Chính lúc chết đi là khi vui sống muôn đời
Cuộc đời như một không gian có đủ các thuộc tính tham sân si hỉ ái nộ. Trong không gian ấy hạnh phúc hay bất hạnh, lo âu hay bình an, cơ cực hay thanh thoát, rộng hay hẹp, ngắn hay dài là do quan niệm và cách hành xử của mỗi người. Sự phân bố các thuộc tính ấy là không đồng đều, nơi thị tứ thì đậm đặc hơn miền núi, sáng tinh mơ thì khác lúc về đêm, khi trẻ thì khác già. Không gian này là hữu hạn và thời gian nhúng trong đó cũng hữu hạn.
Thời điểm một cá thể bắt đầu bước vào không gian ấy, người ta gọi là chào đời. Nhân vật chính thì khóc òa, những người xung quanh thì mỉm cười vui sướng. Thời điểm một sinh linh bước qua không gian đó, người ta gọi là qua đời. Nhân vật chính thì thinh lặng, người thân bạn bè thì khóc lóc thương tiếc.
Mỗi ngày, mỗi giờ, mỗi tích tắc sống trong không gian đó chúng ta tạo ra từng điểm. Tập hợp các điểm ấy, tạo thành một con đường. Thế giới 6 tỷ người sẽ có 6 tỷ con đường khác nhau. Một con đường đẹp được tạo ra từ những điểm đẹp và ngược lại.
Các điểm lại không có vai trò như nhau, có những điểm quan trọng và những điểm ít quan trọng. Những điểm càng về cuối dự báo cho một cuộc từ bỏ thế giới này là thanh thản hay dằn xé. Có người tập trung thời gian, sức lực, trí tuệ làm đẹp các điểm trung gian, có kẻ lại để ý các điểm cuối. Nhưng quan trọng là số điểm của mỗi người là khác nhau và chúng ta không biết số điểm của chính mình. Nếu phải tô màu cho mỗi điểm: thành công màu đỏ, thất bại màu đen; hạnh phúc màu hồng, bất hạnh màu xám …Có lẽ phần đông số màu đen, xám sẽ nhiều hơn hồng, đỏ vì thế văn hóa Phật Giáo mới bảo đời là bể khổ. Trong Cựu ước, lời cầu nguỵện của Môsê trong Thánh vịnh 90: “Tính tuổi thọ trong ngoài bảy chục, mạnh giỏi chăng là được tám mươi, mà phần lớn chỉ là gian lao khốn khó”. Chúa Giêsu nói rõ thân phận của các môn đệ Ngài giữa trần gian này “Con đã truyền lại cho họ lời của Cha, và thế gian ghét họ vì họ không thuộc thế gian, cũng như con đây không thuộc về thế gian” (Ga 17,14).
Các điểm trên một con đường không độc lập mà có mối quan hệ nhân quả với nhau. Điểm sau là hệ quả của những điểm trước đó. Có những con đường xa nhau lúc khai cuộc nhưng lại hội tụ khi kết thúc và ngược lại. Có những con đường mà các điểm đầu, điểm giữa trông xấu xí nhưng những điểm kết thúc lại cực đẹp, con đường của người ăn trộm bên phải thập giá trong Lc 23, 39 là một điển hình. Đối lại, có những con đường mà những điểm cuối lại mờ nhạt, đáng xấu hổ, con đường của Giuđa là một minh họa. Hai con đường này đã được Chúa Giêsu cảnh báo trong Mt 20,16 “Kẻ sau hết sẽ nên trước hết, và kẻ trước hết sẽ nên sau hết”.
Kết thúc một con đường trong không gian ấy, con người sẽ đi vào một không gian khác có những thuộc tính khác, không phải ai cũng tin. Nhưng nếu chúng ta xác tín rằng sẽ có một không gian khác sau không gian mà ta gọi là đời, chắc chắn chúng ta cần để ý các điểm, nhất là các điểm cuối cùng mà chúng ta đã vẽ ở không gian đời trước đó. Và nếu không gian sau là to lớn hơn và thời gian trong ấy là không đếm được, một cách tự nhiên buộc chúng ta phải chuẩn bị nghiêm túc cho cuộc sống mới này- còn gọi là Nước Trời. Và cứ thế mỗi điểm đến là tiệm tiến đến thời khắc mà chúng ta gặp gở Thiên Chúa trong niềm vui đức tin.
Người nhận ra không gian đời sau là vô cùng quý giá thì tập trung sức lực, thời gian ở đời này mà mua cho được đời sau. Trong Tin Mừng Mt 13, 45 đề cập như sau: “Nước Trời giống như chuyện một thương gia đi tìm ngọc đẹp. Tìm được một viên ngọc quý, ông ta ra đi, bán tất cả những gì mình có mà mua viên ngọc ấy”. Thương gia khi sắp kết thúc đời này là người ca to nhất lời hát của Thánh Phanxicô “chính lúc chết đi là khi vui sống muôn đời”. Nghĩa là điểm kết thúc của không gian này là điểm bắt đầu của không gian mới.
Lạy Chúa, xin luôn giúp đỡ để chúng con luôn biết sống trong vai trò của Maria hơn là Matta. Xin cho con biết đón nhận Thánh giá như là chìa khóa để thẩm thấu chương trình của Thiên Chúa và nhìn nhận khổ đau dưới niềm tin của Chúa Phục Sinh.
G. Tuấn Anh. + 19.05.2011
(Kính tặng hương hồn Lm Phanxicô Assisi Nguyễn Tôn Sùng
cựu giám đốc Tiểu chủng viện Sao Biển)