Lúc 5 giờ chiều, ngày 11 tháng Mười vừa qua, Đức Thánh cha Phanxicô đã chủ sự thánh lễ tại Đền thờ thánh Phêrô, nhân lễ kính thánh Gioan XXIII Giáo hoàng và kỷ niệm đúng 60 năm khai mạc Công đồng chung Vatican II. Đức Thánh cha mời gọi các tín hữu vượt thắng thái độ phân chia Giáo hội thành phe cấp tiến và bảo thủ.
Đồng tế với Đức Thánh cha, có gần 100 hồng y và giám mục, hơn 300 linh mục, trước sự tham dự của 5.000 tín hữu. Đức Hồng y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh đã giúp Đức Thánh cha trong việc cử hành thánh lễ. Ngài đã xông hương kính di hài thánh Gioan XXIII được trưng ra bên ngoài, vào đầu thánh lễ, cũng như xông hương bàn thờ.
Trong bài giảng thánh lễ, Đức Thánh cha quảng diễn lời Chúa Giêsu nói với thánh Phêrô tông đồ: “Con có yêu mến Thầy không? Hãy chăn dắt các chiên của Thầy”.
Đức Thánh cha nói:
1. “Con có yêu mến Thầy không?”
Công đồng chung Vatican II là một câu trả lời bao quát cho câu hỏi này: chính để làm cho tình yêu của Giáo hội được tái sinh động, nên lần đầu tiên trong lịch sử, Giáo hội đã dành một Công đồng để tự hỏi về chính mình, suy tư về bản chất và sứ mạng của mình. Và Giáo hội đã tái khám phá mầu nhiệm ân sủng do tình yêu sinh ra: tái khám phá mình là Dân Thiên Chúa, Thân Mình của Chúa Kitô, Đền thờ sống động của Chúa Thánh Linh!”.
Đức Thánh cha nhận xét rằng: “Luôn luôn có cám dỗ đi từ cái tôi, thay vì từ Thiên Chúa, đặt chương trình của chúng ta trước Tin mừng, để cho mình bị luồng gió trần tục cuốn đi hoặc loại bỏ thời gian mà Chúa Quan Phòng ban cho chúng ta để rồi ngoái nhìn lại đằng sau. Nhưng chúng ta hãy chú ý: trào lưu cấp tiến chiều theo thế gian, cũng như trào lưu bảo thủ tiếc nuối thế giới quá khứ, không phải là những bằng chứng yêu mến, nhưng là bất trung. Đó là những thứ ích kỷ, đặt sở thích và những kế hoạch của mình trên tình yêu làm đẹp lòng Thiên Chúa, tình yêu đơn sơ và trung tín mà Chúa Giêsu đã hỏi thánh Phêrô”.
“Anh chị em, chúng ta hãy trở về với nguồn mạch tình yêu tinh tuyền của Công đồng. Hãy tìm lại sự say mê của Công đồng!… Trong thực tế, có bao nhiêu người trong chúng ta không sống nổi niềm tin vui tươi như thánh Gioan XXIII đã nói, không lẩm bẩm, và không phê bình chỉ trích? Một Giáo hội yêu mến Chúa Giêsu không có thời giờ để đụng độ, với những độc dược và tranh luận. Thiên Chúa giải thoát chúng ta khỏi thái độ phê bình, chỉ trích và đau khổ, cứng cỏi và giận dữ. Đây không phải chỉ là vấn đề phong cách, nhưng là yêu thương, vì ai yêu mến, như thánh Phaolô đã dạy, thì làm mọi sự mà không lẩm bẩm” (Xc Pl 2,14)… Khi chúng ta phê bình chỉ trích và bất mãn, thì hãy nhớ rằng Giáo hội chính là làm chứng vẻ đẹp tình yêu Chúa, là sống đáp trả câu hỏi: con có yêu mến Thầy không?”
2. “Hãy chăn dắt các chiên của Thầy?
Đức Thánh cha nói: “Người mục tử không nhìn từ trên xuống như người ngư phủ, nhưng có cái nhìn ở giữa. Người ngư phủ bắt lấy, kéo về cho mình, còn người mục tử săn sóc những người khác. Hơn nữa, người mục tử sống với đoàn chiên, nuôi dưỡng chiên, yêu mến các chiên.”
Công đồng dạy chúng ta có cái nhìn ở giữa: ở giữa thế giới với những người khác và không bao giờ cảm thấy ở trên người khác, như những người phục vụ Nước Thiên Chúa rộng lớn hơn (LG 5). Công đồng thật là thời sự vì giúp chúng ta loại bỏ cám dỗ khép kín mình trong những vòng đai thoải mái và xác tín của mình, để rồi noi gương lối sống của Thiên Chúa… đi tìm chiên lạc và dẫn về chuồng chiên, băng bó vết thương và chăm sóc chiên bị đau yếu” (Ez 34,16).
Và Đức Thánh cha nói rằng: “Anh chị em, chúng ta hãy trở về với Công đồng, đã khám phá dòng sông sinh động của Truyền thống mà không bị trì trệ trong các truyền thống. Chúng ta hãy trở lại với Công đồng để ra khỏi chính mình và vượt thắng cám dỗ tự tham chiếu, vượt thắng sự hoài tưởng quá khứ, nuối tiếc sự quan trọng, gắn bó với quyền hành.”
3. Sau cùng, Đức Thánh cha nhắc nhở rằng Chúa Giêsu dạy thánh Phêrô chăm sóc tất cả các chiên của Chúa. Chúa muốn thánh nhân có một cái nhìn toàn thể. “Công đồng nhắc nhở chúng ta rằng Giáo hội, theo hình ảnh Chúa Ba Ngôi, là cộng đoàn hiệp thông (LC 4.13). Trái lại, ma quỷ, muốn gieo rắc cỏ dại chia rẽ. Chúng ta đừng chiều theo những dua nịnh của nó, đừng theo cám dỗ thái cực hóa, “Bao nhiêu lần chúng ta thích ủng hộ phe nhóm của mình, thay vì phục vụ tất cả mọi người, cấp tiến cũng như bảo thủ, thay vì những anh chị em, phe hữu hoặc phe tả, thay vì phục vụ Chúa Giêsu, đặt mình là người bảo vệ chân lý hoặc là những người cổ võ sự mới mẻ, thay vì nhìn nhận mình là những người con khiêm hạ và biết ơn của Mẹ Giáo hội thánh thiện. Chúa không muốn chúng ta như vậy: chúng ta là chiên của Chúa, đoàn chiên của Chúa và chúng ta chỉ là đoàn chiên như thế nếu chúng ta hiệp nhất với nhau. Chúng ta hãy vượt thắng những cực đoan hóa và hãy giữ gìn sự hiệp thông, ngày càng trở thành một đoàn chiên duy nhất, như Chúa Giêsu đã cầu nguyện trước khi hiến mạng vì chúng ta”.
(Rei 11-10-2022)
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA