12. Thánh Đaminh, người con Đức Mẹ
Thầy Reginaldo đă được chữa khỏi một cơn bệnh nặng, khỏi một nguy hiểm mà hầu như không c̣n chút hy vọng nào thoát khỏi, nhờ sự can thiệp lạ lùng của sức mạnh thần linh. Vậy Đức Trinh Nữ Ma-ri-a, Nữ Vương trên trời, Mẹ xót thương đă hiện đến với Thầy đang sốt mê man và dùng thuốc chữa lành mang theo người mà thoa lên mắt, mũi, tai, miệng, bụng, tay và chân của Thầy và nói : “Ta xức dầu thánh vào đôi chân con, để chúng sẵn sàng đi loan báo Tin Mừng b́nh an” (x. Ep 6,15). Mẹ cũng cho Thầy nh́n thấy toàn bộ tu phục của Ḍng. Ngay lập tức, Thầy cảm thấy ḿnh đă lành bệnh và hồi phục sức khoẻ. Các bác sĩ, trước đó hầu như đă tuyệt vọng về t́nh trạng của Thầy, lúc này rất ngạc nhiên v́ sự lành bệnh như vậy. Sau đó, cha Đa Minh đă công khai kể lại phép lạ kỳ diệu này cho nhiều người, và cho đến nay, những người này vẫn c̣n sống. Mới đây, chính tôi cũng tham dự một cuộc diễn thuyết về tâm linh tại Paris và tại đó, thánh nhân cũng kể lại câu chuyện này trước một số khá đông người (LIB s. 57).
Ngay từ ban đầu, Ḍng của Thánh Đa Minh đă gắn bó với Đức Trinh Nữ Ma-ri-a. Chính chân phước Giordano Saxonia, người cùng thời với Thánh Đa Minh và là người viết lại câu chuyện trên đây cũng khẳng định rằng tu phục của Ḍng đă do Đức Mẹ mặc khải, và một truyền thống đáng kính muốn thuật lại rằng Thánh Đa Minh đă nhận tràng hạt Mân Côi từ tay Đức Trinh Nữ, và các anh em của Ḍng sẽ là những người nhiệt thành đi quảng bá. Có rất nhiều nhà thờ trong đó có hoặc là một bức tranh, hoặc là một bàn thờ, hoặc một nhà nguyện hoạ lại cảnh tượng này. Trong các ảnh tượng này, Thánh Đa Minh qú gối dưới chân Đức Mẹ đang ngồi trên ngai và ẵm Chúa Giê-su, Đức Mẹ trao một tràng hạt lớn cho Thánh Đa Minh, thường có Thánh Catarina Sienna kề bên. Dù rằng lịch sử không chứng minh, nhưng truyền thống này thật có ư nghĩa.
Đối với một con người như Thánh Đa Minh, vẫn gắn bó với thực tại Ngôi Lời Nhập Thể, th́ ḷng sùng kính Đức Ma-ri-a là hệ quả tất nhiên. Không phải từ Mẹ mà Ngôi Lời đă làm người sao ? Không phải Mẹ là người đầu tiên và là chứng nhân tuyệt hảo về những biến cố làm nền tảng cho đức tin người Ki-tô hữu sao ?
