HOME

Tin mừng hôm nay thuật lại biến cố thánh Phêrô tuyên xưng Ðức Giêsu Con Thiên Chúa hằng sống; và với lời tuyên xưng này, thánh Phêrô đã được Chúa Giêsu "trao chìa khóa Nước Trời", tức là quyền lãnh đạo Dân Chúa.

Câu hỏi với thánh Phêrô cũng là một câu hỏi đặt ra cho mọi kitô hữu : ""Ðối với bạn, Ðức Giêsu là ai ?"

Tùy theo tâm tính hay nghề nghiệp… có nhiều câu trả lời khác nhau. Ðối với một học sinh, Ðức Giêsu có thể là một Thầy Giáo tận tụy. Ðối với một công nhân, Ðức Giêsu có thể là người cùng chia sẻ lao động cực khổ với con người. Ðối với người trẻ, Ðức Giêsu có thể là tình yêu, là sự thật, là lẽ sống; bởi lẽ, người trẻ dễ cảm nhận được sự ngọt ngào của tình yêu, thiết tha đi tìm kiếm sự thật làm lẽ sống cho mình.

Khi trả lời câu hỏi đó, người kitô hữu được kêu gọi đến một Ðức Tin Cá Vị. Ðã qua rồi thời "đức tin được Cha Truyền Con Nối", tức là, tôi tin chỉ vì tôi đã được sinh ra trong một gia đình công giáo, vì cha mẹ tôi là "đạo dòng". Thời nay, Ðức Tin phải là : "Tôi tin là vì tôi muốn tin" : Tôi tin nơi Ðức Giêsu, vì Ngài mang lại sự thật, bình an, ơn cứu độ và lẽ sống cho cuộc đời tôi; tôi tin vì Ngài là lý tưởng đời tôi. Một cuộc đời không lý tưởng giống như một đêm đen không trăng sao.

Khi tuyên xưng Ðức Giêsu là Con Thiên Chúa, thánh Phêrô đã bộc lộ một Ðức Tin cá vị, và từ đó, ngài đảm nhận từ nơi Chúa trách nhiệm lãnh đạo cộng đoàn. Ðây là một sự dấn thân vô điều kiện. Ðức Tin cá vị cũng đòi hỏi một sự dấn thân vô điều kiện.

Tôi được Chúa kêu mời sống Ðức Tin này trong cuộc đời. "Sống" Ðức Tin chứ không phải "giữ" Ðức Tin. "Sống" là điều gì năng động, có biến thái và có tăng trưởng. Một sinh vật sống là một sinh vật có đang hoạt động và đang lớn lên. Nếu không, sinh vật đó đang chết. Ngược lại, "giữ" chỉ là bảo vệ, là cố thủ, là chiếm hữu một đồ vật. Thái độ "giữ Ðức Tin" sẽ làm cho Ðức Tin chết, vì bị khuôn đúc trong một giới hạn, không còn sự sống, không còn tăng trưởng.

Ðể Sống Ðức Tin, người kitô hữu cũng cần được Lời Chúa và Mình Chúa nuôi dưỡng. Hơn nữa, Ðức Tin cần những suy tư, tìm kiếm… vì "sự thiếu hụt về kiến thức tôn giáo dẫn đến tình trạng vô tín".

Ðối với tôi, Ðức Giêsu là ai?
Tôi đang Sống Ðức Tin hay đang Giữ Ðức Tin ?

Lạy Chúa Giêsu,
Ðời sống xã hội hiện nay
có quá nhiều đe dọa đến Ðức tin.
Nhưng điều đe dọa chính lại là
thái độ sống đức tin của chúng con.
Qua bí tích này,
xin Chúa củng cố Ðức Tin của chúng con thêm vững chắc,
ngay giữa những bão tố của cuộc đời.

Nếu có cơ hội bước vào phòng trọ sinh viên, học sinh, thấy đồ đạc, quần áo, lương thực lộn xộn, bừa bãi, quí vị hẳn tự hỏi: Ai là người phụ trách căn phòng này vậy ? Ðó cũng là câu Ủy ban an ninh kinh tế quốc gia Hoa Kỳ hỏi tổ hợp các công ty về những vụ bê bối tiền bạc vừa qua. Trách nhiệm của ai ? Ở một dàn nhạc hòa tấu câu trả lời rất dễ: Ðó là ông nhạc trưởng, cầm gậy chỉ huy. Nhưng nhiều hoàn cảnh khác không dễ dàng như vậy. Tuy nhiên, bài đọc 1 và bài Tin Mừng tuần này cũng nêu rõ người chịu trách nhiệm chăn dắt dân Thiên Chúa.

Bài đọc 1, ông tể tướng Sep-na có nhiệm vụ coi sóc triều đình vua Khit-ki-gia (2V,18-20), ông nắm mọi quyền bính trong nước. Do đó, là người chịu trách nhiệm về an ninh của nhà vua và tổ quốc. Trước mối đe dọa của At-sua phương bắc, ông dự tính ký liên minh với Ai cập để tranh thủ hậu thuẫn của nước này. Nhưng tiên tri Isaia ngăn cản, bởi làm như vậy chẳng khác nào phản bội giao ước với Thiên Chúa. Chúa che chở dân Ngài chứ không phải tể tướng Sep-na hay quan quân Ai cập. Tể tướng khước từ lời khuyên của vị tiên tri, thế là ông bị mất chức. Bài đọc 1 hôm nay nói về việc này. Chìa khóa quyền lực sẽ được trao sang tay Eliakim, một vị tướng trung thành hơn với giao ước của Thiên Chúa: "Ta sẽ làm cho nó vững chắc như đinh đóng cột. Nó sẽ nên như Ngai vinh hiển cho nhà cha nó." Eliakim được Thiên Chúa chỉ định thay thế Sep-na dẫn dắt dân Israel. Như vậy nếu chúng ta bước vào triều đình Khit-ki-gia và hỏi: "Ai chịu trách nhiêm ở đây ?" Hẳn tiên tri trả lời: "Thượng đế".

Isaia đã phải chờ đợi khá lâu và phải trải qua rất nhiều khó khăn, thử thách để bám vào hy vọng Thiên Chúa gởi đấng Thiên sai, đấng được xức dầu đến với nhà Israel. Ông đã mòn mỏi trông chờ mà không được toại nguyện. Lời tuyên xưng của thánh Phêrô trong bài Tin Mừng tuần này thỏa mãn giấc mộng đó: "Ngài là Ðức Kitô, con Thiên Chúa hằng sống". Như vậy Chúa Giêsu đáp ứng mong chờ của Isaia, là thiên sai được sức dầu. Ngài sẽ bẻ gẫy mọi xiềng xích trói buộc dân tộc Do thái. Tự do đã ở trong tầm tay. Ðể tới được bước đó, Chúa Giêsu đã hoạt động tích cực, sửa soạn cho con đường của Phêrô. Trước hết, Ngài hỏi ông xem thiên hạ có ý kiến thế nào về Ngài, theo thói quen thường tình, các nhân vật nổi danh trong xã hội thường được giới bình dân bàn tán, đồn thổi, suy đoán rất nhiều. Về ý kiến cũng rất khác nhau, kẻ nói thế này, người bàn thế khác, kể như vô tận. Bởi chưng chẳng cần đầu tư nhiều tiền bạc, danh dự vào các cuộc tranh luận đó.

Hãy bước vào một quán cà phê, chỉ cần vài miếng mồi, mấy chai tiger là người ta có thể ngồi chuyện gẫu hàng giờ, thậm chí cả buổi: quý vị nghĩ thế nào ? Ca-mơ-run hay Pháp sẽ lọt được vào vòng chung kết mùa World Cup năm 2002 ? Nam Hàn hay Ðức đoạt chiếc cúp vô địch ? Lý Ðức và Mike Tyson ai mạnh hơn ? vụ Năm Cam tới đâu rồi ? bắt thêm được đối tượng nào mới ? gian lận sổ xố Long an kết thúc ra sao ? hè này HTV 7 có chiếu lại Tây Du Ký không ? Tôn Ngộ Không hay quá ! thế còn Hoàn Châu Công Chúa ? thật tuyệt vời !… đại loại là như vậy về nhân vật Giêsu mới xuất hiện ở Galilea thời Hêrôđê ! Người thì bảo là Gioan tẩy giả, kẻ lại bảo là Elia, kẻ khác lại cho là Giêrêmia, hay một tiên tri nào đó mới sống lại…chẳng ai dám tiến xa hơn nội dung thuộc hạ giới.

Câu hỏi kế tiếp Chúa Giêsu đặt cho Phêrô đòi nhiều suy nghĩ và thuộc về lãnh vực hoàn toàn khác hẳn, quan trọng hơn nhiều. Bởi nó đụng chạm đến chính bản thân Phêrô (và Giáo hội ngày nay): "Ý kiến thiên hạ như vậy đó. Tốt, rất tốt, còn anh, anh nghĩ Thầy là ai?" Phêrô phải đem hết trí lòng mình ra, con người mình ra mà trả lời: "Thầy là Ðấng Kitô, con Thiên Chúa hằng sống." Nguyên do xác thịt, Phêrô không trả lời được, bởi nó cần một ơn soi sáng siêu nhiên, một sự can đảm vượt bậc tự nhiên để thốt lên chân lý mặc khải nguyên thủy. Suốt cuộc đời về sau ông sẽ phải lãnh nhận trách nhiệm ghê gớm về lời mình đã nói. Ơn soi sáng đó đã đến từ đâu ? sự can đảm đó phát xuất từ nguồn mạch nào? Câu trả lời chỉ có thể là… Thiên Chúa. Như vậy rõ ràng Thiên Chúa là đấng chịu trách nhiệm ở đây. Chính Ngài đã chọn lựa những nhân vật lãnh đạo đường lối Thượng Ðế trên thế gian này. Hội thánh sẽ phải tuyên xưng vào một Ðức Giêsu mà Thiên Chúa cư ngụ một cách rất đặc biệt. Ðúng hơn, một Thiên Chúa hữu hình. Chúng ta nghĩ chi trước lời tuyên xưng đó? Chúa Giêsu đã chọn xây dựng Hội thánh trên nền tảng đức tin của Phêrô và sẽ bảo trì nó vững vàng khỏi mọi thế lực phá hoại, bên trong cũng như bên ngoài. Những thế lực luôn luôn tìm cách hạ bệ, lật đổ đức tin của Phêrô trong thế gian! Sự dấn thân vào sứ vụ của Hội thánh được chúng ta thực hiện thế nào ? Tuyên xưng Ðức Giêsu là con Thiên Chúa không phải chuyện đơn giản của lời nói, mà là thực thi lòng tin bằng việc làm, cuộc sống và cái chết của mình. Phêrô đã thể hiện rõ ràng như vậy. Một tấm gương sáng chói cho thế gian soi chung.

Tuy vậy, xin nhớ lại 2 tuần trước đây (tuần 19), khi Phêrô đi trên mặt nước, ông đã gần chết chìm phải cầu cứu Chúa, mặc dầu tự tin vào lòng mình nơi Chúa Giêsu. Bây giờ Chúa gọi ông là "đá tảng", trên đó Ngài xây dựng Hội Thánh. Một tư tưởng táo bạo đáng sợ. Không hiểu Ngài có biết sự mỏng dòn của Phêrô ? Không hiểu Ngài chọn thánh nhân trên cơ sở nào ? Có đúng Phêrô thích hợp cho địa vị lãnh đạo Giáo hội ? Người lạc quan nhất cũng phải tự hỏi : "Ai chịu trách nhiệm ở đây ?" Lịch sử Giáo hội đã trả lời câu hỏi trên. Từ đó chúng ta diễn dịch ra rằng : Mặc cho có đầy đủ chứng cớ về những khủng hoảng tâm lý, quyền lực, dục vọng, tiền tài… trong Giáo Hội xưa, nay và tương lai. Mặc cho những yếu kém về tài năng lãnh đạo, thì Ðấng chịu trách nhiệm con thuyền Phêrô không hề vắng mặt. Ngài vẫn vững tay lèo lái nó qua các cơn bão táp trần gian.

Ðàng khác, cho dù chúng ta tích cực lo tròn nhiệm vụ cách tuyệt hảo, cho dù chúng ta giải quyết mọi vấn đề theo đúng luật lệ từ A đến Z, cho dù chúng ta hành sử thánh thiện, thì Phêrô cũng nhắc nhớ rằng còn có yếu đuối. Bản tính nhân loại nghiêng về điều dữ hơn đều lành, sa ngã hơn đứng vững. Ði được trên mặt nước, nghĩa bóng hay nghĩa vật chất, không phải tự thân Phêrô làm được! Chúa Giêsu tuyên bố rõ ràng rằng, Thiên Chúa là nguồn mạch đức tin của ông : "Không phải xác thịt hay máu huyết đã mạc khải cho anh điều ấy, nhưng là Cha thầy, Ðấng ngự trên trời." Cho nên Phêrô tuy là "đá tảng" trên đó Chúa Giêsu xây dựng Hội Thánh, thì ông và những người cầm quyền khác, giám mục, linh mục, hồng y… phải đứng vững trên đá tảng siêu nhiên là Thiên Chúa. Phêrô chìm xuống nước bởi ông sợ hãi nhìn đi hướng khác khi thấy bầu trời nổi gió, ông chỉ đứng vững bước đi khi ngắm nhìn Chúa Giêsu. Bài học quí giá cho những người lữ hành trần gian!

Vậy thì ý nghĩa bài đọc hôm nay là gì ? Chúng ta chỉ bàn về những giây phút lịch sử không thôi ? hoặc cộng đoàn dân Chúa đang nhìn lại quá khứ giáo xứ để hoài cổ ? Phỏng có ích chi ? Hãy học nơi Phêrô. Khi ông sử dụng danh hiệu "thiên sai" gọi Chúa Giêsu. Ông đã trình bày khát vọng lâu đời của dân ông, mà cầu khẩn Thiên Chúa ban Ðấng Cứu Thế giải phóng đất nước ông về mặt chính trị (sic) cũng như tinh thần. Ông khẩn xin tự do và giải thoát cho dân tộc ông đang chịu kìm kẹp, nô lệ, tội lỗi và quân đội Rôma! Chúng ta ngày nay thì sao ? Còn hy vọng thiên sai ? Còn tin vào Ðức Giêsu như vị Kitô cứu tinh ? Còn xây dựng mộng giải phóng ? Còn khao khát như Phêrô, tự do và ơn thánh cho đất nước trong cơn bạo loạn, khủng bố hiện thời ? Các tệ nạn xã hội đang cầm tù thanh thiếu niên, con cháu, chúng ta có khẩn khoản xin cho chúng thoát nạn ? Mùa nghỉ hè đã hết, trẻ con đã lác đác đi học, có nơi đã học thực thụ. Thời gian trôi nhanh, thiên hạ lại trở về với công việc hàng ngày. Ngoài nỗi buồn đã hết những cuộc vui chơi, vẫn còn đấy những lo toan, tất bật của cuộc sống đời thường, bất kể chu kỳ thời gian.

Nhưng lời của Thiên Chúa không phải là lịch sử. Nó là hiện tại. Khi chúng ta nghe Chúa Giêsu hỏi Phêrô trong bài đọc hôm nay cũng chính là lúc Chúa hỏi cộng đồng và từng người. Chúng ta có dám trả lời như Phêrô : "Thầy là Ðức Kitô…" và lãnh nhận toàn bộ trách nhiệm về câu tuyên tín của mình ? Có dám thay đổi cuộc sống theo những điều mình tỏ bày cho thiên hạ ? Có dám đầu tư toàn thể cuộc đời vào Chúa Giêsu ? Có dám xin đóng đanh ngược để tôn kính thầy mình ? Nói : "Ngài là Ðức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống" là nói bao trùm toàn thể nội dung Tin Mừng. Là tuyên xưng Ngài ở đây với chúng ta, kêu gọi chúng ta trở nên một dân đầy tình thương và công lý, một cộng đoàn ưu tiên cho những người nghèo khổ, lo lắng cho họ tốt nhất theo khả năng có được. Là tuyên bố Ngài ban tặng cho chúng ta tự do đích thực, bản ngã con Thiên Chúa trung thực, một thành phần của dân Chúa, gột bỏ đi những an toàn giả tạo và chóng qua. Là công nhận rằng cũng như Ngài đã được xức dầu để thi hành thánh ý Ðức Chúa Trời, thì chúng ta cũng vậy, được rửa tội để trở nên dấu chỉ nước trời giữa anh em, chị em mình.

Ngày nay những biểu hiện yếu đuối, tội lỗi, bê bối, khuyết điểm trong hàng lãnh đạo tôn giáo, kẻ vỗ ngực tự xưng là thánh thiện, thì rất đen tối và thất vọng. Tuy nhiên, chúng ta nên bám chặt vào lời Chúa Giêsu hứa với Phêrô : "Dầu cửa địa ngục cũng không thắng nổi" Hội Thánh của Ngài. Xin hãy cầu khẩn Chúa ban cho những nhà tu trì chân thật, biết bước đi trên sóng gió trong bàn tay Thiên Chúa mà lãnh đạo Giáo hội với đầy đủ trách nhiệm. Yếu đuối, điều đó không mới, nhưng Thiên Chúa hành động thành công qua những kẻ mỏng dòn. Ðó là Tin Mừng. Mặc cho những bằng chứng bất lợi về cá nhân hay cơ chế, chúng ta hãy can đảm phục vụ dân Chúa hết lòng như Ðức Kitô mong đợi. Amen.

Thưa qúi vị, Trong bài đọc hai của các tuần lễ trước, trích thơ thánh Phaolo gởi tín hữu thành Rôma, chúng ta thấy thánh nhân rất lạc quan về ơn trở lại của dân tộc mình với Chúa Kitô. Thí dụ tuần vừa qua ông viết: “Quả thế khi Thiên Chúa đã ban ơn và kêu gọi, thì người không hề đổi ý”. Nghĩa là Thiên Chúa đã ban ơn và kêu gọi dân tộc thánh nhân thì nhất định sẽ có ngày dân tộc ông trở lại nhận biết Chúa Kitô. Lòng tin này xưa nay Hội thánh vẫn trân trọng và cầu nguyện cho mau chóng thành hiện thực. Những linh hồn đạo đức trên khắp thế giới hằng cảm thấy thôi thúc hiệp ý với Hội thánh. Sẽ có ngày chúng ta hoan hỷ được chiêm ngắm Giáo hội viên mãn của Thiên Chúa trong Đức Kitô gồm dân ngoại, do thái, cùng hết thảy loài người, dâng lời ngợi khen Thiên Chúa. Hai câu đầu bài đọc 2 bày tỏ tinh thần hớn hở đó : “Thưa anh em, sự giầu có, khôn ngoan và thông suốt của Thiên Chúa sâu thẳm dường nào, quyết định của Ngài ai dò cho thấu ! Đường lối của Ngài ai dõi cho được !” Các câu sau là câu hỏi, thánh nhân trích từ nguồn Thánh kinh khác, nhưng có thể đặt thành câu tán thán: “Thật vậy, ai đã biết tư tưởng của Thiên Chúa !” Vậy toàn bài có thể là câu hô hoán, thán phục. Vậy tại sao thánh nhân lại bị kích động mãnh liệt như vậy, khi giãi bày tâm tư của mình cho tín hữu thành Rôma?

Lần nữa chúng ta phải nhờ đến văn mạch của lá thơ. Từ những chương 9 đến 11, thánh nhân đang vật lộn với ý tưởng dân tộc Israel từ chối Chúa Giêsu. Họ đã tẩy chay giáo lý của Chúa, bắt bớ, hành hạ và cuối cùng giết chết Ngài. Rõ ràng dân Do thái đã từ chối ơn Thiên Chúa qua Đức Giêsu Kitô. Trong khi dân ngoại lại chấp nhận nhờ lời giảng của Phaolô và các tông đồ? Thánh nhân đi đến kết luận Thiên Chúa đã dùng sự chối từ của dân Do thái làm cái cớ cho dân ngoại trở lại, để rồi cuối cùng Israel cũng trở lại. Đó là lý do thánh nhân hớn hở viết những dòng chữ trên, vì tin tưởng ơn trở lại của dân ngoại sẽ là nguyên do thúc đẩy dân tộc ông (11, 25). Câu hỏi là thánh Phaolô có lầm không ? Xin thưa là không lầm được, bởi lẽ lòng thương xót của Thiên Chúa sẵn sàng cho dân ngoại thì cũng đầy dư cho người Do thái. Ngài không thiên vị ai, cho nên thánh nhân kết luận: Thiên Chúa có thể sử dụng những trái tim nổi loạn để đưa đến kết thúc tốt lành, tức đồng bào ông cuối cùng sẽ nhận biết Chúa Kitô. Suy nghĩ đến đây lòng trí thánh nhân tràn đầy hy vọng và vì thế tâm thần bị kích động mạnh:

“Quyết định của Người ai dò cho thấu; đường lối Người ai theo dõi được !” Chúng ta hãy hiệp lòng hy vọng với thánh nhân và cầu nguyện xin ơn trở lại cho dân tộc Do thái, những người anh cả trong niềm tin vào Thiên Chúa. Họ từ chối không phải Thiên Chúa, nhưng Đức Kitô Đấng cứu thế (Messia) mà họ hàng mong đợi. Đối với thánh Phaolô sự khước từ đó không phải vĩnh viễn. Nó là cơ hội Thiên Chúa với tới dân ngoại, sau dân ngoại đến lượt người Do thái, bởi lẽ Ngài vẫn tiếp tục trung tín với giao ươc, ôm ấp Israel trong vòng tay thương xót của mình: “Thưa anh em, tôi không muốn anh em chẳng hay biết mầu nhiệm này, để anh em đừng tự cho mình là khôn, đó là một phần dân Israel đã ra cứng lòng, cho đến khi các dân ngoại gia nhập đông đủ, như vậy toàn thể Israel sẽ được cứu độ, như có lời chép rằng: “Từ núi Sion, vị cứu tinh sẽ đến, Người sẽ loại bỏ những điều vô đạo khỏi nhà Giacop. Đó là giao ước của Ta với chúng, khi Ta xoá bỏ tội lỗi chúng” (11, 25-26).

Thánh Phaolô hô lớn ngợi khen Thiên Chúa vì ngộ ra rằng Thiên Chúa có khả năng biến đổi sự bất tuân phục của dân Do thái thành cơ hội của ơn thánh. Nhiều tác giả đạo đức trích dẫn đoạn thánh kinh này để khích lệ tín hữu kiên nhẫn với chính mình và tha nhân, tức không nên ngã lòng về một ai, dầu tội lỗi đến đâu. Bất cứ người tín hữu nào cũng từng được chứng kiến nhiều trường hợp ăn năn thống hối sau thời gian dài bỏ Chúa. Có những tội nhân suốt đời xa lánh Chúa, nhưng cuối cùng vẫn được Chúa dẫn đưa về với Ngài. Thánh Phaolô tuyên bố: “Ở đâu càng nhiều tội lỗi thì ở đó càng nhiều ơn thánh.” Quả thực sự kiên trì của ơn thánh Chúa vượt xa sự ương ngạnh của các linh hồn bất hạnh. Chúng ta luôn luôn có hy vọng cho mỗi tội nhân, ngay cả cho chính mình. Vậy đừng nên tuyệt vọng về ai cả.

Chứng kiến tinh thần lạc quan của thánh Phaolô về dân tộc mình, chúng ta không có quyền hoặc lý do nào gán cho hoàn cảnh của ai là tuyệt vọng. Trái đất, ngay cả Giáo hội là hỗn hợp của ơn thánh và tội lỗi, sức mạnh và yếu đuối, hy vọng và thất vọng, nhiệt tâm và lạnh nhạt, dấn thân và ích kỷ. Không thể tách rời, chọn một bên và bỏ bên kia. Thánh Phaolô viết thơ gởi giáo đoàn Roma gồm người do thái và dân ngoại, khi nghe đọc thơ, họ nhận ra bản thân là điểm đến của ơn Đức Chúa Trời, bất kể tình trạng, nguồn gốc, sắc tộc là thế nào! Như vậy không nhóm nào, cá nhân nào có ưu tiên hơn ai! Không ai được quyền đóng cửa trời đối với người khác. Mà nếu có liều gan đóng cửa thì Đức Chúa Trời vẫn mở ra để ban ơn cứu độ cho muôn dân.

Nơi khác cũng trong lá thơ này, thánh nhân tuyên bố: “Đúng thế, tôi tin chắc rằng: cho dầu sự chết hay sự sống, thiên thần hay ma vương quỉ lực, hiện tại hay tương lai, bất cứ sức mạnh nào, trời cao hay vực thẳm, hay bất cứ một loại thọ tạo nào khác, không có gì tách được chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa, thể hiện nơi Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta.” (8, 39). Đó là lý do thánh nhân có tinh thần hớn hở trong bài đọc 2 của Chúa Nhật hôm nay. Thánh nhân còn thẳng thắn ¨xác quyết: “Quả thế, khi Thiên Chúa đã ban ơn và kêu gọi, thì Người không hề đổi ý” (11, 29). Liệu chúng ta có đức tin vững mạnh như ông mà xác nhận ơn thánh Chúa ban, ngõ hầu sống đúng nội dung của ơn thánh đó? Chẳng ai can đảm nhận mình thiếu xót, nhưng tôi xin đơn cử trường hợp chung của Giáo hội trước Công đồng Vaticanô II.

Thời ấy chúng ta ít được đọc Thánh kính và trẻ con như chúng tôi lại càng không cần thuộc lòng những câu căn bản, có chăng chỉ một hai câu gọi là lấy lệ thí dụ: Phêrô con là đá…, Phêrô con có yêu mến Thầy không ? Cũng dễ hiểu, là bởi vì thời ấy, Giáo hội đang trong tình trạng “tự vệ” chống lại anh em Tin lành lạc giáo, thuyết tân thời khoa học … Chúng ta cần học những câu có tính chất bảo vệ Hội thánh, bảo vệ ơn vô ngộ, tính đứng đầu của Ngai toà Phêrô ở Rôma. Đáng tiếc thái độ loại trừ ấy của phần đông giáo sĩ, giáo dân. Nhưng tạ ơn Chúa thời ấy đã qua. Chúng ta cầu nguyện để phong trào đại kết của Vatican II được ngày thêm rộng mở, không bị thu hẹp lại mặc dầu một số người vẫn mơ ước trở về thới xưa cũ.

Xin chuyển sang bài đọc 3 với lời xác nhận Chúa Giêsu ban cho Phêrô: “Con là đá tảng, trên tảng đá này Thày sẽ xây dựng hội thánh của thầy”. Thánh Mattheo viết bài Phúc Âm này phỏng gần 30 năm sau cái chết của Chúa Giêsu trên Thập giá. Người ta còn giả thiết cả sau khi Thánh Phêrô tử đạo vì đức tin. Chẳng có bằng cớ nào chứng minh thời gian chính xác. Một điều chắc chắn là thánh Mattheo đặt Phêrô làm phát ngôn viên cho các tín hữu tiên khởi: “Thầy là Đức Kitô con Chúa Trời hằng sống”. Và thánh nhân đã đổ máu ra làm chứng cho lời tuyên tín của mình ! Theo văn mạch Phúc âm thì các tông đồ và Chúa Giêsu đang trên hành trình đi lên Giêrusalem. Dọc đường họ để lộ hết chân tướng “nhân loại” của mình: Nóng giận, tranh nhau địa vị, ham hố chức quyền. Riêng thánh Phêrô ở giai đoạn này chưa sẵn sàng chết vì thày, ông còn hăng hái lắm. Các ông chỉ sẵn lòng chịu thương khó khi kinh nghiệm Chúa sống lại. Lời tuyên xưng của Phêrô, như vậy, là một bước nhẩy vọt trước khi ông và các tín hữu tiên khởi gặp Chúa sống lại. Ở giai đoạn này, ông mới khởi sự theo Chúa thì quả là một điều lạ.

