Ông thấy và đã tin
Cv 10,34a.37-43; Cl 3,1-4; Ga 20,1-9
Lm. Jude Siciliano, OP
Kính thưa quý vị,
Quý vị thường làm gì khi người thân yêu qua đời? Sau cú sốc và nỗi buồn ngay khi hay tin, sau khi canh thức và an táng; sau khi đặt những cánh hoa lên quan tài và rồi quan tài được hạ xuống huyệt; sau bữa ăn của các thành viên trong gia đình và bạn bè thân thuộc; sau khi… Cuối cùng, chúng ta bỏ đi những quần áo của người quá cố. Chúng ta quyết định xem những gì thuộc sở hữu của người quá cố nên được giữ lại, và những gì cần chia sẻ cho những người trong gia đình hoặc bạn bè thân thuộc của người quá cố.
Thời gian trôi qua, hiếm khi chúng ta nhìn đến những tấm ảnh của họ trong quyển album cũ, hay bắt gặp nụ cười của họ trong khung hình trên tủ thờ. Chúng ta nỗ lực để tiếp tục sống với những người đang còn sống và chăm sóc sự sống. Không ai trong chúng ta mong gặp lại cái chết – không phải bên phía này của ngôi mộ.
Bài Tin Mừng hôm nay không thấy ghi chép gì về thực tế của cái chết. Maria Mađalêna là một bằng chứng về thái độ đối với cái chết và nỗi đau kéo theo. Cô vẫn còn rất gần với cái chết thảm thương của Đức Giêsu. Cô đi đến mồ “khi trời còn tối”. Quả là còn quá sớm để có thể nắm được vấn đề và tiếp tục sống.
Maria chỉ muốn ở gần Đức Giêsu, Đấng cô yêu mến, bao nhiêu có thể. Ngôi mồ là nơi cuối cùng cô nhìn thấy Người và vì thế cũng là nơi cô muốn tới. Rồi cô sẽ quen với những gì còn lại của đời mình – ở phía sau Đức Giêsu. Dĩ nhiên, điều này hoàn toàn khác biệt, vì Đức Giêsu đã biến đổi và trở thành trung tâm của đời cô. Nhưng sau cái chết, chúng ta có thể làm tốt nhất những gì mình có thể. Khi Maria đến bên ngôi mộ và thấy ngôi mộ trống không, cô kết luận chắc chắn rằng “người ta đã đem Chúa đi khỏi mộ; và chúng tôi chẳng biết họ để Người ở đâu”.
Bài Tin Mừng hôm nay chỉ là một nửa của câu chuyện. Sau này Maria sẽ trở lại, gặp Đức Giêsu, nghĩ Người là bác làm vườn và rồi sau đó nhận ra Người là Chúa Phục Sinh khi Người gọi đích danh cô. Chẳng lẽ quý vị không muốn phần còn lại của câu chuyện được gộp luôn vào trong phụng vụ hôm nay sao? Nếu muốn một kết cục rõ ràng cho những câu chuyện mầu nhiệm, chúng ta sẽ không thể chịu nổi và không thỏa mãn chỉ với câu chuyện bỏ lửng như ta có hôm nay.
Hãy đón nhận điều đó, những gì cuộc sống hiện nay mang lại cho chúng ta thường chưa hoàn tất và chỉ phảng phất một nửa câu chuyện thôi – ngôi mộ trống và sự bối rối. Nhưng rồi “người được Đức Giêsu yêu” đến và nhìn vào trong mộ, thấy những vật để lại nơi đã từng có một người chết, nhưng “ông thấy và đã tin” – dù chưa hiểu trọn vẹn những lời ám chỉ của Sách Thánh về việc “Người phải trỗi dậy từ cõi chết”.
Tất nhiên Người phải trỗi dậy từ cõi chết, nếu không thì hôm nay chúng ta chỉ có thể tưởng nhớ về cái chết của người thầy Giêsu vĩ đại. Người phải trỗi dậy từ cõi chết nên chúng ta không chỉ tôn vinh thầy Giêsu nhưng còn thờ lạy Đức Giêsu là Chúa của chúng ta. Việc Người trỗi dậy từ cõi chết khiến cho tất cả mọi sự trở nên khác đối với chúng ta là những người tin. “Hãy chứng minh xem!” những kẻ chống đối thách thức chúng ta. Chúng ta không thể chứng minh, chúng ta có ngôi mộ trống. Nhưng chúng ta cũng là những người “được Đức Giêsu yêu” và chúng ta đã được cho nhìn thấy. Trong Tin Mừng Gioan, nhận ra được dấu chỉ chính là nhìn bằng con mắt đức tin. Chúng ta có ngôi mộ trống và chúng ta vẫn tin Người đã sống lại – cùng với người môn đệ được yêu, chúng ta “thấy và tin”.
Điều gì khiến cho môn đệ ấy tin? Có thể làm gì với những khăn liệm được gấp ngay ngắn ấy? Và nữa, ai lại có thể đánh cắp xác mà lại còn xếp những tấm vải liệm ấy? Vâng, đó chỉ là chi tiết phụ, nhưng không phải là cái khiến người ta tin vào một điều không thể xảy ra. Nếu như những tấm vải đó đủ để chứng minh thì tại sao Phêrô và Maria đã không “thấy và tin”? Tin Mừng Gioan rất giàu tính biểu tượng. Nếu vải liệm để lại, thì theo lối trình bày của Gioan, nghĩa là sự chết đã bị để lại phía sau – Đức Giêsu đã phục sinh vào trong sự sống mới. Người môn đệ được yêu đã hiểu được thông điệp ấy, ngài đã thấy và tin.
