Ngọn Đèn Xưa
Tôi cũng sẽ quên hình ảnh ngọn đèn nếu hôm nay tôi không vô tình lục tìm trong đống đồ cũ nát của ba. Cây đèn bám đầy bụi nằm chỏng chơ trong ngổn ngang nào là đinh ốc, vít, sắt, thép.
Giờ đây tuy không còn hữu ích nhưng ngày xưa nó là cây đèn được yêu thích nhất trong nhà, vừa nhẹ, vừa ít tốn dầu và quầng ánh sáng thì rất rộng.
Ngày đó, quê tôi nghèo lắm, chưa có điện thắp sáng như bây giờ. Cả làng, xã đều thắp đèn dầu. Nhà tôi có ba cái đèn, một cái cho chị Hai học, một cái cho tôi, cái còn lại để ba má xắt khoai, làm sắn. Tôi nhớ ba bảo phải học hành thật chăm chỉ sau này mới thoát cảnh làm nông vất vả. Ba ưu tiên hai cây đèn sáng nhất để chị em tôi học bài, cây đèn sáng yếu ớt, tù mù dành phần cho ba mẹ.
Nhớ lần ấy phải học bài khuya để thi học kỳ, vì buồn ngủ nên tôi ngủ gục lúc nào không hay, khi mẹ gọi dậy thì chiếc đèn đã thiêu rụi một mảng tóc của tôi. Ba bảo phải tiết kiệm, nếu không có việc gì thì tắt bớt đèn dầu để dành mùa đông mà thắp. Bão lũ năm nào cũng ghé thăm quê tôi. Mùa này trong làng ai cũng trữ vài lít dầu hỏa để dùng. Nhớ lần ấy bão đến đột ngột, trong đêm ba phải thắp đuốc đi mượn dầu để chị em tôi có thể học bài.
Rồi ánh điện về với xóm làng tôi. Điện mang đến ánh sáng muôn màu. Nhà ai cũng có điện thắp sáng, cũng sắm được đầy đủ tiện nghi dùng điện. Cái ngõ heo hút tối om năm xưa giờ nhấp nháy đủ màu đèn xanh đỏ, mọc lên vài quán Internet, karaoke xập xình thâu đêm.
Chợt chạnh lòng nhớ ngọn đèn xưa, người bạn cùng tôi miệt mài bao năm đèn sách. Nhớ dáng mẹ hiền từ khâu áo bên ánh đèn khuya. Rồi những đêm đông, ánh đèn trở nên nhỏ bé, yếu ớt hơn trước những cơn gió thổi mạnh. Cũng bên ánh đèn ấy, cả gia đình tôi quây quần bên mâm cơm đạm bạc mà chan chứa biết bao nghĩa tình…
“Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng/ Đèn ra trước gió còn chăng hỡi đèn”, nghe đứa cháu trai nhà bên ê a đọc bài, lòng tôi trào dâng nỗi nhớ về gia đình, về ông bà, cha mẹ, nhớ ánh đèn leo lét. Dẫu không còn nữa nhưng ngọn đèn nhỏ năm nào vẫn soi sáng và sưởi ấm tôi…
Thông Xanh