Thánh Phêrô và thánh Phaolô Tông Đồ
Mt 16, 13 – 19
Lm. Đặng Chí San, op : Giáo Hội Của Những Người Nghèo Hèn Tội Lỗi
Fr. Jude Siciliano, op : Phêrô và Phaolô : Hai cột trụ tông đồ tiên khởi
Giacôbê Phạm Văn Phượng op : Hai Tông đồ vĩ đại
Gb. Vũ Văn Tín op : Thánh Phêrô và thánh Phaolô hai trụ cột của hội thánh
Lm Đỗ Lực op : Mầu nhiệm hiệp nhất
Chúa nhật 21 thường niên năm A (Mt 16, 13-23)
Fr. Jude Siciliano, op: Hai vị anh hùng vĩ đại về đức tin
Giáo Hội Của Những Người
Nghèo Hèn Tội Lỗi
Mt 16, 13 – 19
THẦY BIẾT RƠ, CON YÊU MẾN THẦY
Cũng như hai môn đệ Phêrô và Phaolô, toàn thể Hội Thánh và từng người môn đệ của Thầy Giêsu đều chỉ có chung một trái tim. Trái tim này không phải bằng đá, cũng không phải bằng thịt, nhưng là trái tim bằng Lửa, Lửa Thánh Linh, Lửa Mạc Khải từ Cha. Đó là Ngọn Lửa khiến Hội Thánh và người môn đệ luôn dám yêu, dám tin, dám tuyên xưng, dám loan báo rằng Thầy ḿnh là Đức Kitô, Con Thiên Chúa Hằng Sống. Sở dĩ người môn đệ thực sự trở nên môn đệ của Thầy Giêsu, Hội Thánh thực sự là Hội Thánh của Thầy Giêsu, ấy là do niềm xác tín thần linh, do t́nh yêu thiết tha và huyền nhiệm, do lời loan báo bền bỉ chân thành trong Thánh Linh, rằng Đức Giêsu là Cứu Chúa của Hội Thánh, là lẽ sống của Hội Thánh, là t́nh yêu của Hội Thánh, là tất cả Niềm Vui Ơn Cứu Độ của Hội Thánh. Niềm tin đó, T́nh yêu đó, lời Tuyên xưng và Loan báo đó, làm nên bản chất của Hội Thánh, là “lư do hiện hữu” cho Hội Thánh, là Đá Tảng để đặt nền toàn bộ “cuộc đời” của Hội Thánh.
Hội Thánh và người môn đệ không chỉ tin vào Thiên Chúa cao cả cách “chung chung”. Anh em Phật Giáo, Nho Giáo, Lăo Giáo, Hồi Giáo… và biết bao nhiêu con người cao quí khác vẫn tin vào một Thiên Chúa, và tin một cách rất sâu xa, rất tha thiết, rất quyết liệt. Hội Thánh của Thầy Giêsu th́ khác. Hội Thánh đến với Thiên Chúa qua một “anh” con người. Hội Thánh giao tiếp với Thiên Chúa qua sự giao tiếp đầy thân t́nh bằng hữu với một “anh” con người.
Hội Thánh tin và yêu một “anh” con người, bằng một t́nh yêu và một niềm tin, trước hết, cũng rất theo thể cách con người, qua tất cả dáng vẻ tầm thường “phàm phu” của anh ta và của Hội Thánh. Hội Thánh mở ḷng ra, ch́m lặn vào trong nội tâm “anh” con người ấy, nên một với “anh” con người ấy, và qua đó, Hội Thánh dám gọi “anh” con người ấy, bác thợ mộc làng Nadarét ấy, tên tử tội khốn khổ ấy, là Đường Đi, là Sự Thật, là Sự Sống của ḿnh. Và cũng từ “anh” con người ấy, Hội Thánh gặp được Thiên Chúa và dám gọi Thiên Chúa bằng “Cha”.
HỘI CỦA NHỮNG NGƯỜI CÓ TỘI
Phải, “anh” con người ấy đă mang tất cả sự tầm thường gần gụi như mọi con người nghèo hèn trần trụi. Anh ta không mang dáng vẻ tiên phong đạo cốt của nhà đạo sĩ. Anh cũng chẳng có vẻ bát ngát thênh thang và uy dũng ngất trời của bậc thiền sư. Anh càng không ung dung thư thái và nết na nề nếp của nhà hiền triết chính nhân quân tử. Anh cô đơn, anh đau đớn, anh lúi húi lom thom đi trong cuộc đời. Hội Thánh cảm thấy anh ấy gần ḿnh lắm, v́ Hội Thánh cũng tầm thường và nhỏ bé nghèo hèn như vậy.
Môn đệ Phêrô chỉ là bác “hai lúa” “bác ba dân chài”, chân chất và nông nổi. Môn đệ Phaolô tuy là ông trí thức, là nhà đạo đức, nhưng lại có tất cả tính hiếu thắng đến gần như điên cuồng. Vâng, Hội Thánh là hội của những người có tội, nghèo hèn, khốn khổ, lơ láo, xơ xác. Đó là Hội của đám dân đen, Hội của những tên buôn thúng bán mẹt, Hội của những phường trộm cướp đĩ điếm, Hội của những con người trôi sông dạt chợ. Nhưng, Hội của những người có tội ấy, vẫn măi măi là Hội Thánh, phổ quát, thánh thiện, duy nhất, tông truyền, v́ Hội Thánh luôn dám tuyên xưng, không phải chỉ ba lần, nhưng xin được thưa măi măi cùng Thầy rằng : “Bỏ Thầy, con biết theo ai, v́ Thầy có Lời Ban Sự Sống”, và “Lạy Thầy, Thầy biết rơ, con yêu mến Thầy”.
Ngay lời tuyên xưng ấy cũng chẳng phải là lời “tự nhiên” phát ra từ trái tim “tự nhiên” của người môn đệ. Người môn đệ, đă từng bắt bớ Thầy, đă từng ngơ ngác nghi ngờ Thầy, đă từng sợ hăi chối bỏ Thầy, đă từng nuôi những tham vọng và ảo tưởng khi đi theo Thầy. Họ cũng tranh căi và bất ḥa với nhau nữa. Nhưng có sao đâu ! Người môn đệ vẫn lê lết thân phận nghèo hèn khốn khổ của ḿnh như vậy, cho đến khi, Thầy chịu Khổ Nạn và Phục Sinh. Và trong ḷng huyệt mộ hoá ra không của đời Thầy, trong Ánh Tịnh Quang bất diệt của Quyền Năng T́nh Yêu Phục Sinh của Thầy, họ mới biết thực sự Thầy là ai. Và cũng chỉ khi ấy, hơi thở Thần Linh B́nh An của Thầy mới khiến họ thấm thía thấu hiểu và xác tín hơn gấp triệu lần nữa về lời tuyên xưng rằng : “Thầy là Đức Kitô, Con Chúa Trời hằng sống”. Đó là lời tuyên xưng không do máu huyết xác thịt phàm nhân, nhưng do Cha của Thầy, Đấng ngự trên trời.
ĐỨC KITÔ NGHÈO, HỘI THÁNH NGHÈO, CHO ĐÁM DÂN NGHÈO.
Như Thầy Giêsu, Hội Thánh vẫn bước đi trong cuộc đời, lom thom, nghèo hèn, yếu đuối. Hội Thánh, mang trong trái tim ḿnh Sự Sống Thần Linh của Đấng ḿnh yêu thương, vẫn tiếp tục đi vào lịch sử, v́ Thiên Chúa và Người yêu của Hội Thánh luôn là Thiên Chúa đồng hành trong lịch sử. Và trong gịng lịch sử ấy, có hằng triệu, hàng tỉ những con người nghèo hèn, kém cỏi, tầm thường, yếu đưối, lom thom. V́ thế mà Hội Thánh càng xác tín vào T́nh Yêu, vào Niềm Tin, vào Niềm Hy Vọng của ḿnh. Hội Thánh biết, ḿnh đă được trao cho “ch́a khóa Nước Trời”.
Hội Thánh cầm ch́a khóa Nước Trời bởi v́ Hội Thánh sẽ không bao giờ có quyền hành, không bao giờ có vinh vang, không bao giờ trở nên bề thế giàu sang chức tước, kể cả những quyền hành vinh vang về sự đạo đức và thánh thiện theo nghĩa tự sức g̣ lưng nỗ lực vươn lên.
Hội Thánh, cũng như xiết bao kẻ trôi sông dạt chợ kia, biết rơ “thân phận” của ḿnh, dù xiết bao nỗ lực, nhưng tự sức của ḿnh, th́ vẫn thất bại, vẫn chẳng bao giờ trở nên công chính, chẳng bao giờ trở nên vẹn toàn, chẳng bao giờ “tu thân tích đức” cho đàng hoàng được. Hội Thánh chỉ biết trông cậy hết ḿnh vào Đấng do Thiên Chúa sai đến, Đức Giêsu, Người Thầy, Người Yêu, Người Bạn và Đấng Cứu Độ của Hội Thánh.
Và như vậy, niềm tin ấy, t́nh yêu ấy, lời loan báo ấy, chính là ch́a khóa Nước Trời cho những kẻ nghèo hèn bé mọn. Cầm ch́a khóa Nước Trời, không phải là Hội Thánh muốn làm ǵ th́ làm, muốn cho ai điều ǵ th́ cho, muốn cầm buộc ai theo “ư riêng” ḿnh th́ cầm buộc. Đó là ch́a khóa Yêu Thương, ch́a khóa Tôn Trọng và Nâng Niu con người cho đến tối đa, đồng hành và đồng phận với con người cho đến tối đa, hiến mạng sống ḿnh cho nhân loại đến tối đa.
Như Thầy Giêsu và từ Thầy Giêsu, Hội Thánh “cầm ch́a khóa Nước Trời” bằng cách Hội Thánh đặt vào trong Trái Tim Thập Giá của ḿnh tất cả những đau thương của kiếp người, tất cả những buồn khổ, tội lỗi, nỗi cô đơn, sự chia phôi, nỗi sinh ly tử biệt của kiếp người. Trung tín với Thầy Giêsu, Hội Thánh măi loan báo T́nh Yêu Tràn Đầy Trời Đất đó, thể hiện T́nh Yêu vô điều kiện đó, v́ Hội Thánh quá biết, và quá kinh nghiệm rằng : Thân phận con người, tự nó, là nghèo hèn, là thất bại. Con người nghèo hèn và thất bại ngay cả trong sự nỗ lực vươn lên tới Thiên Chúa Đích B́nh an và Hạnh phúc của cuộc đời.
“Tôi sống, nhưng không phải tôi sống, mà Đức Kitô đang sống trong tôi”. Lời tuyên xưhg ấy của môn đệ Phaolô cũng luôn là ư thức và lời tuyên xưng của toàn thể Hội Thánh, để Hội Thánh cũng chỉ có một hành trang duy nhất ấy, một Trái Tim duy nhất ấy, như người nữ tỳ Maria, để đem lại niềm Vui Mừng và Hy Vọng cho cuộc đời tang thương này.
Phêrô
Và Phaolô : Hai cột trụ tông đồ tiên khởi
(Mt
16,13-19)
Thưa quí vị !
Đối với những nhà giảng thuyết thời nay, việc tŕnh bày tiểu sử của các vị thánh trong Giáo hội sao cho lọt tai các thính giả tân thời là một thách đố to lớn. Bởi lẽ trong quá khứ đời sống các thánh đă được tô vẽ quá mức, đấng th́ được người ta lăng mạn, thi vị hoá, đấng lại thêm thắt những điều không tưởng, thành thử các ngài xem ra không được thực tế, viển vông, xa vời, quá khích, hoặc rập theo khuôn mẫu khách sáo. Các ngài là những mẫu người quá hoàn hảo, quá thiêng liêng không c̣n gần gũi với sinh hoạt trần tục nữa. Thật khó cho các tín hữu tân thời t́m được điểm chung với các thánh. Chúng ta lại đang sống trong thời kỳ giải thiêng, kể cả giải thiêng các thần tượng hay anh hùng dân tộc. Người ta sợ rằng ngày nào đó thiên hạ t́m ra các thiếu xót, th́ t́nh cảm bị xúc phạm nặng nề. Chừng mực thôi là khôn ngoan hơn cả. Có hụt hẫng cũng không thiệt hại lắm. Các gương xấu gần đây trong Giáo hội Hoa Kỳ và một vài quốc gia khác, chẳng lợi ǵ về mặt đạo đức cho những tín hữu b́nh thường.
Tuy nhiên, ḷng sùng mộ các thánh vẫn thể hiện được tính chất chứng nhân của Phúc âm và là một lực phản kháng rơ nét chống lại khuynh hướng tục hoá của xă hội Hoa Kỳ. Những giá trị làm chúng ta lo lắng cho các thế hệ tương lai. Lễ kính hai thánh tông đồ Phêrô và Phaolô hôm nay là một bằng chứng cụ thể. Hai vị là những cột trụ vững chắc của Giáo hội toàn cầu qua hơn hai ngàn năm. Thánh Phaolô được gọi là “tông đồ dân ngoại”. Nhưng các bài đọc chúa nhật gần đây từ sách Sứ vụ Tông đồ cũng kể rằng thánh Phêrô đă ăn uống với dân ngoại. Ngài Rửa tội cho họ trong đức tin vào Chúa Kitô (10,23). Sau này, ngài phải giải tŕnh hành động của ḿnh trước mặt trưởng lăo Giáo hội tại Giêrusalem.
Những người tín hữu gốc Do Thái phần đông muốn rằng, dân ngoại khi trở lại, vẫn phải giữ luật Môisen và các tập tục của cha ông. Nhưng điều này giới hạn rất nhiều sự phát triển của Giáo hội tiên khởi. Do đó, thánh Phêrô và Phaolô, dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần, mạnh dạn thâu nhận họ vào Hội thánh mà không thông qua Do Thái giáo. Đương nhiên chẳng bao lâu, các tông đồ khác cũng noi theo gương. Vô t́nh, các vị thánh này phải vật lộn với các anh chị em tín hữu đồng đạo, nói chi với thế giới thù nghịch bên ngoài. Chúng ta có thể tưởng tượng ra những nỗi khó khăn cực kỳ mà các ngài đă đương đầu : hiềm tỵ, vụ khống, chia rẽ …
Hơn nữa bài đọc 1 và 2 hôm nay đều kể lại biến cố hai thánh Tông đồ bị cầm tù v́ đức tin. Điều này làm cho không khí thánh lễ hôm nay có phần ảm đạm. Hai mẫu mực đức tin đang phải chịu thế gian bách hại v́ những điều ḿnh tin và giảng dạy về Chúa Giêsu. Chẳng hiểu hiện thời chúng ta có phải chịu đựng đau khổ về niềm tin của ḿnh như vậy không ? Tuy rằng, cách đó ít lâu, hai vị đều được phóng thích, nhưng lịch sử kể lại cả hai đều sẽ bị giết chết. Cho nên, cành lá vạn tuế v́ tử đạo đă xuất hiện trong các bài đọc hôm nay. Cả hai vị đều do t́nh yêu mănh liệt nơi Chúa Giêsu thúc đẩy, nhờ đó họ có thể thắng được mọi nỗi gian truân, và ngày càng thêm can đảm xưng tụng Danh Chúa trước mặt thế gian. Tác giả Walter Burghardt Sj nói rằng đó là gương cho các tín hữu, nhất là người rao giảng noi theo ! Chúng ta phải luôn có “lửa cháy ở trong ḷng” ! Hỡi ơi ! thời nay chúng ta tuy c̣n giữ đạo, nhưng coi thường điều này, ước chi mỗi cộng đoàn giáo xứ nhớ lại tổ tiên chúng ta trong đức tin !