Thánh Gioan nói đến một điều là họ chưa thực sự hiểu được lời Sách Thánh rằng “Người phải trỗi dậy”. Sau này khi Đức Giêsu gặp các môn đệ trong căn phòng đóng kín trên lầu vì sợ, Người đã thổi hơi ban Thần Khí của Người cho các ông. Thánh Gioan có lẽ đang hướng cộng đoàn của mình quay lại với sách thánh, nơi đó các tín hữu sẽ được Thánh Thần hướng dẫn để rồi sẽ thấy và tin chắc chắn hơn vào Đức Kitô phục sinh. Người đã thổi Thần Khí của Người trên chúng ta, khởi đầu lúc ta nhận phép rửa và sau đó hướng chúng ta về với Sách Thánh để giúp chúng ta tin tưởng vào Chúa Phục Sinh.
Nhưng vẫn có môn đệ khác, “người được Đức Giêsu yêu”. Ông tựa đầu vào ngực Đức Giêsu trong bữa tiệc ly, ông đi vào trong sân của vị thượng tế sau khi Đức Giêsu bị bắt, và còn dẫn Phêrô vào bên trong. Người môn đệ ấy cùng với Thân Mẫu của Đức Giêsu đứng dưới chân thập giá và Đức Giêsu đã trao phó Thân Mẫu của Người cho ông. Quả là những cử chỉ đáng yêu và tin tưởng giữa hai phía! Từ tình yêu của người môn đệ dành cho Đức Giêsu, đức tin của người môn đệ ấy đơm hoa kết trái và kết quả là chúng ta, những người dù chưa thấy, được vững mạnh trong đức tin. Người môn đệ được yêu giúp chúng ta tin rằng chúng ta cũng được Đức Giêsu yêu mến.
Hồi nhỏ, khi chơi bóng trên đường phố, chúng ta hay đổi bên để bắt đầu trận đấu mới. Đôi khi tỷ số quá nghiêng về một bên nên có người đề nghị “Hay mình chơi lại từ đầu!” Chúng ta lại đổi bên và bắt đầu chơi ván mới. Có người sẽ hô lớn: “Bàn mới nhé!” Những người bên đội thua sẽ gạt ý nghĩ về bàn thua vừa rồi qua một bên và có một cơ hội mới để lật lại thế cờ.
Cứ cho đó là một ví dụ đơn giản – một bàn chơi và sự phục sinh – nhưng việc Đức Giêsu trỗi dậy từ cõi chết không chỉ như phép lạ của việc hồi sinh. Ladarô đã được làm cho sống lại, nhưng ông rồi cũng lại chết. Đức Giêsu đã trỗi dậy từ cõi chết và không bao giờ chết nữa. Sự phục sinh của Người mang lại một thời đại mới. Giờ đây mọi sự đều có thể. Chúng ta thua một ván chơi, nhưng “đây hoàn toàn là một ván mới!” (Nếu thảy viên súc sắc, chúng ta có thể nói phần thắng thế nghiêng về chúng ta).
Quá khứ bị bỏ lại phía sau. Chúng ta đã thua một trận đấu, nhưng Thiên Chúa đã kéo thế trận và chúng ta đang nghiêng về phe thắng. Giờ đây tất cả đều có thể đối với chúng ta, vì chúng ta được hứa là sẽ được chia sẻ sự phục sinh của Người. Trong ánh sáng của sự phục sinh được hứa ban, chúng ta có thể gạt qua một bên những thất bại của quá khứ và thay đổi lối suy nghĩ cũng như cách hành xử về phía chúng ta và tha nhân. Trận đấu vẫn chưa kết thúc, nhưng chúng ta, những môn đệ được yêu, đã thấy và đã tin, “Đó là một ván mới!” và chúng ta đã thắng.
Có bao nhiêu người bên phía thắng? Cuộc đàm thoại giữa thánh Phêrô và ông Cornêliô trong bài đọc thứ nhất cho thấy điều đó. Trong con mắt của người Do Thái, dân ngoại là kẻ vô đạo và thua thiệt trước mặt Đức Chúa. Nhưng việc thánh Phêrô nói với ông Cornêliô người Rôma chẳng có sự trùng hợp ngẫu nhiên nào. Thánh Phêrô thấy được điều Thiên Chúa đã muốn là ơn cứu độ bao gồm cả cho dân ngoại. Ông Cornêliô cũng có ước mơ và lời này đã hướng dẫn ông tìm kiếm sứ điệp cứu độ (10,1-8).
Thiên Chúa đã hành động mạnh mẽ vì gia đình nhân loại và đã quy tụ tất cả trong hành vi cứu độ của Đức Giêsu. Như thánh Phêrô nói với ông Cornêliô: “phàm ai tin vào Người thì sẽ nhờ danh Người mà được ơn tha tội”. Hay, trích lại lời có tính ngôn sứ gần đây, như anh Tony, bạn thân hồi nhỏ của tôi nói rằng “đây là một ván hoàn toàn mới!”
Anh Em Nhà Học Đa Minh Gò Vấp chuyển ngữ