Một trong những điều căn bản người Ki-tô hữu phải biết, đó là: “Kinh Mười Điều Răn”. Giáo lý Công Giáo dạy rằng: “Đạo Đức Chúa Trời có mười điều răn: Thứ nhất: Thờ phượng một Đức Chúa Trời và kính mến Người trên hết mọi sự. Thứ hai: Chớ kêu tên Đức Chúa Trời vô cớ. Thứ ba: Giữ ngày Chúa nhật. Thứ bốn: Thảo kính cha mẹ. Thứ năm: Chớ giết người. Thứ sáu: Chớ làm sự dâm dục. Thứ bảy: Chớ lấy của người. Thứ tám: Chớ làm chứng dối. Thứ chín: Chớ muốn vợ chồng người. Thứ mười: Chớ tham của người. Mười điều răn ấy tóm về hai điều này mà chớ: Trước kính mến một Đức Chúa Trời trên hết mọi sự, sau lại yêu người như mình ta vậy. AMEN”.
“Kính mến Thiên Chúa và yêu người”, đó cũng là điều được thánh Gio-an nhắc đến trong thư thứ nhất của ngài, rằng: “Nếu ai nói: ‘Tôi yêu mến Thiên Chúa’ mà lại ghét anh em mình, người ấy là kẻ nói dối; vì ai không yêu thương người anh em mà họ trông thấy, thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà họ không trông thấy. Đây là điều răn mà chúng ta nhận được từ Người: ai yêu mến Thiên Chúa thì cũng yêu thương anh em mình.” (1Ga 4, 20-21).
Còn với Đức Giê-su? Quan điểm của Ngài như thế nào về việc: “kính mến Thiên Chúa và yêu người”? Thưa, Đức Giê-su tuyên bố: “Đó là điều răn trọng nhất”. Lời tuyên bố của Ngài đã được ghi lại trong Tin Mừng thánh Mát-thêu. (x.Mt 22, 34-40).
**
Vâng, chuyện được thánh Mát-thêu ghi lại như sau: “Khi nghe tin Đức Giê-su đã làm cho nhóm Xa-đốc phải câm miệng, thì những người Pha-ri-sêu họp nhau lại.” Họ họp nhau lại để làm gì? Thưa, họ bàn với nhau cử một người thông luật trong nhóm đến gặp Đức Giê-su để hỏi Ngài những vấn đề liên quan đến lề luật.
Khi vị thông luật đến. Rất trịnh trọng ông ta “hỏi Đức Giê-su để thử Người”, rằng: “Thưa Thầy, trong sách Luật Mô-sê, điều răn nào là điều răn trọng nhất?”
Tại sao lại gọi đây là một câu hỏi “để thử” Đức Giê-su? Thưa, gọi là thử bởi, nếu ông thông luật hỏi về Mười Điều Răn, thì có gì để mà thử. Mười Điều Răn đó đã được Thiên Chúa ban trên núi Sinai. Ông Mô-sê chính là người lên núi lãnh nhận Mười Điều Răn. Sách Xuất hành có ghi lại rằng: “ĐỨC CHÚA có phán với ông Mô-sê: Hãy lên núi với Ta và ở đó; Ta sẽ ban cho ngươi những bia đá; luật và mệnh lệnh Ta đã viết ra để dạy dỗ chúng” (x.Xh 25, 12). Trải qua bao thế hệ, từ lúc Mô-sê công bố Mười Điều Răn cho tới hôm nay, có ai thắc mắc điều nào trọng nhất đâu!?
Nhưng trái lại, ông thông luật nhấn mạnh đến những điều “trong sách Luật Mô-sê”. Trong sách Luật Mô-sê truyền dạy những gì? Thưa, “sách gồm 5 quyển, dầy 250 trang, chứa 613 khoản luật chia ra 365 khoản cấm (tương đương số ngày trong một năm) và 248 khoản buộc (tương đương số lượng các khúc xương trong cơ thể con người)”.
“Truyền thống coi 613 điều răn là số lượng điều răn có trong Kinh thánh Torah của Do Thái giáo bắt đầu vào thế kỷ thứ 3 công nguyên, khi thầy đạo Simlai nhắc tới trong một bài giảng được chép lại trong sách Makkot Talmud 23b. Các nguyên lý của luật Kinh thánh này cũng được gọi chung là ‘Luật Moses’, ‘Luật Sinai’, hay đơn giản là Lề Luật”. (nguồn: Wikipedia).
Sáu trăm mười ba điều… điều răn nào là điều răn trọng nhất? Khó trả lời nha! Thật vậy, trong bối cảnh Israel thời đó, mỗi một phe nhóm như: Xa-đốc, kinh sư, luật sĩ, Phariseu, v.v… họ thích điều luật nào thì cho điều luật đó quan trọng hơn cả.
Thế nên, nếu Đức Giêsu trả lời điều luật này trọng, điều luật kia không trọng, Ngài sẽ bị “chụp mũ” là nghiêng về phe nhóm này, chống phe nhóm kia. Và điều hiển nhiên là sẽ có một rừng kẻ đối lập “lên mạng ném đá” Ngài.
Điều răn nào là điều răn trọng nhất ư! Hôm ấy, Đức Giêsu đáp: “Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn ngươi. Đó là điều răn quan trọng nhất và điều răn thứ nhất” (Mt 22, 37-38). Rồi, ngay lập tức, Ngài tuyên bố tiếp: “Còn điều răn thứ hai, cũng giống điều răn ấy, là: ngươi phải yêu người thân cận như chính mình”.
Kết thúc cho câu trả lời của mình, Đức Giê-su nói: “Tất cả Luật Mô-sê và các sách ngôn sứ đều tùy thuộc vào hai điều răn ấy”.
***
Ông thông luật đã đưa ra một câu hỏi. Thế mà, Đức Giê-su lại đưa ra hai câu trả lời. Câu trả lời thứ nhất được trích từ sách Đệ Nhị Luật: “Nghe đây, hỡi Israel! ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa chúng ta, là ĐỨC CHÚA duy nhất. Hãy yêu mến ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa của anh em, hết lòng hết dạ, hết sức anh em”. (Dnl 6,5).
Còn câu trả lời thứ hai! Vâng, câu trả lời thứ hai là từ sách Lê-vi: “ngươi phải yêu đồng loại như chính mình” (Lv 19,…18).
Suy tư về hai câu trả lời của Đức Giê-su, Lm. Charles E.Miller có lời chia sẻ: “Đức Giê-su không đưa ra điều gì mới mẻ, mà chỉ kết hợp hai giới răn đã có sẵn và nằm riêng rẽ trong các sách Kinh Thánh khác nhau lại thành một.
Người quả quyết ta không thể thật lòng yêu mến Thiên Chúa mà không yêu người thân cận, và ta không thể yêu người thân cận theo đúng nghĩa nếu không yêu mến Thiên Chúa.”
Đúng vậy. Một lần nọ, Đức Giê-su đã “quả quyết” rằng: “Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Mô-se hoặc các lời ngôn sứ. Thầy đến không phải để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn” (Mt 5, 17).
Và hôm nay, Ngài đã kiện toàn. Một sự kiện toàn tuyệt hảo: “Yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi”, tốt nhưng chưa đủ, còn phải “Yêu người thân cận như chính mình”, nữa.
Đức Giê-su không chỉ kiện toàn luật Mô-sê, Ngài còn có lời khuyến cáo, rằng: “Thầy bảo thật anh em, trước khi trời đất qua đi, thì một chấm một phết trong Lề Luật cũng sẽ không qua đi, cho đến khi mọi sự được hoàn thành.”
Chưa… chưa dừng ở đó, Đức Giê-su còn có lời tiếp rằng: “Vậy ai bãi bỏ dù chỉ là một trong những điều răn nhỏ nhất ấy, và dạy người ta làm như thế, thì sẽ bị gọi là kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời. Còn ai tuân hành và dạy làm như thế, thì sẽ được gọi là lớn trong Nước Trời.” (x.Mt 5, 19).
****
Xưa, Đức Giê-su đã truyền dạy như thế. Ông thông luật, tuy thánh sử Mát-thêu không nói gì, nhưng chúng ta có thể tin rằng ông ta không phản đối.
Nay, qua Giáo Hội, chúng ta cũng được truyền dạy như Đức Giê-su đã truyền dạy. Chúng ta phản đối hay sẽ tuân thủ luật Chúa truyền dạy!
Hãy tuân thủ. “Mến Chúa” chưa đủ, còn phải “Yêu người”. Bởi vì yêu người chính là “dấu” để thiên hạ biết chúng ta “là môn đệ của Chúa”. Xưa, Đức Giê-su đã chẳng từng nói rằng: “Anh em hãy thương yêu nhau như Thầy đã yêu thương anh em. Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau.”, đó sao! (x.Ga 13, …34).
Như vậy, nói không sợ sai “Yêu người” chính là thước đo đời sống đức tin của chúng ta hôm nay. ”Yêu người” còn chính là “chứng tích” để chúng ta đem ra trình diện trước Chúa trong ngày phán xét.
Đừng quên, một ngày nọ, Đức Giê-su đã nói: “Khi Con Người đến trong vinh quang của Người, có tất cả các thiên sứ theo hầu, bấy giờ Người sẽ ngự trên ngai vinh hiển của Người. Các dân thiên hạ sẽ được tập hợp trước mặt Người, và Người sẽ tách biệt họ với nhau, như mục tử tách biệt chiên với dê.”
Đây, đây chính là khung cảnh của ngày phán xét. Nói cách khác, đó là ngày tận thế. Ngày ấy, nhân đức “yêu người” chính là “tấm chiếu khán” để chúng ta bước vào “Vương Quốc Nước Trời”.
Ngày ấy, Đức Giê-su sẽ phán với những ai có lòng “xót thương người”, rằng: “Nào những kẻ Cha Ta chúc phúc, hãy đến thừa hưởng Vương Quốc dọn sẵn cho các ngươi ngay từ thuở tạo thiên lập địa. Vì xưa Ta đói, các ngươi đã cho ăn; Ta khát, các ngươi đã cho uống; Ta là khách lạ, các ngươi đã tiếp rước; Ta trần truồng, các ngươi đã cho mặc; Ta đau yếu, các người đã viếng thăm; Ta ngồi tù, các người đã hỏi han”.
Những việc làm Đức Giê-su nói ở trên, chính là nhân-đức-yêu-người. Những việc làm nêu trên, Đức Giê-su nói rằng: “mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta vậy” (x.Mt 25, 40).
Những việc làm-như-thế có khó quá không? Thưa, sẽ không khó khi tâm hồn chúng ta chất chứa đầy những “hoa quả của Thần Khí”. Hoa quả của Thần Khí là: “bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hòa, tiết độ.” (x.Gl 5, 22).
Khi tâm gồn chúng ta đầy ắp hoa quả của Thần Khí, ai dám nói chúng ta không đủ khả năng “làm-như-thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Chúa”!
Thánh Lễ. Vâng, tham dự thánh lễ chúng ta hun đúc lòng xót thương người qua phần “Lời nguyện tín hữu, một phần không thể thiếu trong việc phụng thờ Thiên Chúa, giúp ta thi hành giới răn yêu người”. Đây, đây là lời khuyên dạy của Lm Charles, một lời khuyên dạy rất đáng để chúng ta ghi khắc trong con tim mình.
Chưa hết, ngài Lm. còn thêm lời dạy rằng: “Tuy các giới răn mến Chúa và yêu người được trình bày trong hai Sách Thánh riêng biệt, chúng không được tách rời trong tâm hồn hoặc trong hành động chúng ta.”
Đúng vậy, không được tách rời. Mến Chúa – yêu người: phải là hai bằng một.
Petrus.tran