Truyện thánh Martin de Porres
Chương XI: Những bạn trẻ láng giềng của Martinô
Đối với Martinô, những năm ở tại tu viện thánh Đaminh qua đi thật nhanh. Điều đó không lạ gì, vì thầy luôn bận rộn. Đôi lúc nhìn vào các cha các thầy đang đọc Kinh Phụng vụ ở nhà nguyện, thầy thầm nghĩ : Mới ngày nào họ là những cậu bé đến để xin dâng mình cho Chúa trong Dòng Đaminh mà bây giờ họ đã trưởng thành, một số đã là những học giả nổi tiếng khắp miền Peru.
Thầy Martinô cầu nguyện : “Lạy Chúa, xin giúp họ để họ giúp nhiều người nhận biết Chúa. Và điều quan trọng nhất là họ cần nhớ đến Chúa thật nhiều, biết Chúa nhân từ vô cùng và biết yêu Chúa trên hết mọi sự và trên mọi người.”
Martinô thường nghĩ như thế. Thầy đã không đọc những sách cao siêu. Thầy chỉ có hai năm tại trường. Tuy thế, mọi người trong tu viện Thánh Đaminh đều biết thầy là một người rất khôn ngoan, thẳng thắn. Thầy biết thế nào là chân thành với chính mình và với mọi người. Các sinh viên trẻ đang chuẩn bị làm Linh Mục thường đến với thầy để xin thầy giúp giải quyết các vấn đề khó khăn. Họ rất thân thiện với thầy trợ sĩ da đen có bộ tóc đen đang điểm những sợi trắng này. Khi họ đau ốm, thầy săn sóc họ. Khi họ hay gia đình họ thiếu thốn cái gì, cũng chính Martinô là người sẽ giải quyết giúp họ. Trong số những sinh viên đó, có một số thầy cảm thấy cô đơn tại tu viện này, họ lo sợ không biết họ cĩ thể tiếp tục đời sống của một tu sĩ hay Linh Mục Đaminh không ? Martinô luôn có những lời động viên rất chân thành và trìu mến.
Một buổi trưa nọ, vài thầy Nhà Tập đến phòng thầy Martinô. Họ ngạc nhiên vì không thấy một bệnh nhân Ấn Độ hay da đen nào trong phòng cả. Phòng nhỏ trống không.
Thầy trẻ Giêrôm nói với các bạn : “Chắc thầy Martinô ra ngoài một lúc. Nhưng thầy đã hứa với chúng ta rằng thầy sẽ đãi cả lớp chúng ta bữa trưa ở đây cơ mà ?”
“Đúng vậy”. Thầy Charles bảo : “Tôi nghe thầy nói rõ ràng rằng : “Này các cậu, sau khi các lớp học xong xuống phòng tôi. Tôi sẽ có một bữa trưa sẵn sàng cho các cậu. Vậy, bữa ăn trưa đâu ?”
Phòng thầy Martinô rất nhỏ. Chẳng có gì ngoài một cái giường, một cái bàn và một cái ghế. Trong khi chờ đợi, các cậu trèo lên giường và bắt đầu quậy phá.
Bất chợt, có người nảy ra ý kiến : “Có khi nào thầy Martinô để thức ăn cho chúng ta trong ngăn kéo không? Chúng ta thử kiếm xem !” Rồi cậu kéo ngăn bàn ra và nhìn thấy vài quả cam và táo. Họ vui sướng reo lên, vì mọi người đều đói và trái cây trông rất hấp dẫn.
Thầy Giêrôm nói : “Chắc thầy Martinô sẽ hài lòng vì điều này. Mọi người đến đây ! Chắc còn nhiều ngăn kéo khác.”
Các Tập Sinh mở các ngăn kéo ra và lấy những gì họ thích. Mỗi người một quả cam và một quả táo. Rồi họ cười nói vui vẻ làm rộn cả căn phòng nhỏ của thầy. Trong lúc thích thú, không ai chú ý tới một tập sinh đã yên lặng đặt tay vào trong ngăn kéo lấy ra một vật gì đó, rồi vội vàng giấu nó trong giầy. Vừa lúc đó, cánh cửa phòng mở ra và thầy Martinô đã trở về. Họ mừng rỡ hò reo đón thầy.
Thầy Edward nói : “Chúng em đã ăn hết trái cây của thầy rồi. Hy vọng thầy không buồn chúng em vì thực sự chúng em đói quá.”
Thầy Martinô mỉm cười : “Thầy cố ý để trong đó cho các em đó, lấy bao nhiêu tuỳ thích. Thầy sẽ lấy thêm bánh và mật nữa. Thầy sẽ ngồi đây và xem giờ cho các em ăn.”
Cuộc họp mặt tại phòng thầy Martinô quả là rất vui. Nhưng rồi chuông rung báo giờ kinh nguyện. Lập tức các tập sinh vội vã đứng lên và đi
ra. Lúc ấy, thầy Martinô đưa tay làm hiệu và nói : “Hình như có ai đó lấy cái gì trong phòng này. – một đồng bạc.”
Các tập sinh trố mắt nhìn thầy Martinô. Một cậu nói : “Tại sao vậy ? Thật không thể như thế được. Tôi chẳng thấy đồng bạc nào ở đây cả.”
Căn phòng hoàn toàn yên lặng. Martinô đợi một chút, rồi đi về phía một tập sinh, nhẹ nhàng nói : “Thầy làm ơn trả lại đồng bạc đó. Nó không phải của thầy, cũng chẳng phải của tôi, nhưng nó có chủ nhân của nó.”
Cậu tập sinh đỏ mặt nói : “Tôi không hiểu thầy nói gì. Tôi đâu có lấy đồng tiền nào.”
Thầy Martinô nhìn cậu cách bình tĩnh, rồi chỉ xuống đôi giầy, thầy nhẹ nhàng nói : “Ở đây này, lấy nó ra. Vì trên đồng bạc ấy có hình Thánh Giá, đây là dấu hiệu đức tin thánh thiện của chúng ta nên thầy không thể để dưới chân thầy được.”
Tất cả các tập sinh đều chết lặng. Họ không thể tin vào mắt họ khi thấy thầy tập sinh này từ từ cúi xuống lấy từ chiếc giầy ra một đồng bạc. Sự việc xảy ra đúng như thầy Martinô nói. Nhưng sao thầy Martinô biết ? Thầy ấy đã không ở trong phòng khi đồng tiền bị lấy đi mà !
Thầy Giêrôm thầm thì với các bạn khi họ xuống cầu thang để tới nhà nguyện : “Tôi biết các bạn không thể đánh lừa thầy Martinô được đâu. Những gì người ta nói về thầy thật là đúng. Thầy có thể đọc thấu tâm can con người.”
Khi các tập sinh đã lên nhà nguyện. Thầy Martinô đứng lặng ở đó một lúc và nhìn ra ngoài cửa sổ. Hôm nay, thầy cảm thấy hơi mệt. Khi còn trẻ, thầy có thể đi bộ suốt những hành trình dài, dành nhiều thời giờ cho người bệnh và người nghèo, mà chẳng bao giờ để ý đến cái mệt. Nhưng giờ chỉ cần đi mươi dặm tới cảng Callao đã là quá dài đối với thầy. Thầy đã đến đó và trở về với rất nhiều thức ăn cho người nghèo sống dọc theo bờ suối. Sáng nay, thầy đã cho một người nghèo cái mũ rơm của thầy. Dù nó không đẹp lắm, nhưng thầy hơi tiếc một chút vì trời hôm nay quá nóng.
Thầy Martinô thở dài một tiếng, rồi nhẹ nhàng quỳ xuống trước ảnh Thánh Giá treo trên giường. Thầy đã quỳ cầu nguyện ở đó cả giờ trước cơm tối. Thầy tập trung tư tưởng rất nhanh và hướng cả con người mình về trời. Nhiều năm trôi qua, cô bạn nhỏ của thầy là La Rosita đã về trời. Rồi đến những người bạn khác nữa. Cha Dòng Phanxicô danh tiếng Francis de Solano, một thời lừng lẫy với những bài giảng thuyết¼ Đức Tổng Giám Mục nhân hậu Turribius – người đã ban Bí tích Thêm Sức cho thầy¼ Ôi tốt đẹp biết bao ! Tất cả các vị thánh ở Lima một ngày nào đó sẽ gặp nhau trên quê hương Thiên đàng.
Thời gian qua đi rất nhanh, thầy Martinô không hề biết đến việc màn đêm đã phủ xuống cũng chẳng quan tâm đến âm thanh của những bước chân người qua lại phía ngoài hành lang. Ngay cả khi mọi người trong tu viện đã lên giường, Martinô vẫn còn quỳ cầu nguyện. Thầy quên cả cái chứng đau lưng và những đau đớn trong thân xác thầy. Thầy quên tất cả trừ một điều thầy yêu mến nhất đó là Thiên Chúa.
Sáng sớm hôm sau, một cậu bé Tây Ban Nha tên là John Vasquez, 14 tuổi. Cậu là người mới đến sống tại tu viện Thánh Đaminh. Tại Lima, cậu là người xa lạ, không bạn bè thân thuộc, không tiền bạc. Thầy Martinô đã để cậu ngủ trong phòng của thầy chờ tới khi cậu có thể tìm được công việc.
John đang đứng trước cửa phòng quần áo của tu viện và hồ hởi kể về người bạn của cậu là thầy Martinô cho thầy Ferdinand nghe : “Con vào phòng thầy ấy đêm qua, vào khoảng nửa đêm thầy Ferdinand ạ. Nhưng thầy biết, một trận động đất dữ dội đã xảy ra và con vô cùng kinh hãi. Nhưng điều con kinh hãi hơn cả đó là con nhìn thấy cậu Martinô¼”
Thầy Ferdinand vừa bận rộn xếp quần áo thành từng loại, vừa nói : “Con sẽ quen với những điều kỳ lạ đối với thầy Martinô thôi. Vậy tâm hồn thánh thiện ấy đã làm gì ?”
“Thầy ấy nằm trên nền đất. Mặc dù nửa đêm, phòng thầy vẫn sáng như ban ngày. Con đập mạnh vào thầy ấy và kéo thầy ấy đến chỗ con, nhưng thầy ấy vẫn không cử động. Con¼ con tưởng thầy ấy đã chết. Ôi, thầy Ferdinand ơi, con tưởng động đất đã giết thầy ấy rồi. Thầy ấy là người bạn tốt nhất của con trên thế gian này.”
Thầy Ferdinand chỉ mỉm cười : Nếu con sống ở đây ít lâu nữa, con sẽ cảm thấy thích hơn là sợ khi thấy thầy Martinô nằm trên nền đất như vậy.”
“Tại sao ?”¼ Nghe đây cậu bé¼ Tôi đã thấy thầy ấy¼ Nghe kỹ đây¼ tôi đã thấy thầy ấy phát sáng khi đi qua các dãy phòng như một quả cầu lửa.”
“Quả cầu lửa ?”
“Đúng thế. Thầy ấy được đem đi thật nhanh trong không khí, và từ nơi thầy ấy, luồng ánh sáng đã phát ra. Một số người ở đây thấy thầy ấy đi đến một nơi kia, có bốn thiên thần cùng đi với thầy ấy.”
Cậu bé John lắc đầu : “Con chưa từng gặp một người nào tuyệt vời như thầy Martinô. Thầy ấy quá nhân từ và đầy hiểu biết.”
Thầy Ferdinand gật đầu : “Con không phải là người duy nhất nghĩ như thế. Mọi người đều yêu mến thầy. Thầy đã săn sóc cách đặc biệt các người trẻ. Các tập sinh đến với thầy để xin thầy giúp trong việc học. Mặc dù thầy Martinô chẳng được học bao nhiêu nhưng thầy trích dẫn Thánh Kinh cách đơn sơ nhưng rất tuyệt vời. Thầy còn biết tất cả các tác phẩm của thánh Tôma Aquinô đã viết !”
