HÁT LÊN KHÚC TÂN CA – Đưa Thánh Vịnh Vào Cuộc Sống
Chuyển ngữ : Giuse Mai Văn Tuyến op
Ngày nay, khi vào bất cứ hiệu sách nào, bạn sẽ thấy hàng hàng lớp lớp các sách hướng dẫn tự học. Các tác giả cố gắng trình bày để bạn biết bạn là ai, bạn nghĩ gì và bạn sẽ ra sao. Một số sách khuyên cải tiến và điều chỉnh chế độ ăn uống. Số khác nói về cách quản lý và chi tiêu tài chính. Và số khác nữa nói về cách tìm bạn đời.
Những sách như thế đã trở nên rất phổ biến trong khoảng vài thập niên gần đây, nhưng bạn có biết chăng : có một cuốn sách cách đây hơn 2000 năm đã làm như thế ? Đó là sách các Thánh Vịnh. Theo thánh Athanasio, sách các Thánh Vịnh có thể dạy chúng ta biết về chính mình. Ngài viết : “Bạn nhận ra những chuyển động trong tâm hồn bạn, tất cả những thay đổi, những tiến bộ và thụt lùi, những thất bại và thành công” (Thư gửi Marcelinus).
Đó hoàn toàn là một nhận định đáng để ta tìm hiểu. Chúng ta cũng có thể dùng những Thánh Vịnh đó; chúng ta cũng cần nhìn lại mình nhờ các Thánh Vịnh với cái nhìn mới, Thánh Vịnh phản chiếu cuộc sống chúng ta và có thể giúp chúng ta rất nhiều trong cuộc sống để trở nên thánh thiện hơn, yêu thương hơn và trong sáng hơn.
Lời ca của Israel xưa
Các Thánh Vịnh là một thể duy nhất trong toàn bộ Thánh Kinh. Nói rộng ra, cũng như bất cứ sách nào trong Thánh Kinh, sách Thánh Vịnh là lời kinh khắc ghi rõ ràng lịch sử Israel. Các nhà nghiên cứu Thánh Kinh tin rằng sách các Thánh Vịnh được hình thành trong khoảng thời gian gần một nghìn năm. Hơn nữa, nhiều Thánh Vịnh còn nói về các tổ phụ trong lịch sử Israel. Thí dụ: một số Thánh Vịnh diễn tả lại cuộc sống của tổ phụ Apraham, Isaac và Giacop. Một số khác ca tụng cuộc vượt qua Biển Đỏ dưới thời Môsê hoặc cuộc chinh phục đất Canaan dưới thời Giôsuê. Như bộ lạc Phi Châu ca hát kể lại những kỳ công vĩ đại của một bộ tộc anh hùng và chủ nghĩa anh hùng, các Thánh Vịnh cũng tường thuật lại những vinh quang của người Israel trong quá khứ, những người đã yêu, tìm kiếm và đi theo Chúa với tất cả tấm lòng.
Cũng trong lá thư đã nói ở trên, khi nói về Thánh Vịnh trong cuộc sống, thánh Athanasius cũng so sánh sách này với các sách khác trong bộ Thánh Kinh. Ngài viết : “Từng cuốn trong những sách này” như một mảnh vườn trồng một loại cây ăn trái đặc biệt; Ngược lại, sách Thánh Vịnh cũng như một mảnh vườn nằm cạnh những vườn cây ăn trái đặc biệt đó, nhưng lại là một chốn nghỉ ngơi. Nói cách khác, sách các Thánh Vịnh bao gồm toàn bộ Thánh Kinh như một đòi buộc và thôi thúc con cái Chúa dùng để ca ngợi Thiên Chúa.
Sách Thánh Vịnh đòi hỏi suy tư về điều chính yếu nào? Chúng ta nói đến Thánh Vịnh từ từ rất sớm : Thánh vịnh mời gọi dân Israel ca tụng Thiên Chúa trong mọi sự Ngài đã thực hiện ngay từ khi tạo thành vũ trụ. Thánh Vịnh cũng mời gọi ca tụng như một xác nhận sự tín thác vào Chúa (Tv 4, Tv 23, Tv 146), hy vọng vào Chúa (Tv 33, Tv 90), hoặc tạ ơn Chúa (Tv 18, Tv 118). Các Thánh Vịnh cao rao sự khôn ngoan của Thiên Chúa (Tv 37, Tv 119) và vẻ uy nghiêm của Chúa (Tv 8, Tv 29). Các Thánh Vịnh kêu gọi dân Israel suy nghĩ về vẻ huy hoàng của nhà Thiên Chúa (Tv 48, Tv 84, Tv 87) cũng như lịch sử của họ từ tạo dựng cho đến khi các Thánh Vịnh được hình thành (Tv 78, Tv 105, Tv 106). Các Thánh vịnh cũng ca tụng Thiên Chúa trong những hoàn cảnh bị thử thách và khó khăn (Tv 9, Tv 10, Tv 12).
Hát lên khúc tân ca
Trong khi các Thánh Vịnh tường thuật lại công trình Thiên Chúa đã thực hiện nơi lịch sử Israel, đồng thời cũng kêu mời mọi người hát lên “bài ca mới” để ca tụng Thiên Chúa (Tv 96, 98, 144). Con cái Chúa không chỉ hát về quá khứ; mà còn soạn ra những bài ca mới để nhìn về phía trước, về những điều Thiên Chúa sẽ thực hiện cho chúng ta trong tương lai. Nhờ Thánh Thần, dân Israel biết rằng Thiên Chúa không hoàn tất công việc trong thế giới, và họ mong mỏi thấy Ngài tiếp tục cứu chuộc nhân loại.
Một số Thánh Vịnh được viết trong khi dân Israel đang ổn định cuôc sống và tái thiết Đền Thờ sau Cuộc Lưu Đầy ở Babilon (147). Số khác được viết khi họ thấy tương lai của họ không được vinh quang như trong quá khứ – và họ tìm niềm hy vọng, tín thác vào Thiên Chúa (Tv 60). Tóm lại, Nếu chúng ta nhìn vào tất cả các Thánh Vịnh, ngay cả những thánh Vịnh diễn tả Israel than khóc trên một số chi tộc hoặc sự thụt lùi của một cá nhân, chúng ta cũng tìm thấy niềm hy vọng vào Thiên Chúa là một tình cảm của họ.
Điều đó không làm kinh ngạc sao ? Với Israel, vấn đề không phải ở những gì Thiên Chúa sẵn sàng thực hiện. Họ ý thức được điều tốt đẹp hơn đang đến với mình. Qua tất cả những thăng trầm lịch sử, họ bị thuyết phục bởi những việc Chúa làm cho họ, Ngài luôn tìm kiếm và mang mọi người đến với Ngài. Và đây là nơi Thánh Vịnh thực hiện như một trong những cầu nối tuyệt diệu nhất giữa Cựu Ước và Tân Ước. Chỉ khi Nước Thiên Chúa ngự trị trên toàn trái đất, trong Giáo hội, chúng ta có thể quay trở lại và nhìn thấy Đức Giêsu thực hiện những hy vọng đó – những hy vọng và ước mơ khác chứa đựng trong Thánh Vịnh.
Chúng ta có thể hát điều gì ?
Hơn nữa, chỉ như các bậc tiền bối đức tin, chúng ta làm nhiều hơn là nhìn về quá khứ. Chúng ta cũng hát một “bài ca mới” về những lời hứa Đức Giêsu đã thực hiện. Chúng ta có thể hát về ngày Người trở lại. Vào ngày đó, chúng ta sẽ được tiến vào Giêrusalem mới, nơi đó sẽ vượt xa những gì chúng ta vẫn tưởng tượng ra. Đó là nơi hạnh phúc, hòa bình, hiệp nhất và yêu thương. Tất cả những nghèo hèn, chiến tranh, bệnh tật và cả cái chết sẽ bị đánh bại, tất cả những lời hứa của Thiên Chúa cho những người thuộc về Ngài – Người Do Thái cũng như người Hy Lạp – sẽ hoàn toàn được thực hiện.
