Trong bài khai mạc Hội nghị về linh mục, tại Vatican, sáng hôm 17 tháng Hai năm 2022, Đức Thánh cha Phanxicô nhắn nhủ các linh mục bốn bí quyết để kiên trì trong ơn gọi, là: gần Chúa, gần giám mục bản quyền, gần anh em linh mục và gần dân thánh Chúa.
Hội nghị do Bộ Giám mục tổ chức và tiến hành từ ngày 17 đến 19 tháng Hai này, về chủ đề: “Tiến đến một nền thần học cơ bản về chức linh mục”, với sự tham dự của các hồng y, linh mục, tu sĩ và giáo dân.
Sau lời giới thiệu của Đức Hồng y Marc Ouellet, Tổng trưởng Bộ Giám mục và cũng là trưởng ban tổ chức, Đức Thánh cha đã thuyết trình khai mạc, chia sẻ kinh nghiệm hơn 50 năm linh mục của ngài với bao nhiêu chứng tá của các linh mục đã chứng tỏ khuôn mặt của vị Mục Tử Nhân Lành, nhưng cũng có nhiều anh em linh mục mà ngài đồng hành, họ đã đánh mất ngọn lửa của tình yêu ban đầu và công việc phục vụ của họ trở nên khô cằn, lập đi lập lại và không còn ý nghĩa.
Đức Thánh cha cũng nói đến những thay đổi của thời nay khiến chúng ta phải đương đầu với chúng bằng nhiều cách thức khác nhau. Có nhiều hành động và thái độ có thể là hữu ích và tốt đẹp, nhưng không phải tất cả đều có hương vị Tin mừng. Ví dụ, tìm kiếm những hình thức được qui luật hóa, nhiều khi ăn rễ trong quá khứ và như muốn bảo đảm cho chúng ta một thứ bảo vệ chống lại những rủi ro nguy hiểm, bằng cách chạy trốn trong một thế giới hoặc trong một xã hội không còn hiện hữu nữa.
Đối nghịch với thái độ đó, Đức Thánh cha cổ võ thái độ nảy sinh từ sự tín thác chấp nhận thực tại, ăn rễ sâu trong Truyền thống khôn ngoan, sinh động của Giáo hội có thể giúp chúng ta “ra khơi” mà không sợ hãi.
Đi vào cụ thể hơn, Đức Thánh cha đề nghị bốn sự “gần gũi” có thể giúp, một cách thực tế, khơi dậy hồng ân và sự phong phú đã được hứa cho chúng ta.
Gần gũi Thiên Chúa
Mỗi linh mục được mời gọi trước tiên hãy vun trồng sự gần gũi này, sự thân mật với Thiên Chúa, và từ tương quan ấy có thể kín múc tất cả sức mạnh cần thiết cho sứ vụ. Ngài nói: “Nhiều cuộc khủng hoảng linh mục bắt nguồn từ sự thiếu đời sống cầu nguyện, thiếu cuộc sống thân mật với Chúa, thu hẹp đời sống thiêng liêng vào việc thực hành tôn giáo thuần túy. Quá nhiều khi trong đời sống linh mục, người ta cầu nguyện như một bổn phận, mà quên rằng tình bạn và tình yêu không thể áp đặt như một qui luật bên ngoài, nhưng là một chọn lựa căn bản của con tim chúng ta. Một linh mục cầu nguyện, nơi nền tảng, tiếp tục là một Kitô hữu đã am hiểu tường tận hồng ân đã lãnh nhận trong bí tích rửa tội”.
Gần gũi với giám mục
Đức Thánh cha nhận xét rằng trong tư cách là Giáo hội quá nhiều khi, và cả ngày nay, chúng ta giải thích về sự vâng lời xa lìa cảm thức Tin mừng. Vâng lời không phải là một phẩm tính kỷ luật nhưng là đặc điểm sâu xa nhất của những liên hệ nối kết chúng ta trong sự hiệp thông. Đó là đặc tính của tương quan của linh mục với giám mục. Sự gần gũi này giúp phá vỡ mọi toan tính khép kín, tự biện minh. Giám mục, bất kỳ ai đi nữa, tiếp tục đối với mỗi linh mục và mỗi Giáo hội địa phương là mối dây giúp phân định thánh ý Chúa. Nhưng chúng ta không được quên rằng chính giám mục chỉ có thể là một phương tiện để phân định nếu chính giám mục biết lắng nghe thực tại của các linh mục thuộc quyền và của dân thánh của Thiên Chúa được ủy thác cho giám mục”.
Gần gũi với anh em linh mục
Về sự gần gũi với các anh em linh mục, Đức Thánh cha nhắc đến một tục ngữ Phi châu: “Nếu bạn muốn đi nhanh thì đi một mình, nếu bạn muốn đi xa thì hãy đi với những người khác… Nhiều khi Giáo hội có vẻ chậm chạp, đúng vậy, nhưng tôi ưa nghĩ đó là sự chậm chạp của người quyết định bước đi trong tình huynh đệ”.
“Những đặc tính của tình huynh đệ được thánh Phaolô trình bày trong đoạn 13 của thư gửi tín hữu thành Côrintô về tình bác ái. Theo đó, cần học kiên nhẫn, khả năng có trách nhiệm đối với người khác, mang đỡ gánh nặng của họ. Trái nghịch với sự kiên nhẫn là sự dửng dưng, xa cách.
Đức Thánh cha cũng cảnh giác những thái độ đi ngược lại tình huynh đệ, thái độ tự tôn, thiếu tôn trọng đối với người ở gần. Cần tránh tìm tư lợi, không dành chỗ cho sự giận dữ, v.v…
Gần gũi dân thánh của Thiên Chúa
Sau cùng là sự gần gũi dân thánh của Thiên Chúa. Đức Thánh cha khẳng định rằng “tình yêu đối với dân chính là sức mạnh tinh thần giúp chúng ta gặp gỡ Thiên Chúa một cách trọn vẹn” (EG 272). Chỗ đứng của linh mục là ở giữa dân, trong một tương quan gần gũi với dân. Ngài cũng nói: “Tôi chắc chắn rằng để tái hiểu căn tính của linh mục, ngày nay điều quan trọng là sống trong tương quan chặt chẽ với cuộc sống của dân, ở cạnh dân, không tìm một con đường chạy trốn nào.
Diễn tiến Hội nghị
Sau bài chia sẻ và huấn dụ của Đức Thánh cha, Hội nghị tiếp tục với bài thuyết trình của cha Serge-Thomas Bonino, dòng Đa Minh người Pháp, nguyên Tổng thư ký Ủy ban Thần học quốc tế và hiện là Khoa trưởng Khoa triết học tại Đại học Giáo hoàng Angelicum. Cha nói về đề tài: “Tôn giáo và chức linh mục: một dữ kiện nhân loại học cơ bản”.
Tổng cộng có 12 bài thuyết trình trong Hội nghị về các khía cạnh khác nhau của chức linh mục, như Kinh thánh, Giáo phụ, Công đồng, mục vụ, phụng vụ, Đại kết Kitô do các hồng y, giám mục, thần học gia, linh mục, tu sĩ. Trước khi kết thúc vào chiều tối thứ Bảy, 19 tháng Hai này, sẽ có một cuộc thảo luận bàn tròn về đề tài: “Phụ nữ và các thừa tác vụ. Hiện trạng vấn đề”.
(Rei 17-2-2022)
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA