Đức Tổng giám mục José Carballo, Tổng thư ký Bộ các dòng tu, cho biết Bộ đang cứu xét hoặc điều tra về 10 vị sáng lập dòng, phần lớn là những cộng đoàn đang ở trong tiến trình được Giáo hội chính thức nhìn nhân.
Đức Tổng giám mục Carballo, người Tây Ban Nha, nguyên là Bề trên Tổng quyền dòng Phanxicô. Ngài cho biết như trên, trong cuộc phỏng vấn dành cho tạp chí Vida Nueva, Đời sống mới, số trực tuyến ra ngày 30/7/2001 vừa qua.
Đức Tổng giám mục Carballo cũng cho biết Bộ các dòng tu điều tra về những vị lập dòng, khi có những lời tố cáo vì ba lý do: lạm dụng tài chánh hoặc các tài sản của cộng đoàn để mưu lợi riêng, lạm dụng về tinh thần hoặc quyền bính, hoặc có những vấn đề trong lãnh vực tình cảm. Hành động sai trái của những vị lập dòng khiến Bộ các dòng tu phải điều tra, gây thiệt hại lớn cho đời sống của cộng đoàn dòng tu ấy và cho toàn thể Giáo hội.
Trong chiều hướng đó, Đức Tổng giám mục Carballo đặc biệt nhấn mạnh cần phải cứu xét kỹ lưỡng hơn việc thành lập các cộng đoàn dòng tu mới, về các khía cạnh như: sự cần thiết, hiệu quả và sự hữu dụng của cộng đoàn ấy đối với Giáo hội. Việc thành lập dòng là quyền của các giám mục, nhưng đây cũng là một trách nhiệm lớn. Giáo hội có những tiêu chuẩn rõ ràng trong việc công nhận đoàn sủng của một vị lập dòng: ví dụ sự hiệp thông của dòng ấy đối với Giáo hội, những hoa trái thiêng liêng hoặc chiều kích xã hội của việc loan báo. Đôi khi thật là khó nhận ra sự chân chính đích thực của một đoàn sủng. Theo Đức cha Tổng thư ký Bộ các dòng tu, sự lạm dụng về mặt tinh thần thường xảy ra nhiều hơn mức độ người ta thường nghĩ: “Thứ lạm dụng này xảy đến trong lãnh vực đồng hành tinh thần hoặc giữa lòng một cộng đoàn, nhất là khi lãnh vực lương tâm và lãnh vực đời sống bên ngoài không có sự tách biệt rõ ràng. Trong sự lạm dụng, thái độ giáo sĩ trị cũng giữ một vai trò quan trọng, nhưng không phải chỉ có thể xảy ra nơi những người có thánh chức, nhưng cả những người nam nữ khác có quyền bính trong Giáo hội. Lạm dụng tính dục thường bắt đầu với sự lạm dụng tinh thần, và thường nhắm vào các thành phần cùng dòng, nhưng cũng xảy ra với những người lớn khác hoặc người vị thành niên”.
Đức Tổng giám mục Carballo cũng nhận xét: Vài cộng đoàn dòng tu quan niệm mình như những tín hữu Công giáo tốt lành và cao trọng hơn, thái độ này có thể đưa tới xu hướng giống như các giáo phái. Những cộng đoàn ấy thường khép kín đối với những ảnh hưởng từ bên ngoài, vì họ hiểu đoàn sủng như một sở hữu riêng của người sáng lập. Đức Tổng giám mục nói rằng đoàn sủng là điều thuộc về toàn Giáo hội và Giáo hội là cơ quan duy nhất có thể công nhận một đoàn sủng. Đó là lý do tại sao Giáo hội có quyền can thiệp, trong trường hợp thực thi đoàn sủng một cách sai trái. Trong nhiều trường hợp, các dòng ấy cho rằng mình bị Giáo quyền bách hại. Thái độ phe phái như thế phần lớn đi đôi với một thứ linh đạo rất hời hợt, không dựa trên nền tảng thần học lành mạnh và trên huấn quyền của Hội thánh.
(KNA 30-7-2021)
Trần Đức Anh, O.P.