Một lần, Thánh Augustine đã nói hát là cầu nguyện hai lần. Phải chăng ngài đã học được kinh nghiệm đó khi cầu nguyện bằng Thánh Vịnh ? Phải chăng ngài đã đạt được cái nhìn thấu suốt nơi Đức Giêsu, nơi Giáo hội và trong chính tâm hồn ngài khi ngài hát những bài ca mới để chúc tụng Thiên Chúa?
Không chỉ thánh Augustine đã làm điều đó. Giống như ngài, có nhiều người khác, Công giáo và không Công giáo cũng có tình yêu đặc biệt đối với các Thánh vịnh. Như thánh Athanasius, thánh Abrôsiô, thánh Giêrônimô, thánh Tôma Aquinô, tất cả đều bày tỏ sự thích thú sâu xa khi nghiên cứu, cầu nguyện và hát Thánh Vịnh. Các nhạc sĩ như Johann Sebastian Bach, Charles Wesley và Fr. John Foley đã đưa các Thánh Vịnh vào tác phẩm của mình. Thời Đức Giáo Hoàng Grêgôriô, thánh ca bằng Thánh Vịnh, vẫn được đặt đặc biệt trong phụng vụ Giáo hội.
Tại sao các Thánh Vịnh lại có sức thu hút ?
Sức hút là gì ? Tại sao có nhiều người cảm hứng và xúc động bởi Thánh Vịnh ? Một lý do đơn giản là chúng ta vừa có linh hồn vừa có thể xác. Khi chúng ta cảm nhận được sự hiện diện của Thiên Chúa, tâm hồn chúng ta sẽ thay đổi và chúng ta thường cảm hứng đáp lại bằng thân thể của mình. Chúng cũng cũng muốn cúi xuống trong yêu mến. Chúng ta cũng muốn hát trong hân hoan. Ngay cả chúng ta cũng muốn nhảy múa như Đavit đã làm (2Sm 6,11-15). Tương tự như thế, khi chúng ta hát hay múa nhảy để cầu nguyện, những hành động đó có thể giúp làm thay đổi trong linh hồn và mang chúng ta đến gần Thiên Chúa hơn.
Tại sao chúng ta cố gắng hát và nhảy như vậy ? Tại sao chúng ta phải tìm kiếm sự hiện diện của Chúa ở mọi nơi ? Tương tự như lý do Israel xưa đã làm: nhờ thế, chúng ta có thể cảm nghiệm sự thánh thiện, vẻ đẹp và quyền năng của Thiên Chúa. Nhờ hát Thánh Vịnh, chúng ta thêm khát khao và cảm nghiệm được lòng nhân từ, sự kiên nhẫn và khôn ngoan của Thiên Chúa. Điều đó thúc ép chúng ta tìm kiếm sự sống trong linh hồn và thân xác chúng ta, trong suy nghĩ, cầu nguyện, cái nhìn và hành động của chúng ta.
Bởi vì Thánh vịnh chứa đựng tất cả trong quá khứ. Chúng ta có thể tìm nơi Thánh Vịnh sự hướng dẫn và khích lệ tốt, chúng ta cần vì chúng ta đi qua hân hoan và khó khăn, chiến thắng và thất bại trong cuộc sống tuyệt vời đó nhưng thế giới còn dở dang. Thánh Vịnh có thể giúp chúng ta khi chúng ta bày tỏ những nhu cầu của ta với Chúa, cầu xin lòng nhân từ của Chúa, hân hoan trong tình yêu của Người, kêu khóc về những mất mát của ta và tìm kiếm sự che chở nhờ tình yêu và quyền năng của Người trong cuộc sống. Thánh Vịnh cũng có thể thôi thúc, an ủi và khích lệ chúng ta. Thánh Vịnh có thể giúp ta tin rằng Thiên Chúa quyền năng biết rõ về chúng ta, gần gũi, yêu thương sâu xa và hoàn toàn tận tụy với chúng ta. Khi chúng ta đọc và cầu nguyện với Thánh vịnh, Thiên Chúa muốn chúng ta đi theo để hướng dẫn những người khác và hát ca tụng Ngài một bài ca mới, một bài ca kính sợ, một bài ca yêu thương, một bài ca vui mừng và một bài ca tạ ơn.