LESVOS. ĐTC kêu gọi những người tị nạn đừng mất hy vọng và ngài cũng tha thiết mời gọi các chính quyền và mọi người đảm nhận trách nhiệm và thực thi liên đới đứng trước thảm cảnh người tị nạn.
ĐTC đã bày tỏ lập trường trên đây hôm thứ bẩy 16-4-2016, trong cuộc viếng thăm dài gần 5 tiếng đồng hồ tại đảo Lesvos của Hy Lạp và gặp gỡ người tị nạn tại đây.
ĐTC đã rời Roma lúc 7 giờ sáng, và đến phi trường quốc tế Mytilene của đảo Lesvos lúc quá 10 giờ sáng giờ địa phương. Đảo này cách Roma 1.245 cây số và là đảo rộng thứ 3 của Hy Lạp với diện tích 1.630 cây số vuông và hơn 90 ngàn dân cư.
Tháp tùng ĐTC trong cuộc viếng thăm có Đức TGM Angelo Becciu, Phụ tá Quốc vụ khanh Tòa Thánh, ĐHY Kurt Koch, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh hiệp nhất các tín hữu Kitô. Ngoài ra có một số ký giả Italia và quốc tế.
Khi đến nơi, ĐTC đã được thủ tướng Tsipra đón tiếp, cùng với Đức Thượng Phụ Bartolomaios, Giáo Chủ Chính Thống Constantinople, và Đức TGM Hieronimus Giáo Chủ Thính Thống Hy Lạp và Đức TGM Fragkiskos Papamanolis, dòng Capuchino, Chủ tịch Hội đồng GM Hy Lạp.
Trong cuộc hội kiến vắn với thủ tướng Hy lạp, ĐTC nói: ”Tôi cám ơn thủ tướng vì sự tiếp đón. Nhất là tôi đến đây để cám ơn nhân dân Hy Lạp vì lòng quảng đại. Hy Lạp là chiếc nôi của nhân loại. Tôi đến đây để nói về tình nhân đạo.. và tôi thấy rằng người ta tiếp tục nêu gương về tình nhân đạo. Dân tộc Hy Lạp thật là can đảm. Cách đây gần 3 năm, tôi đã viếng thăm người tị nạn ở đảo Lampedusa”.
Sau đó ĐTC đã gặp riêng hai vị lãnh đạo Chính Thống giáo.
Gặp người tị nạn
Lúc gần 11 giờ, ĐTC cùng với Đức Thượng Phụ và Đức TGM chính thống đi xe minibus đến thăm trại tị nạn ở Moria cách đó 16 cây số. Trại này có khoảng 2.500 người đang xin quy chế tị nạn. Có 150 trẻ vị thành niên tại đây được ĐTC bắt tay chào thăm khi ngài đi gần. Rồi các vị tiến qua sân dành cho việc đăng ký người xin tị nạn và tới ngôi lều lớn, chào từng người trong số 250 người tị nạn hiện diện, lăng nghe những lời kêu cầu và chào thăm vắn tắt của mỗi người. Ngài cũng chúc lành cho các tín hữu Công Giáo. Cả Đức Thượng Phụ và Đức TGM Chính Thống Hy Lạp đi cạnh ĐTC cũng làm như vậy. Có những người cảm động đến rơi lệ.
Bên ngoài, có những người tị nạn mang những tấm biển bằng giấy carton với những hàng chữ nói lên xuất xứ của họ: Siria, Irak, Pakistan, hoặc cám ơn ĐTC, hoặc có người viết câu Kinh Thánh ”Hãy để cho dân của Ta ra đi!”, ”Freedom – Tự do”. Có người quì xuống trước ĐTC, khóc và xin ngài chúc lành. Có em bé tặng ngài hình em vẽ.
Ngỏ lời trong cuộc gặp gỡ, ĐTC bày tỏ cảm thông với những đau khổ của người tị nạn, nhiều người phải trốn chạy những tình trạng xung đột và bách hại. Ngài nói:
”Tôi đến đây cùng với những người anh em tôi là Đức Thượng Phụ Bartolomaios và Đức TGM Hieronimus, để ở với anh chị em và lắng nghe những tình cảnh của anh chị em. Chúng tôi đến đây để kêu gọi sự chú ý của thế giới về cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng này và kêu xin giải quyết. Như những người có tín ngưỡng, chúng tôi muốn hiệp tiếng với nhau nói công khai nhân danh anh chị em. Chúng tôi hy vong thế giới để ý đến những hoàn cảnh đau thương và thực sự tuyệt vọng này, đồng thời đáp ứng một cách xứng đáng với tình nhân đạo chung của chúng ta”.
Cả Đức Thượng Phụ Bartolomaios và Đức TGM Chính Thống Hy Lạp cũng lên tiếng bày tỏ tình liên với với những người tị nạn và thức tỉnh lương tâm thế giới. Rồi 3 vị ký vào một tuyên ngôn chung, trong đó các vị bày tỏ mối quan tâm sâu xa trước tình trạng thê thảm của nhiều người tị nạn, di dân và những người xin tị nạn.
Gặp gỡ dân chúng và tưởng niệm các nạn nhân
Cuộc viếng thăm của ĐTC và hai vị lãnh đạo Chính Thống được tiếp tục với bữa ăn trưa, các vị dùng với một số đại diện người tị nạn trong căn nhà làm bằng những thùng chứa đồ.
Sau đó, khảng 1 giờ rưỡi trưa, ĐTC và hai vị đã di chuyển ra hải cảng cách đó 8 cây số, để gặp gỡ dân chúng, khoảng 5 ngàn người, trong đó có một cộng đoàn Công Giáo bé nhỏ.
