Truyện thánh Martin de Porres
Chương III: Cậu bác sĩ tí hon
Martinô sống ở Guayaquil được hai năm và cậu thực sự sung sướng. Cả hai đều biết đọc và viết rất khá. Cuộc sống nghèo khó ở Lima xem ra chỉ như một cơn ác mộng đã qua. Don Diego rất thương yêu chúng. Chúng được gặp cha chúng nhiều lần. Thời gian này khác hẳn thời gian khi chúng còn ở nhà, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc.
Một ngày nọ, Jane nói : “Em rất thích được sống với ông cậu. Nhưng anh Martinô ơi, một ngày nào đó chúng mình sẽ phải về nhà chứ, không lẽ mình sống ở đây mãi mãi sao ?”
Martinô trả lời : “Ừ, chúng ta sẽ không ở đây mãi. Chúng ta phải nghĩ tới mẹ nữa chứ. Mẹ chắc là cô đơn lắm khi sống một mình ở Lima.”
Jane gật đầu : “Chúng ta đã xa mẹ hai năm rồi, nhưng có lẽ chúng ta nên ở đây một thời gian nữa. Martinô, em nghĩ ông cậu thích chúng mình lắm. Ông chẳng bao giờ nói đến việc chúng mình sẽ trở về.”
Đúng vậy, Don Diego rất thích các cháu của mình. Ông muốn giữ chúng ở với ông. Một ngày kia, một tin vui bất ngờ đã đến với gia đình. Don Juan được đặt làm thống đốc miền Panâm. Trong thời gian rất ngắn ông phải rời Guayaquil, để nhận trọng trách mới ở miền nam. Trước khi rời bỏ Guayaquil, ông đã tới Lima để thăm vợ và hai con cùng những người thân thuộc.
Don Juan rất hài lòng với chức vụ mới, nhưng khi nhìn các con, ông thoáng tỏ vẻ buồn vì ông không thể đem chúng theo ông. Công việc của ông lúc này rất bận rộn. Hơn nữa, ở Panâm, ông không có họ hàng để có thể nhờ vả họ trông coi chúng được. Tốt hơn ông nên cho Martinô trở về với Anna để cậu có thể giúp đỡ và an ủi mẹ, vì nay cậu đã là một cậu con trai cao lớn. Còn Jane, ông có dự định khác. Dù mới 8 tuổi, cô đã có triển vọng thành một người phụ nữ rất có khả năng. Vài năm nữa, cô sẽ trở thành người vợ tốt.
Như đã định, ông cho các con biết tin này. Jane ở lại với Don Diego, rồi ông cậu sẽ tìm cho cô người chồng tốt sau này. Martinô thì trở về với mẹ ở Lima. Chẳng bao lâu, cậu sẽ học nghề buôn bán.
Cha cậu hỏi : “Sau này con muốn làm gì ?” Không một chút đắn đo, cậu nói ngay điều mơ ước mà cậu vẫn ấp ủ trong lòng : “Con muốn trở thành một bác sĩ, thưa cha.
Con muốn chữa cho bệnh nhân mau lành bệnh.” Don Juan cười khi biết ý định thật chín chắn của Martinô, cậu bé 10 tuổi.
Ông nói : “Được, ở Lima cha đã tìm được người có thể dạy con nghề này, đó là bác sĩ Marcelo de Rivaro.”
Khi Martinô trở về quê hương, cậu được biết mẹ cậu không còn sống trong ngôi nhà nhỏ ở đường Espiritu Santo, nhưng là sống với Dona Francisca Velez Miquel, gần nhà thờ thánh Lazaro. Bà và Dona Francisca là bạn rất thân, họ đón Martinô với vòng tay rộng mở.
Thoạt nhìn thấy Martinô, Anna kêu lên : “Con lớn quá ! Con cao bằng mẹ rồi !” Dona ngạc nhiên : “Tôi không thể tin ở mắt mình nữa. Anna, bà quả là hãnh diện khi có đứa con đẹp trai đến thế.”
Martinô mỉm cười với mẹ, cậu nhận thấy rằng mẹ đã thay đổi khá nhiều từ khi cậu đi xa. Bây giờ mẹ đã có cái nhìn khác về cậu. Hình như bà có chút ngại ngùng với cậu vì cậu đã biết nhiều nơi, cậu đã đi học, biết đọc biết viết. Chắc mẹ sẽ không thể phạt cậu nếu cậu cho tiền những người hành khất nữa. Có lẽ mẹ sẽ hãnh diện khi biết Marcelo sẽ dạy cậu trở thành một bác sĩ ?”