Cuộc đời hai vị tông đồ đă là chứng cứ không thể chối căi về quyền năng Thiên Chúa biến đổi và điều khiển mỗi tín hữu trên trần gian. Rơ ràng, việc theo Chúa Giêsu đă làm cho Phêrô và Phaolô thay đổi hoàn toàn. Sự biến đổi này gây ngạc nhiên cho chính họ và cả chúng ta ngày nay nữa. Người c̣n lương tri nào lại không sững sờ v́ những kẻ trước kia nhát đảm, ngu si nay trở thành anh hùng để thế giới soi chung. Trong bài đọc 2 chúng ta nghe thánh Phaolô nói : “Cha đă chiến đấu trong trận chiến chính nghĩa, đă chạy đến cùng đường, đă giữ vững đức tin. Từ đây triều thiên công chính đă dành cho cha”. Câu nói hợp lư và danh tiếng đó cũng có thể được đặt vào môi miệng của thánh Phêrô. Bởi nó không phải là lời lẽ học thức về những lư thuyết cao siêu mà đơn giản chỉ là những đ̣i hỏi của đức tin mà tác giả đă cặn kẽ chu toàn. Thánh Phêrô cũng đă anh dũng rao giảng và làm chứng cho Đức Kitô.
Mặc dầu chúng ta đang mừng lễ hai thánh tông đồ Phêrô và Phaolô, nhưng bài đọc 2 cho chúng ta cơ hội để nh́n rơ hơn lối sống của thánh Phaolô trong cuối hành tŕnh của vị thánh. Ngài đă cho chúng ta biết những vui buồn sướng khổ riêng tư. Những vui buồn đó cũng là số phận của những ai quyết tâm theo Chúa như ngài. Lấy Đức Kitô làm đối tượng sống, suy nghĩ và hành động. Lúc này thánh Phaolô đang bị giam trong nhà tù của hoàng đế Nêrô tại Roma. Đây là cuộc bách hại tôn giáo thô bạo, nó sẽ dẫn đến cuộc giết hại đẫm máu nhất trong lịch sử. Trong hai năm thánh Phaolô bị giam lỏng tại ngôi nhà ngài thuê. Dần dần việc quản chế khép lại, bớt khó khăn hơn. Cứ như tính nết đặc thù, ngài ít khi tiết lộ về những điều cá nhân. Nhưng thư thứ hai cho Timôthê lại nói nhiều về vị thánh, cho nên người ta nghĩ nó được viết bởi một môn đệ của ngài, và viết sau khi ngài đă chết.
Ngoài ra, v́ tính cách riêng tư nên bài đọc hôm nay c̣n được gọi là bài huấn dụ riêng cho Timôthê. Sống cuộc đời chân thành theo Chúa không phải là chuyện dễ. Thánh Phaolô đă mô tả nó bằng ngôn ngữ đấu trường thể thao. Nó cũng bộc lộ thực tế cuộc đời của thánh nhân trước mặt các độc giả. Bài đọc bỏ từ câu 9 đến câu 15 của đoạn 2, nói về sự kiện thánh nhân bị bạn bè bỏ rơi trong tù. Tuy nhiên, ngài luôn tin rằng Thiên Chúa chẳng bao giờ xa ĺa ngài. Điều tiết lộ này thật có ích cho chúng ta, các tín hữu, chúng ta cũng thường bị bỏ rơi v́ quan điểm đạo đức của ḿnh.
Ngày này, trước tiến bộ của xă hội, người có đạo cũng thường xuyên bị cám dỗ chối bỏ đức tin, nếu làm như thế, là hèn nhát. Bởi đức tin luôn đ̣i hỏi hy sinh cá nhân, không hy sinh không thành người tín hữu, hoặc như thánh Phaolô viết hôm nay, chúng ta phải có quyết tâm của một lực sĩ thao trường. Anh ta phải luôn phấn đấu đứng đầu bảng. Cũng thế ơn gọi sống Phúc âm đ̣i buộc liên tục dấn thân và hy sinh, nhất là thời buổi này, chẳng có nhiều bạn đồng hành, toàn gương mù, gương xấu. Không bền bỉ th́ rất khó đứng vững. Người ta nói “ra đường gặp anh hùng”, như đối với các tín hữu, ra đường gặp toàn cám dỗ. Cứ nghĩ đến vài kiểu sống thời văn minh đă thấy chóng mặt : tham lam có tổ chức, hợp doanh buôn lậu, gian lậu thương mại, t́nh dục tự do, hỗn loạn, sống chung không hôn thú, chính trị lừa đảo, thử nghiệm bạn đời, chết êm dịu, kinh tế ảo, bóc lột tinh vi… Những đường lối này hoàn toàn trái nghịch với tinh thần Phúc âm. Chúng thật đông đảo, lôi kéo các tín hữu không ngừng nghỉ. Thiên hạ đều như thế cả, tại sao chúng ta không được phép hành động ?
Từ khi nhận ơn gọi trên đường đi Đamat, thánh Phaolô đă theo đuổi cuộc đời đầy hy sinh gian khổ để có thể trung thành với Chúa, và ngay cả khi bị giam cầm, hành hạ ngài vẫn không hối tiếc. Liệu chúng ta, các tín hữu, có thể làm khác, rồi tuyên bố Chúa sẽ thưởng công xứng đáng ? Đúng là một giọng điệu tự măn, tự lừa dối ! Bài đọc 2 cho chúng ta cơ hội để nghĩ lại, để suy tư về đời sống các thánh, nhất là cuộc đời hai thánh Phêrô và Phaolô. Thánh Phaolô nói với các tín hữu lớn tuổi, những người đă sống cuộc đời lâu dài và trung thành trong cộng đoàn : Bất chấp những sợ hăi và nguy nan, khi đối mặt với cái chết, hăy can đảm tin cậy, phó thác linh hồn trong tay Chúa, Đấng luôn trung tín và xót thương. C̣n đối với những thành viên trẻ hơn, thánh nhân khuyên nhủ : Các bạn hăy can đảm lên, vững tin rằng các hy sinh khó nhọc của các bạn giữa những cám dỗ của cuộc đời, để trung thành với Chúa, lương thiện với mọi người, xây dựng con cháu, Thiên Chúa chẳng bao giờ quên hoặc phụ công các bạn. Trái lại Ngài sẽ rộng tay chúc phúc và khen thưởng xứng đáng. Bởi Ngài là Đấng nhân từ và giàu ḷng thương yêu.
Ngay bây giờ giữa những lao nhọc và căng thẳng của cuộc chạy đua trong đấu trường thế gian, Ngài không hề để chúng ta một ḿnh, đúng như Ngài đă chằng hề rời bỏ hai thánh Phêrô và Phaolô. Trong thánh lễ hôm nay, chúng ta khẩn khoản xin Chúa Thánh Thể ban cho ḿnh ḷng bền bỉ và cậy trông của một đức tin chân chính. Chúng ta tham dự phụng vụ với tâm hồn khao khát, can đảm và cậy trông như cha ông trong đức tin của chúng ta ngày xưa. Chúng ta khát khao lương thực thiêng liêng đă nuôi sống họ, cũng nuôi dưỡng chúng ta hôm nay. Ước ǵ lời hằng sống và bánh trường sinh nâng đỡ họ cũng nâng đỡ các tín hữu. Khi đối mặt với cái chết, thánh Phaolô đă để lại cho Giáo hội những lời lẽ khôn ngoan và kiên cường, khích lệ chúng ta luôn trung thành sống ơn gọi của ḿnh và nêu gương sáng cho các thế hệ tương lai.