Lên tiếng trong dịp này, ĐTC bày tỏ lòng ngưỡng mộ đối với nhân dân Hy Lạp, mặc dù có những khó khăn rất lớn phải đương đầu, nhưng vẫn biết mở rộng tâm hồn và cửa nhà. Bao nhiêu người dân thường đã dành những phương tiện bé nhỏ của mình để chia sẻ với những người thiếu thốn tất cả. Ngài nói thêm rằng:
”Ngày hôm nay tôi muốn lập lại lời kêu gọi tha thiết: hãy có tinh thần trách nhiệm và liên đới đứng trước một tình trạng rất bi thảm. Nhiều người tị nạn tại đảo này và các nơi khác ở Hy Lạp đang sống trong những điều kiện rất khó khăn, trong bầu không khí lo âu và sợ hãi, nhiều khi tuyệt vọng, vì những khó khăn về vật chất và tương lai bất định. Sự lo lắng của các chính quyền và dân chúng, ở Hy Lạp này cũng như ở các nước khác ở Âu Châu là điều dễ hiểu và hợp pháp. Nhưng không bao giờ được quên rằng những người di dân, trước khi là những con số, họ là con người, họ là những khuôn mặt, tên tuổi và có lịch sử riêng. Âu châu là tổ quốc của các quyền con ngừơi, và bất cứ ai đặt chân lên phần đất Âu Châu phải có thể cảm nghiệm được điều đó, và nhờ có họ ý thức hơn về nghĩa vụ phải tôn trọng và bảo vệ các nhân quyền ấy”.
ĐTC cũng nhấn mạnh rằng: ”Cần phải làm việc để loại trừ những nguyên nhân gây ra thực tại bi thảm này: không phải chịu đáp ứng tình trạng khẩn cấp trong lúc này, nhưng cần phát triển những chính sách rộng lớn, không phải đơn phương. Trước tiên cần kiến tạo hòa bình tại nơi mà chiến tranh đã tạo nên tàn phá và chết chóc, và ngăn cản đừng để thứ bệnh ung thư này lan tràn ra các nơi khác. Để được như thế cần cương quyết chống lại sự lan tràn và buôn bán võ khí cũng như những mưu mô nhiều khi thầm kín; cần loại bỏ mọi sự hỗ trợ dành cho những kẻ theo đuổi những dự phóng oán thù và bạo lực. Trái lại, cần thăng tiến không biết mệt mỏi sự cộng tác giữa các nước, các tổ chức quốc tế, các tổ chức nhân đạo, không cô lập nhưng nâng đỡ những người đang đương đầu với tình trạng khẩn cấp. Trong viễn tượng này, tôi tái cầu chúc cho Hội nghị Thượng Đỉnh thế giới đầu tiên về nhân đạo sẽ nhóm tại Istanbul vào tháng 5 tới đây đưcơ thành công”.
Sau bài diễn văn của ĐTC, có nghi thức tưởng niệm các nạn nhân bỏ mình trong cuộc di cư. Đức TGM Chính Thống Hy lạp, rồi Đức Thượng Phụ Barlolomaios và sau cùng là ĐTC đã đọc kinh nguyện cầu cho các nạn nhân.
Sau một phút thinh lặng, ba vị lãnh đạo nhận từ 3 em bé 3 vòng hoa để quăng xuống biển, tưởng niệm các nạn nhân.
Tiếp đến, ĐTC đã trở lại phi trường Mytilene cách đó 3 cây số. Tại đây ngài gặp riêng Đức TGM Chính thống Athènes và toàn Hy Lạp, rồi Đức Thượng Phụ Bartolomaios của Chính thống, sau cùng là thủ tướng Hy Lạp.
Sau nghi thức tiễn biệt lúc 15 giờ giờ địa phương, ĐTC đáp máy bay trở về Roma, tới phi trường Roma-Ciampino lúc 4 giờ rưỡi chiều.
Gặp gỡ ký giả tháp tùng
Cũng nên nói thêm rằng trong lời chào thăm hàng chục ký giả tháp tùng trong chuyến bay, ĐTC Phanxicô nói rằng đây là cuộc viếng thăm khác với những chuyến khác. Trong các cuộc tông du chúng ta đi để làm bao nhiêu chuyên, xem dân chúng và nói với họ.. và có niềm vui của cuộc gặp gỡ. Cuộc viếng thăm này có sắc thái đau buồn. Chúng ta đến gặp một thảm trạng nhân đạo lớn nhất từ sau thế chiến thứ hai. Chúng ta đến gặp những người đau khổ, không biết đi đâu, họ là những người phải chạy trốn. Chúng ta cũng ra một nghĩa trang là biển cả. Bao nhiêu người đã bị chết đuối trong đó. Tôi nói điều này không phải vì cay đắng, nhưng cũng để công việc của anh chị em ngày hôm nay có thể thông truyền qua các phương tiện truyền thông của anh chị em tâm trạng của tôi khi thực hiện chuyến viếng thăm này.
Sau cùng, ĐTC không quên nhắc đến điều này: hôm qua, 16-4, Đức nguyên Giáo Hoàng Biển Đức 16 đã mừng sinh nhật thứ 89. Chúng ta hãy nhớ cầu nguyện cho ngài.
Đức Biển Đức 16 là vị giáo hoàng người Đức kể từ 500 năm. Ngài cai quản Giáo Hội hoàn vũ 7 năm 10 tháng, cho đến khi tuyên bố từ chức hồi trung tuần tháng 2 năm 2013. (SD 16-4-2016)
G. Trần Đức Anh OP