Cậu nói : “Con rất muốn trở về nhà. Con rất sung sướng vì có thể kiếm thêm tiền cho mẹ, con muốn trở nên người hữu dụng.”
Bà Anna đã oà khóc khi nhìn đứa con trai ở trước mặt mình cao lớn và khoẻ mạnh. Bà thầm nói : “Xin Chúa chúc lành cho con, xin Chúa giúp con trong công việc mới.” Và bà ôm chầm lấy Martinô.
Martinô không ở nhà Dona mặc dù mẹ cậu vẫn sống ở đó. Cậu trở thành người phụ tá cho bác sĩ Rivero. Ngày qua ngày, cậu học cách thức để chữa bệnh cho các bệnh nhân. Cậu sống trong ngôi nhà của bà Ventura de Luna, rất gần nơi làm việc. Mỗi sáng cậu thức dậy thật sớm, đi tham dự Thánh Lễ tại nhà thờ thánh Lazaro. Vì là một cậu bé da đen nên những người giàu da trắng chẳng bao giờ quan tâm đến cậu, nhưng cậu biết rằng Chúa rất yêu cậu. Chúa đã nghĩ đến cậu cũng như tất cả mọi người da đen nghèo khó trên thế giới vì Người đã cho họ một linh hồn bất tử. Người da đen hiện giờ đang chịu nhiều khổ sở, nhưng sẽ đến một ngày nào đó tất cả những độc ác và bất công sẽ qua đi. Trên Thiên đàng, sẽ không có sự phân biệt màu da hay các vấn đề khác như ở thế gian này. Vấn đề chỉ còn là ai nấy đã thi hành bổn phận mình, đã trung thành yêu Chúa và thi hành thánh ý Chúa trong cuộc sống mình như thế nào.
Mỗi ngày, khi nhìn vị linh mục dâng Thánh Lễ, và mỗi khi quỳ cầu nguyện trong nhà thờ thánh Lazaro, Martinô thường suy niệm về “Thánh Ý Chúa”. Đâu là ý Chúa muốn cho chúng ta khi còn sống ở trần gian ? Không phải là chúng ta phải yêu mến nhau, bởi vì mọi người có một linh hồn giống hình ảnh Chúa hay sao ?
Martinô thầm nghĩ : “Nếu tôi yêu mến người khác và khi tôi cố gắng làm cho người khác hạnh phúc, thì tôi thực sự làm Chúa hài lòng.” Cậu quyết định : “Hạnh phúc cho tôi cũng như cho những ai được sinh ra trên đời này là để làm theo thánh ý Chúa, họ sẽ được sống đời đời với Người trên Thiên đàng. Đáng thương biết bao cho những ai không nhận ra điều đó.”
Martinô rất thích nghề mới này. Cậu đã làm việc ở đây được sáu tháng. Bác sĩ Rivero nói với các bạn của ông rằng, ông chưa bao giờ gặp một người nào đáng tin cậy như cậu bé Martinô.
Ông nói : “Đôi bàn tay cậu như là biết phải làm gì cho bệnh nhân. Còn trí nhớ của cậu ? Ôi thật tuyệt vời. Cậu có thể chế tạo bất cứ thứ thuốc gì, dù khó khăn đến đâu cũng không thành vấn đề đối với cậu. Mới 11 tuổi, nhưng cậu đã biết xếp và bó các xương gãy.”
Điều Martinô thích nhất là đi vòng quanh các kệ thuốc ở cửa tiệm. Các kệ này cao tới trần nhà và trên mỗi kệ xếp đầy những chai lọ đủ kiểu, đủ cỡ, đựng các loại chất lỏng và bột khác nhau. Đó là các loại thuốc mà bác sĩ đã pha chế bằng các loại thực vật từ cây cối và các loại thảo mộc. Chỉ một lúc, Martinô có thể thuộc lòng các loại tên thuốc. Cậu nhìn vào các loại màu khác nhau để phân định các loại thuốc dùng cho mỗi thứ bệnh.