Dùng gương lành đó, chúng ta tự hỏi : khi giờ chết đến, nh́n lại cuộc đời, tôi sẽ thấy ǵ ? Liệu có thể thỏa măn với cuộc đời đă qua ? Đă tiêu hao, sức lực, thời gian, tiền tài đúng nơi, đúng chỗ ? Hăy đă phí phạm để đến nỗi bây giờ phải hối hận ? Những lựa chọn của tôi trong cuộc đời khôn ngoan hay ngu dại ? Suốt cuộc đời chỉ bám vào những giá trị giả dối chóng qua hay những thực tại vĩnh hằng ? Là một tín hữu đ̣i hỏi những lựa chọn đúng đắn, những phản kháng quyết liệt và những hy sinh cao thượng, không hề thoả hiệp với thế gian, xác thịt và ma quỷ, không thể bằng ḷng với kiểu cách giữ đạo bề ngoài, đọc kinh, xem lễ như những cái máy vô hồn, mà phải đi sâu vào nguyện gẫm, chiêm niệm.
Gương thánh Phaolô cho các tín hữu là phải kiên tŕ trong đức tin, hy sinh trong tâm t́nh dâng hiến. Sống dễ dăi sẽ đưa chúng ta xa dần mục tiêu. Đă có lần thánh Phaolô so sánh cuộc đời người tín hữu giống như chầu rượu tế thần : Trước mỗi cuộc vượt biển người ta thường khấn hứa các thần minh bằng một chầu rượu. Đó là h́nh ảnh đúng nhất để lên đường. Thánh Phaolô cũng sắp rời thế gian, chấm dứt hành tŕnh đời này về lănh phần thưởng trước toà Thiên Chúa, ngài dâng đời ngài như của lễ trọn vẹn, như chầu rượu hiến tế lên Thiên Chúa toàn năng. Người tín hữu cũng vậy, tâm t́nh theo Chúa đă tách biệt chúng ta khỏi đám đông, khỏi thế gian, khỏi ḍng đời mà chọn phần hy sinh dài lâu và bền vững. Cuộc đời phụng sự Chúa cũng là chầu rượu tế thần, sửa soạn linh hồn lên đường về với Thiên Chúa. Thánh Phaolô quả quyết : Đời sống như vậy có thể thực hiện được nhờ ơn Chúa trợ giúp, ban khả năng cho chúng ta ngày lại ngày. Chúng ta có thể hiên ngang sống đức tin một cách vững bền, mặc cho thế gian liên tục đổi thay.
Phải chăng sẽ là một điều kỳ diệu khi cuối cuộc đời chúng ta cũng cảm nghiệm được ḷng tự tin như thánh Phaolô: “Cha đă chiến đấu trong trận chiến chính nghĩa, đă chạy đến cùng đường”. Chỉ c̣n đợi chờ phần thưởng nơi Thiên Chúa, chúng ta có quyền hy vọng, trông cậy vào tương lai tươi sáng. Khi mà Đức Kitô, Đấng đă chiến thắng, giành lại triều thiên vinh hiển cho nhân loại, bằng hy sinh và cái chết của ḿnh, sẽ ban triều thiên ấy cho mỗi người chúng ta. Bởi lẽ chính ngài đă ban ơn sống đời môn đệ trung thành. Lúc này, có thể Chúa c̣n đ̣i hỏi chúng ta chịu đựng hơn nữa, hy sinh hơn nữa. Nhưng chắc chắn chúng ta không chiến đấu đơn độc, mà có Chúa luôn ở bên bênh đỡ. Cho nên như thánh Phaolô tiết lộ, không những chúng ta sẽ được báo đáp về sau, mà ngay bây giờ được đảm bảo : “Chúa sẽ tiếp tục cứu thoát khỏi mọi nguy khốn, đưa chúng ta đến bến b́nh an trên thiên đàng”. C̣n chi an ủi hơn, trong ngày lễ trọng kính hai thánh tông đồ Phêrô và Phaolô, những trụ cột của Giáo hội. Amen.
Hai Tông đồ vĩ đại
(Mt 16,13-19)
Nói đến hai thánh tông đồ Phêrô và Phaolô, mọi người đều không quên những tội phạm tầy trời của các ngài. Trước hết, về thánh Phêrô, chúng ta thấy ngài là một trong số những môn đệ không hiểu tinh thần của thầy ḿnh, nên đă đề nghị Chúa cho lửa trời xuống thiêu hủy những thành phố không cho Chúa và các ông đi qua, và ông đă bị Chúa quở mắng : “Chúng con không hiểu tinh thần của Thầy”. Rồi Phêrô đă nài nỉ Chúa hăy trốn tránh, đừng chịu đau khổ để cứu chuộc, đến nỗi Chúa không dằn ḷng được và quở trách ông là Xa-tan. Rồi Phêrô đă phản bội, không phản bội một lần, nhưng là ba lần, không phản bội trong tâm tư thầm kín, nhưng đă chối thầy trước mặt thiên hạ.
C̣n Phaolô, ông đă nhúng tay vào việc ném đá Tê-pha-nô cho đến chết. Ông đă nỗ lực hết sức cũng như sử dụng hết tâm năo để bắt bớ, để phá đạo. Chúng ta biết : Phaolô, vốn tính nóng nảy, lại được giáo dục trong môi trường đạo hạnh và khắc khổ của nhóm Pha-ri-sêu, nên khi thấy một tôn giáo lạ vừa xuất hiện, ông đă vội coi các tín hữu theo tôn giáo mới đó là những quân phiến loạn, mà vị giáo chủ là một tên gian ác bị kết án tử h́nh thập giá, nên ông quyết ra tay tiêu diệt họ.
Với những tội lớn lao và nặng nề như thế, mà hai ông đă trở nên hai vị thánh cả, hai tông đồ vĩ đại, hai cột cái, hai cột trụ xây dựng và chống đỡ Giáo Hội. Bởi đâu mà các ngài được như thế ? Bởi v́ Thiên Chúa yêu thương chọn các ngài và hỗ trợ các ngài. Về thánh Phêrô, từ một bác thuyền chài, Chúa đă kêu gọi ngài, và ngay lần gặp gỡ đầu tiên, Chúa đă bảo ngài : “Con là Si-mon, Thầy sẽ đặt tên cho con là Phêrô, nghĩa là Đá. Trên đá này, Thầy sẽ xây Giáo Hội của Thầy”. Ngài đă từ bỏ mọi sự đi theo Chúa. Chúa lưu ư đến ngài hơn các môn đệ khác. Chúa trao ch́a khóa Nước Trời cho ngài. Khi trao ch́a khóa cho ai là h́nh ảnh trao quyền tối cao cho người đó. Chúa trao quyền cho Phêrô qua việc cầm buộc và tháo cởi, tức là quyền tha và phạt. Rồi Chúa lại trao quyền chăn dắt các chiên mẹ và chiên con cho Phêrô, tức là trao cho ngài quyền lănh đạo cả đoàn chiên là Giáo Hội của Chúa. V́ thế, từ khi Chúa lên trời, và sau khi đă lănh nhận Chúa Thánh Thần, thánh Phêrô đă thi hành những quyền bính và nhiệm vụ Chúa trao cho ngài. Ngài đă lănh đạo Giáo Hội sơ khai và gặp nhiều cay đắng. Nhưng chúng ta thấy ḷng hăng say nhiệt thành của ngài lúc nào cũng sôi bỏng dâng cao. Tâm hồn ngài lúc nào cũng như nồi nước sôi bập bùng, đầy nhiệt huyết say mê với lư tưởng, và ngài đă chu toàn sứ mệnh cho đến khi bị đóng đinh ngược vào thập giá năm 64.