Tuy nhiên, sự lạ vẫn có thể xẩy ra, cho nên để trả lời câu hỏi của Chúa: “Người ta bảo Thầy là ai?” Phêrô cần nguồn ơn soi sáng cực kỳ mạnh mẽ! Nguồn ơn ấy đến từ đâu và như thế nào? Câu hỏi là căn bản cho đời sống thiêng liêng các tín hữu, nhất là các tu sĩ nam nữ, ngõ hầu họ ăn ở xứng hợp với đức tin của mình. Chắc chắn Phêrô không trả lời theo suy nghĩ tự nhiên. Các bạn ông đã làm việc ấy: “ kẻ thì nói là Gioan Tẩy giả, kẻ thì bảo là ông Elia, người khác lại cho là Gieremia hay một trong những vị ngôn sứ.” Họ không thể đi xa hơn nhận thức nhân loại. Cho nên Chúa Giêsu tuyên bố đức tin của Phêrô là ơn bởi trời, có nguồn gốc từ Thiên Chúa, một mặc khải vĩ đại cho loài người. Nó sẽ là nền tảng vững chắc để Chúa xây dựng Hội thánh. Phêrô tuyên xưng thay cho nhân loại tin vào Đức Kitô Phục sinh! Đức tin ấy ngày nay vẫn tồn tại trong Giáo hội và mỗi linh hồn tín hữu. Chúng ta tuyên tín theo như lòng tin của Phêrô, một ơn soi sáng bởi trời. Xin đừng coi thường lòng tin này mà chỉ đọc ngoài môi miệng, thuộc lòng theo công thức mà không chút xác tín trong thâm tâm, ấy là chưa kể phải sống theo niềm tin.

Thánh Mattheo xác định rõ vị trí của biến cố hôm nay là Caesarea Philiphe, trước kia là Paneas, có chiếc hang động linh thiêng kính thần Pan. Theo Phêrô Chúa Giêsu thay thế các thần dân ngoại. Chính trong miền đất ngoại giáo mà Chúa Giêsu hỏi các tông đồ về căn cước của mình, chứ không phải ở những nơi tràn ngập bầu khí tôn nghiêm. Điều này nhắc nhở chúng ta bổn phận tuyên xưng danh Chúa trong những môi trường thù nghịch hay ngoại giáo. Sự đáp trả của chúng ta không chỉ bằng lời nói, công thức, tín điều hay học thuyết mà còn bằng chính cuộc đời mình. Nghĩa là chúng ta sống chết bằng niềm tin vào Chúa Giêsu. Niềm tin của Phêrô ban cho ông sức mạnh kiên trì theo Chúa đến cùng. Truyện kể ông cũng bị đóng đanh như Chúa nhưng xin đóng đanh ngược, bởi không xứng đáng giống hệt như Đức Kitô, Chúa và Thầy của mình.

Tuy nhiên điểm quan trọng hơn là ông đã hoàn toàn sống theo gương Chúa trong cuộc đời hằng ngày, chết cho chính mình để có thể làm môn đệ Chúa đến cùng. Chúng ta không hồ nghi sự kiện, bởi nó là nếp sống chung của các tông đồ sau khi đã chứng kiến Chúa Phục sinh. Chính trong đức tin của nếp sống này mà Chúa Kitô thiết lập Hội thánh Ngài. Chúng ta nên coi lại mình sống làm sao trước tôn nhan Thiên Chúa? Có đúng xứng đáng để Chúa Giêsu xây dựng giáo hội cho thế hệ hiện tại?

Ở giai đoạn này của câu truyện, các tông đồ đang được Chúa huấn luyện. Họ chưa thực sự “ra trường” nhưng còn đang được đào tạo, chưa đầy đủ tư cách làm môn đệ Chúa. Chỉ sau khi Chúa sống lại, được Thánh Thần biến đổi họ mới trở nến “xứng đáng” theo Thầy. Chúng ta gặp được nhiều lần trong Phúc âm họ bày tỏ những yếu kém của mình. Họ chẳng hiểu lời Thày nói, bối rối hay cứng lòng. Tuần tới chúng tôi sẽ khai triển rộng hơn về vấn đề này. Còn hiện thời chúng ta tập trung vào Phêrô. Ông thẳng thắn phát ngôn thay cho các bạn, nhiên hậu, cho toàn thể loài người.

Khi Chúa Giêsu nói với các tông đồ Ngài phải đi Gierusalem và bị giết ở đó (16, 21) thì Phêrô phản ứng liền: “Xin Chúa thương đừng để Thầy gặp phải chuyện ấy”. Ông đã bày tỏ não trạng nhân loại của mình, tức mặt trái của ý tưởng theo Chúa. Ông không hiểu chi hết về chương trình Thiên Chúa, mà chỉ theo chủ chương loài người, cho nên Chúa Giêsu khiển trách không tiếc lời : “Quỉ sứ, lui lại đằng sau Thày, anh cản lối Thày.” Câu này chẳng ai dám cho trẻ con học thuộc lòng trong các lớp giáo lý! Sự thực thì chúng ta cùng với cộng đoàn tiên khởi và thánh Phêrô vui mừng cử hành nội dung “xác thịt và máu huyết” không cho biết được mà Cha Thày Đấng ngự trên Trời mạc khải”: Thày là Đức Kitô con Chúa Trời hàng sống, chúng ta nên suy nghĩ đức tin trong câu nói này và áp dụng vào cuộc sống mình, chống lại thế giới dung dưỡng xác thịt, thói xấu và cá nhân chủ nghĩa. Họ đang lập thành lực lượng hoả ngục kháng cự Hội thánh của Thiên Chúa.

Mạc khải đã mở trí, mở lòng cho Phêrô tuyên xưng “Thày là Đức Kitô con Chúa Trời hàng sống” cũng là mạc khải của chúng ta, khi phải đương đầu với các cửa hoả ngục. Trên những cửa đó, người ta viết: Yếm thế, khi tiếp xúc với tha nhân; Tuyệt vọng, khi đối phó với các khó khăn lớn: nghèo đói, chiến tranh; Ham muốn vô độ, khi thu tích tài sản, bất chấp lương tâm và quyền lợi người khác; Vô cảm, trước những quằn quại, đau thương của nhân loại; Hèn nhát, khi đức tin gặp thử thách gian nan; A dua đồng thuận, khi cần đến tiếng nói ngôn sứ, chống lại lạm dụng và băng hoại luân lý; Nguội lạnh, phá hoại các sinh hoạt tôn giáo. Độc tài chuyên chính, áp bức bóc lột và vô số dòng chữ tương tự. Một đức tin vững như bàn thạch đã được ban tặng cho các tín hữu và lòng tín thác vào Đấng đã dạy bảo Phêrô : “Thày là Đức Kitô, con Thiên Chúa hằng sống”, cho phép chúng ta tin chắc dù cửa hoả ngục với tất cả các tàng hình của nó sẽ không thể nào đánh bại Giáo hội và những tâm hồn lành thánh. Amen.

Khi hỏi thánh Phêrô : "Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai ?", Chúa Giêsu không đợi ông trả bài bằng một chuỗi những tín điều. Ngài không bảo ông đọc kinh Tin Kính như chúng ta đọc trong lễ Chúa nhật. Điều tuyên xưng đức tin về Thiên Chúa trong kinh tin kính là điều mà các giáo dân thời đầu đặt ra để đối phó với những vấn nạn đã xảy ra trong các giáo hội sơ khai trong những vùng mới truyền giáo. Nên kinh tin kính cùng với các tín điều được hệ thống lại sau đó.

Không, Chúa Giêsu không đòi hỏi Phêrô đặt ra một công thức Kitô-học. Rõ là ngay từ đầu câu hỏi " Còn anh em..." Chúa Giêsu muốn Phêrô tuyên xưng đức tin của mình. Thánh Phêrô có tin Chúa Giêsu không ? và Phêrô tin gì về Chúa Giêsu ? Trong kinh nghiệm sống với Chúa Giêsu, và bởi ơn Chúa ban, Phêrô đã tin được rằng Chúa Giêsu là lời Thiên Chúa mặc khải cho trần gian. Phêrô đặt thành định đề những tín điều của giáo hội về Chúa Kitô. Những định đề đức tin được gom góp lại, viết ra để dạy tân tòng, nhưng trước tiên Phêrô tuyên xưng đức tin của mình, và của những giáo hữu đầu tiên.

Những người theo Chúa Kitô sau này cũng sẽ phải trả lời câu hỏi về đức tin của mình và truyền lại cho con cái và cho những người họ giảng dạy. Họ sẽ rao giảng cho những thính giả hỏi Chúa Giêsu là ai, và Ngài đã đem gì khác lạ đến cho đời sống của họ. Và bởi đó kinh Tin kính được thành hình, nhưng những lời giảng sẽ không có nghĩa gì nếu những người được nghe giảng hôm nay không tự trả lời câu hỏi của Chúa Giêsu: "Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai?" Chúa Giêsu không hỏi chúng ta là con có đi lễ ngày chúa nhật không?, con có cho con cái đi học giáo lý không? hay con có đọc kinh trước khi ăn không?. Trước hết Ngài mời chúng ta nhìn nhận tin vào Ngài, làm chứng cho thế giới về tình thương và cách sống của Ngài .

Những người chúng ta thường gặp có thể đón trúng mạch ý thích của chúng ta. Nên khi chúng ta nói là thích một đội banh nào đó, mà lại không đi coi đội banh đó chơi, và không mang dấu hiệu của đội banh đó thì người ta tự hỏi sao vậy ? Nếu chúng ta nói là thích đọc sách, mà chúng ta chỉ nói về những buổi hội họp, hay những chương trình trên truyền hình, và các chuyện phim thì người ta cũng tự hỏi sao vậy? Nếu chúng ta nói là lo ngại cho môi trường sống, nhưng chúng ta không bao giờ giúp tái tạo lại các vật liệu để tránh ô nhiễm, hay chúng ta lái xe uống xăng nhiều, và trong nhà đèn thắp sáng choang mặc dù không cần đến, thì người ta sẽ tự hỏi sao vậy ?

Nếu chúng ta tự xưng là Kitô hữu, nhưng không tỏ dấu hiệu gì là Chúa Giêsu ảnh hưởng đến đời sống của chúng ta thì người ta cũng tự hỏi sao vậy ? Nếu chúng ta buộc con cái phải đi nhà thờ với chúng ta, nhưng ở nhà thì chúng ta chỉ trích kỳ thị người khác, khinh bỉ người nghèo và người di cư, hay lê la đôi mách trong nhà thờ, thì con cái chúng ta sẽ tự hỏi tại sao vậy ? Chúng sẽ tự hỏi cha mẹ chúng hay ông, bà, cô cậu chúng có thật là kitô hữu không? hay chỉ đi nhà thờ thôi? Hôm nay Chúa Giêsu hỏi chúng ta "còn các con, các con nghĩ Thầy là ai ?" Chúng ta sẽ trả lời câu hỏi đó như thế nào ? Hãy xem lại cách sống của chúng ta đối với những người chung quanh?

Câu hỏi của Chúa Giêsu không chỉ đặt ra cho mỗi người trong chúng ta mà còn cho cả giáo hội. Thử hỏi cộng đòan giáo dân chúng ta có hòa hợp với xã hội quanh ta hay không? chúng ta có bao giờ lên tiếng chống lại sự kỳ thị chủng tộc không? Chúng ta có bao giờ lên tiếng bênh vực những kẻ cô thế, những người không có địa vị không? Hay là chúng ta chỉ đón tiếp những người có địa vị trong cộng đòan thôi. Hay chúng ta chỉ nghĩ đến lễ lạc, hình thức bên ngoài. Hay chúng ta ít để ý đến những người mới vào cộng đoàn, và không đón tiếp họ niềm nở. Vì vậy Chúa Giêsu sẽ hỏi chúng ta "Còn các con, cộng đoàn các con nghĩ gì về Thầy?" Và sự thật câu trả lời của chúng ta sẽ là : Thầy là một người lãnh đạo tài, là một giáo sư giỏi, và là một gương mẫu. Và chỉ có bấy nhiêu thôi.

Thánh Phêrô tuyên xưng đức tin của giáo hội tiên khởi đối với Chúa Giêsu. Đó là sứ điệp họ rao giảng, Chúa Giêsu là "Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống". Những ai đón nhận sứ điệp đó thì tuyên xưng đức tin vào Thiên Chúa duy nhất hiện hữu và tỏ mình ra nơi Đức Kitô. Khi tin nhận Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa hằng sống, và nhận lãnh ơn thánh Chúa ban qua đức Kitô, chúng ta chấp nhận thay đổi lối sống. Chúa Giêsu còn hơn là một gương mẫu cho người có đức tin.Thiên Chúa ban cho nhân loại ân sũng để sống trong Đức Kitô, một lối sống đầy thương yêu và phục vụ, đặc biệt là để phục vụ những ai mà Chúa Giêsu phục vụ, đó là những người thấp hèn nhất trong xã hội trần gian.

Câu hỏi đầu tiên của Chúa Giêsu: "Người ta nói Con Người là ai ?" Phêrô trả lời: "Kẻ thì nói là Gioan Tẩy Giã, kẻ thì bảo là Êlia, có người lại cho là Giêrêmia, hay một trong các vị ngôn sứ". Người ta có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng dường như họ đồng ý coi Chúa Giêsu thuộc hàng ngôn sứ. Lối sống và các lời dạy của Chúa Giêsu cho họ là giảng dạy với năng quyền của Thiên Chúa. Quả thực, họ ca ngợi Ngài! Nhưng Chúa Giêsu không để ý đến những điều người ta nói, và Ngài hỏi ngay các môn đệ. "Còn anh em, anh em nghĩ gì về Thầy?" Thánh Phêrô thưa: "Thầy là đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống. "Không phải phàm nhân mạc khải cho Phêrô điều ấy. Chúng ta cũng không thể tuyên xưng đức tin của chúng ta vào bí tích Thánh Thể nếu chúng ta không được ơn Thiên Chúa ban cho chúng ta. Nhờ ơn thánh đó mà chúng ta phải cảm ơn Thiên Chúa trong bí tích Thánh Thể hôm nay.