Một buổi sáng nọ, Martinô trong tiệm một mình, vì bác sĩ Rivero phải đi ra ngoài thành phố thăm một người bệnh. Như thường lệ, Martinô rất bận rộn. Cậu quét dọn tiệm, lau chùi bàn ghế, lau và sắp xếp các kệ thuốc, phơi các cây thuốc cho khô để chờ chế biến. Lúc đó, cậu nghe thấy như có cuộc ẩu đả ngoài đường phố. Hai người Ấn Độ đang đánh lộn ở một dãy phố gần đó, một người bị thương ở mắt rất trầm trọng. Nhìn qua cửa sổ, Martinô thấy người bị thương đang được đưa vào tiệm.
Một người phụ nữ vượt lên trên đám đông, vừa chạy vừa khóc, bà gọi thất thanh : “Nhanh lên ! Bác sĩ Rivero đâu rồi ? Người Ấn Độ đang bị chảy máu và có thể chết.”
Martinô trả lời : “Bác sĩ không có nhà. Nhưng đừng lo, tôi sẽ săn sóc cho ông ấy.”
Bà ta tỏ vẻ khinh thường liền ra lệnh : “Không có thời giờ để đùa cợt đâu. Nhanh lên !
Chỉ cho tôi nơi nào có bác sĩ ?” Martinô rất bình tĩnh nói : “Không còn kịp để đi kiếm bác sĩ khác đâu.” Hãy giúp tôi mở cửa để đưa người bị thương vào.”
Người đàn bà kêu lên : “Nhưng cậu chỉ là một cậu bé. Cậu không thấy rằng đây là vấn đề sống còn của một người hay sao ?”
Martinô trả lời : “Vâng, tôi biết.” Người Ấn Độ được khiêng vào và được đặt trên giường. Mọi người rất ngạc nhiên khi thấy cậu Martinô làm chủ tình thế nhanh như vậy. Trong thoáng chốc, cậu lấy nước đổ vào chậu, cầm bông gòn trên tay với đĩa bột thuốc trắng có mùi hương thơm ngào ngạt. Cậu cúi mình trên người đàn ông đang rên rỉ vì đau đớn và nhanh chóng làm việc.
Cậu nói nhỏ nhẹ : “Đừng lo ! Mọi sự sẽ tốt đẹp thôi.” Mọi người có mặt ở đó đều rất ngạc nhiên, họ ngồi im lặng như nín thở nhìn cậu bé 12 tuổi làm việc. Tại sao một cậu bé mà lại có tài năng và khéo léo đến như vậy? Cậu cẩn thận lấy nước rửa vết thương, đắp thuốc bột trên vết thương và máu ngừng chảy.
Người phụ nữ chạy vào tiệm đầu tiên liền hỏi nhỏ : “Cậu bé da đen này là ai ?” Lúc này giọng nói của bà không còn vẻ khinh bỉ hay coi thường nữa.
Có người trả lời : “Cậu ấy là Martinô Porres, cậu đang tập việc với bác sĩ Rivero. Cậu ấy rất tốt bụng.”
Chỉ trong vài phút, Martinô đã làm xong việc. Vết cắt đã được băng lại với thuốc và khăn sạch. Nạn nhân đã có thể ngồi dậy và nhìn chung quanh.
Cậu bé nói : “Giờ thì tốt rồi. Nhưng ông cần sự yên tĩnh và nghỉ ngơi. Ngày mai nếu ông trở lại, tôi sẽ thay băng mới cho ông. Bây giờ, ông cầm chai thuốc này về uống.”
Người Ấn Độ cầm chai thuốc nước mà Martinô đưa cho ông, nhìn cách tò mò rồi tự nhủ: Chỉ là một chất nước màu đỏ.”
Ông hỏi cậu : “Thuốc gì đây ?” Martinô trả lời : “Đây là rượu. Ông đã bị chấn thương, chút rượu này sẽ giúp ông cảm thấy khoẻ hơn.”
Mọi người từ từ rút lui khỏi đó. Hai người khác dìu người bị thương và đưa ông ta về nhà. Một số nữa vẫn ở lại đó, họ tụ thành từng nhóm nhỏ, bàn tán với nhau về cảnh tượng họ đã chứng kiến.
Một người bảo : “Cậu Martinô thật giỏi.” Người khác nói : “Tôi nghĩ bác sĩ cũng không thể làm tốt hơn cậu ấy. Đối với tôi, tình trạng mất máu nhiều đến thế sẽ gây bất tỉnh.”
Người khác lại nói : “Cậu Martinô đã không biết sợ là gì. Tại sao vậy ? Vì tôi đã thấy nhiều lần cậu ấy đã chữa cho những người khác trong trường hợp còn trầm trọng hơn thế này nữa kia.”