Chúng ta vừa được nghe một câu nói lừng danh nhứt trong toàn bộ Tin Mừng: “Của Xê-da trả cho Xê-da, của Thiên Chúa trả cho Thiên Chúa.”[1]
Bị nhóm Biệt Phái gài vào một thế cờ hiểm để thử nghiệm quan điểm tôn giáo của Người và để bắt bẻ sai lầm Người mắc phải, Chúa Giê-su hóa giải âm mưu của họ bằng lời tuyên bố vừa ngộ nghĩnh vừa thông minh ấy.
Đây là một phương châm gây sửng sốt Chúa di tặng cho những ai mắc phải chứng lương tâm bối rối, đăc biệt khi họ bị tiện nghi, của cải, danh vọng, quyền hành và danh tiếng khống chế. Thời nào cũng xảy ra như vậy. Ở đâu cũng có chuyện như thế.
Tất nhiên Chúa Giê-su dồn hết trọng lượng vào vế thứ hai: “Của Thiên Chúa trả cho Thiên Chúa.” Đây là lời kêu gọi nhìn nhận và tuyên xưng—trước mặt bất kỳ lọai quyền lực nào—rằng chỉ mình Thiên Chúa là Chúa của loài người, chứ không còn một ai khác. Đây là một điều luôn luôn mới lạ cần phải khám phá mỗi ngày, và điều nầy đòi buộc chúng ta phải làm chủ được nỗi sợ hãi của mình, nỗi sợ hãi chúng ta cảm vẫn thấy, khi bị Thiên Chúa làm cho chưng hửng.
Thiên Chúa không sợ hãi những điều mới lạ! Chính vì vậy Người luôn làm chúng ta ngạc nhiên, mở cửa lòng chúng ta, và dẫn chúng ta qua những nẻo đường bất ngờ. Người đổi mới chúng ta: Người luôn luôn biến chúng ta thành “mới.” Ki-tô hữu nào sống Tin Mừng thì trở thành “thụ tạo mới của Thiên Chúa” trong Hội Thánh và trong thế giới. Thiên Chúa thương yêu tác phẩm mới nầy biết chừng nào!
“Của Thiên Chúa trả cho Thiên Chúa” có nghĩa là ngoan ngoãn trước Thánh Ý Thiên Chúa, cống hiến đời ta cho Người, làm việc cho vương quốc xót thương, yêu mến và bình an của Người.
Đây là nơi chúng ta tìm được sức mạnh; đây là men giúp cho nghị lực tăng triển, là muối thêm hương vị cho tất cả mọi nỗ lực chống lại thế thương phong của chủ nghĩa bi quan đang được thế gian đề xuất với chúng ta.
Đây cũng là nơi chúng ta tìm thấy hy vọng, vì khi chúng ta đặt hy vọng vào Thiên Chúa, chúng ta sẽ không trốn chạy thực tế, và cũng chẳng tìm cho được bằng chứng vắng mặt:[2] ngược lại, chúng ta sẽ cố sức hoàn trả lại cho Thiên Chúa những gì thuộc về thẩm quyền của Người. chính vì vậy mà Ki-tô hữu chúng ta hướng nhìn về tương lai, tương lai của Thiên Chúa. Phải hành xử như vậy chúng ta mới có thể sống trọn vẹn cuộc sống nầy—với đôi chân đứng vững trên mặt đất—và đáp ứng một cách dũng cảm trước bất kỳ thách đố mới lạ nào.
Trong những ngày nầy, khi diễn ra Công Nghị Giám Mục Ngoại Thường, chúng ta đã nhận ra ý nghĩa chân chính của Công Nghị. “Synod” (Công Nghị) nghĩa là “cùng nhau hành trình.” Mà quả thật, chủ chăn và giáo dân từ khắp nơi trên thế giới quy tụ về Rô-ma, mang theo tiếng nói của các Hội Thánh địa phương, để giúp các gia đình bước đi theo đường hướng Tin Mừng, với ánh mắt chăm chú nhìn vào Chúa Giê-su. Đây thực là một kinh nghiệm vĩ đại, vì chúng ta được sống tinh thần công nghị và tính chất cộng đoàn,[3] và cảm nhận được quyền năng của Chúa Thánh Thần, Đấng không ngừng hướng dẫn và canh tân Hội Thánh. Bởi lẽ Hội Thánh được yêu cầu không để lãng phí thời gian trong nỗ lực hàn gắn những vết thương đang lở loét, và khơi lại ngọn lửa hy vọng nơi bao nhiêu con người đang sống trong tuyệt vọng.
Vì ơn phước của Công Nghị nầy và vì tinh thần xây dựng được mọi người biểu lộ, chúng ta cùng hiệp nhứt với Thánh Tông Đồ Phao-lô để “luôn cảm tạ Thiên Chúa thay cho tất cả anh chị em, và lkhông ngừng nhớ đến anh chị em trong lời cầu nguyện của chúng tôi.”[4] Nguyện xin Chúa Thánh Thần, Đấng trong suốt những ngày tất bật nầy vẫn hằng phù giúp chúng ta làm việc thật quảng đại, với tinh thần tự do chân chính và tính sáng tạo khiêm nhu, tiếp tục hướng dẫn cuộc hành trình, thông qua các Hội Thánh trên tòan thế giới, đang đưa chúng ta tiến đến Công Nghị Giám Mục Thông Thường vào tháng 10 năm 2015. Chúng ta đã gieo hạt, và chúng ta tiếp tục gieo, một cách nhẫn nại và kiên trì, xác tín rằng chính Đức Chúa sẽ ban cho những gì chúng ta gieo được mọc lên.[5]
Hôm nay là ngày tuyên chân phước cho Đức Thánh Cha Phao-lô VI. Tôi nhớ tới lời Người phát biểu khi thành lập Công Nghị Giám Mục: “nhờ cẩn trọng điều nghiên các thời điềm, chúng ta tận lực áp dụng các đường hướng và phương pháp…trước các nhu cầu càng ngày càng tăng của thời đại chúng ta, và những hoàn cảnh đang thay đổi của xã hội.”[6]
Khi chúng ta chiêm ngưỡng vị Giáo Hoàng vĩ đại, người Ki-tô hữu dũng cảm, người tông đồ không bao giờ biết mệt mỏi, như Đức Phaoplô VI, chúng ta không thể không thưa một lời trước Tôn Nhan Thiên Chúa, một lời hết sức đơn thành mà chân thật và có ý nghĩa: “Xin tạ ơn!” Xin tạ ơn, thưa Đức Thánh Cha Phao-lô VI quý mến và yêu kính! Xin tạ ơn chứng từ khiêm tốn và có tính ngôn sứ của Cha vì yêu Chúa Ki-tô và Hội Thánh của Người!
Trong nhựt ký riêng của Người, Vị Tài Công vĩ đại của Công Đồng viết vào lúc kết thúc phiên họp cuối: “ Có lẽ Đức Chúa đã gọi tôi và dành riêng tôi cho việc phục vụ nầy, không phải vì tôi đặc biệt xứng đáng, hay vì tôi có khả năng lãnh đạo và giải cứu Hội Thánh thoát mọi hoàn cảnh nhiêu khê hiện tại, nhưng là để tôi chịu một chút đau khổ vì Hội Thánh, nhờ đó, chứng tỏ cho mọi người thấy rõ chính Người, chứ không phải ai khác, là Thủ Lãnh và Cứu Chúa của Hội Thánh.”[7] Trong đức khiêm nhu nầy, nét vĩ đại của Chân Phước Phao-lô VI bừng sáng huy hoàng: đối diện trước bước tiến của một xã hội tục hóa và thù nghịch, Người vẫn bình thản, với tầm viễn kiến và đức khôn ngoan—và đôi khi đơn độc—chèo chống con thuyền Thánh Phê-rô, dù vậy chẳng bao giờ Người đánh mất niềm vui và lòng tín thác vào Chúa.
Đức Phao-lô VI đã thực sự “trả cho Thiên Chúa những gì thuộc về Thiên Chúa” khi cống hiến trọn vẹn đời mình cho “nhiệm vụ thánh thiêng, cao quý, và hệ trọng nầy là tiếp nối trong lịch sử và triển khai trên mặt đất sứ vụ của Chúa Ki-tô.”[8] Yêu thương và lãnh đạo Hội Thánh, để Hội Thánh trở thành “bà mẹ từ ái của toàn thể gia đình nhân loại, đồng thời cũng là tác viên phục vụ ơn cứu độ con người.
Lm. P.X. Nguyễn Văn Nhứt, O.P.
[1] Xc Mt 22:21.
[2] Từ La Tinh “alibi” dùng trong luật pháp có nghĩa là bằng chứng nghi can vắng mât trong khi xảy ra tội phạm.
[3] “Synodality” và “collegiality” là 2 đặc tính của toàn thể các giám mục của Hội Thánh, hiệp thông với đức thánh cha, giám mục Rô-ma.
[4] 1 Tx 1:2.
[5] Xc 1 Cr 3:6.
[6] Tông Thư “ Apostolica Sollicitudo” (Mối Quan Tâm Của Tông Tòa).
[7] P. Macchi, “Đức Phao-lô VI Qua Chính Lời Phát Biểu Của Người”, Brescia, 2001, trang 120-121.
[8] Bài giảng trong Nghi Thức Đăng Quang, 1963.