Đức tin của Phêrô và các môn đệ tuyên xưng vào Chúa Kitô không chỉ để giữ trong lòng các ông nhằm lập một nhóm tôn giáo kín hầu tránh khỏi nhiễm độc của xã hội trần gian. Trái lại, Thánh Phêrô tuyên xưng đức tin cho giáo hội sau ngày Chúa phục sinh. Đây là đức tin mà Chúa Giêsu bảo các môn đệ đi rao giảng. Phêrô giữ chìa khóa, như trong bài đọc 1. En-gia-kim sẽ được "đặt chìa khóa nhà David trên vai". Phêrô sẽ có nhiệm vụ quán xuyến, và dẫn dắt giáo hội đầu tiên qua lời rao giảng, dạy dỗ, gương mẫu và cuối cùng là tử đạo.

Nhiều người đã chấp nhận đức tin của Thánh Phêrô, và đức tin đó sẽ triển nở ngay cả những khi gặp khốn khó, bắt bớ, họ phải sống trông đợi ngày Chúa Giêsu trở lại, họ phải trải qua những bất đồng trong nội bộ có thể gây biến chuyển quan trọng cho giáo hội qua những chống đối trong hàng giáo phẩm. Phêrô và các môn đệ đã được bảo phải làm như Chúa Giêsu đã làm cho các ông. Các ông phải là một giáo hội phục vụ, phải rữa chân cho kẻ khác. Bổn phận các ông là dẫn dắt người ngoại đến tin nhận Chúa Giêsu là đấng Kitô, con Thiên Chúa hằng sống, và gìn giữ, phục vụ cộng đòan, và các thành phần giáo hội tiên khởi phải cố gắng sống đức tin vào Đấng mà họ tuyên xưng.

Chúa Giêsu đã nói, Ngài xây giáo hội của Ngài trên tảng đá. Đôi khi chúng ta cảm thấy hình như giáo hội không phải được xây trên tảng đá mà là trên cát. Chúng ta gặp nhiều chia rẽ làm chúng ta mất tiềm lực. Từ đó gây nên những nghi kỵ và thiếu tin tưởng lẫn nhau ? Hãy nhìn lại lịch sử giáo hội. Chúng ta thấy giáo hội đã trải qua những khó khăn mà trước đây giáo hội tiên khởi không gặp phải. Lúc xưa trong giáo hội đã có những thánh nhân và tội nhân trong hàng lãnh đạo, giáo hoàng, giám mục, linh mục, tu sĩ và giáo dân đôi khi làm chúng ta chán nản. Trong những lúc tinh thần xuống dốc như vậy, chúng ta cảm thấy những mơ ước, những tham vọng của chúng ta bị đình trệ. Chúng ta muốn lập đi lập lại lời Chúa Giêsu đã hứa là "quyền lực tử thần sẽ không thắng nổi".

Hôm nay chúng ta ngợi khen Chúa Kitô đã không bỏ chúng ta mặc dù chúng ta sống chưa xứng đáng là dân của Chúa. Hôm nay chúng ta cần phải ngợi khen Thiên Chúa vì đã có những ngôn sứ thời trước cũng như bây giờ; đó là những người đã lên tiếng chống chiến tranh, chống án tử hinh, bênh vực người vô tội và thai nhi, bảo vệ quyền lợi người di tản do nạn đói hay chiến tranh, dựng nhà cho người vô gia cư và kẻ bị áp bức v.v...Trong giáo hội chúng ta, mặc dù có những dấu chỉ cho thấy đức tin đang giao động, nhưng cũng còn những người nhắc nhở chúng ta rằng Chúa Kitô luôn ở với giáo hội theo đúng lời Ngài đã hứa.

Tiếp tục chiều hướng huấn luyện các môn đệ, Ðức Giêsu đã đưa ra một cuộc thăm dò để các ông trả lời. "Người là ai ?", đã có lần các môn đệ xì xầm với nhau câu hỏi này, khi Ðức Giêsu dẹp yên sóng gió. Và hôm nay, Ðức Giêsu đặt lại câu hỏi này với các môn đệ.

Trước khi đặt vấn đề trực tiếp với các môn đệ, Ðức Giêsu đã hỏi ý các ông về quan niệm của dân chúng. "Theo dư luận quần chúng thì Con Người là ai ?".

Các câu trả lời có nét tương tự như nhau : người ta chỉ có thể nghĩ đến Ðức Giêsu dựa trên quá khứ. Vẫn thường có khuynh hướng, như một nhu cầu tự nhiên, muốn xác định Ðức Giêsu theo điều đã biết. Chẳng lẽ Thiên Chúa lại không thể khơi dậy điều gì mới mẻ ?

Thật ra, những nhân vật được nêu lên trong các câu trả lời chỉ được nhìn nhận sau khi đã hoàn thành công tác. Thuở sinh thời, các vị đều bị coi là những người không thể chấp nhận nỗi, bởi vì các vị đến khơi dậy nhưng quan niệm đạo đức đang bị bỏ quên. Ngôn sứ Ê-li-a là một chứng nhân vĩ đại về niềm tin của Ít-ra-en vào lúc quan niệm về tôn giáo ngày càng xuống dốc. Còn ngôn sứ Giê-rê-mi-a phải vùng vẫy trong bóng tối cô đơn, và kêu gào nỗi ưu phiền của mình trước tai họa xảy đến cho dân tộc, một dân tộc ưa thích chìm trong mù tối ... Nhân vật được kể đến sau cùng là ông Gio-an Tẩy Giả. Ông đến và rao giảng kêu gọi mọi người sám hối. Thế nhưng ông đã bị các vị lãnh đạo người Do-thái xua đuỗi và đã bị quyền lực chính trị sát hại.

Tất cả quan niệm của dân chúng, sâu xa của Thiên Chúa đối với con người, đồng thời khuyến khích con người chu toàn Lề Luật và lời nhắc nhở của các ngôn sứ.

Lời tuyên xưng ấy còn nhìn nhận Ðức Giêsu là Con Thiên Chúa, được sinh ra từ trước muôn đời, và cũng là Con Người, được sinh ra trong thời gian. Ðức Giêsu là Thiên Chúa và cũng là người ... Không phải chỉ là Thiên Chúa, không phải chỉ là con người, nhưng Người vừa là Thiên Chúa vừa là con người trong một người duy nhất - Người là tất cả.

Quả thật, Ðức Giêsu là "Ðức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống", bởi vì mầu nhiệm của Người không chỉ bao trùm một khoảng thời gian hay không gian, nhưng vươn tới mọi nơi, mọi thời, mọi thế hệ. Mầu nhiệm Ðức Kitô luôn ở phía trước.

Vì thế, lời tuyên xưng của Phêrô không thể là kết quả của lý luận con người. Chính Phêrô cũng chưa hiểu biết tất cả chiều sâu của mầu nhiệm Ðức Kitô. Bởi vì, nếu hiểu, ông sẽ chẳng ngăn cản Ðức Giêsu trên đường lên Giê-ru-sa-lem, ông sẽ chẳng lên tiếng chối bỏ Ðức Giêsu và nhất là, ông sẽ nhận ra Ðức Giêsu phục sinh, và tin vào Người. Dù vậy, lời tuyên xưng của ông vẫn có giá trị. Ðây là lời đúc kết niềm tin của mọi thời đại, kể từ thời sơ khai cho đến ngày tận thế. Mỗi con người, mỗi thế hệ, cũng như tất cả tín hữu đều tìm thấy trong lời tuyên xưng của ông các diễn tả phong phú nhất, sâu xa nhất của lòng tin vào mầu nhiệm Ðức Giêsu.

Thành ra, lời tuyên xưng của Phêrô là một khởi điểm và cũng là một kết thúc. Nó mở đầu cho mọi mầu nhiệm khác, nó làm nền tảng cho lòng tin của Kitô hữu. Nó cũng là điểm quy chiếu cho mọi mầu nhiệm và cũng là điểm phải vươn tới của mọi Kitô hữu.

Lời tuyên xưng ấy chỉ có Thiên Chúa mới mặc khải được. Nó phát xuất từ tình thương, từ kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa. Nó là ân huệ của Thánh Thần và được chuyển vào trong máu thịt của người phàm. Nó là một ân ban, và cũng là một thử thách. Thực là một điều không thể suy tưởng bằng lý luận, một mầu nhiệm tuyệt vời được trao tặng trong lòng tin.

Trên nền tảng lời tuyên xưng của Phêrô, Ðức Giêsu đã thành lập Hội Thánh, trong đó Phêrô nắm quyền thủ lãnh.

Hội Thánh của Ðức Kitô được thành lập không dựa trên bất cứ một cơ sở vật chất nào, trái lại, dựa trên lòng tin của một con người, mà lúc này đây, vẫn còn bất toàn, vẫn còn khiếm khuyết.

"Hội Thánh của Ðức Kitô không phải là một dinh thự, cũng không phải là một cơ cấu hành chánh. Ðức Giêsu không phải là tác giả tất cả các thói thư lại ..."

"Hội Thánh là nhóm người tình nguyện ... nhóm những người quy tụ lại nhân danh Ðức Giêsu và sẽ tiếp tục công việc của Ðức Giêsu sau này."

"Hội Thánh do Ðức Giêsu thành lập do bởi Chúa Cha ... thì không giống như một tòa nhà cố định, cũng không giống một xã hội như con người mơ tưởng ... Nhưng giống như một hạt giống đầy sức sống, được gieo trong lòng đất ... Nó mọc lên, lớn lên, trở thành một cây lớn, chim trời có thể đậu lại trên đó" (Theo P. Monier, "Ðức Giêsu Kitô, Ngài như thế đó," trang 38-39)

Và như vậy : "Hội Thánh là một nhóm người tình nguyện sống yêu thương với những người hữu trách là các tông đồ và các đấng kế vị, để duy trì sự hiệp nhất trong nhóm, nuôi dưỡng tất cả nhóm bằng cũng một tâm thức, và tổ chức xếp đặt các phần tử trong nhóm sao cho họ có thể bày tỏ tình yêu ra môi trường chung quanh" (P. Monier, "Sđd," trang 50).

Trên tảng đá Phêrô là tất cả chúng ta, những viên đá sống động. Là những tín hữu, nhưng chúng ta vẫn thường bị xâu xé giữa niềm tin và nghi ngờ, giữa lòng quảng đại và sự bất trung, dầu vậy, cùng với Phêrô, chúng ta vẫn thầm thì : "Tôi tin".

Chính niềm tin này sẽ dẫn dắt Hội Thánh trong cuộc đấu tranh chống lại sự dữ, và cũng chính niềm tin này sẽ tạo cho Hội Thánh sức mạnh để chiến thắng quyền lực tử thần.

Niềm tin là chìa khóa mở ra cánh cửa bước vào cộng đồng. Và niềm tin cũng là chìa khóa giúp cho cộng đồng mở ra với thế giới, với sự sống vĩnh cửu.

Lạy Ðức Kitô, Chúa đã phán :
Tôi là Ðường, là Sự Thật và là Sự Sống"."
Hôm nay Chúa đặt câu hỏi với con :
Thầy là Ðường. Con có muốn đi theo Thầy không ?
Con có muốn mình không bị lạc đường không ?
Thầy là Sự Thật. Con có muốn không phải chết ?
Thầy là Sự Sống. Hãy đến với Thầy."

Trong khuôn mặt của Người tôi tớ,
Chúa là Ðường,
và trong khuôn mặt Thiên Chúa,
Chúa là quê hương vĩnh cửu.

Vì vậy,
không ai được sống cho riêng mình !
Xin cho tất cả đều sống trong Chúa.

Nhóm 12, tức là các tông đồ, sau một thời gian dài được ở bên Chúa, được nghe những lời Chúa giảng dạy, và được chứng kiến những những việc Chúa làm. Nay đến lúc Chúa muốn các ông phải dứt khoát lập trường, phải bày tỏ lòng tin của các ông. Nhưng đây cũng là khúc quanh quan trọng : Chúa bắt đầu tỏ ra cho các môn đệ biết con đường đau khổ Ngài phải đi để hoàn thành sứ mạng. Bởi vậy, việc ông Phêrô tuyên xưng lòng tin và việc Chúa Giêsu báo trước con đường đau khổ của Ngài là một biến cố bản lề trong quá trình thi hành sứ mạng của Chúa, cũng như trong quá trình huấn luyện các môn đệ. Vì khi nói về con đường đau khổ của Ngài thì Chúa cũng nói về con đường mà những ai tin vào Ngài phải đi.

Đó là nội dung bài Tin Mừng hôm nay, chúng ta có thể dễ dàng nhận ra ba điều rõ ràng : Thứ nhất, Chúa Giêsu hỏi các môn đệ : dân chúng nói Ngài là ai, và chính các ông nói Ngài là ai ? Thứ hai, Chúa Giêsu báo trước cho các môn đệ biết về con đường đau khổ của Ngài. Thứ ba, Chúa Giêsu cho biết đây cũng là con đường của các môn đệ và của mọi người khi đi theo Ngài. Ở đây chúng ta chỉ tìm hiểu điều thứ nhất thôi : dân chúng nói Chúa Giêsu là ai và các môn đệ nói Chúa Giêsu là ai ? Từ hai câu hỏi của Chúa, chúng ta có thể đặt ra hai câu hỏi, chúng ta tự hỏi và tự trả lời : “Đối với tôi, Đức Kitô là ai?” và “đối với mọi người, tôi là ai?”.

Trước nhất, đối với tôi, Đức Kitô là ai ? Đây là câu hỏi quan trọng, câu hỏi này dẫn chúng ta vào việc kiểm điểm niềm tin và cách sống của mình : có thật chúng ta tin Chúa Giêsu là Đấng Kitô của Thiên Chúa, nghĩa là Đấng được Thiên Chúa sai đến để cứu chuộc chúng ta và chỉ cho chúng ta con đường sống không ? Nếu tin như thế thì cuộc sống của chúng ta sẽ tốt đẹp, hay chúng ta vẫn tin một đàng, sống một nẻo, xem ra niềm tin và cuộc sống là hai thực thể tách rời nhau, không ăn nhập gì với nhau.

Có thể nói, đối với một số không nhỏ người Công giáo, thì Đức Kitô vẫn chỉ là một khái niệm mông lung, mờ nhạt thuộc niềm tin. Vì thế, trả lời được câu hỏi : đối với tôi, Đức Kitô là ai ? không phải chỉ là chuyện kiến thức, sách vở, lặp lại những gì đã đọc được trong sách báo hay nghe được qua các bài giảng, nhưng trả lời được câu hỏi ấy chính là chuyện của cuộc sống, của chọn lựa cá nhân thâm tín và dấn thân.

Có lẽ chúng ta đã nghe nói đến ông Nây Am-trong ? Ông là một phi hành gia đầu tiên của Mỹ đã đặt chân lên mặt trăng ngày 20-7-1969. Khi còn là một sinh viên, ông đã ghi trong cuốn sổ tay câu hỏi của Chúa Giêsu : “Anh em bảo Thầy là ai ?”, và ông đã trả lời : “Ngài là người không hề phạm tội, Ngài là người vị tha, là người biết quan tâm săn sóc kẻ khác, là người gần gũi Thiên Chúa”. Như vậy, ông Am-trong đã không trả lời theo thần học hay giáo lý cho câu hỏi “Anh em bảo Thầy là ai ?”, nhưng ông đã đưa ra câu trả lời của riêng mình, ông đã nhìn sâu vào tâm hồn mình và nói ra cảm nghiệm về Chúa Giêsu trong cuộc sống riêng tư của ông.

Mỗi người chúng ta cũng phải làm giống như ông Am-trong, chúng ta cũng phải nhìn sâu trong tâm hồn mình để nói ra cảm nghiệm về Chúa Giêsu trong chính cuộc sống của mình, và cảm nghiệm này mang tính riêng tư không ai giống ai. Vậy đối với tôi, Đức Kitô là ai ? Nói chính xác hơn, mỗi người chúng ta hãy hỏi : “Hôm nay, đối với tôi, Đức Kitô là ai rồi ?”. Phải thêm hai chữ “hôm nay” và chữ “rồi” vào câu hỏi. Bởi vì “hôm nay” chứ không phải hôm qua hay hôm nào khác, và chữ “rồi” cũng thật quan trọng, bởi vì có thể trong quá khứ, chúng ta đã gặp Ngài, đã yêu Ngài hết mình, nhưng rồi hôm nay, Ngài thì không thay đổi, nhưng tình chúng ta yêu Ngài có đổi thay chăng ? Thế nên mỗi ngày chúng ta phải tự hỏi, để đừng bao giờ Đức Kitô trở thành kỷ niệm, chỉ còn là một niềm tin trong quá khứ, để đừng bao giờ bỏ Ngài lủi thủi bước bên cạnh đời chúng ta.

Câu hỏi thứ hai, đối với mọi người, tôi là ai ? Trong những dòng cuối của sứ điệp “Hòa bình dưới thế”, Đức Giáo Hoàng Gioan 23 được mệnh danh là vị Giáo Hoàng nhân từ, dễ thương, đã đưa ra cho chúng ta một định nghĩa : thế nào là một người Kitô hữu chân chính như sau : “Mỗi người tín hữu trong thế giới là một mảnh sao băng, là một tụ điểm của tình yêu, là một thứ men sống động giữa những người anh em của mình, nếu người tín hữu đóng trọn vai trò ấy, họ sẽ là người Kitô hữu chân chính”.

Sống trọn những cam kết trên, quả thật người Kitô hữu luôn là một thách thức, một câu hỏi, một sự hiện diện quấy rầy đối với mọi người. Thực vậy, một mảnh sao băng khi chợt sáng lên rồi tắt lịm, nhưng cũng đủ thu hút cái nhìn của con người về một góc trời nào đó. một hạt men bé nhỏ, mất hút trong khối bột, nhưng cũng đủ làm dậy lên cả khối bột. Một thể hiện yêu thương, dù nhẹ nhàng đơn giản, cũng đủ sưởi ấm cõi lòng, đủ sức chinh phục hay cảm hóa bất cứ người nào. Như thế đó, sự hiện diện của người tín hữu luôn có sức thu hút, tạo được ảnh hưởng tốt cho người khác, với điều kiện họ phải sống đúng danh nghĩa người Kitô. Và như thế, qua cuộc sống của mình, sự hiện diện của chúng ta cũng luôn là một câu hỏi cho những người chung quanh, nghĩa là nhìn vào đời sống chúng ta, họ bảo chúng ta là ai ?

Quả thực, không có bài giảng nào thay thế được cuộc sống. Hơn nữa, lắm lúc người ta chỉ có thể nói bằng chính đời sống của mình. Chẳng hạn : trong một trại tù binh hồi cuối thế chiến thứ hai, đời sống khổ cực hết chỗ nói, một linh mục cũng bị giam ở đây. Ông được nhiều người tiếp tế, nhưng có gì ông đều chia sẻ cho mọi người, nên mọi người rất quý mến ông. Một lần kia, trong khi nói chuyện với mọi người về Chúa Giêsu Kitô, một người hỏi ông : “Ông Giêsu đó như thế nào? Giống như ai, lấy ai để so sánh ?”. Vị linh mục nhắm mắt lại suy nghĩ một lát, rồi mở mắt ra, lấy hết can đảm, ông khẽ trả lời : “Giêsu giống như tôi”. Và người bạn tù kia nói : “Vậy thì tôi yêu mến ông Giêsu đó”. Then chốt của lời chứng là chữ “như” : “Anh em hãy bắt chước tôi như tôi bắt chước Đức Kitô”, thánh Phao-lô đã nói như thế.

Tóm lại, người ta có nhận ra tôi là người Kitô không ? Nghĩa là sự hiện diện của chúng ta bất cứ nơi nào, gặp gỡ với bất cứ ai, người ta có nhận ra chúng ta là người Kitô không ? Không phải chúng ta tự xưng, tự giới thiệu mà chính cách sống của chúng ta khiến người khác phải đặt câu hỏi hoặc phải cảm phục đời sống tốt đẹp của chúng ta. Và như thế chúng ta đã trả lời được câu hỏi : đối với mọi người, tôi là ai ? Tôi là một người Kitô hữu. Đơn giản thế thôi.

Các Tông đồ khi xưa đã theo Chúa, được sống và ở với Chúa. Các ông đã được chứng kiến những việc Chúa làm, và cả những phép lạ phi thường của Chúa. Thế nhưng Chúa biết rõ lòng tin của các ông còn non nớt chưa đủ vững mạnh. Và như vậy, các ông có thể bị chao đảo khi phải chứng kiến cuộc tử nạn của Chúa và những thử thách các ông sẽ gặp trong cuộc sống. Trong số mười hai Tông đồ lúc đó, không phải ai cũng vững tin như Phêrô, mà cũng có những vị đang còn nghi ngờ ở Chúa. Vì thế, để chuẩn bị cho cuộc thương khó của Chúa, Chúa đã củng cố thêm lòng tin cho các Tông đồ, niềm tin mà các ông sẽ phải công khai nói lên trước cộng đoàn. Lời tuyên xưng của các ông : “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống” đòi hỏi các Tồng đồ không những phải tuyên xưng với Chúa, mà còn nói lên rằng các ông cũng phải tuyên xưng Thiên Chúa trước mặt thiên hạ như các ông tuyên xưng trước mặt Chúa. Lòng can đảm mạnh dạn của Phêrô và một số Tông đồ khác đã nâng đỡ đức tin các anh em còn lại để tất cả các ông cùng đồng lòng nói lên rằng “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống”, mà Phêrô là người đại diện cho các anh em để nói lên lòng tin của các ông.

Ngày hôm nay, Chúa vẫn còn hỏi chúng ta như xưa Chúa đã hỏi các Tông đồ : “Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai ?”. Vẫn câu hỏi đó cho chúng ta, nhưng Chúa còn hỏi mỗi người Kitô hữu đã nói về Chúa trước mặt thiên hạ như thế nào. Câu trả lời mà Chúa đòi hỏi chúng ta không những bằng lời nói mà còn đòi hỏi chúng ta một câu trả lời bằng chính cuộc sống của chúng ta.

Chúng ta là những Kitô hữu, chúng ta mang Chúa Kitô trong mình. Vì thế chúng ta phải tỏ ra cho người khác thấy được hình ảnh Chúa Kitô hiện diện trong mỗi người chúng ta. Khi chúng ta thể hiện được hình ảnh Chúa Kitô trong chúng ta tức là chúng ta đang tuyên xưng “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống”.

Ngay sau khi thánh Phêrô thay mặt anh em Tông đồ tuyên xưng “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống”, thì Chúa Giêsu liền thiết lập Hội Thánh trên các Tông đồ, mà Phêrô là người thủ lĩnh. Mười hai vị Tông đồ chính là mười hai viên đá nền móng xây nên Giáo Hội. Đó là những viên đá sống động. Nhờ sự sống động của mười hai viên đá tảng đó mà Giáo Hội vững bền qua mọi thời đại. Khi mỗi người chúng ta lãnh nhận bí tích Rửa Tội, chúng ta cũng tuyên xưng “Thầy là Đức Kitô con Thiên Chúa hằng sống”. Vì thế mỗi người Kitô hữu phải là một viên đá. Nhưng viên đá của chúng ta có sống động hay không là tuỳ thuộc vào mỗi người chúng ta. Thực tế trong cuộc sống, chúng ta cảm thấy rằng mình chưa phải là một viên đá sống động và vững chắc. Có lẽ chúng ta chỉ là những viên đá tròn, nên dễ bị đưa đẩy khi có tác động nào đó. Vì thế chúng ta chưa thể hiện được một Giáo Hội sống động nơi mỗi người chúng ta. Không những thế, có những Kitô hữu đã làm cho hình ảnh Giáo Hội nơi mình bị phai mờ.

Sau khi thánh Phêrô tuyên xưng “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống”, Chúa Giêsu liền phán : “con thật có phúc”. Lời Chúa phán với Phêrô như là một xác tín rằng vì con đã tuyên xưng Thầy, nên con sẽ được Chúa Cha chúc phúc. Cũng vậy, mỗi khi chúng ta tuyên xưng “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống”, chúng ta cũng sẽ được Thiên Chúa chúc phúc. Trong thánh lễ Misa, lại một lần nữa chúng ta tuyên xưng “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống”. Và sau đó chúng ta bước vào phần cử hành Tiệc Thánh, đỉnh cao của bí tích Thánh Thể. Tiệc Thánh Thể chính là tiệc Nước Trời được thể hiện trước. Điều đó nói lên rằng những ai tuyên xưng “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống” cũng sẽ được phần thưởng dự tiệc thánh trong Nước Trời. Đó chính là phần thưởng dành cho những người vừa tuyên xưng “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chuá hằng sống”.

Măc dù chúng con vẫn tuyên xưng “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chúa Hằng Sống”, nhưng trong cuộc sống nhiều lúc chúng ta lại chưa thể hiện đưực mình là con “Thiên Chúa Hằng Sống”, và chúng ta cũng chưa thể hiện rõ hình ảnh Thầy Chí Thánh nơi chúng ta.

Lạy Chúa Giêsu Thánh Thể, giờ đây chúng con họp nhau đây, trước Thánh Thể Chúa. Xin chúa tha thứ những lầm lỗi cho chúng con. Xin Thánh Thể Chúa gia tăng sức mạnh niềm tin nơi chúng con. Nhờ đó, chúng con dám can đảm tuyên xưng “Thầy là Con Thiên chúa Hằng Sống”, mọi nơi, mọi lúc và trong mọi hoàn cảnh. Amen

Ðêm 16.08.2008 vừa qua, LM Thomas Pandippallyil, 38 tuổi, bị ám sát trên đường về dâng lễ Chúa Nhật tại một làng bên Ấn Ðộ. Thân xác cha có nhiều dấu tra tấn, với những vết thương trên mặt, bàn tay và chân bị gẫy. Cha bị móc mắt. TGM Marampudi Joji, thư ký Hội đồng Giám Mục Ðông Nam Ấn Ðộ bình luận : “Cha Thomas là một vị tử đạo. Cha hy sinh cuộc đời cho người nghèo và người bị gạt ra bên lề xã hội. Nhưng cha đã không chết vô ích, vì thân xác và máu cha làm giàu cho Giáo Hội Ấn Ðộ, nhất là Giáo Hội tại Andhra Pradesh.”[1] Nói đúng hơn, vì một niềm tin, vị anh hùng ấy đã gục ngã để tranh đấu cho công lý và sự công chính của Nước Trời.

Không có máu đổ ra, nhất định Giáo Hội không thể đem lại ơn cứu độ cho nhân loại. Ðó là điều Chúa Giêsu đã nhìn thấy khi xây dựng Giáo Hội trên nền tảng đức tin của Phêrô và trao cho ông chìa khóa Nước Trời. Chìa khóa ấy đã mở ra cho mọi người thấy tất cả vẻ đẹp lạ lùng của Nước Thiên Chúa. Vậy giờ đây, chúng ta thử xem con đường Giáo Hội đang đi có dẫn mọi người đến Nước Thiên Chúa hay không.

Sau những ngày tháng rao giảng về Nước Trời cho dân chúng, Chúa Giêsu và các môn đệ dừng chân tại miền Xêdarê Philliphê để kiểm điểm tình hình và lượng định kết quả. Là những người sống trà trộn với quần chúng, các môn đệ hẳn đã nghe ngóng nhiều hơn về Người. Chúa bắt đầu kiểm chứng : “Người ta nói Con Người là ai? " (Mt 16:13)

Chúa Giêsu tự nhận là “Con Người,” để nhắc lại hình ảnh đầy thơ mộng trong Daniel 7:13-14. Trong đoạn này, ngôn sứ mô tả “Con Người” như một vị vua được “muôn dân từ các dân tộc, quốc gia và ngôn ngữ” phục vụ. Khi xưng mình là “Con Người,” Chúa cho mọi người biết Người là mục tử hướng dẫn quần chúng. Ðể có thể chu toàn sứ mệnh làm vua và mục tử, “Con Người phải trải qua nhiều đau khổ” mới đem lại công lý và hòa bình cho muôn dân.

Tại miền Xêdarê Philliphê không có gió bão, không có cảnh đi trên mặt nước, không phép lạ. Không có biến cố hay cử chỉ khác thường nào đã thúc ép ông Phêrô phải tuyên xưng đức tin vào “Con Thiên Chúa.”

Sau khi nghe ông Phêrô tuyên xưng, Chúa Giêsu liền nói mạc khải độc nhất và chính yếu về bản chất con người Chúa phát xuất từ Chúa Cha, chứ không từ bất cứ ai. Không có tầm nhìn sâu xa như thế, không thể thấy rõ con đường hướng dẫn dân Chúa. Ðó là hạnh phúc tuyệt vời Chúa Cha dành cho ông Phêrô (x. Mt 16:17). Mạc khải đến đúng lúc ông cần để nhận quyền bính điều hành Giáo Hội.

Nhưng hạnh phúc không dừng lại đó. Sau khi thấy ông có cái nhìn của Thiên Chúa về bản thân mình, Chúa Giêsu đã trao cho ông chìa khóa Nước Trời, “chìa khóa” mở vào kho tàng quyền năng Thiên Chúa. Trong sách Khôn Ngoan, Chúa có nói : “Quyền thống lãnh mọi loài làm cho con đối xử khoan dung với mọi người. Nhưng, dù con có mọi quyền bính trong tay, con hãy lấy lượng khoan nhân mà phán quyết và xét xử.” Các “chìa khóa” ông Phêrô lãnh nhận là những phương tiện cai quản như Chúa Giêsu đã nhận từ Chúa Cha. Trong bàn tay khoan dung của Chúa, những chìa khóa đó dùng để mở tai, mắt và lòng người.

Nhưng Chúa cũng dùng những “chìa khóa” ấy ngăn cản bóng tối, sự ác và cái chết thống trị tạo vật và gia đình Thiên Chúa. Người dùng quyền năng để loại trừ vương quốc Satan ra khỏi trần gian và thiết lập Nước Thiên Chúa. Nay chìa khóa Nước Trời đã được trao cho Phêrô. Ông được Chúa ban quyền quản lý và trách nhiệm đặc biệt đối với cộng đoàn. Ông sẽ xử dụng “chìa khóa” quyền lực đó để tiêu diệt những sự bất chính, hầu có thể xây dựng Nước Thiên Chúa với toàn vẻ “công chính, bình an và hoan lạc trong Thánh Thần.”

Như Nước Thiên Chúa, Giáo Hội muôn đời bền vững, vì được xây dựng trên một đức tin sâu xa vào Chúa Giêsu Kitô. Giáo Hội xây trên nền tảng Chân Lý và Tình Yêu. Phẩm chất này bắt nguồn từ Thiên Chúa. Bao lâu còn giữ được hai phẩm chất này, Giáo Hội không phải sợ bất cứ thế lực nào. Nhưng nếu đánh mất một trong hai phẩm chất đó, Giáo Hội không còn đóng nổi sứ mệnh Nước Chúa ở trần gian nữa.

Tự bản chất, Giáo Hội không phải là Nước Thiên Chúa. Nhưng Giáo Hội giữ “chìa khóa” Nước Trời. Nếu Giáo Hội là hiện thân của Nước Thiên Chúa ở trần gian, tất cả tín hữu đều được mời gọi xử dụng quyền năng Chúa Kitô để mở tai, mắt và lòng người. Lãnh sứ mệnh Giáo Hội trên vai, họ có bổn phận ngăn cản những tiếng ồn ào của những học thuyết sai lầm, những sự giả dối và những cám dỗ lôi kéo họ phủ nhận căn tính của mình. Nếu im lặng trước những ồn ào đó, Kitô hữu không thể xây dựng Nước Thiên Chúa ở trần gian.

Hôm nay, có nhiều Kitô hữu rất hăng say lăn xả vào công cuộc bác ái xã hội. Nhờ thế, Giáo Hội đã thực hiện được nhiều chứng từ rất có giá trị ở khắp nơi. Nhưng trong số những người đó, cũng có nhiều người hoạt động để lấp liếm tiếng lương tâm. Tiếng lương tâm luôn thúc đẩy họ phải bắt đầu chứng từ Kitô bằng con đường tranh đấu công lý. Nhưng họ vẫn giả điếc làm ngơ. Họ muốn chăm ngọn mà quên gốc. Khi chăm sóc hay giúp đỡ nạn nhân, họ chỉ muốn thu xếp cho gọn gàng những gì guồng máy bất công bày hàng bừa bãi.

Bác ái mà bất chấp công lý là một thứ bác ái gì ? Có giải quyết được toàn bộ vấn đề một cách sâu xa và tận gốc không ? Vấn đề nào quan trọng hơn, bác ái hay công lý ? Xem ra nhiều lúc có mâu thuẫn giữa công lý và bác ái.

Mặc dù, nhắc đến bác ái nhiều lần, nhưng Chúa Giêsu lại nhấn mạnh : “Trước tiên hãy tìm sự công chính và Nước Thiên Chúa, còn mọi sự khác Chúa sẽ lo cho sau” Như vậy, Chúa muốn nói công lý là điều quan trọng nhất, chứ không phải bác ái.

Dĩ nhiên, “tự bản chất, công lý không đủ,” nên cần phải “mở rộng cửa đón nhận một sức mạnh sâu xa hơn, đó là tình yêu.” [2] Chúa ủy thác cho ông Phêrô và các tông đồ xây dựng Giáo Hội. Giáo Hội được sinh ra để tranh đấu cho Nước Thiên Chúa dành được “sự công chính, bình an và hoan lạc trong Thánh Thần.” (Rm 14:17) Chúng ta được kêu gọi để sống theo những giá trị và tiêu chuẩn Nước Thiên Chúa và cố gắng đạt tới những ưu tiên của Nước Chúa, nhất là sự công chính và công lý. “Chính trong những hoàn cảnh sinh sống và theo dòng lịch sử, Giáo Hội trở thành điểm cho con người tiếp xúc với Tin Mừng, với sứ điệp giải phóng và hòa giải, công lý và hòa bình.”[3]

Chính sự công chính và công lý làm cho Kitô hữu nên thánh thực sự. Thực vậy, Chúa Giêsu nói : “Nếu sự công chính của anh em không hơn những người Pharisêu, anh em sẽ không được vào Nước Trời.” Làm Kitô hữu là sống thánh giữa cuộc đời. Sống thánh là sống công chính. Nói khác, càng sống công chính, chúng ta càng hoàn thành ơn gọi nên thánh. Ơn gọi nên thánh không dành riêng cho một hạng người nào. Mọi người đều được kêu gọi nên thánh. Nghĩa là, mọi người đều được Chúa kêu gọi sống công chính và tranh đấu cho công lý.

Khi trích dẫn thần học gia Hans Urs von Balthasar, ÐGH nói : “Ngày lại ngày, Giáo Hội cho chúng ta khả năng bước vào hàng ngũ các thánh. Theo thần học gia đó, các thánh là lời bình luận quan trọng nhất của Tin mừng về thực tế cuộc sống hằng ngày. Ơn gọi nên thánh không phải là một thứ xa xỉ phẩm, một đặc ân dành cho thiểu số, mà người thường không thể vươn tới. Trái lại, đó là một ơn gọi bình thường dành cho những ai đã được rửa tội. Không phải tất cả các thánh đều giống nhau. Không phải mọi vị thánh đều có đặc sủng hay một hồng ân đặc biệt. Có nhiều vị chỉ được một mình Thiên Chúa biết tên.” [4] Muốn được nhập đoàn các thánh, chúng ta không thể quên ơn gọi sống công chính để công lý ngày càng ngự trị trong Giáo Hội và xã hội.

Hằng ngày Giáo Hội trình bày những vị thánh và chân phước cho chúng ta noi gương. ÐGH Bênêđictô XVI cho biết ÐGH Piô X “đã sống trong một thời đại hỗn loạn đối với Giáo Hội.” Hỗn loạn vì quá nhiều bất công. Theo ÐGH Gioan Phaolô II, “Ðức Piô X đã phấn đấu và đau khổ để cho Giáo Hội được tự do” và “để khẳng quyết về sự thật và đức tin toàn vẹn, người đã phải đương đầu với những ngộ nhận và chê cười của nhiều người,”[5] để công lý trở lại với Giáo Hội và xã hội.

Ngày nay, thực tế có những người sẵn sàng thỏa hiệp và cấu kết với những cơ chế bất công để tìm được sự an toàn và phát triển cho cá nhân và cộng đoàn. Nhiều người quá say mê dấn thân vào công cuộc bác ái đến nỗi quên cả công lý.

Chính khi tranh đấu cho công lý, chúng ta mới thấy tất cả sức mạnh của ân sủng. ÐGH Bênêđictô XVI quả quyết : “Muốn biết sống trong ân sủng có nghĩa gì, người ta không hoảng sợ vì đau khổ. Ngược lại, họ tình nguyện chịu đựng bất cứ hoạn nạn nào vì ân sủng là hoa quả của lòng kiên nhẫn.”[6] Không đủ kiên nhẫn để tranh đấu cho công lý, chúng ta sẽ không thể sống trong ân sủng.

Rất vui khi thấy Thần Khí vẫn làm vang lên trong GHVN những tiếng nói bất khuất trước bạo lực. Dưới tiêu đề, “Chánh xứ Thái Hà kêu gọi Giáo Hội cần mạnh dạn bảo vệ giáo dân trước các bất công xã hội,” đài Á Châu Tự Do đã trình bày những phát biểu của linh mục Vũ Khởi Phụng về hiện tình công lý tại Việt Nam như một thách đố đối với Giáo Hội.

Trước hết, sau nhiều năm kiên nhẫn chờ đợi, mọi người đều thấy “hồi đáp từ chính quyền về vụ khiếu kiện đất đai của Nhà Thờ Thái Hà không đáp ứng nguyện vọng của giáo dân.” Dù thế, lòng gan dạ của tín hữu Chúa vẫn bền bỉ. “Bất chấp những lời lẽ và hành động đe dọa của nhà nước đối với Ban Hành Giáo và giáo dân Giáo Xứ Thái Hà, các cuộc cầu nguyện tập thể của bà con Công giáo tại đây vẫn liên tục và đều đặn diễn ra để đòi hỏi công lý.”[7] Thật là can đảm ! Có can đảm như thế, Giáo Hội mới có thể làm chứng và xây dựng cũng như phát triển đúng hướng Chúa Kitô vạch ra.

Quả thật, khi trao chìa khóa cho Phêrô, Chúa Giêsu còn hứa cho Giáo Hội sức mạnh chiến thắng quyền lực âm phủ (x. Mt 16:18). Quyền lực âm phủ là “sức mạnh của ma quỷ dùng sự dữ để đưa người ta vào con đường tội lỗi và cuối cùng giam giữ họ trong sự chết đời đời”[8] ? Con đường tội lỗi đầy dẫy bất công và gian ác. Chính cơ chế bất công đã xây đắp nên con đường đó. Tại sao phải sợ quyền lực âm phủ, khi đã được Chúa bảo đảm chắc chắn “Hội Thánh sẽ đứng vững trước sự tấn công của Satan, nhưng nhất là Hội Thánh sẽ tấn công Satan để giải thoát người ta”[9] ? Phải chăng nhát sợ vì không đủ đức tin vào lời Chúa ? Lịch sử Giáo Hội hơn 2000 năm qua không đủ mạnh để củng cố đức tin chúng ta hay sao ?

Hơn nữa, “Giáo lý của Giáo Hội nói rằng nền kinh tế luôn luôn phải phục vụ con người chứ không bao giờ con người lại được dùng để phục vụ những quyền lợi kinh tế, đặc biệt là những quyền lợi của giới tài phiệt.”[10] Chúa không muốn con người trở thành dụng cụ, nhưng phải là cứu cánh cho mọi hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội. Phản lại nguyên tắc đó, tất cả mọi cơ chế đều trở thành guồng máy áp bức và phá hoại.

Sau khi đã nêu lên nguyên tắc chung ấy, linh mục Vũ Khởi Phụng đề nghị : “Trong rất nhiều hoàn cảnh cần phải có một đường lối mục vụ rõ ràng để cho người tín hữu của Giáo Hội thi hành đúng cái luân lý đạo đức xã hội và đồng thời Giáo Hội cũng đừng quá im tiếng trước những bất công mà những người nghèo phải gánh chịu.”[11] Nói khác, “Giáo Hội cũng nên đưa ra một quan điểm nào đấy để hướng dẫn người giáo dân” trước “những vấn đề như là tham nhũng, hay vấn đề người nghèo bị thua thiệt.” [12] Ðó là vấn đề vô cùng cấp thiết và phải chiếm vị thế ưu tiên trong mọi chương trình và kế hoạch của GHVN.

Ði vào chi tiết, LM Vũ Khởi Phụng cho biết : “Tôi mong muốn là trong Giáo Hội nên có một sự nghiên cứu về mặt cơ cấu của xã hội để thấy rằng cơ cấu của xã hội này có nguy cơ sản xuất ra những sự bất công như thế nào và nó có nguy cơ làm cho người nghèo bị áp bức như thế nào. Tôi xin Giáo Hội nghiên cứu cái vấn đề đó.”[13] Chắc chắn GHVN có thể thực hiện được điều đó, nếu GHVN muốn, vì Giáo Hội được Chúa kêu gọi làm “ánh sáng muôn dân.”

Công lý đã trở thành vấn đề quá lớn liên quan tới mọi người trong xã hội Việt Nam, chứ “không phải chỉ những chuyện liên quan tới quyền lợi của Giáo Hội” Bởi thế, LM Vũ Khởi Phụng mạnh dạn đóng góp : “Giáo Hội thu thập được tất cả những sự cộng tác của rất nhiều anh em, ví dụ như là những nhà chuyên môn về kinh tế, hay là về pháp luật, hay là về xã hội, để có thể soi sáng vào từng những vấn đề.” Nói khác, muốn vượt qua được nỗi sợ và bắt đầu hành động, GHVN cần phải lên kế hoạch và tận dụng nhân lực mới có thể tìm lại được công lý cho xã hội Việt Nam. Làm được như thế, GHVN sẽ thấy “tất cả những người nào là người nghèo, người bị oan ức, người bị áp bức có thể tìm thấy ở trong Giáo Hội như là một sự cảm thông, như là một cái gia đình, như là một cái tình nghĩa anh em chị em với mình”[14] Thật tuyệt vời !

Con đường và mục đích đã vạch ra, nhưng bao giờ GHVN mới lên đường ? LM Vũ Khởi Phụng nhận xét đầy thông cảm : “Các cấp lãnh đạo trong Giáo Hội có lẽ là còn đang do dự bởi vì cũng thấy rằng là vấn đề nó khó khăn và nó phức tạp.”[15] Nhưng chẳng lẽ dậm chân tại chỗ ? Nếu thế, bao giờ mới giải quyết được vấn đề bất công ?

Gạt qua một bên những khó khăn, LM Vũ Khởi Phụng mạnh dạn lên tiếng : “Nhưng mặc dù như vậy đi nữa thì phải bắt đầu đặt vấn đề đi, bởi vì nếu không bắt đầu thì biết đến bao giờ mới có thể có một tiếng nói xác đáng về những vấn đề liên quan tới công bình xã hội hay là những tiếng kêu cứu, kêu oan đang nổi lên ở khắp mọi nơi trong xã hội chúng tôi.”[16] Cứu giúp người nghèo và dân oan cũng như chữa lửa, không thể chần chừ được !

Hiện tại, vấn đề quá phức tạp và bề bộn. Sở dĩ thế vì vấn đề đã có một nguồn gốc rất sâu xa và tồn đọng từ bao đời. Nhìn sâu vào vấn đề, chúng ta phải đồng ý với LM Vũ Khởi Phụng, “trong một thời gian khá dài, hình như là tôn giáo đã bị coi như là một cái gì đấy có hại, và vì thế tất cả những cái gì thuộc về tôn giáo thì hình như là bị thu hẹp tới mức tối đa. Chính cái chính sách đấy là một sự tính toán sai lầm. Nếu mà trước kia đừng có đối xử với các tôn giáo như vậy thì có lẽ những tệ nạn xã hội, những tệ nạn tham nhũng, những sự khủng hoảng tinh thần, nhưng sự giới trẻ mất định hướng, v.v. ngày nay nó sẽ giảm bớt nhiều.”[17]

Tôn giáo là một lực lượng có thể góp phần xây dựng phần rất quan trọng cho con người và xã hội. Con người là yếu tố quan trọng nhất trong việc sản xuất. Nhưng con người chỉ có thể sản xuất khi ổn định về tinh thần trong đời sống gia đình và xã hội. Ai có khả năng đem lại sự ổn định đó, nếu không phải là tôn giáo ? Tại sao lại trấn áp và loại bỏ một lực lượng quan trọng đó ? Chính sách tôn giáo của nhà nước có lợi gì cho việc sản xuất hay an ninh quốc gia không ?

Tóm lại, sau khi tuyên xưng Chúa Giêsu là “Ðấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống,” Phêrô đã được Chúa đặt làm nền tảng xây dựng Hội Thánh. Như Chúa Kitô, Hội Thánh trở thành sức mạnh giải thoát nhân loại. Nhờ lời Chúa hứa, Giáo Hội có một sức mạnh áp đảo cả quyền lực Satan. Không những có thể làm chứng cho Chúa Kitô, Giáo Hội còn có thể tấn công bè lũ Satan và bẻ gãy mọi gọng kìm của chúng là cơ chế bất công để thiết lập Nước Thiên Chúa trong sự công chính, bình an và hoan lạc trong Thánh Thần. Ðược thế, Giáo Hội sẽ đi đúng hướng Chúa Kitô đã vạch ra.

Lạy Chúa, cảm tạ Chúa đã thương ban cho Giáo Hội tồn tại và phát triển khắp nơi trên trần gian tới ngày hôm nay. Xin cho GHVN có nhiều chứng nhân và ngôn sứ can trường hơn nữa. Amen.

[1] http://www.asianews.it/index.php?l=en&art=13005&size=A

[2] Toát Yếu Học Thuyết Xã Hội Của Giáo Hội, 203.

[3] ibid., 86.

[4] Ibid.

[5] http://www.asianews.it/index.php?l=en&art=13022&size=A

[6] Ibid.

[7] http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Catholic-church-should-take-critical-action-to-protect-people-from-social-injustice-TMi-08212008153958.html

[8] Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ, Kinh Thánh Tân Ước 2008:115.

[9] Ibid.

[10] http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Catholic-church-should-take-critical-action-to-protect-people-from-social-injustice-TMi-08212008153958.html

[11] Ibid.

[12] Ibid.

[13] Ibid.

[14] Ibid.

[15] Ibid.

[16] Ibid.

[17] Ibid.

Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai ?
Mt 16,13-20

Tôi thiết nghĩ những cái tên như Shépna và Êliakim ở ngay trên cửa miệng của những ai cử hành phụng vụ hôm nay. Hầu hết mọi người khi nghe thấy thông điệp của Isaia thì khiến họ và có thể cả chúng ta nữa đều thắc mắc “Tất cả những sự ấy là gì?”

Shépna và Êliakim được vua Hêzêkia (thế kỷ 8 TCN) chỉ định để thương thảo với quân Assyri đang đe dọa Giêrusalem. Nhưng có điều gì đó trục trặc (22,15-18) và Sépna, một người đầy quyền lực, một tể tướng triều đình, bị khỏi đuổi khỏi địa vị. Thiên Chúa cho Êliakim quyền trên vương quốc Giuđa. Vai trò của ông là để đảm bảo rằng Giuđa sẽ tồn vong và mang lại một hình ảnh của Đấng Thiên Sai để dân nhận biết lòng trung tín của Thiên Chúa. Những vị lãnh đạo của dân Israel phải chịu trách nhiệm cả về mặt chính trị lẫn tôn giáo, và vì thế Êliakim được trao cho “chìa khóa nhà Đavít”. Bài đọc này, đặc biệt là việc đề cập đến chìa khóa quyền lực và sự ủy thác, dẫn chúng ta đến với bài Tin mừng.

"Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai ?" Tôi từng nghe câu hỏi này được dùng như một điểm nhấn trong các cuộc hội thảo trong đạo, các buổi tĩnh tâm và trong những tác phẩm thiêng liêng. Câu hỏi ấy không chỉ dành cho Phêrô, mà cũng dành cho mỗi chúng ta nữa. Chúng ta không thể bỏ mặc niềm tin của mình, vì niềm tin ấy không đơn thuần là việc chúng ta nhận được từ cha mẹ và cứ tự nhiên như thế theo ta suốt đời. “Sao anh lại có một vết bớt ở trên cánh tay?” “Khi sinh ra tôi đã có nó rồi”. “Làm thế nào anh trở là một người Công giáo/Kitô hữu?” “Vì cha mẹ tôi là người Công giáo nên tôi cũng thế.” Sai! Hai câu hỏi trên không thể trả lời bằng cùng một cách thức như nhau.

Thoạt tiên, Simon là tâm điểm của bài đọc hôm nay. Đức Giêsu đặt cho ông một tên mới: ông là Phêrô nghĩa là Đá. Cũng như Êliakim trong bài đọc một, Phêrô được trao quyền và được ủy thác một bổn phận. Lời tuyên xưng của Phêrô diễn ra sau những chỉ dạy của Đức Giêsu dành cho các môn đệ (14,13-16,30). Nơi Phêrô, Đức Giêsu tìm thấy điều mà Người cần nơi các môn đệ: một người gắn bó với Người bằng niềm tin, sẵn sàng sống theo những gì Đức Giêsu dạy dỗ.

Đức Giêsu đã trao quyền cho Phêrô, quyền để phục vụ chứ không phải đê thống trị. Người sẽ nhắc nhở Phêrô về lời mời gọi ấy khi cúi xuống rửa chân cho các môn đệ và người đầu tiên Người rửa là Phêrô. Chỉ sau khi Đức Giêsu chịu khổ nạn, chết và phục sinh thì Phêrô mới nhận ra vai trò thích hợp của mình – điều mà lúc đầu Phêrô không chấp nhận (16,21-27, bài Tin mừng tuần tới). Sau này, ngài sẽ nhắc nhở chúng ta (I Pr 4,10) “ơn riêng Thiên Chúa đã ban, mỗi người trong anh em phải dùng mà phục vụ kẻ khác”. Thiên Chúa chọn để trao cho Êliakim “chìa khóa nhà Đavít”. Trong Tin mừng, Đức Giêsu trao cho Phêrô “chìa khóa Nước Trời”. Thiên Chúa tìm kiếm những gia bộc có trách nhiệm và trung tín để lãnh đạo dân Chúa.

Ơn gọi của Phêrô là nền tảng trong cộng đoàn nguyên thủy của các Tông đồ. Người Công giáo chúng ta thấy vai trò của Phêrô cần được tiếp tục truyền lại cho thế hệ sau. Như Phêrô và các môn đệ đầu tiên, một Giáo hội có tổ chức mang lại những thành quả to lớn nhưng cũng gây ra nhiều sai lầm trầm trọng trong lịch sử. Như niềm tin của Phêrô chao đảo trước thử thách của cuộc khổ nạn và cái chết của Đức Giêsu, thì những yếu đuối của con người cũng xảy ra trong một Giáo hội có tổ chức. Giáo hội của chúng ta sẽ tiếp tục bộc lộ những yếu đuối của con người, nhưng các phần tử thánh thiện của Giáo hội vẫn sẽ là một dấu chỉ Bí tích về sự hiện diện của Đức Giêsu giữa chúng ta. Trong Đức Giêsu, Thiên Chúa chọn thực hiện với chúng ta và qua chúng ta, bất kể những vấp ngã của chúng ta – cho dù những vấp ngã ấy đáng buồn thay lại xảy ra ở mọi cấp độ của Giáo hội.

Một số người có thể nói rằng Giáo hội không lưu giữ nhưng còn tỏa sáng về sự vĩ đại, là dấu chỉ Thiên Chúa hiện hữu luôn mãi giữa chúng ta. Chúng ta có thể cùng hiệp với thánh Phaolô trong lời ca ngợi về sự hiện diện không ngừng của Thiên Chúa giữa chúng ta: “Vì muôn vật đều do Người mà có, nhờ Người mà tồn tại và quy hướng về Người. Xin tôn vinh Thiên Chúa đến muôn đời ! A-men.”

Một khoảnh khắc nào đó trong đời sẽ đặt vấn đề với chúng ta: “Anh/chị bảo Đức Giêsu là ai?” Có thể đó là giây phút thử thách khi chúng ta phải chọn lựa giữa đúng và sai, giữa thiện và ác. Có thể là thời chuyển tiếp khi chúng ta rời nhà để sống tự lập. Cha mẹ sẽ không có ở đó để giúp chúng ta chọn lựa; chúng ta phải tự quyết định cho mình. Dựa vào cái gì và dựa vào ai để chúng ta có thể đưa ra những chọn lựa đó? Chúng ta phải biến niềm tin mà chúng ta nhận lãnh từ cha mẹ và giáo hội thành đức tin của riêng mình. Chỉ được ghi vào sổ rửa tội của giáo xứ thôi thì chưa đủ. Khi chúng ta thực sự trả lời câu hỏi:“Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai?” với chính xác tín của mình và minh chứng câu trả lời ấy bằng hành động thiết thực, thì chúng ta mới biết được Đức Giêsu là ai, không phải như một bổn phận hay thói quen, nhưng bằng chính sự xác tín mà Đức Giêsu mong chờ nơi các môn đệ của Người.

Với những gì mà thánh Matthêu dạy chúng ta biết về Đức Giêsu trong những tuần này, chúng ta có thể trả lời cho câu hỏi Đức Giêsu đặt ra với Phêrô: Thầy là Đấng luôn bên cạnh những người bị tổn thương và bị bỏ rơi. Thầy là Đấng hoàn trọn mong chờ của các ngôn sứ về một vương quốc hòa bình và công chính, là Thầy Dạy đầy quyền năng. Thầy là Đấng Emmanuel, Thiên Chúa ở cùng con người. Những lời đáp trả đầy tin tưởng như thế, khi đi kèm với những bằng chứng tương ứng, nghĩa là đức tin của chúng ta có tác động đến cuộc sống thường ngày của mình, chứ không chỉ dừng lại ở những lời huyên thuyên trong những buổi cử hành phụng vụ hay các buổi hội thảo.

Lời đáp của Phêrô chắc hẳn phải đến từ niềm mong mỏi đấng Messia. Niềm chờ mong đấng Messia mang cả hai chiều kích tôn giáo và chính trị; Đấng mà sau cùng có thể giải thoát Israel khỏi ách đô hộ. Khi ấy, Phêrô chỉ thấy lờ mờ về căn tính đích thực của Đức Giêsu. Chúa Nhật tới, trong đoạn Tin mừng ngay sau bài Tin mừng chúng ta vừa nghe, Đức Giêsu tiên báo về cuộc khổ nạn và cái chết của Người – và Phêrô không thể làm gì được. Chính người mà hôm nay Đức Giêsu gọi là “đá tảng” thì Người lại ra lệnh “Hỡi Satan, hãy tránh ra sau Thầy…” Thánh Phêrô có đức tin, nhưng chỉ là ở giai đoạn đầu và cần phải đào sâu hơn nữa, cần phải được gạn lọc và canh tân sự tín thác vào Chúa.