Điều này muốn nói rằng, có ít chứng từ về sự hiện diện của Đức Ma-ri-a trong lời giảng và lời cầu nguyện của Thánh Đa Minh. Người ta có thể đọc thấy các chứng từ này trong những câu chuyện, chẳng hạn câu chuyện sau đây :
Một lần nọ, cha Đa Minh đă cầu nguyện trong nhà thờ đến nửa đêm. Cha ra khỏi nhà thờ khoảng nửa đêm, đi vào nhà ngủ, và tiếp tục cầu nguyện sốt sắng. Trong lúc đang cầu nguyện, nh́n về phía cuối nhà ngủ, Cha nh́n thấy ba người phụ nữ rất đẹp, vị đi giữa tựa như một bà sang trọng, đẹp hơn và lộng lẫy hơn hai vị kia, một vị cầm một b́nh rất đẹp và rực rỡ, vị kia cầm một cây rảy nước. Bà đi giữa rảy nước trên các anh em và ghi dấu thánh giá…
Quỳ sụp xuống, cha Đa Minh nài xin Bà thương cho biết Bà là ai, mặc dù cha đă biết Bà là ai rồi. Vào thời ấy, các anh em và chị em tại Roma chưa hát bài Salve Regina, chỉ qú gối mà đọc thôi. Vậy Bà đi giữa trả lời cha Đa Minh “Ta là Đấng các con vẫn kêu cầu mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, và khi các con đọc Bà là Nữ Trạng Sư, nguyện đưa mắt nhân từ, phía đoàn con đoái lại th́ Ta thường sấp ḿnh xuống xin Con Ta bảo vệ Ḍng của con” (VIE tr. 114).
Chính chân phước Giordano cũng làm chứng về truyền thống hát kinh Salve Regina vào lúc kết thúc kinh tối như lời kinh cuối trong ngày. Điều đáng để ư là sau khi đă kể lại những ǵ cần nói về cuộc đời Thánh Đa Minh, chân phước kể thêm một vài biến cố khác để minh chứng sự thánh thiện của Cha Thánh sau khi qua đời. Một trong những biến cố ấy là câu chuyện một người tên là Bernard Bologna bị cám dỗ khủng khiếp và chân phước kết luận :
Thử thách rất khủng khiếp của anh Bernard là cơ hội thúc đẩy chúng tôi đang xúc động, qui định hát kinh Salve Regina tại Bologna vào cuối giờ kinh tối. Nghi thức này đă lan ra từ nhà này đến toàn tỉnh ḍng Lombardi ; cuối cùng thói quen đạo đức và bổ ích này được phổ biến trong toàn Ḍng. Có biết bao người đă rơi nước mắt v́ những lời ca tụng thánh thiện này đối với người mẹ đáng kính của Đức Ki-tô ! Có biết bao người trong số những người hát hay nghe hát bài ca này đă cảm thấy tâm t́nh của ḿnh được thanh tẩy, ḷng cứng rắn của ḿnh nên mềm mại, và trong tâm hồn dâng trào ḷng yêu mến đạo hạnh. Chúng ta lại không tin rằng Mẹ Đấng Cứu Thế vui mừng v́ những lời ca ngợi ấy, và thích thú v́ những lời ca khen đó sao ? Một người đạo đức và đáng tin đă thuật lại cho tôi rằng anh vẫn thường thấy trong tâm trí h́nh ảnh Đức Mẹ qú gối trước Chúa Cha và khẩn cầu xin Chúa bảo vệ Ḍng đang khi các anh em hát : Bà là Nữ Trạng Sư, nguyện đưa mắt nhân từ (LIB s. 20).
Dù người ta không tin lắm về tính xác thực của các câu chuyện này, nhưng ít ra, người ta cũng có thể nhận ra trong đó chứng từ về ḷng sùng kính Đức Mẹ vào thời Thánh Đa Minh. Chắc chắn rằng Cha Thánh và các anh em thời đầu rất yêu quí và tôn kính Đức Mẹ. Các vị thưa với Đức Mẹ như người Mẹ của ḿnh. Các vị ca tụng Đức Mẹ ; các vị trao phó cho Đức Mẹ sứ vụ của họ cùng những linh hồn được trao phó cho các vị ; các vị trông cậy vào lời cầu hữu hiệu của Mẹ, bởi v́ các vị tin rằng những ǵ đă thiết tha cầu xin, th́ sẽ nhận được.
C̣n một câu chuyện khác thuộc loại rất cổ xưa trong truyền thống Đa Minh được Fra Angelico minh hoạ lại cách không thể nào quên, đó là chuyện Đức Trinh Nữ là Đấng bảo vệ Ḍng.
Cha Đa Minh ngất trí trước Thiên Chúa. Cha thấy Chúa Giê-su hiện ra và có Đức Mẹ ngồi bên cạnh, và Cha thấy như Đức Mẹ mặc áo choàng màu lam. Nh́n chung quanh, Cha Đa Minh thấy trước mặt Thiên Chúa có vô số tu sĩ thuộc các Ḍng khác, mà không thấy các tu sĩ Ḍng của ḿnh. Cha khóc lóc thảm thiết, tránh ra xa, không dám tiến lại gần Chúa Giê-su và Mẹ Người. Đức Mẹ ra hiệu cho Thánh Đa Minh tiến lại. Chúa hỏi : “Sao con khóc lóc thảm thiết như thế ?” Cha Đa Minh thưa : “Con khóc v́ thấy các tu sĩ mọi Ḍng có mặt ở đây, chỉ riêng Ḍng của con, không thấy ai cả.” Chúa nói tiếp : “Vậy con có muốn xem Ḍng của con không ?” Cha Đa Minh run rẩy thưa : “Lạy Chúa, có !” Khi ấy Chúa đặt tay lên vai Đức Mẹ và nói với Cha Đa Minh “Cha đă kư thác Ḍng của con cho Mẹ của Cha”… Trong khi đó, Đức Mẹ mở áo choàng (h́nh như Người đang mặc) ra trước mặt Cha Đa Minh. Áo choàng rất rộng lớn đến nỗi bao phủ cả thiên quốc, và trong áo choàng ấy, Cha Đa Minh nh́n thấy vô số anh em. Thấy vậy, Cha Đa Minh phủ phục xuống tạ ơn Chúa và Đức Mẹ, và thị kiến chấm dứt (VIE tr. 115-116).
Một lần nữa, chúng ta không coi câu chuyện này như một sử liệu chắc chắn, nhưng như một chứng từ về sự gắn bó rất lâu đời của các con cái Thánh Đa Minh với Đức Trinh Nữ Ma-ri-a.
Tuy vậy chẳng có ǵ là ngạc nhiên cả, v́ Đức Mẹ trước tiên là Đấng đưa Lời vào thế giới. Mẹ là Đấng bảo trợ những người giảng thuyết. Câu chuyện Đức Mẹ hiện diện cùng với các tông đồ tại nhà tiệc ly vào ngày lễ Ngũ Tuần không phải là không có ư nghĩa. Mẹ hiện diện trong biến cố đổ tràn Thần Khí dưới h́nh các lưỡi lửa để mở ra lưỡi của các tông đồ, Mẹ là Đấng trước đó đă lănh nhận Chúa Thánh Thần và làm cho Lời Thiên Chúa được nảy mầm trong Mẹ. Đức Ma-ri-a đă không nhận được ơn giảng thuyết, cũng không nhận được ơn thiết lập các Giáo Hội, hay công khai lớn tiếng làm chứng. Nhưng Mẹ có ơn gọi bảo vệ những người có sứ vụ này. Mẹ chăm sóc họ. Mẹ ǵn giữ ngọn lửa linh thiêng trong tâm hồn họ.
Và khi các con cái của Thánh Đa Minh chăm chú suy gẫm các mầu nhiệm Mân Côi, họ thấm nhuần các mầu nhiệm Đức Ki-tô mà họ đă đào sâu cùng với Đức Ma-ri-a, Người đă ghi nhớ mọi kỷ niệm, và suy đi nghĩ lại trong ḷng (Lc 2,19).
Những ai muốn đặt bước chân vào con đường của Thánh Đa Minh, chắc chắn họ sẽ t́m thấy niềm vui thiêng liêng cao cả cũng như những an ủi trong việc sùng kính Đức Ma-ri-a. Tất cả những người phải ép ḿnh vào việc học hành đầy khổ hạnh, những người phải đối diện với những vấn nạn đầy hóc búa, những người bị thương tổn và cảm thấy trong sứ vụ của ḿnh nhiều thất bại hơn là thành công, th́ nhờ sự gắn bó với Đức Mẹ, vẫn luôn t́m thấy sự nâng đỡ đầy t́nh mẫu tử mà họ đang cần đến.