John ngồi xuống cái ghế bên cạnh thầy Ferdinand kể tiếp : “Thầy Martinô nói con có thể phụ thầy chăm sóc người nghèo. Thầy đã đưa tiền cho con mỗi ngày để thăm và giúp đỡ rất nhiều gia đình nghèo. Thỉnh thoảng hai chúng con đã giúp cho người nghèo khoảng 2.000 đô mỗi tuần. Làm sao thầy ấy có thể kiếm tiền ra nhiều như thế, thầy Ferdinand ?”
“Thầy Martinô ấy hả ? Con sẽ ngạc nhiên khi biết thầy ấy quen thân với nhiều người giàu có, ngay cả nhà cầm quyền cũng cho thầy tiền để thầy làm việc bác ái. Rồi thầy Martinô kiếm chăn chiếu cho người Ấn Độ, kiếm thuốc men cho người đau yếu, kiếm của hồi môn cho các cô gái và áo quần cho các trẻ em¼ Ồ, không thể kể hết các việc thầy đã làm với số tiền ấy.”
John gật đầu. Tuy mới đến đây nhưng con đã biết rằng thầy Martinô là người bạn tốt của mọi người ở đây. John rất vui sướng khi biết rằng cửa phòng quần áo sẽ mở và thầy trợ sĩ thánh thiện này sẽ xuất hiện, sẵn sàng đưa cậu đi với thầy trong hành trình đến với những người nghèo khổ trong thành phố này.
Đúng vậy, thầy Martinô đang tới phòng áo quần để gặp John. Họ có rất nhiều việc phải làm hôm nay, vì họ có nhiều thực phẩm và tiền bạc cho người nghèo. Rồi họ sẽ lên đồi để trồng cây thuốc và cây vả. Khi thầy vừa đi gần tới phòng quần áo, có gì đó ngăn thầy lại. Thầy nhìn thấy vài người Ấn Độ rách rưới đang quét dọn một hành lang nhỏ. Thầy Domimic đang trông chừng họ. Thầy Martinô nghĩ rằng những người Ấn Độ đang tự nguyện làm điều tốt.
Thầy Martinô hỏi : “Những người tốt ấy từ đâu đến hả thầy Domimic ? Tại sao họ lại quét hành lang ?”
Thầy Domimic cau mày : “Tôi vừa mới cho họ ăn xong nên họ phải làm sạch các rác vụn và xếp đặt mọi thứ lại cho gọn gàng.”
Martinô mỉm cười : “Tôi thấy thầy phát thực phẩm cho một số người da trắng hôm qua và thầy đâu có bắt họ dọn sạch sau đó, nhưng thầy đã tự dọn sạch lấy.”
Thầy Domimic nhún vai : “Thầy có ý nói tôi không nề hà dọn sạch cho người da trắng, nhưng tôi không thu dọn cho người Ấn Độ chứ gì ? Đúng.
Thầy Martinô, tôi nghĩ mình cũng hơi quá đáng.” Thầy Martinô nhẹ nhàng hỏi : “Tại sao ?”
“Tại sao ư ? Bởi vì làm như vậy xem ra không đúng.” Thầy Martinô lại hỏi : “Tại sao ?”
Thầy Domimic thực sự là một người tốt, bỗng trở nên bối rối. Thầy không thể trả lời câu hỏi. Khi một người nhìn sự vật dưới một góc độ nào đó thì một người là một người, không có vấn đề phân biệt chủng tộc. Tại sao trước đây thầy đã không như vậy ? Thầy ấp ấp úng đôi lời với thầy Martinô, rồi đi tới nhóm người Ấn Độ còn đang quét sàn nhà.
Thầy nói : “Đủ rồi. Tôi sẽ hoàn thành bổn phận của tôi.” Thầy Martinô nhìn theo thầy ấy mỉm cười.
Thật đáng buồn bởi vì trên thế giới có hàng triệu người, kể cả những con người rất tốt cũng quên rằng tất cả mọi người đều được Thiên Chúa dựng nên, và được cứu chuộc bằng giá Máu của Chúa Giêsu.