Khiêm Nhường
Đối với những ai có ký ức về chuyện xưa, những ngày đầu tiên của Đức Phanxicô, một cách kỳ lạ, làm cho người ta nhớ đến Đức Gioan Phaolô I, “vị giáo hoàng mỉm cười” trị vì 33 ngày vào năm 1978. Giống như Đức Phanxicô, “giáo hoàng Luciani” đánh động thế giới bằng một hình ảnh khiêm nhường đặc biệt, một người không nghĩ phải được tôn vinh vì vai trò quan trọng của chính mình trong chức vụ cao trọng nhất của Giáo hội.
Đức Gioan Phaolô I chọn khẩu hiệu giáo hoàng là Humilitas (khiêm nhường). Thực vậy, theo đường hướng của Đức Phaolô VI, vị giáo hoàng đã từ bỏ mũ ba tầng và bán đi để giúp đỡ người nghèo, Đức Gioan Phaolô I là giáo hoàng đầu tiên không đội vương miện khi nhận chức, nhưng đã cử hành Thánh lễ khai mạc triều đại cách đơn giản hơn. Ngài cũng là giáo hoàng đầu tiên không sử dụng đại từ số nhiều theo cung cách triều đình, nhưng nói về mình bằng đại từ “Tôi” thay vì “chúng tôi” khi ngỏ lời với công chúng (mặc dù một số người thích truyền thống cố gắng dùng từ “chúng tôi” trong bản dịch chính thức các bài phát biểu của ngài). Ngài cũng cố gắng bỏ đi chiếc kiệu giáo hoàng (sedia gestatoria), hoặc ngai tòa di động, cho tới khi những người tùy tùng thuyết phục rằng điều này cần thiết để nhiều người có thể nhìn thấy ngài. (Cuối cùng, Đức Gioan Phaolô II đã hoàn toàn không sử dụng loại kiệu này nữa.)
Ngay tuần đầu tiên, Đức Phanxicô đã gây ấn tượng đối với những người lớn tuổi, vì ngài như là một phiên bản Ácgentina của giáo hoàng Luciani[1], nổi bật về phong thái khiêm nhường, và làm sáng tỏ chức vụ giáo hoàng. Ngài chọn cách đứng lên đón tiếp dân chúng và đứng ngang hàng với họ, chứ không ngồi trên ngai giáo hoàng, hay đứng ở một nơi cao hơn. Ngài kể những câu chuyện vui, tự sắp xếp hành lý và tự gọi điện thoại.
Khi Đức Phanxicô lần đầu tiên được dẫn vào căn hộ giáo hoàng tại dinh Tông tòa, phản ứng đầu tiên của ngài là căn hộ này quá lớn – “300 người có thể sống ở đó!”, ngài nói vui. Theo nhiều tài liệu, chúng ta đang nói về một người không chọn sống trong Tòa tổng giám mục sang trọng ở Buenos Aires, nhưng trong một căn hộ của người Xpactơ, nơi buộc phải dùng lò sưởi vào cuối tuần để giữ ấm bởi vì hệ thống sưởi của tòa nhà đã tắt.
Khi ngỏ lời với Hồng y đoàn vào ngày 14 tháng Ba năm 2013, Đức Phanxicô đã ca ngợi “cử chỉ can đảm và khiêm nhường” của Đức Bênêđictô XVI khi từ chức. Ngài nói rằng điều đó nhấn mạnh một điểm then chốt là: “Chính Chúa Kitô lãnh đạo Giáo hội qua Thần Khí Người”.
Khi nói như thế, ngài muốn khẳng định chính Chúa Kitô phải là trung tâm của sự chú ý, chứ không phải giáo hoàng.
Phong thái khiêm nhường và đơn giản như thế nói lên nhân cách của Đức tân giáo hoàng, nhưng đó cũng là một phần trong chiến lược mang tính Tin mừng. Đức Phaolô VI có lần đã nói: “Con người hiện đại sẵn lòng nghe các chứng nhân hơn thầy dạy, và nếu họ lắng nghe các thầy dạy, thì đó là vì các thầy dạy đã là những chứng nhân”. Đức Phanxicô biết rằng, nếu Kitô giáo ra đi rao giảng tình yêu, quan tâm đến người nghèo, nhiệt thành đem lại công lý cho thế giới, thì những người lãnh đạo Kitô giáo phải được xem như những người ôm ấp các giá trị đó trong lối sống của mình – tất nhiên, phải bắt đầu với người lãnh đạo hữu hình cao nhất, đó là giáo hoàng.
Tại Thượng hội đồng giám mục tháng 10 năm 2012 về Tân Phúc âm hóa, đức hồng y Luis Antonio Tagle của giáo phận Manila, Philippines đã trình bày một bài phát biểu đáng nhớ, trong đó, ngài khẳng định rằng nếu muốn phục hồi vận mạng truyền giáo trong đầu thế kỷ XXI, trước hết, Giáo hội sẽ cần ba phẩm chất: khiêm nhường, đơn giản và khả năng thinh lặng lớn hơn.
Mặc dù, đức hồng y Tagle có lẽ không nghĩ về Đức Phanxicô, nhưng có thể có liên hệ đến lần ra mắt đầu tiên của Đức tân giáo hoàng vào tối 13 tháng Ba: Đức Phanxicô đã xuất hiện mà không sử dụng trang phục dành cho giáo hoàng theo truyền thống, ngài xin dân chúng cầu nguyện cho mình trước khi chúc lành cho họ, và sau đó, ngài quỳ gối, tạo nên một chuỗi thinh lặng ngập tràn đám đông trước đó đang ồn ào náo nhiệt.
Nói cách khác, ngài đạt cả ba điều mà đức hồng y Tagle nêu ra, với sự khiêm nhường đứng hàng đầu.
Nguyên tác : John L. Allen, Jr., 10 Things Pope Francis Wants You to Know, Liguori, Missouri: Ligouri, 2013.
Chuyển ngữ : Học Viện Đa Minh
(nguồn: daminhvn.net)