8. Bức họa tử đạo : Đc Borie Cao

Hai viên quan cưỡi voi chủ trì cuộc hành quyết. Bên ngoài vòng vây quân lính, dân chúng đứng xem khá đông. Ở trung tâm bức họa, Đức cha Borie Cao đang quì trên một manh chiếu, hai tay bị trói về phía sau, áo bị lột trễ xuống tới bên trên thắt lưng. Xung quanh Đức cha Borie Cao có năm người khác…

7. Bức họa tử đạo cha Khoan, thầy Thanh, thầy Hiếu

Ở phía dưới đoàn người, chếch về bên phải là một nhóm người mang theo gậy gộc, kẻ nằm người ngồi. Đây là nhóm giáo dân định tới giải cứu ba vị, nhưng khi thấy không thể giải cứu được vì đoàn người đã lên đường đi về tỉnh lị Ninh Bình, nhóm giáo dân chán nản ngồi xuống hoặc nằm ngay bên vệ đường.

6. Bức họa tử đạo Lm Mai Năm, ông Đích và ông Mĩ

Đây là bức họa lớn nhất, chiều cao 1,804 m, chiều rộng 1,965 m, được vẽ trên giấy bồi trên vải mỏng và được vẽ theo nhiều thủ pháp nghệ thuật dân gian khác nhau như luật đồng hiện, luật tẩu mã và luật phi điểu. Nét vẽ trong bức họa này không sắc sảo cho lắm.

5. Bức họa cuộc tử đạo Đc Cao, Lm Điểm, và thày Tự

Bức họa cao 1,709 m, rộng 0,890 m, được vẽ trên giấy bồi trên vải mỏng và được vẽ theo luật đồng hiện. Nét vẽ trong bức họa này khá sắc sảo. Chúng tôi tạm chia bố cục bức họa làm ba phần: lùng sục và bắt bớ – giải đi – giam cầm và thẩm vấn.

4. Bức họa cuộc tử đạo thánh PX Nguyễn Cần

Bản án thánh nhân cũng được ghi trên một phiến gỗ sơn vôi và cắm gần bên nơi hành quyết. Nội dung bản án bằng chữ Hán như sau: “Nguyễn Tiến Truật quán Thường Tín phủ Sơn Miêng xã cai phạm bản quốc tòng Gia Tô đạo hựu bất khẳng khoá quá thập tự thẩm án xử cấp lập quyết tư bài. Minh Mạng thập bát niên cửu nguyệt thập bát nhật.”

2. Bức họa cuộc tử đạo thánh Lm Marchand Du

Bức họa cao 1,500 m, rộng 0,836 m, được vẽ trên giấy bồi trên vải mỏng. Họa sĩ đã ít nhiều áp dụng nghệ thuật hội họa Tây phương với phong cách tả thực và luật cận – viễn. Hai cảnh nhỏ ở phía trên bức họa, theo chúng tôi, có thể tạm coi như một cách áp dụng luật đồng hiện. Chúng tôi tạm chia bố cục bức hoạ làm ba phần: thẩm vấn lần thứ hai – hành quyết – kết thúc cuộc hành quyết.

1. Bức họa cuộc tử đạo thánh Lm Phêrô Lê Tùy

Nhân dịp năm thánh kỉ niệm 50 năm thành lập hàng giáo phẩm Việt Nam, Tòa Tổng giám mục Hà Nội đã phổ biến tập sách “Các Chứng Nhân Đức Tin Tại Việt Nam” dưới mắt các họa sĩ Việt Nam cùng thời. Tập sách giới thiệu 14 bức họa thời tử đạo hiện được lưu giữ tại Hội Thừa Sai Paris (MEP), cùng với lời giải thích của tác giả Kim Ân. Xin được giới thiệu mỗi lần một hình.