Nói với teen về ý nghĩa ngày Lễ Vu Lan
Tháng 7 âm lịch là một tháng có rất nhiều điều đặc biệt. Trong tháng có lễ Vu Lan, đại lễ báo hiếu ông bà, bố mẹ, tổ tiên đã khuất. Và rằm tháng 7 cũng là ngày xá tội vong nhân, hay còn gọi là ngày cúng chúng sinh
Chắc chắn chúng ta đã được nghe ông bà, bố mẹ kể về một tháng rất đặc biệt trong năm. Đó chính là tháng 7 âm lịch. Thường thì, teen mình chỉ biết rằng “Tháng 7 âm là tháng có nhiều cô hồn, vì có ngày lễ xá tội vong nhân”, nhưng teen cũng đừng quên là đúng ngày Rằm, ngày 15-7 âm còn là ngày diễn ra đại lễ mà bố mẹ chúng mình đã chuẩn bị suốt từ đầu tháng đến giờ: lễ Vu Lan. Hai dịp lễ cùng diễn ra trong đúng một ngày 15-7 âm, vậy ý nghĩa của lễ Vu Lan và ngày Rằm tháng 7 là gì, teen có biết không?
Vu Lan – Lễ báo hiếu ông bà, cha mẹ, tổ tiên đã khuất
Xuất phát từ sự tích về Bồ tát Mục Kiền Liên đại hiếu đã cứu mẹ của mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ, Vu Lan là lễ thường niên để tưởng nhớ tổ tiên, báo hiếu ông bà bố mẹ.
Theo kinh Vu Lan thì ngày xưa, Mục Kiền Liên đã tu luyện thành công nhiều phép thần thông. Mẹ ông là bà Thanh Đề đã qua đời, ông tưởng nhớ và muốn biết bây giờ mẹ như thế nào nên dùng mắt phép nhìn khắp trời đất để tìm. Thấy mẹ mình, vì gây nhiều nghiệp ác nên phải sanh làm ngạ quỷ, bị đói khát hành hạ khổ sở, ông đã đem cơm xuống tận cõi quỷ để dâng mẹ. Tuy nhiên do đói ăn lâu ngày nên mẹ của ông khi ăn đã dùng một tay che bát cơm của mình đi tránh không cho các cô hồn khác đến tranh cướp, vì vậy khi thức ăn đưa lên miệng thức ăn đã hóa thành lửa đỏ.
Mục Liên quay về tìm Phật để hỏi cách cứu mẹ, Phật dạy rằng: “Dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu mẹ ông đâu. Chỉ có một cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để vận động chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó”.
Làm theo lời Phật, mẹ của Mục Liên đã được giải thoát. Phật cũng dạy rằng chúng sanh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ cũng theo cách này (Vu Lan Bồn Pháp). Từ đó ngày lễ Vu Lan ra đời.
Ngày Vu Lan, teen hay thấy có biểu tượng là một bông hoa hồng màu trắng hoặc đỏ. Điều đó được lý giải như sau: “Nếu anh còn mẹ, anh sẽ được cài một bông hoa màu hồng trên áo, và anh sẽ tự hào được còn mẹ. Còn nếu anh mất mẹ, anh sẽ được cài trên áo một bông hoa trắng. Người được hoa trắng sẽ thấy xót xa, nhớ thương không quên mẹ, dù người đã khuất. Người được hoa hồng sẽ thấy sung sướng nhớ rằng mình còn mẹ, và sẽ cố gắng để làm vui lòng mẹ, kẻo một mai người khuất núi có khóc than cũng không còn kịp nữa”. (Theo tản văn Bông hồng cài áo của Thiền sư Thích Nhất Hạnh)
Trong ngày này, vì chữ Hiếu được đặt lên hàng đầu nên những người con sẽ tìm về với ông bà, cha mẹ, quây quần bên gia đình ấm cúng của mình. Với ông bà đã khuất, teen có thể thấy bố mẹ chúng mình mua vàng mã, những đồ đạc bằng giấy về đốt cho ông bà, tổ tiên có thể “sống sung túc ở thế giới bên kia”. Đó là một tín ngưỡng rất quen thuộc với người dân Việt.
Từ nhiều năm nay, teen đã quen với ngày lễ rất trọng đại của dân tộc mình. Không còn chỉ đứng ngoài nhìn bố mẹ lo báo hiếu cho ông bà, tổ tiên, teen cũng đã biết quan tâm đến bố mẹ hơn. Thường thì trong ngày 15-7 âm này, các bạn sẽ quây quần bên gia đình mình, bận rộn giúp mẹ chuẩn bị cỗ cúng, rồi đốt vàng mã, nghe bố mẹ kể về những kỷ niệm với ông bà. Sau đó, nhiều teen còn theo mẹ lên chùa để nghe sư thầy kể những câu chuyện đạo hiếu làm con, thành tâm cầu những điều tốt đẹp nhất cho bố mẹ.
Rằm tháng 7 – Ngày xá tội vong nhân (cúng chúng sinh)
Để ý một chút, teen sẽ thấy sau mâm cỗ cúng tổ tiên trên bàn thờ, mẹ sẽ bưng tiếp một mâm cỗ khác ra hè phía trước nhà. Đó chính là cơm cúng chúng sinh, hay còn gọi là lễ xá tội vong nhân. Theo tín ngưỡng dân gian, đây là ngày mở cửa địa ngục, các vong nhân được xá tội nên lễ cúng Cô Hồn (vào buổi chiều) dành cho các vong linh không nhà cửa, không nơi nương tựa. Teen mình nên hiểu là lễ cúng này mang ý nghĩa rất nhân đạo của người Việt, nhằm giúp cho những vong hồn không nơi nương tựa, không người cúng bái có cơm ăn (giống như chúng ta cho người ăn xin ngoài đường vậy).
Lễ cúng cô hồn khác hẳn với lễ Vu Lan, dù được tổ chức vào cùng một ngày. Teen sẽ thấy bố mẹ cúng lễ Vu Lan vào buổi trưa, đốt áo cho tổ tiên, ông bà đã khuất để các cụ có thể thấy được lòng thành của con cái, sớm siêu thoát. Còn lễ xá tội vong nhân thì cúng vào chiều tối để bố thí thức ăn cho những vong hồn không nhà không cửa.
Tháng 7 âm lịch đúng là một tháng đặc biệt với những sự tích, tập tục đầy tính nhân văn. Nhất là vào ngày Rằm tháng 7, teen mình nên quây quần bên ông bà, bố mẹ và cùng tham gia cúng tổ tiên, đốt áo giấy cho người đã khuất. Ngoài ra, các bạn có thể giúp đỡ mẹ làm những mâm cơm cúng, cùng mẹ lên chùa xin bình an cho cả nhà. Một dịp thật tuyệt vời để báo hiếu và yêu thương gia đình của mình, phải không teen?