng của niềm hy vọng, bài dọc Tin Mừng xem như là một Tin Mừng khi Sứ thần Gabriel đến truyền tin. Khi Thiên Chúa thực hiện giai đoạn lịch sử quyết định để cứu độ con người và Thư của Thánh Phaolô gửi tín hữ Epheso là tin mừng gửi cho các kitô hữu chính là những người đã được lãnh nhận biết bao hồng ân thiên hình vạn trạng Thiên Chúa ban cho con người qua Đức Kitô như Thánh Phaolô quả quyết.
Chương trình văn nghệ
Bài đọc Tin Mừng tiên khởi mang một ý nghĩa sâu xa hình ảnh nguyên tổ phạm tội, con người đang thất bại – tội lỗi có vẻ như chiến thắng thì Chúa đã có một phương dược, mãi sau này Hội Thánh mới đặt ra đó là Lời Tin Mừng tiên khởi báo trước mầu nhiệm cứu độ sẽ đến: Ta sẽ đặt mối thù giữa mi và người phụ nữ, giữa dòng giống mi và dòng giống người phụ nữ; dòng giống người phụ nữ sẽ đánh dập đầu mi, và mi sẽ cắn vào gót nó. Lời Chúa phán với con rắn tượng trưng cho sự dữ, ai có thể đọc biết được đó là Tin Mừng, đó là Lời tiên báo Thiên Chúa sẽ diệt tan sự dữ và chiến thắng. Chúa có chương trình của Người, Chúa là chủ lịch sử ngay cả trong những lúc đổ vỡ nhất, quanh co nhất và tối tăm nhất… sau này Hội Thánh đã nhận biết đây chính là Tin Mừng tiên khởi và muốn dựa vào chính lời của ba bài đọc hôm nay mà Hội Thánh muốn tuyên bố Tín Điều Đức Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội.
Lời Thiên Thần Gabriel truyền tin cho Đức Mẹ, chính là lúc Thiên Chúa đã sai Người Con duy nhất của mình đến để làm người, sự ngỡ ngàng của Đức Mẹ khi được truyền tin cũng cho thấy chính Mẹ cũng không biết trước được và Tin mừng này cũng chưa thể đọc ra được ý nghĩa lời chào của Thiên Thần Gabriel: Kính chào Trinh nữ đầy ơn phúc, Thiên Chúa ở cùng Bà… từ lời này Hội Thánh lấy làm căn cớ để tuyên bố Tín Điều Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, Đức Trinh Nữ Maria cũng phải ngỡ ngàng trước Tin Mừng của Chúa, Mẹ cũng phải nhờ Lời của Chúa qua Thiên Thần mới đọc được hết ý nghĩa của giai đoạn lịch sử mà chính Mẹ như là một điểm quan trọng trong dọc dài lịch sử ấy để Thiên Chúa gửi đến Đấng Cứu Chuộc chúng ta chính là Chúa Giêsu: Hỡi bà Maria, xin đừng sợ, vì bà được ơn nghĩa với Thiên Chúa, bà sẽ thụ thai, sinh hạ một con trai, Người sẽ là Đấng cứu độ… Đức Mẹ trong tinh thần vâng phục đã đón nhận Lời Tin Mừng ấy mặc dù Mẹ vẫn còn bối rối, ngay trong những lời Thánh Phao lô nhắn cho chúng ta hôm nay như khi gửi thư cho tín hữu Epheso khi xưa để chúng ta đọc lại ký ức, đọc lại để thấy được Thiên Chúa đã tiền định từ đời đời là làm cho chúng ta trở thành nghĩa tử của Ngài, Ngài đã ban muôn vàn ân sủng cho con người để chúng ta được trở nên tinh tuyền thánh thiện, giúp chúng ta ý thức cộng tác vào công trình cứu độ ấy và làm nên một Hội Thánh tinh tuyền thánh thiện và vào chính ơn gọi kitô hữu của mỗi chúng ta… Một quãng thời gian rất dài từ khi nhận biết Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội đến khi trở thành Tín Điều vào năm 1854 là do dựa vào lời Tin Mừng tiên khởi, lời Tin Mừng truyền tin của Thiên Thần Gabriel mà Đức Thánh Cha Piô IX đã tuyên tín Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội: Rất Thánh Trinh Nữ Maria, ngay từ giây phút đầu thai, nhờ đặc ân của Thiên Chúa toàn năng và công nghiệp của Chúa Giêsu Kitô, Đấng Cứu Thế, đã được gìn giữ vô nhiễm khỏi mọi tì vết của nguyên tội, đó là đạo lý được Thiên Chúa mặc khải vì thế tất cả mọi tín hữ đều phải mạnh mẽ và liên lỉ tin tưởng.