C̣n thánh Phaolô, được Chúa trao cho một sứ mệnh khác. Nếu như vai tṛ của Phêrô là xây dựng và củng cố Giáo Hội, th́ vai tṛ của Phaolô là mở rộng và phát triển Giáo Hội. Sứ mệnh của ngài là ra đi khắp nơi rao giảng Tin Mừng cho những người chưa biết Chúa Kitô, chưa biết Tin Mừng của Chúa. Tin Mừng của Chúa Kitô là Tin Mừng của ngài, Đức Kitô là Tin Mừng ngài rao giảng. Nhờ ngài mà sau không đầy một thế kỷ, Tin Mừng của Chúa Kitô đă trở nên một đề tài tranh luận khắp đế quốc Rô-ma và được coi như một cuộc cách mạng không đổ máu, mà nếu có đổ máu th́ chỉ là máu của những người làm cách mạng. Không phải cách mạng bằng gươm giáo, nhưng bằng truyền giáo, không phải bằng sức mạnh nhưng bằng say mê, không phải bằng vũ lực nhưng bằng thánh ư Chúa. Xét cho cùng, cũng không phải là một cuộc cách mạng nữa, chỉ vỏn vẹn là tin tức, là Tin Mừng, là Phúc Âm. Đó là đạo lư mà Phaolô rao giảng, đó là hành động mà Phaolô đă làm đảo lộn thế giới. Ngài là tông đồ số một, tông đồ vĩ đại nhất trong nghề truyền giáo cho dân ngoại. Trong 33 năm truyền giáo, ngài luôn t́m mọi dịp để loan truyền chân lư. Ngài là một người gan ĺ, không hề lùi bước trước bất kỳ khó khăn, nguy hiểm hay thử thách nào để truyền bá Tin Mừng. Đời truyền giáo của ngài ví được như tầm bay ghê gớm của phượng hoàng, bất chấp giặc cướp, băo tố, kẻ thù, đói khát, lao tù, và cuối cùng chịu tử đạo để hoàn tất nhiệm vụ vào năm 67.
Tóm lại, hai thánh Phêrô và Phaolô : một vị đă củng cố đức tin cho dân Chúa, một vị đă loan truyền đức tin cho mọi người. Cả hai cùng có một mẫu số chung là dâng hiến đời ḿnh để làm vinh danh Chúa, xây dựng và mở rộng Giáo Hội. Đây cũng là bài học các ngài nhắc nhở chúng ta. Mỗi người cũng có nhiệm vụ củng cố đức tin cho những anh em đă có đức tin như ḿnh, đồng thời loan truyền đức tin cho những người chưa có. Dĩ nhiên, chúng ta không có vai tṛ lănh đạo như Phêrô hay đi đó đây truyền giáo như Phaolô, nhưng chúng ta vẫn có thể và phải thi hành nhiệm vụ bằng chính sự hiện diện của chúng ta, tức là bằng chính đời sống của chúng ta. Chúng ta hiện diện ở đâu, chúng ta gặp gỡ những ai, chúng ta làm công việc ǵ, chúng ta phải luôn tâm niệm và tự nhủ : tôi đang là Phêrô, tôi đang là Phaolô, tôi đang là một tông đồ… tôi phải làm một cái ǵ cho Chúa Kitô, đời sống của tôi và cách sống của tôi phải là một lời rao giảng hùng hồn cho Tin Mừng của Chúa.
Chúng ta không có dư tiền của để đóng góp vào công cuộc truyền giáo của Giáo Hội, chúng ta không thể bỏ gia đ́nh để đi đây đó rao giảng Tin Mừng. Nhưng chúng ta vẫn có thể đóng góp tích cực vào công cuộc truyền giáo bằng chính đời sống lầm than vất vả của chúng ta, chúng ta có thể đóng góp bằng một đời sống Công giáo đúng nghĩa của chúng ta. Nói tóm lại, chúng ta cố gắng hiện diện ở mọi nơi bằng một đời sống tốt đẹp, chúng ta có mặt ở đâu là ở đó mọi người gặp thấy niềm vui, yêu thương, b́nh an và hy vọng. Như thế là chúng ta đă rao giảng Tin Mừng và đang đóng góp vào chương tŕnh cứu chuộc của Chúa và Giáo Hội.
Thánh Phêrô và thánh Phaolô
hai trụ cột của hội thánh
Mt 16, 13-19
Hai thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô được coi là trụ cột trung kiên, là nền tảng không những của giáo đoàn Rôma mà cho cả Giáo Hội hoàn vũ. Thánh Phêrô được Chúa Giêsu tuyển chọn làm nền móng cho Giáo Hội c̣n thánh Phaolô là thầy dạy và là người đem Tin Mừng đến với dân ngoại. Hai vị là hai con người rất khác biệt nhau, nhưng đă bổ túc cho nhau cách tuyệt diệu để xây dựng Hội Thánh Chúa.
Thánh Phêrô đă được gặp Chúa Giêsu qua lời giới thiệu của người anh là thánh Anrê, và khi Phêrô đến gặp Chúa Giêsu, Chúa đă nh́n Phêrô một cách tŕu mến. Một cái nh́n làm thay đổi cả một đời người. Chúa đă nh́n thấu suốt tâm can của con người ngư phủ này, và ngay trong lần gặp đầu tiên, Chúa đă nói với Phêrô : con là đá tảng, trên đó toà nhà Giáo Hội sẽ được xây lên. Những lời này xác định rơ ơn gọi và số phận của Phêrô trên trần gian. Tại bờ biển hồ, Chúa Giêsu đă chính thức mời gọi Phêrô theo Người, và ngay lập tức người ngư phủ đă từ bỏ mọi sự mà đi theo làm môn đệ Chúa Giêsu. Thánh nhân đă trở thành thủ lănh trong việc tuyên xưng đức tin và là người đần tiên thay mặt Chúa Kitô điều khiển Giáo hội.
Với thánh Phaolô, thánh nhân đă được Đức Giêsu kêu gọi sau biến cố xảy ra trên đường Damas. Khi Phaolô nhận ra Chúa Kitô là tất cả mọi sự quan trọng của cuộc đời ḿnh, thánh nhân đă không ngại nguy hiểm, thử thách, đau khổ mà sẵn sàng hiến thân với tất cả sức lực để rao truyền Tin Mừng. Thánh Phaolô là người bảo vệ đức tin và dạy dỗ muôn dân để được ơn cứu độ.
Lạy Chúa Giêsu Thánh Thể !
Khi xưa Chúa đă chọn gọi Phêrô, một người ngư phủ b́nh thường, kém tin và bất toàn để đào tạo làm môn đệ của Chúa. Ngày nay, xin cho chúng con cũng biết hướng nh́n lên Chúa, biết mở ḷng để Lời Chúa thấm nhập vào tâm hồn chúng con, uốn nắn và củng cố đức tin cho chúng con để chúng con luôn trung thành tín thác vào Chúa trong mọi hoàn cảnh của cuộc sống.
Chúa đă từng tha thứ cho thánh Phêrô, xin Chúa tha thứ mọi lỗi lầm chúng con đă trót phạm v́ yếu đuối, để chúng con luôn được sống trong t́nh yêu thương của Chúa mỗi ngày.
Lạy Chúa Giêsu ! Chúa đă chọn và biến đổi thánh Phaolô làm tông đồ nhiệt thành đem Tin Mừng đến cho người khác. Xin Chúa cho chúng con cũng được biến đổi để trở thành môn đệ đích thực của Chúa, luôn hăng hái rao truyền Tin Mừng của Chúa đến cho người khác bằng chính đời sống chứng nhân hằng ngày của chúng con.
Sau khi Phục Sinh, Chúa đă hiện ra với thánh Phêrô, và đă cho thánh Phaolô được thấy Chúa. Xin Chúa soi sáng tâm hồn chúng con, ban cho chúng con cảm nghiệm được t́nh thương yêu bao la của Chúa để trong suốt cuôc đời chúng con là lời tuyên xưng và ca ngợi Chúa đến muôn đời. Amen
Mầu nhiệm hiệp nhất
(Mt 16:13-19)
Để mở đầu Năm Thánh Phaolô, ĐGH Bênêđictô XVI cho phép mừng trọng thể Lễ thánh Phêrô và Phaolô vào Chúa Nhật 29.06.2008. Đó là một ngoại lệ. Cuộc đời phi thường của hai vị đă làm cho Giáo Hội thành dấu chỉ hiệp nhất nhân loại. Nhờ niềm tin vào Chúa Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống, các ngài đă liều thân truyền giáo và làm chứng cho Chúa.
Sự nghiệp lẫy lừng đó vẫn c̣n ảnh hưởng đến toàn thể Kitô giáo tới nay. Đâu là bài học các ngài để lại cho chúng ta ? Phải chăng các ngài đă góp phần xây dựng một khuôn mẫu Nước Trời cho trần gian ?
