Lúc 10 giờ sáng, ngày đầu năm mới 2024, Chúa nhật 01 tháng Giêng, Đại lễ Đức Mẹ là Mẹ Thiên Chúa, Đức Thánh cha Phanxicô đã chủ sự thánh lễ trọng thể tại Đền thờ thánh Phêrô, trước sự tham dự của 8.000 tín hữu ngồi chật nhà thờ. Ngoài ra, cũng có các đại diện ngoại giao của nhiều nước.
Đồng tế với Đức Thánh cha, có hơn 20 hồng y và giám mục cùng với gần 130 linh mục. Đặc biệt, Đức Hồng y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh, đã thay Đức Thánh cha chủ sự tại bàn thờ, vì Đức Thánh cha đi lại khó khăn. Trên bàn thánh, cạnh Đức Hồng y Parolin, có Đức Hồng y Michael Czerny, người Canada, Bộ trưởng Bộ Phát triển nhân bản toàn diện, và Đức Tổng giám mục Paul Gallagher, người Anh, Ngoại trưởng của Tòa Thánh.
Ngồi hàng đầu nơi các giáo dân cũng có phái đoàn 20 thiếu nhi và thiếu niên người Đức, Áo, Thụy Sĩ, Hungary và Slovenia. Các em được gọi là “Các ca viên ngôi sao”, tham gia chiến dịch Lễ Ba Vua tại các nước liên hệ. Các em mặc y phục như Ba Đạo Sĩ, đi tới các gia đình chúc mừng là lạc quyên để giúp các trẻ em nghèo.
Phần thánh ca trong thánh lễ, do hàng trăm thiếu nhi thuộc các ca đoàn thiếu nhi và thiếu niên từ các nước về Roma tham dự đại hội của Liên đoàn quốc tế các ca đoàn thiếu nhi và thiếu niên họp mặt tại Roma trong những ngày qua.
Bài giảng của Đức Thánh cha
Trong bài giảng thánh lễ, đi từ thư của thánh Phaolô gửi tín hữu Galat (Gl 4-6), Đức Thánh cha nhắc đến vai trò của Mẹ Maria trong chương trình cứu độ của Thiên Chúa và nhận định rằng “Mẹ dẫn đưa chúng ta đến khởi đầu và trọng tâm của đức tin, đức tin không phải là một lý thuyết hay một quyết tâm, nhưng là một hồng ân vô biên, làm cho chúng ta trở thành những người con được yêu thương, thành nơi ở của tình thương Chúa Cha. Vì thế, đón nhận Mẹ vào cuộc sống chúng ta, đó không phải là một chọn lựa do lòng sùng mộ, nhưng là một đòi hỏi của đức tin: “Nếu chúng ta muốn là những Kitô hữu, chúng ta phải là những người của Đức Mẹ Maria”, như thánh Phaolô thứ VI đã nói. (Se vogliamo essere cristiani, dobbbiamo essere mariani” (S. Paolo VI, Omelia a Cagliari, 24-4-1970).
Đề cao vai trò phụ nữ
Từ đó, Đức Thánh cha khẳng định rằng “Giáo hội cần Mẹ Maria để tái khám phá khuôn mặt nữ giới của mình: để trở nên giống Mẹ hơn, như phụ nữ, như Trinh Nữ và Mẹ, diễn tả mẫu gương và hình ảnh hoàn hảo của Mẹ (LG 63); để dành chỗ cho các phụ nữ và sinh sản qua một nền mục vụ chăm sóc và ân cần, kiên nhẫn và can đảm như người mẹ. Và cả thế giới cũng cần nhìn đến các bà mẹ và phụ nữ để tìm được an bình, để ra khỏi cái vòng bạo lực và oán ghét, và để tái sở hữu những cái nhìn nhân bản và những con tim nhìn thấy. Và mỗi xã hội đều cần đón nhận món quà của phụ nữ, mỗi phụ nữ: tôn trọng, giữ gìn, đề cao giá trị phụ nữ, biết rằng ai làm thương tổn, dù một phụ nữ mà thôi, thì xúc phạm đến Thiên Chúa, Đấng đã sinh ra từ phụ nữ”.
Quan tâm của Mẹ Maria
Đức Thánh cha cũng nói đến sự quan tâm của Maria đối với các nhu cầu của con cái, như chúng ta thấy qua phép lạ đầu tiên Chúa Giêsu thực hiện tại tiệc cưới Cana. “Tại đó, chính Mẹ Maria đã nhận thấy sự thiếu rượu và đã ngỏ lời với Chúa Giêsu (Xc Ga 2,3). Chính những nhu cầu của con cái đã thúc đẩy Mẹ xin Chúa Giêsu can thiệp. Và tại Cana, Chúa Giêsu đã nói với những người giúp việc: “Hãy đổ đầy nước vào các vò; và họ đổ đầy đến miệng vò” (Ga 2,7). Mẹ Maria biết những nhu cầu của chúng ta, và mau lẹ làm cho chúng ta được tràn đầy ơn thánh, đưa cuộc sống chúng ta tiến đến chỗ sung mãn.”
Đức Thánh cha nói: “Anh chị em, tất cả chúng ta đều có những thiếu thốn, lo âu, những trống rỗng cần lấp đầy. Ai có thể làm điều đó nếu không phải là Mẹ Maria, Mẹ sung mãn? Khi chúng ta bị cám dỗ muốn khép kín vào mình, chúng ta hãy đến cùng Mẹ; khi chúng ta không gỡ được cho bản thân những khúc mắc của cuộc sống, chúng ta hãy tìm nơi nương náu nơi Mẹ. Thời đại chúng ta trống rỗng hòa bình, đang cần một người Mẹ tái tạo các gia đình. Chúng ta hãy nhìn lên Mẹ Maria để trở thành những người xây dựng hiệp nhất, chúng ta hãy làm điều này với tinh thần sáng tạo của Mẹ. Người chăm sóc các con cái: Mẹ tập họp và an ủi họ, lắng nghe những cơ cực và lau khô nước mắt của họ”.
Và Đức Thánh cha luận rằng: “Chúng ta hãy phó thác Năm Mới cho Mẹ Thiên Chúa. Hãy thánh hiến cuộc sống chúng ta cho Mẹ. Với sự dịu dàng, Mẹ biết mở ra sự sung mãn của cuộc sống. Vì Mẹ sẽ dẫn chúng ta đến cùng Chúa Giêsu và Chúa là sự sung mãn của thời gian, của mọi thời đại, của thời đại chúng ta. Thực vậy, như đã viết “không phải thời gian sung mãn làm cho Con Thiên Chúa được sai đến, trái lại, chính việc sai Chúa Con đã làm đưa tới sự sung mãn của thời gian”. (Xc M. Luther, Vorlesung ueber den Galatenbrief 1516-1517)”.
Lời cầu phổ quát
Trong phần lời nguyện giáo dân, mọi người đã lần lượt cầu cho Giáo hội đang lữ hành trong thời gian, cầu cho Đức Thánh cha Phanxicô, cho các mục tử và dân Chúa, các chính quyền, cho những người đang xây dựng hòa bình, sau cùng cầu cho những người đang chịu đau khổ trong thân xác và tinh thần, xin Chúa ban ơn an ủi và phù trợ cho họ trong tình liên đới huynh đệ của chúng ta.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA