Luật pháp là gì? Thưa: “Luật pháp dưới góc độ luật học được hiểu như là tổng th
ể các quy tắc 8xử sự có tính bắt buộc chung, do Nhà nước đặt ra hoặc thừa nhận, thể hiện ý chí chung của một quốc gia, khu vực, được Nhà nước đảm bảo thực hiện bằng các biện pháp giáo dục, thuyết phục, và cưỡng chế.” (nguồn: wikipedia)
Luật pháp đặt ra để làm gì? Thưa, chúng ta tạm hiểu một cách vắn tắt rằng: “Luật pháp được đặt ra với mục đích bảo vệ các giá trị về đạo đức và chuẩn mực của cộng đồng. Nếu không có luật để bảo vệ, hoặc luật không đủ sức mạnh để bảo vệ, các giá trị đạo đức sẽ bị xói mòn”.
Mà, đúng vậy. Đời thì có luật đời. Mỗi một quốc gia, đều phải có luật của quốc gia đó. Trong lãnh vực thế giới, cũng phải có luật của thế giới, đó là luật quốc tế. Không có luật pháp, quốc gia nói riêng, thế giới nói chung sẽ trở thành một nồi cám heo.
Còn về đạo ư! Cũng phải có. Đó là luật đạo. Đạo Công Giáo có Mười Điều Răn. Giáo lý Công Giáo dạy rằng: “Đạo Đức Chúa Trời có mười điều răn: Thứ nhất: Thờ phượng một Đức Chúa Trời và kính mến người trên hết mọi sự. Thứ hai: Chớ kêu tên Đức Chúa Trời vô cớ. Thứ ba: Giữ ngày Chúa Nhật. Thứ bốn: Thảo kính cha mẹ. Thứ năm: Chớ giết người. Thứ sáu: Chớ làm sự dâm dục. Thứ bảy: Chớ lấy của người. Thứ tám: Chớ làm chứng dối. Thứ chín: Chớ muốn vợ chồng người. Thứ mười: Chớ tham của người.”
Do Thái giáo cũng có Mười Điều Răn. Mười Điều Răn do Đức Chúa ban hành qua ông Mô-sê. Theo sách Xuất Hành ghi lại: “Tháng thứ ba kể từ khi ra khỏi Ai Cập, chính ngày đó con cái Israel tới sa mạc Si-nai… Israel đóng trại ở đó, đối diện với núi.” (x.Xh 19, 1-2)
Tại đây, “Ông Mô-sê lên gặp Thiên Chúa. Từ trên núi ĐỨC CHÚA gọi ông và phán: ‘Ngươi sẽ nói với nhà Gia-cóp, sẽ thông báo cho cái cái Israel thế này… nếu các ngươi thực sự nghe tiếng Ta và giữ giao ước của Ta, thì giữa mọi dân, các ngươi sẽ là sở hữu riêng của Ta. Vì toàn cõi đất đều là của Ta. Ta sẽ coi các ngươi là một vương quốc tư tế, một dân thánh.”
Có… có rất nhiều điều Thiên Chúa đã truyền dạy Israel, qua ông Mô-sê. Điều qua trọng nhất, đó là Thiên Chúa đã ban hành Mười-Điều-Răn, còn được gọi là “Thập Giới” là những điều Israel phải tuân hành.
Vâng, đạo lẫn đời đều có luật. Và, như đã nói ở trên, luật đời được ban hành là để “bảo vệ các giá trị về đạo đức và chuẩn mực của cộng đồng.”
Còn luật đạo ư! Thưa, trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ Tư 18/8/2021, ngài Giáo Hoàng Phan-xi-cô có lời dạy, rằng: “Lề Luật (luật đạo) có chức năng ‘giám hộ’. Như một món quà nhân từ của Thiên Chúa, Lề Luật đòi hỏi tuân giữ các điều răn của Người, đồng thời chỉ ra thực trạng tội lỗi và nhu cầu cần được cứu độ của chúng ta. Khi Chúa Ki-tô đến và cùng với ơn cứu độ của Người, Lề Luật được kiện toàn trong sứ điệp Tin Mừng về sự sống mới và sự tự do trong Chúa Thánh Thần.” (nguồn: vatican.news)
Đúng vậy. Xưa, ông Mô-sê sau khi công bố Mười Điều Răn, đã nói rằng: “Đừng sợ hãi, vì Thiên Chúa đến là để thử thách anh em và làm cho anh em luôn luôn kính sợ Người, ngõ hầu anh em đừng phạm tội.”
Còn với Đức Giê-su! Thưa, Ngài đã tuyên bố, rằng: “Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật… Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn.” Đức Giê-su đã “kiện toàn lề luật”, một sự kiện toàn quy hướng về tình yêu thương, bởi vì “Thiên Chúa là tình yêu.”
**
Vâng, chúng ta hãy nghe những điều Luật đã được Đức Giê-su kiện toàn. Trước hết, Ngài tuyên bố, rằng: “Anh em đã nghe Luật dạy người xưa rằng: Chớ giết người; ai giết người thì đáng bị đưa ra tòa. Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: Ai giận anh em mình, thì đáng bị đưa ra tòa. Ai mắng anh em mình là đồ ngốc, thì đáng bị đưa ra trước Thượng Hội Đồng. Còn ai chửi anh em mình là quân phản đạo, thì đáng bị lửa hỏa ngục thiêu đốt”.
Tiếp theo… Ngài đã đưa ra lời truyền dạy khiến ai nghe qua cũng phải “lạnh lùng… ngơ ngác”. Vâng, làm sao không “ngơ ngác” cho được khi Đức Giê-su truyền dạy: “Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Chớ ngoại tình. Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết; ai nhìn người phụ nữ mà thèm muốn, thì trong lòng đã ngoại tình với người ấy rồi” (x.Mt 5, 28).
Chúa ơi! Kiện toàn lề luật như thế có khắt khe quá chăng! Vâng, sẽ có người nghĩ như thế. Tuy nhiên, nếu chúng ta bình tâm suy nghĩ, chúng ta sẽ thấy rằng, Đức Giê-su đúng, đúng khi Ngài truyền dạy như thế.
Đôi mắt, như chúng ta thường nói: là cửa sổ tâm hồn. Nó chính là “tiền đồn” để ngăn cản hoặc tiếp đón những gì là tốt đẹp cũng như những gì là xấu xa. Còn cái miệng, đừng quên, người xưa có nói: “cái miệng hại cái thân”.
Với đôi mắt, hãy nhớ bài học đau thương của nguyên tổ Eva. Thuở ấy, chỉ vì đôi mắt của bà “thấy trái cây đó ăn thì ngon, trông thì đẹp mắt”… “Thấy và trông” để rồi “bà hái trái cây mà ăn…”. Và kết quả là: Ôi! Lạy Chúa! “Con rắn… con rắn đã lừa con” Thấy chưa!
Chưa hết. Cũng với đôi mắt, Vua David đã “nhìn trộm” một người đàn bà đang tắm… Và, thế là David “thèm muốn”… thèm muốn rồi “Vua David sai lính biệt phái đến đón nàng. Nàng đến với vua và vua nằm-với-nàng…”. Rồi sao nữa? Thưa, theo thời gian, kết quả “siêu âm” cho biết: có một thai nhi sống trong lòng tử cung của nàng. Vâng, đó là cách nói của ngày hôm nay. Còn thời David thì sao! Rất giản dị, rằng nàng-có-thai.
Nàng có thai rồi sao nữa! Thưa, vua David tìm đủ mọi cách để “bán cái”. David bán cái cho ông chồng của nàng. Thế nhưng, không thành công. Không thành công, David đã dùng độc kế giết chồng của người đàn bà đó…
Sau khi dùng thủ đoạn giết người chồng xong, David “ẵm nàng về dinh”, ẵm về một cách danh chính ngôn thuận, ẵm về như thể là mình đã ban cho nàng một ơn phước.
Đôi mắt, chỉ từ đôi mắt nhỏ bé thôi, thế mà vì không biết kiểm soát nó, nó đã khiến xảy ra một án mạng. Chính vì thế, đừng ngạc nhiên khi Chúa Giê-su đưa ra lời phán truyền mạnh mẽ, rằng: “Nếu mắt phải của anh làm cớ cho anh sa ngã, thì hãy móc mà ném đi; vì thà mất một phần thân thể, còn hơn là toàn thân bị ném vào hoả ngục” (Mt 5, 29).
Còn “cái miệng” phải làm sao đây! Thưa, Kinh Thánh dạy rằng: “Phúc thay kẻ không ăn nói lỡ lầm”. Không ăn nói lỡ lầm thì sẽ “không vấp ngã về lời nói”, không vấp ngã về lời nói, “ấy là người hoàn hảo, có khả năng làm chủ được toàn thân” (x.Gc 3,2).
Khi làm chủ được toàn thân thì sao nhỉ! Thưa, sẽ chẳng bao giờ chúng ta “chửi người này, mắng người kia, rủa người nọ”, phải không, thưa quý vị!
“Thiên Chúa là Đấng từ bi nhân hậu, Người chậm giận và giàu tình thương” (x.Tv 145,8). Vâng, đó là lý do Đức Giê-su có thêm lời truyền dạy, rằng: “Nếu khi anh sắp dâng lễ vật trước bàn thờ, mà sực nhớ có người anh em đang có chuyện bất bình với anh, thì hãy để của lễ lại đó trước bàn thờ, đi làm hòa với người anh em ấy đã, rồi trở lại dâng lễ vật của mình”.
“…Liệu ta có phải hiểu theo từng lời từng chữ những gì Đức Giê-su dạy không? Liệu ta có phải bỏ dở thánh lễ, đi tìm người mình đã xúc phạm, hầu có thể tiến hành ngay việc làm hòa? ”.
Đó… đó là những câu hỏi đã được Lm. Charles. E. Miller đưa ra và đồng thời ngài Lm. có lời khuyên, rằng: “Bước đầu tiên chúng ta phải làm là cầu xin ơn hòa giải, rồi dốc lòng tìm kiếm sự tha thứ”.
Tại sao phải “Cầu xin ơn hòa giải, rồi dốc lòng tìm kiếm sự tha thứ”? Thưa, là bởi, khi chúng ta “hòa giải và tha thứ”, điều đó nói lên rằng, chúng ta đang tiếp tục thực hiện sứ mạng của Đức Giê-su, sứ mạng kiện toàn lề luật, luật “mến Chúa yêu người”, mà Ngài đã truyền dạy.
Hôm ấy, Đức Giê-su còn nói đến luật hôn nhân gia đình. Vâng, nói tới điều luật này, chúng ta phải nhìn nhận rằng: rất nhân bản, nhân bản ở chỗ “không được ly dị”. Không vòng vo tam quốc, Đức Giê-su tuyên bố: “luật (xưa) dạy rằng: ai rẩy vợ, thì phải cho vợ chứng thư ly dị. Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: ngoại trừ hôn nhân bất hợp pháp, ai rẫy vợ là đẩy vợ đến chỗ ngoại tình và ai cưới người đàn bà bị rẩy, thì cũng phạm tội ngoại tình”.
***
Đã có không ít người cho rằng, làm thế nào để có thể thực thi những lề luật xem ra quá khó thực hiện, mà Đức Giê-su đã truyền dạy?
Xin thưa, trước hết là hãy có “tâm tình yêu thương”, bởi vì như lời Kinh Thánh dạy: “đã yêu thương thì không làm hại người đồng loại…” (Rm 13, 10)
Đúng vậy, một khi đã có tình yêu thương “yêu người như chính mình vậy” có phần chắc, chẳng ai lại “giận anh em mình… mắng anh em mình… chửi anh em mình” (Mt 5, 22). Một khi chúng ta yêu-người-như-chính-mình-vậy, sẽ chẳng bao giờ chúng ta “làm hại” anh em mình.
Cũng nằm trong sự yêu thương. Một khi mọi người đã thật sự “yêu người lân cận như chính mình” thì có ai dám qua hàng xóm láng giềng cướp của giết người!? Một khi người chồng hay người vợ thật sự yêu-thương-nhau-như-chính-mình thì làm gì có chuyện “rẫy vợ”!
Vâng, chúng ta hãy nghe thêm một lần nũa lời Đức Giê-su đã nói: “Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Môse hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn”.
Và, hôm nay, chúng ta chính là những người tiếp nối sứ mạng của Ngài. Tại sao lại là chính chúng ta? Thưa, là bởi, nếu chúng ta không “kiện toàn lề luật” để “bảo vệ các giá trị về đạo đức và chuẩn mực của cộng đồng”, thì nguy cơ những đạo luật phản-đạo-đức, phản-tự-nhiên sẽ lên ngôi.
Vâng, nếu chúng ta kiện toàn hóa luật Chúa dạy: “Sự gì Thiên Chúa liên kết, loài người không được phân ly”, thì xã hội sẽ không có sự bất hạnh xảy ra. Sẽ không có những đứa trẻ bất hạnh vì không còn cha hoặc không còn mẹ. Luật ly dị sẽ bị quăng vào xọt rác.
Nếu chúng ta kiện toàn hóa luật Chúa dạy: “Chớ giết người”. Chúng ta sẽ cứu được một hoặc nhiều thai nhi. Luật cho phép phá thai sẽ chỉ còn là tấm giấy lộn.
Hồi ấy, Đức Giê-su đã phán: “Thầy bảo thật anh em, trước khi trời đất qua đi, thì một chấm một phết trong Lề Luật cũng sẽ không qua, cho đến khi mọi sự được hoàn thành. Vậy, ai bãi bỏ dù chỉ là một trong những điều răn nhỏ nhất ấy, và dạy người ta làm như thế, thì sẽ bị gọi là kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời. Còn ai tuân hành và dạy làm như thế, thì sẽ được gọi là lớn trong Nước Trời.”
Chúng ta nghe lời Đức Giê-su phán truyền! Nếu… nếu chúng ta nghe, hãy tuân-hành-và-dạy “Mười Điều Răn Đức Chúa Trời.” Hãy tuân hành Luật Chúa trong cuộc sống của mình. Và, hãy dạy Luật Chúa cho con em chúng ta.
Là một Ki-tô hữu “Hãy tuân hành Luật Chúa”.
Petrus.tran