Vách Thưa
Gia đình tôi đi kinh tế mới khi tôi lên sáu tuổi. Nghèo túng là điều ít ai thoát được trong những ngày đầu đến đây. Ba tôi dựng tạm ngôi nhà vách bằng tre đan. Tây nguyên mưa lạnh, ba thường nằm phía gió lùa để che cho tôi. Tiếng mưa gõ đều lên mái vách đọng hoài trong ký ức tôi.
Ba còn là người chế biến nhiều món ăn từ khoai sắn cho đàn con đỡ chán miệng. Ba dùng cái bào tự chế bào củ sắn thành những sợi nhỏ như sợi bún rồi luộc ăn với nước mắm. Bây giờ nhớ lại, giữa bộn bề hàng quán vẫn thấy món bình dị ấy thơm ngon hơn nhiều. Có lẽ vì nó được làm ra từ tình thương của ba tôi.
Năm 1983 ba bệnh, nằm liệt giường suốt sáu tháng rồi mất. Gia đình càng khánh kiệt. Vách nhà loang lổ, rách nát vì thiếu bàn tay chăm sóc. Những đêm đầu tiên ngủ thiếu sự che chắn của ba tôi lạnh lắm, lạnh đến không ngủ được. Cũng từ đó, cái dáng nằm cong người co ro chịu lạnh của ba sưởi ấm cho tôi trở thành hình ảnh đẹp nhất trong tâm hồn tôi.
Anh trai biết tôi lạnh đã nằm vào vị trí của ba để che chở cho tôi. Một lần nữa chỗ thủng, chỗ thưa của vách nhà được che lại bằng một tấm lưng yêu thương. Tôi lại được ngủ trong hơi ấm của tình cảm gia đình. Hôm nay nghe mưa, cơn gió lạnh thoáng qua bất chợt tôi rùng mình. Chợt nhớ anh ngày xưa, đôi lúc run lên vì lạnh để đổi lấy giấc ngủ ấm áp cho tôi.
Rồi năm tháng đi qua, anh lập gia đình. Tôi cũng dần trưởng thành. Nhớ những đêm lạnh không ngủ được, ba thường kể chuyện cho tôi nghe. Câu chuyện của ba bao giờ cũng kết thúc bằng câu: “Có học dù sao vẫn hơn con thấy không?”. Ba không kể chuyện thời xưa mà kể chuyện thời nay. Tôi đạp xe hằng ngày ra huyện học phổ thông cũng nhờ những câu chuyện bên mái vách thưa đó.
Gia đình không đủ sức cho tôi thi đại học hay học một nghề nào đó. Tôi trở lại với ruộng vườn, trong lòng vẫn canh cánh ước mơ đèn sách. Mái vách xưa đã thay bằng ván nhưng nhiều đêm tôi thấy rất lạnh. Nhất là khi tôi nhớ những đêm mưa của tuổi thơ. Quờ tay tìm không thấy ba hoặc anh lại càng lạnh hơn.
Làm nông được bảy năm, tôi thi đậu đại học. Cái nghèo vẫn chưa buông tha nên tôi phải thuê nhà trọ rẻ nhất. Những đêm mưa, gió lùa mang theo kỷ niệm về ba, về anh, về tấm lưng thương yêu che chắn cho tuổi thơ tôi.
Ngày giỗ, ba anh em sum họp, ai cũng nhớ cái vách nhà xưa không che nổi gió lùa. Bây giờ sống trong căn nhà tường xây kín đáo, đôi khi tôi chợt thèm một cơn gió lùa mang theo kỷ niệm ngọt ngào về ba và anh. Và trong nỗi nhớ đó, hiện lên dáng ba cong người che chở cho tôi phía mái vách thưa.
Lê Quang Thọ