SAO SÁNG GIỮA ĐÊM ĐEN
Tại địa danh Xêdarê Philipphê năm xưa, ông Phêrô đă tuyên xưng Đức Kitô là Con Thiên Chúa hằng sống. Lời tuyên tín này nằm ngay trung tâm Tin Mừng Mathêu. Lời mạc khải của Chúa Cha là nền tảng tất cả niềm tin của Giáo Hội sơ khai nơi Chúa Giêsu Kitô. Mạc khải đó cho thấy t́nh phụ tử giữa Chúa Cha và Chúa Giêsu (x. Mt 11:25; 14:33). Từ trong mối tương quan sâu xa này, Chúa Giêsu đem tất cả sức mạnh t́nh yêu giải thoát toàn thể nhân loại.
Chúa Kitô muốn Hội thánh là mầu nhiệm t́nh yêu suốt ḍng lịch sử, một lịch sử hoàn thành trong mầu nhiệm Vượt qua. Chúa Giêsu không truyền Phêrô xây dựng một Hội Thánh đồng nhất, nhưng hiệp nhất trong đức tin duy nhất vào Chúa Kitô là đá tảng, Các tông đồ chỉ là những viên đá. Hội Thánh không được xây dựng từ một viên đá, nhưng từ nhiều viên đá hợp lại bằng một chất xi măng là đức ái. Giáo hội không phải là một thứ tổ hợp các phần tử giống nhau hoàn toàn. Giáo hội hiệp nhất bằng t́nh yêu trao đổi và đối thoại. Do đó, dù cùng hiệp thông trong một đức tin duy nhất, họ có nhiều cách làm môn đệ và tông đồ của Chúa Kitô.
Hiệp nhất trong t́nh yêu là sống với mạc khải về Chúa Kitô trong thân phận con người. Mạc khải duy nhất về Chúa Kitô cho chúng ta biết Người là “Con Thiên Chúa hằng sống.” (Mt 16:16) Chúa Cha muốn Người đến thiết lập Nước Thiên Chúa trên trần gian, một trần gian quá nhiều khác biệt và đầy dẫy bất công. Sống giữa một trần gian như thế, Chúa Giêsu đă lớn tiếng kêu gọi mọi người thức tỉnh : “Trước hết, hăy t́m Nước Thiên Chúa và sự công chính của Người !” Đó là chiều hướng hoạt động của Chúa và những ai theo Người.
Theo chiều hướng đó, mỗi người c̣n có thể thấy những khía cạnh khác nhau, và bởi đấy có những cách đáp ứng không giống nhau, miễn là vẫn trung thành và trung kiên theo ơn gọi. Bởi vậy, không nên đ̣i những người rao truyền lời Chúa một sự toàn hảo mà chính chúng ta cũng không thể làm được. Cần sống với sự đa dạng của ân sủng. Sự đa dạng này là nguồn phong phú trong một bản hợp tấu, theo lối nói của Giáo Hội Đông Phương.
Không chấp nhận sự đa dạng đó, người ta không thể đối thoại với nhau và có thể tạo ra những bất công cho anh em. Hậu quả, Giáo Hội bị suy yếu hay mất khả năng làm chứng cho Chúa Kitô. Nên nhớ Giáo hội được khai sinh và hiện thực trong việc tuyên xưng đức tin duy nhất vào Chúa Kitô.
Hai thánh Phêrô và Phaolô Giáo hội kính nhớ hôm nay nêu gương ǵ cho chúng ta về phương diện này ? Là chi thể của Nhiệm Thể Chúa Kitô, thánh Phêrô cũng là một con người “cụ thể,” ít học, đôi khi nóng nảy, dễ chao đảo, đến nỗi đă chối Thày. Nhưng ông có thể nói thật về t́nh yêu của ḿnh : “Thày biết mọi sự. Thày biết rơ con yêu mến Thày.” Bởi vậy, ông đă được trao ch́a khóa Nước Trời và đă được Chúa đích thân chọn để dẫn đưa rất nhiều người Do thái vào Giao ước ân sủng mới.
C̣n thánh Phaolô là một người đă được giáo dục theo Lề Luật, luôn tỉnh thức và năng động. Trên đường Damas, ông đă say mê khám phá ra Chúa Kitô. Trên đường truyền giáo, ông không thể chấp nhận người thanh niên Mátcô và đă tách ĺa Banabê, dù đă được ông này t́m kiếm ở Tarsô để giới thiệu với cộng đoàn tông đồ (Cv 11:25 và 15:39).
Dù khác nhau nhiều mặt, nhưng thánh Phêrô và Phaolô đều được Chúa Kitô kêu gọi làm môn đệ và tông đồ rao giảng Tin Mừng cũng như thiết lập Nước Chúa. Thiên Chúa chọn những người yếu đuối để làm cho những người khỏe mạnh phải bẽ mặt. Rất nhiều lần Chúa bất ngờ can thiệp vào cuộc đời của một số người, hầu thực hiện một cuộc sám hối. Nhờ thay đổi hoàn toàn, họ đă đề cao hành động của Thiên Chúa trong trần gian.
Cả hai vị đại thánh đă đón nhận những hồng ân bổ túc cho nhau. Nhờ Thủ Lănh các Tông đồ là thánh Phêrô, Giáo hội hiệp nhất tới ngày nay. Thánh Phaolô, vị Tông Đồ Dân Ngoại, là Thừa sai đầu tiên và vĩ đại nhất trong Giáo Hội. Cả hai đă chứng tỏ quyền năng cứu độ của Chúa lớn lao tới mức nào khi thiết lập và hiệp nhất Giáo Hội.
CỘNG ĐỒNG T̀NH YÊU
Chia sẻ chung một niềm xác tín, hai thánh Phêrô và Phaolô đă xây dựng thành công những cộng đoàn chứng nhân. Cả hai đều đón nhận được một mạc khải lớn lao về Chúa Giêsu Kitô. Chúa đă trực tiếp xác nhận lời tuyên xưng của Phêrô về bản tính Người do Chúa Cha mạc khải "Này anh Si-môn con ông Giô-na, anh thật là người có phúc, v́ không phải phàm nhân mặc khải cho anh điều ấy, nhưng là Cha của Thầy, Đấng ngự trên trời.”(x. Mt 16:17) Riêng thánh Phaolô quả quyết : “Người (Thiên Chúa) đă đoái thương mạc khải Con của Người cho tôi, để tôi loan báo Tin Mừng về Con của Người cho các dân ngoại.” (Gl 1:15-16)
Ai cũng rơ thánh Phêrô và Phaolô là những con người yếu đuối. Tại sao Chúa lại mạc khải chân lư tuyệt vời đó cho những phàm nhân như thế ? Thực ra, phải nhờ Đức Giêsu Kitô, các ngài mới có thể làm cho Giáo Hội hiệp nhất và phát triển khắp hoàn cầu.
Tuy cá tính và đường lối khác biệt, nhưng các ngài hoạt động rất nhịp nhàng với nhau. Khi các phần tử càng gắn bó với nhau, Giáo Hội càng trở nên dấu chỉ và bí tích hiệp nhất nhân loại trong Chúa Kitô. Ngày nay, Giáo hội chỉ có thể là dấu chỉ hữu hiệu nếu vẫn c̣n xây dựng vững chắc trên đức tin vào “Chúa Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống.”