Cũng trong tâm tình tạ ơn nhân kỷ niệm 50 năm TT.Thần Học Sedes Sapientiae với một bề dày lịch sử đầy thăng trầm và gián đoạn, những thăng trầm những khúc quanh, thậm chí là những khúc quanh rất gắt của lịch sử hình thành, tồn tại và phát triển, chúng ta cũng lại nhìn về ký ức liên tưởng đến ký ức lịch sử cứu độ mà Thiên Chúa giành cho nhân loại thì chúng ta sẽ thấy sự nhiệm mầu của tình yêu và sự quan phòng của Thiên Chúa từ khi hình thành (1969) qua từng giai đoạn chính biến, xáo trộn của đất nước, TT. Thần Học Sedes Sapientiae từng chặng dừng có những lúc rất lâu từ mãi đến 2003 mới bắt đầu giải tỏa, Đức Thánh Cha Biển Đức XVI khi nói về Đức Mẹ là Tòa Khôn ngoan của Thiên Chúa, ngài nói rằng: Đức Maria, Ngai Tòa Khôn Ngoan, dạy chúng ta sự khôn ngoan đích thực, sự khôn ngoan đã trở thành xác phàm nơi Chúa Giêsu, Ngài là Đường để dẫn đưa chúng ta từ cuộc đời này tới Thiên Chúa Hằng Sống.
Trong những thăng trầm 50 năm đó, biết bao sự khôn ngoan đến từ Thiên Chúa mới có thể ban cho chúng ta niềm hy vọng để tiếp tục chờ đợi, chờ đợi những điều tốt đẹp đến với TT. Thần Học Sedes Sapientiae, bởi vì chưa được bao lâu thì đã gặp quá nhiều thử thách, hình ảnh Đức Trinh Nữ Maria ngồi trên Ngai Tòa cùng với Hài Nhi Giêsu được Mẹ ôm lấy vào lòng gợi cho chúng ta hình ảnh chúng ta cũng được ấp ủ như chính những người con đích thực trong vòng tay yêu thương và trong cung lòng của Đức Trinh Nữ Maria, Người là Ngai Tòa Khôn ngoan, Người cũng dạy chúng ta về bài học sự khôn ngoan của Thiên Chúa, Thánh Phaolô nói rằng: Sự điên rồ mà Thiên Chúa đã làm trước mặt con người là sự Khôn ngoan và là sức mạnh của Thiên Chúa. Nơi Chúa Giêsu chúng ta cũng được học bài học khôn ngoan ấy, chúng ta cũng đọc được những ý nghĩa tốt đẹp từ ký ức, ký ức của lịch sử cứu độ và ký ức của 50 năm TT. Thần Học Sedes Sapientiae…Tạ ơn Chúa vì nửa thế kỷ hành trình dù vô vàn thử thách khó khăn nhưng đó là những hồng ân vô cùng nhiệm mầu, sự nhiệm mầu ấy cũng là khởi đi từ ký ức, ký ức ơn cứu độ, ký ức lịch sử Học viện, xin Thiên Chúa cho mỗi chúng ta đặc biệt là quý Cha, quý Thầy, quý Soeur đang dạy tại Học viện tiếp tục viết lên những dòng chữ rất hay, rất đẹp, rất ý nghĩa trong lịch sử của TT.Thần Học Sedes Sapientiae hôm nay và cho mãi mãi mai sau!
Trước khi thánh lễ kết thúc, Cha Giám Đốc Tôma Aquinô Nguyễn Trường Tam, OP thay lời cho Ban Giám Đốc gửi lời cám ơn và tri ân đến Cha Phụ tá Giám Tỉnh Vinh Sơn Phạm Xuân Hưng, OP cùng với bó hoa tươi thắm, đồng thời Cha cũng không quên gửi lời cám ơn đến quý Cha đồng tế, quý Cha giáo, quý Cha khách, quý Bề trên các Dòng tu, Tu Hội… và Cha cũng xin cộng đoàn tiếp tục cầu nguyện cho quý Cha, quý Thầy, quý Soeur, các sinh viên của Trung tâm.
Thánh lễ tạ ơn khép lại, tất cả và từng người đều cảm nhận được hồng ân Chúa ban cho TT.Thần Học Sedes Sapientiae sao quá nhiệm mầu!
Năm mươi năm, con số rất ư khiêm tốn so với thời gian Thiên Chúa ban tặng cho con người hàng ngàn năm qua và càng khiêm tốn hơn khi đặt vào thời gian vĩnh cửu của Thiên Chúa. Sedes sapientiae (“Ngai Tòa Khôn Ngoan”), TT Thần học Sedes sapientiae từ trong ký ức đã và đang minh chứng cho tất cả chúng ta nhận ra được sự nồng nàn, ấm áp, nhiệm mầu từ hơi ấm Tình yêu của Mẹ Maria ấp ủ, chở che, gìn giữ và hướng dẫn cho con cái Mẹ lướt qua mọi sóng gió, mọi khó khăn, trắc trở… bởi một lẽ “Khôn ngoan là khi bắt đầu, con người đã biết dâng hiến và phó thác thành quả cho Chúa, dù có thất bại một phần hay hoàn toàn đi nữa thì họ vẫn an tâm vì đã làm đúng, và biết qui hướng tất cả theo ý Chúa, cho vinh quang cao cả của Chúa.” (Thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII).
Xin Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội ban cho Cha Giám Đốc, quý Cha giáo, quý Thầy, quý Soeur luôn được hồn an xác mạnh và mãi xác tín mình chỉ là khí cụ trong tay Chúa, luôn tín trung với ơn gọi và sứ vụ ngõ hầu đem hết những khả năng Chúa ban để phụng sự Chúa và phục vụ tha nhân, xin Thiên Chúa tiếp tục tuôn đổ mưa hồng ân nhiệm mầu xuống trên TT.Thần Học Sedes Sapientiae bây giờ và mai sau!
MARIA PTH – Ban Truyền thông