Như Phêrô, chúng ta là những kẻ đi theo Đức Giêsu. Như Phêrô, lắm lúc chúng ta hiểu sâu xa, nhưng đôi khi lại thiếu lòng tin. Điều mà Đức Giêsu thấy nơi Phêrô thì cũng thấy nơi chúng ta – là vật liệu xây dựng có thể hình thành nên người tín hữu để phục vụ cho vương quốc của Người. Đức Giêsu không tìm thấy nơi các thầy Pharisêu một niềm tin và sự dễ dạy như thế, nhưng Người thấy điều đó nơi Phêrô và các môn đệ thuộc đủ mọi thành phần của Người. Các ngài và cả chúng ta nữa được mời gọi để loan truyền Tin mừng cho thế giới.

Chính đức tin có thể giúp chúng ta nói “không” với những quyến rũ và quyền lực vì Đức Giêsu đã trao chính mạng sống Người cho chúng ta. Chúng ta chấp nhận Người là “Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”. Chúng ta đặt niềm hy vọng nơi lời hứa của Người: thế giới đã loại trừ Người và sinh sản ra ma quỷ sẽ thất bại. Sự thiện hảo của Người sẽ hiển trị.

Khi Phêrô bị thử thách, ông đã vấp phạm. Điều đó thật khích lệ cho chúng ta, vì Đức Giêsu đã không bỏ rơi ông, thì Người cũng sẽ không bỏ mặc chúng ta khi chúng ta là kẻ sai lỗi. Ân sủng của Thiên Chúa giúp chúng ta vượt thắng những ngăn trở trong cương vị tông đồ mà chúng ta phải đối diện mỗi ngày. Thiên Chúa hành động bằng những cách thức không thể hiểu thấu được; Thiên Chúa dùng những yếu đuối để hoàn thành kế hoạch mà Chúa dành cho nhân loại. Khi làm như thế, chúng ta biết được Thiên Chúa chính là nguồn mạch mọi thành công trong việc chúng ta mở rộng Nước Chúa. Vì thế, chúng ta hãy dâng lời tạ ơn trong Thánh lễ này.

Với tôi, Đức Kitô là ai?

Bài Tin Mừng hôm nay cũng được dùng trong dịp lễ kính Thánh Phêrô và Phaolô Tông đồ hồi cuối tháng sáu. Có nên quay trở lại những dữ liệu cũ và cập nhật điều chúng ta đã giảng không? Ắt hẳn là không rồi. Cũng cùng một đoạn Kinh Thánh, nhưng bản văn sẽ mang một ý nghĩa mới khi đặt trong bối cảnh khác. Đó là lý do chúng ta không thể lấy lại bài cũ để giảng lại lần nữa trong ngày hôm nay. Đoạn Kinh Thánh này không phải là “đoạn văn cũ rích”, nhưng luôn mới mẻ, sẵn sàng để chuyển trao một thông điệp tươi mới đến những người luôn tha thiết lắng nghe trong cuộc sống và trong lịch sử nhân loại.

Bản văn này được xem là cội nguồn cho giáo huấn của Giáo Hội về quyền tối thượng của Đức Giáo Hoàng - Giám Mục Rôma. Dựa trên bản văn này, anh em Tin Lành chú trọng đến đức tin của thánh Phêrô, đá tảng mà Đức Giêsu đã dùng để xây dựng Giáo Hội của Người - đá tảng mà Thiên Chúa từng bước xây dựng một cộng đoàn những người tin vào Đức Kitô.

Chúng ta vẫn thường nghe nhiều người tự nhận là “những người có nếp sống thiêng liêng chứ không phải thuộc về một tôn giáo nào”. Họ tin nhận những giá trị thiêng liêng và thậm chí còn có những thực hành riêng tư nữa, nhưng lại không muốn thuộc về bất cứ một “thể chế hợp pháp” nào. Tuy nhiên, bài Tin Mừng hôm nay nói về Giáo Hội, vốn là điểm trọng yếu đối với đức tin Kitô giáo. Giáo Hội không chỉ là tập hợp những người suy nghĩ và hành động theo cùng một cách thức. Đức Giêsu thực sự rất đặc biệt: Người thiết lập Giáo Hội của Người, bảo vệ Giáo Hội chống lại các quyền năng của sự dữ, cả bên trong lẫn bên ngoài, muốn phá hoại Giáo Hội, và coi Giáo Hội chỉ như những giá trị tầm thường, dành cho những người có nếp sống thiêng liêng mà thôi. Đức Giêsu mong muốn Giáo Hội tiếp tục sứ mạng mà Thiên Chúa đã ủy thác cho Người thực hiện. Đó là việc giảng dạy về Triều đại Thiên Chúa đang hiện diện và đang đến.

Vì lẽ, trên hành trình lên Giêrusalem, Đức Giêsu gặp phải mối căng thẳng càng lúc càng tăng thêm với những nhà cầm quyền Do Thái, nên Người nghiêm cấm các môn đệ không được nói cho bất cứ ai biết Người chính là Đấng Mêsia. Thời điểm thích hợp để loan báo điều này là sau khi Đức Giêsu hoàn tất sứ vụ của Người, và Chúa Thánh Thần ngự xuống trên cộng đoàn vào ngày lễ Ngũ tuần.

Cả ba Tin Mừng nhất lãm - Mátthêu, Máccô và Luca - đều ghi lại sự kiện của bài Tin Mừng hôm nay. Có lẽ các tác giả xem sự kiện này có ý nghĩa rất quan trọng để Giáo Hội hiểu biết về sứ vụ của Đức Giêsu. Đây là lần đầu tiên tước hiệu Đấng Mêsia được sử dụng trong Tin Mừng Mátthêu. Đức Giêsu xác nhận tước hiệu này dành cho Người, nhưng các môn đệ lại có một quan niệm sai lầm về vai trò Đấng Mêsia nơi Đức Giêsu. Chắc chắn Người không phải là vị cứu tinh chinh phục, nghĩa là sẽ đánh đuổi quân đội Rôma và khôi phục vương quốc Israel như một quốc gia hùng cường dưới quyền Thiên Chúa. Tin Mừng vẫn chưa được hoàn tất, mọi sự vẫn chưa rõ ràng. Giêrusalem mong chờ Đấng Mêsia, nhưng sứ vụ Đấng Mêsia của Đức Giêsu sẽ bao hàm việc Người chịu chết nhục nhã và phục sinh vinh hiển (xin coi thêm bài Tin Mừng tuần tới). Các môn đệ phải học thêm nhiều điều về vai trò Đấng Mêsia của Đức Giêsu, và do đó, lúc này “Người cấm ngặt các môn đệ không được nói cho ai biết Người là Đấng Kitô”.

Có nhiều nhân vật lãnh đạo tôn giáo lớn và tốt lành trong lịch sử. Môn đồ của các vị trong những tôn giáo lớn này, như Hồi giáo, Phật giáo, Do Thái giáo…, đều kể Đức Giêsu vào danh sách những nhà lãnh đạo tôn giáo vĩ đại và thánh thiện. Thậm chí những người không tôn giáo cũng nói tương tự như thế. Vì vậy, ngày nay, có rất nhiều câu trả lời cho câu hỏi của Đức Giêsu: “Người ta nói Con Người là ai?” Những câu trả lời khác nhau này đều có sự kính trọng và thường diễn tả một niềm cảm phục nào đó.

Nhưng khi Đức Giêsu đặt câu hỏi cho thánh Phêrô và cho chúng ta, Người không hỏi về ý kiến của công chúng. Người mời gọi các môn đệ tuyên xưng đức tin vào Người - một đức tin đưa tới sự dấn thân suốt đời và một đời sống được đổi mới. Nhưng chẳng có mấy môn đệ đã hoàn toàn thay đổi cuộc sống khi họ tuyên xưng đức tin vào Đức Kitô. Đúng ra, chấp nhận Người có nghĩa là sẽ đi theo Người trên suốt hành trình cuộc đời, gồm cả: làm điều tốt, dẫu có thất bại; vẫn luôn tin tưởng ngay cả khi gánh nặng cuộc sống đè nặng, thậm chí có đôi lúc lo sợ hay tuyệt vọng; có những ý hướng tốt lành, cho dù bản thân vẫn có lúc ích kỷ… Một sự dấn thân suốt đời mời gọi chúng ta thường xuyên quay trở lại con đường theo Chúa những khi chúng ta đã lạc xa, và nài xin Người tha thứ.

Xuyên suốt hành trình sống của mình, nhờ sự đáp trả đầy lòng tin, chúng ta không ngừng trả lời cho câu hỏi của Đức Giêsu: “Thầy là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống” và chúng ta mạnh dạn bước tiếp trên hành trình đức tin, nhờ việc nhớ lại lời hứa của Đức Giêsu dành cho cộng đoàn của Người - chúng ta là Giáo Hội của Người và không có gì thắng vượt được chúng ta, kể cả tội lỗi và cái chết.

Khi còn ở trần gian, Đức Giêsu đã trao quyền cho thánh Phêrô và các tông đồ của Người (Mt 18,18). Khi Người rời xa các ông để về cùng Chúa Cha, các ông thi hành uy quyền của mình bằng cách chuyển trao những điều đã học và nhận được từ Đức Kitô, cho các thế hệ tín hữu tiếp theo. Nhờ các ông thi hành uy quyền này cách khôn ngoan, mà qua nhiều thế kỷ sau đó, chúng ta vẫn biết được điều Đức Giêsu đã nói và đã làm. Do đó, chúng ta có thể tuyên xưng cùng một đức tin vào Người như thánh Phêrô đã làm: “Thầy là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”.

Trong Tin Mừng Mátthêu, Đức Giêsu đề cập đến chính mình như Con Người. Tước hiệu này có thể gây lẫn lộn cho những thính giả của Đức Giêsu. Có lẽ nó gợi lại ý tưởng trong sách Đanien chương 7, nơi đó Con Người được miêu tả qua hình tượng mạnh mẽ, Đấng sẽ vượt thắng tất cả những kẻ thống trị của các nước trong thế gian này. Đức Kitô, Đấng được xức dầu, là người Tôi Trung được nói đến trong sách ngôn sứ Isaia (Is 61,1). Người sẽ mang tin tốt lành đến cho những ai đang đau khổ và ưu phiền.

Thánh Phêrô đã đưa ra câu trả lời chính xác cho câu hỏi của Đức Giêsu, mặc dù thánh nhân không biết rõ hết hàm ý đầy đủ của câu nói đó. Câu trả lời của ông, chúng ta không thể lý giải theo ý riêng - vì không do máu huyết mặc khải cho. Đức Giêsu xác nhận điều này với lời chúc phúc: “Này anh Simôn con ông Giôna, anh thật là người có phúc”. Không phải do công trạng của mình mà chúng ta hiểu biết về Đức Kitô và hoàn thành vai trò của mình như những môn đệ của Người, nhưng là do ơn từ trên (Cha của Thầy, Đấng ngự trên trời, mặc khải cho anh điều đó). Chỉ duy Thiên Chúa có thể làm cho Phêrô nhận ra Đức Giêsu, và chỉ duy Thiên Chúa làm cho chúng ta nhận biết bản tính thần thiêng của Đức Giêsu.

“Đá tảng” là một danh hiệu Kinh Thánh được gán cho Thiên Chúa. Có lẽ đây là điều mà Đức Giêsu ám chỉ khi Người gọi Phêrô là “tảng đá”. Đức tin của thánh Phêrô sẽ trở nên vững chắc vì bắt nguồn từ Thiên Chúa - Đá tảng và ơn cứu độ của chúng ta. Thiên Chúa cũng là nền tảng cho cuộc đời của chúng ta, là nền vững chắc nơi đó chúng ta cư ngụ. (Hãy nhớ rằng người khôn ngoan “xây nhà trên đá” (Mt 7,24). Dân Do Thái hy vọng một ngày nào đó Thiên Chúa sẽ phục hồi cộng đoàn này và xây dựng nó vững mạnh chống lại tất cả những thế lực của sự dữ, thậm chí cả chính sự chết (Is 28,15-19). Cộng đoàn được hứa ấy là Giáo Hội mà chính Đức Giêsu đã thiết lập, và sẽ tồn tại mãi.

Thánh Phêrô được trao chìa khóa nắm quyền Vương quốc. Thánh nhân là tôi tớ sẽ trông coi tòa nhà của Thầy mình với cả trách nhiệm lẫn tự do. Đức Giêsu dùng những từ ngữ pháp lý để miêu tả vai trò của Phêrô. Thánh nhân có thẩm quyền để xóa bỏ những nợ nần chúng ta mắc nợ Thiên Chúa. Thánh nhân cũng sẽ tháo cởi những ràng buộc bất công cho những kẻ bị giam cầm. Phêrô và những người tin (Mt 18,18) sẽ mở cửa thiên đàng cho những ai chân thành tìm kiếm nước Thiên Chúa, nhưng sẽ đóng lại đối với những kẻ muốn bước vào để phá hủy cũng như gây trở ngại cho mối liên kết của cộng đoàn, do sự hiện diện hay hành động của họ.

Thánh Phêrô đã hoàn toàn đúng. Đức Giêsu là Đấng Mêsia, Đấng đến giải thoát không chỉ những ai bị quân Rôma đô hộ, mà cả những người nghèo hèn và những ai bị áp bức. Người có thể giải thoát những ai bị tội lỗi làm cho suy yếu, những ai bị sức mạnh thuộc địa thống trị, bị đè nặng do những món nợ quốc gia, do bạo lực hay do bất cứ tình trạng nô lệ nào. Sức mạnh giải thoát của Đức Giêsu được trao lại cho Phêrô và những người cộng tác với thánh nhân, đồng thời đó cũng là trách nhiệm của chúng ta ngày nay. Chúng ta phải tháo cởi những ai bị trói buộc, và phải ngăn chặn thế lực của những người đe dọa tự do của con cái Thiên Chúa dưới bất cứ cách thức nào.

Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai ? Mt 16,13-20

Với tôi, Đức Kitô là ai?

Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai ?
Mt 16,13-20