Nhờ niềm tin đó, Giáo Hội có thể đem lại niềm hy vọng cho nhân loại. Thực vậy, “chia sẻ niềm vui và hy vọng, ưu sầu và lo lắng của nhân loại, Giáo Hội có mặt với mọi người mọi thời mọi nơi, để đem đến cho họ Tin Mừng Nước Thiên Chúa trong Đức Giêsu Kitô, Đấng đă đến và đang tiếp tục hiện diện giữa họ. Giữa nhân loại và thế giới, Giáo Hội là bí tích của t́nh yêu Thiên Chúa và, bởi đó, của niềm hy vọng tuyệt vời. Nhờ đó, cuộc giải phóng và tiến bộ của nhân loại mới có thể thực sự được bảo đảm và cam kết thực hiện trọn vẹn. Giáo hội hiện diện giữa nhân loại như nơi gặp gỡ Thiên Chúa, ‘nơi Thiên Chúa cư ngụ giữa loài người,’ (x. Kh 21:3) đến nỗi con người không c̣n cô đơn, lạc loài hay sợ hăi khi nỗ lực làm cho thế giới ngày càng nhân bản hơn. Bởi đó dù là nam hay nữ, con người đều t́m được sự hỗ trợ trong t́nh yêu cứu độ của Chúa Kitô. Với tư cách là người phục vụ ơn cứu độ, Giáo hội không nằm trong chiều kích trừu tượng hay thuần túy thiêng liêng, nhưng trong bối cảnh lịch sử và thế giới con người đang sống. Nơi đây, nhân loại gặp gỡ t́nh yêu Thiên Chúa và được kêu gọi cộng tác vào chương tŕnh Thiên Chúa.”[i]
Ư thức sâu xa về ơn gọi của ḿnh, hai thánh Phêrô và Phaolô đă cống hiến cho nhân loại một niềm hy vọng đích thực là Chúa Kitô. Hai cột trụ đă làm cho ṭa nhà Giáo Hội thành nơi Thiên Chúa cư ngụ và gặp gỡ nhân loại. Mỗi người một cách, nhưng hai vị đă nỗ lực làm cho Giáo Hội thành một dấu chỉ hữu hiệu cho tương lai. Đàm đạo với Phêrô tại miền quê Galilê đầy thù nghịch, và hiện ra với Phaolô trên nẻo đường cát bụi Syria, Chúa Giêsu đă khiến hai ông nắm được sự thật Tin Mừng và làm cho thế giới dân ngoại im tiếng. Các ngài đă nhanh chóng, say mê và can đảm rao giảng Chúa Phục sinh đến nỗi đă đổ máu tại Roma. Các ngài đă cống hiến cho Giáo Hội một sức sống vô biên, đó là Chúa Kitô Phục sinh.
Làm thế, các ngài “không chỉ mong đạt tới con người trong xă hội, nhưng c̣n đem Tin Mừng phong phú hóa và thẩm nhập vào chính xă hội. Giáo Hội chú ư tới phẩm chất đạo đức của đời sống xă hội, tức những phương diện nhân bản và nhân bản hóa đích thực. Cùng với sinh hoạt chính trị, kinh tế, lao động, luật pháp, văn hóa, xă hội không chỉ là thực tại trần tục và thế gian, bởi đó, đứng ngoài hay xa lạ với sứ điệp và nhiệm cục cứu độ. Thực vậy, với tất cả những thành tựu đạt được, xă hội có liên quan tới con người. Xă hội do con người tạo thành. Con người là ‘con đường quan trọng và cơ bản mở ra cho Giáo Hội” [ii] gặp gỡ Chúa Kitô để xây dựng Nước Chúa trên trần gian. Nhưng con người không phải là phương tiện cho Giáo Hội thao túng theo mục tiêu riêng. Trái lại, trên trần gian con người luôn là đối tượng Giáo Hội phải phục vụ. Có thế, Giáo Hội mới có thể trở thành nơi con người gặp gỡ nhau trong Thiên Chúa.
Ngày xưa, nếu không nh́n nhận quyền dân ngoại gia nhập Hội Thánh và không sớm dứt bỏ phép cắt b́, làm sao các tông đồ có thể cứu văn và hiệp nhất Giáo Hội sơ khai ? Nhưng sở dĩ Giáo hội có thể bền vững v́ đă xây trên niềm tin duy nhất vào Đức Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống. Đó là mạc khải lớn lao nhất giúp các ông Phêrô và Phaolô can đảm dấn thân rao giảng Tin Mừng cho muôn dân và làm chứng cho Chúa tới mức hy sinh mạng sống. Dù khác biệt nhau về đường hướng hoạt động và đối tượng phục vụ, hai ông đă thành công vẻ vang, v́ đă xây Giáo Hội trên nền tảng duy nhất là Chúa Giêsu Kitô. Đó là mầu nhiệm hiệp nhất Giáo Hội và muôn dân.
Lạy Chúa, cảm tạ Chúa đă thương quan pḥng cho hai vị thánh Phêrô và Phaolô xuất hiện đồng thời để xây dựng Giáo Hội và làm chứng cho Chúa. Hôm nay, xin Chúa ban cho chúng con một tinh thần dũng cảm như các ngài, hầu có thể sống trong tinh thần hiệp nhất và chu toàn sứ mệnh Kitô hữu trong thế giới hôm nay. Amen.
đỗ lực 29.06.2008
Lm. Jude Siciliano, OP.
Hai Vị Anh Hùng Vĩ Đại Về Đức Tin
Cv 12,1-11; 2 Tm 4,6-8; Mt 16,13-19
Kính thưa quư vị,
Câu hỏi Đức Giêsu đặt ra cho ông Phêrô cũng chính là câu hỏi dành cho mỗi chúng ta. Chúng ta sẽ trả lời khác nhau tại mỗi thời điểm khác nhau trong cuộc sống, tuỳ vào hoàn cảnh chúng ta gặp phải. Trong những lúc đau khổ tuyệt vọng, chúng ta cần được Đức Giêsu chữa lành. Khi phải bênh vực đức tin của ḿnh chống lại những hành động hay những quan điểm của người khác, chúng ta mong muốn được Đức Giêsu là Đấng mạnh mẽ bênh đỡ chúng ta. Khi cảm thấy khô khan trong cầu nguyện và sự kiên định trong đức tin bị đe doạ, th́ Đức Giêsu chính là “nước hằng sống” đổ tràn tâm hồn khô khan của chúng ta. Khi phải giữ vững niềm tin cho một thành viên trong gia đ́nh đang gặp khó khăn th́ chính Đức Giêsu, “Bánh hằng sống”, sẽ là nguồn lương thực nuôi dưỡng chúng ta. May thay Đức Giêsu không phải là bức tượng bằng thạch cao, hiện diện v́ chúng ta với diện mạo không thay đổi.
Chúng ta chú ư đến câu trả lời mà ông Phêrô quả quyết về Đức Giêsu: “Thầy là Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”. Ông Phêrô tuyên bố rằng Đức Giêsu là Con “Thiên Chúa hằng sống”. Lời tuyên bố này nhắm thẳng đến niềm tin cốt yếu của cộng đoàn Do Thái. Thiên Chúa không cố định đối với nhiều người trong quá khứ, Người vượt trên “thời kỳ lư tưởng” trong lịch sử của họ. Thiên Chúa cũng không ở một nơi nào cố định, nơi họ phải trở về để cảm nghiệm Thiên Chúa. Thực vậy, Thiên Chúa là “Thiên Chúa hằng sống”, Người đồng hành với chúng ta mọi nơi và mọi lúc. Đây chính là Thiên Chúa được nói đến trong Tin Mừng Mátthêu. Thiên Chúa chúng ta không phải là Thiên Chúa câm lặng hay cách biệt. Quả thật, Thiên Chúa luôn hiện diện với chúng ta trong cuộc sống hàng ngày và ở đó, chúng ta nhận ra bản thân ḿnh. Đức Giêsu chính là dấu hiệu cụ thể và Người nhắc nhớ chúng ta ư thức về “Thiên Chúa hằng sống”.
Câu trả lời của các môn đệ cho câu hỏi của Đức Giêsu “C̣n anh em, anh em bảo Thầy là ai?” cho thấy nhiều người tin Đức Giêsu chính là ông Gioan Tẩy Giả, ông Êlia, ông Giêrêmia hay “một trong các vị ngôn sứ”. Tuy nhiên, họ đều đă chết. Nói cách khác, Đức Giêsu thực sự đang sống và Người là dấu chỉ cho họ về “Thiên Chúa hằng sống” ở với họ ngay lúc thành lập Hội Thánh. “Thiên Chúa hằng sống” ở với chúng ta suốt ḍng lịch sử của Hội Thánh.
Đức Giêsu hỏi một câu quan trọng và ông Phêrô đă trả lời chính xác - ông thấu hiểu được căn tính của Đức Giêsu. Tuy nhiên, ông Phêrô không đơn thuần là một học tṛ trong lớp học tôn giáo, đang chuẩn bị cho kỳ thi viết cuối khoá. Câu trả lời của ông cho thấy niềm tin của ông vào Đức Giêsu và đ̣i hỏi ông thi hành câu trả lời ấy cho đến cuối đời. Nói cách khác, một khi đă đưa ra câu trả lời như thế th́ ông không phải là một học tṛ có thể ngồi xuống và tự măn với câu trả lời chính xác của ḿnh. Quả thật, ông Phêrô không phải là một học tṛ trong lớp học, nhưng là một môn đệ. Nói cách khác, ông sẽ phải luôn giữ đúng tư thế, sẵn sàng đứng dậy theo Đức Kitô - dù phải chết.
Chính Thần Khí linh hứng cho câu trả lời của ông Phêrô sẽ ở với ông và chi phối cách ông trả lời cho những câu hỏi khác mà thế gian sẽ chất vấn ông về Đức Giêsu. Ông Phêrô chính là tảng đá, trên tảng đá này, Đức Giêsu sẽ xây Hội Thánh của Người. Hội Thánh này, nhờ vào đức tin của ông Phêrô, sẽ được Thánh Thần hướng dẫn để tiến triển trong sự hiểu biết và thực hành Lời.
Thánh Máccô thuật lại t́nh tiết quan trọng này theo cách khác. Bản văn của thánh sử (8,27-30) là một câu chuyện khác kể lại việc ông Phêrô hiểu không đúng về Đức Giêsu là ai và sứ vụ của Người là ǵ. Ông Phêrô tuyên xưng Đức Giêsu là Đấng Thiên Sai, nhưng lại từ chối chấp nhận rằng sứ vụ của Người đ̣i buộc phải chịu đau khổ và phải chết.
T́nh tiết quan trọng trong bài Tin Mừng hôm nay là một bước ngoặt then chốt trong Tin Mừng Mátthêu. Đức Giêsu khen câu trả lời của ông Phêrô là câu trả lời của người môn đệ đích thực, vốn hiểu được tầm quan trọng và sự đơn nhất của Đức Giêsu. Phải chăng thánh Mátthêu đang nỗ lực cho thấy ông Phêrô hiểu biết sâu sắc đến mức nào? Không phải thế, bởi v́ trong khi Đức Giêsu khẳng định câu trả lời của ông Phêrô, Người cũng nêu rơ làm thế nào ông Phêrô hiểu được điều ấy. Đó là ơn Chúa ban.
Trong Tin Mừng của ḿnh, thánh Mátthêu chỉ dùng hạn từ “Hội Thánh” hai lần (lần khác ở Mt 18,17). Thánh nhân nhận thức Hội Thánh như thế nào? Ngài không hiểu Hội Thánh hoàn toàn như một cơ cấu, nhưng như là một cộng đoàn được Đức Giêsu khởi xướng để tiếp tục sứ vụ Người đă khởi sự trong suốt cuộc đời tại thế. Ngững môn đệ tiên khởi này là một nhóm nhỏ và mỏng gịn. Với vai tṛ là các môn đệ, lư lịch của các ông hầu như chẳng có ǵ ưu tú. Tôi thắc mắc làm thế nào mà phần đa các môn đệ Đức Giêsu nói đến trong tŕnh thuật hôm nay cũng ở trong vườn vào đêm Người bị giao nộp? Chẳng phải là sức mạnh của ông Phêrô như Đức Giêsu trả lời cho ông, nhưng với điều ông nói, đó là chứng ngôn của ông. Hội Thánh chúng ta vững bền đến mức nào? Thưa rằng vững bền như đức tin được h́nh thành trên đó và như chúng ta tuyên xưng.
Điều quy tụ chúng ta lại với nhau trong Chúa Nhật này không phải là điều liên kết những cá nhân khác thành một cộng đoàn. Đó không phải do chúng ta cùng tổ tiên, chủng tộc, ngôn ngữ, quốc gia hay b́nh đẳng kinh tế. Mối dây chung liên kết chúng ta chính là chúng ta chia sẻ cùng một đức tin. Cùng với ông Phêrô, chúng ta tuyên xưng Đức Giêsu là “Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”. Chúng ta có thể diễn đạt đức tin đó bằng nhiều thứ ngôn ngữ khác nhau và bằng những nét văn hoá đa dạng, nhưng trong một cách thức nào đó, chúng ta công bố cùng một điều: Đức Giêsu là Chúa chúng ta, Người là Con Thiên Chúa hằng sống.
Rơ ràng rằng từ thư của thánh Phaolô, ngài biết rằng giờ chết của ḿnh đă gần kề. Vào giờ chết của một người, người ta thường liệt kê những thành tích của họ. Lúc này, thánh Phaolô có rất nhiều thành tích từ những hành tŕnh rao giảng của ngài và có thể dễ dàng liệt kê những hội thánh ngài đă thành lập. Thánh nhân là “Vị tông đồ dân ngoại”. Thay v́ hănh diện với những thành tích của ḿnh, thánh Phaolô hănh diện v́ ngài đă “hoàn tất cuộc đua” và đă “giữ vững đức tin”.
Trong toàn bộ những khó khăn và chống đối mà thánh Phaolô gặp phải trong những hành tŕnh và rao giảng, ngài luôn tin rằng có Đức Chúa ở bên cạnh ngài và ban cho ngài sức mạnh. Giống như thánh Phêrô, thánh Phaolô cần có sức mạnh đó khi ngài đối diện với cuộc tử đạo. Đức Giêsu khẳng định rằng lư do thánh Phêrô có thể tuyên xưng đức tin không phải do bất cứ khả năng nào của con người, nhưng bởi ân ban từ Thiên Chúa. Cũng thế, thánh Phaolô không hănh diện về sức mạnh cá nhân ngài, nhưng ngài hănh diện về việc Đức Chúa hiện diện với ngài, Người “ban cho tôi sức mạnh”.
Hôm nay, chúng ta mừng lễ kính hai thánh Phêrô và Phaolô, hai vị anh hùng vĩ đại về đức tin. Nhưng hăy nhớ rằng đó không phải là cách hai vị khởi sự. Qua hai con người rất hữu hạn này, Thiên Chúa đă thi hành một việc vĩ đại. Một khi hai vị biểu lộ đức tin, Thiên Chúa có thể khởi sự việc xây dựng Hội Thánh gồm những người làm chứng nhân danh Đức Giêsu. Như hai thánh Phêrô và Phaolô, tất cả chúng ta bó buộc phải làm chứng cho Đức Kitô và nhiều người sẽ phải hiến dâng mạng sống ḿnh nhân danh Người.
Đức Giêsu đang hoạt động trong Hội Thánh, Người quy tụ và chữa lành những vết thương của chúng ta, giúp chúng ta chống lại những thế lực của tội lỗi và sự chết. Đôi khi chúng ta cảm thấy yếu đuối, hổ thẹn về những tội công khai của một số thành viên và những người lănh đạo. Tuy nhiên, Đức Giêsu quả quyết với chúng ta rằng Hội Thánh, được xây trên đức tin mà thánh Phêrô tuyên xưng hôm nay, sẽ đánh bại mọi sự dữ thế gian mang lại. Chúng ta không được có thái độ đắc thắng khi nói ra điều này. Hội Thánh sẽ lan rộng bởi cách thức Đức Giêsu chỉ định chúng ta hôm nay. Người gọi chúng ta là “Hội Thánh của Thầy” và quả quyết với chúng ta rằng “quyền lực tử thần sẽ không thắng nổi”.