HOME

CHÚA NHẬT XXII THƯỜNG NIÊN B
Đnl 4,1-2.6-8 / Gc 1,17-18. 21-22.27 / Mc 7,1-8a.14-15.21-23

An Phong, op : Thiên Chúa nơi con người

Fr. Jude Siciliano, op :

Fr.  Jude Siciliano, op : Ưu tiên thanh luyện nội tâm

Giuse Nguyễn Cao Luật, op : Không chỉ tôn kính bằng môi miệng

Giacôbê Phạm Văn Phượng, op : Giáp mặt

Như Hạ, op : Gậy ông lại đập ưng ông

Giuse Đỗ Vân Lực, op : Khi đại bàng vỗ cánh

Giuse Đỗ Anh Dũng, op : Trinh sạch hay ô uế đều xuất phát từ cõi lòng

Tu sĩ Phạm Trọng Quang  : Lề luật của Thiên Chúa

Fr. Jude Siciniano: Cần quân tâm luật bên trong hơn luật bên ngoài

An Phong, op

Thiên Chúa Nơi Con Người

Mc 7,1-8a.14-15.21-23

Đoạn Tin mừng hôm nay cho thấy cuộc đối đầu giữa Đức Giêsu và những người Biệt phái cũng như Luật sĩ đến từ Giêrusalem về vấn đề thanh sạch và không thanh sạch. Hơn nữa, Đức Giêsu bắt đầu hành trình đi đến các vùng đất dân ngoại. Thánh Maccô đã đưa ra một nguyên tắc mà Giáo hội sơ khai áp dụng. Thiên Chúa không muốn bất cứ một rào cản nào giữa con người với nhau. Người không phân biệt "sạch và dơ". Người chỉ muốn thâu thập tất cả nhân loại vào Vương quốc duy nhất của Thiên Chúa, miễn là họ sống đúng tinh thần của luật Thiên Chúa, thay vì bảo thủ tự mãn với các tục lệ do con người đặt ra.

Dường như con người dễ dàng phân loại tốt, xấu hoặc hay, dở…? Dường như con người dễ dàng phân chia người lành với kẻ dữ, linh thánh với phàm tục theo một tiêu chuẩn chủ quan nào đó? Còn Đức Giêsu lại nói với chúng ta : linh thánh ở ngay nơi tận cõi lòng con người - nơi con người đối diện với chính Thiên Chúa - nơi có được những chọn lựa và quyết định sâu xa nhất.

Vì linh thánh ở ngay nơi thâm sâu cõi lòng mình, nên mọi sự trong đời sống chúng ta trở thành linh thánh. Bởi lẽ khi chúng ta làm việc, ăn uống, nghỉ ngơi, chúng ta mang cả cõi lòng mình vào trong đó. Đối với người kitô hữu, không có gì là "phàm phu tục tử", bởi lẽ không có gì nằm ngoài chương trình cứu độ của Thiên Chúa. Hơn nữa, từ ngày Đức Giêsu vào trần gian, mọi giá trị nhân loại được nâng lên hàng linh thánh.

Vì linh thánh ở ngay nơi những chọn lựa và quyết định sâu xa nhất, nên những hành vi bên ngoài chỉ là diễn tả thái độ bên trong. Một đức tin sâu thẳm được thể hiện ra bên ngoài với những hình thức nghi lễ đúng mực. Thiên Chúa muốn "con người thờ phượng Người trong tinh thần và chân lý" (Ga 4,23). Người chán ghét những kẻ "thờ" Ta bằng môi miệng, còn lòng chúng thì xa Ta" (Mc 7,6).

Phải chăng chúng ta nhận ra Thiên Chúa hiện diện nơi cuộc đời mình, nhất là trong chính cõi thâm sâu lòng mình, để biến đời sống mình trở thành một đời sống "linh thánh" ?

Phải chăng chúng ta có được những chọn lựa và quyết định phù hợp với ý Thiên Chúa, để biến đời sống mình thành đời sống tôn thờ Thiên Chúa trong tinh thần và chân lý ?

Lạy Chúa Giêsu,
Xin dạy chúng con hiểu được mối phúc
"Phúc cho những người nghèo khó,
vì Nước Trời là của họ";
không thành kiến, không cố chấp, nhưng rất đơn thành,
mở rộng tâm hồn đón nhận và thực thi ý Chúa,
ngõ hầu Chúa hiện diện trong đời sống chúng con.

Fr. Jude Siciliano, op

Ưu Tiên Thanh Luyện Nội Tâm

Mc 7:1-8a.14-15.21-23

Thưa quý vị,

Chẳng phải vì tình yêu Thiên Chúa hay vì lòng nhiệt thành với lề luật mà những người Biệt Phái vất vả đi từ Giêrusalem tới Galilea để tìm gặp Chúa Giêsu. Họ đã nghe đồn thổi nhiều về nhân vật tiểu tốt này. Giáo lý của ông ta thật nguy hiểm cho nền đạo chính thống nên họ không tiếc công tới để gài bẫy ông, làm cho ông cụt hứng, bẽ mặt trước đám đông ít học và không am tường lề luật. Từ đó, uy tín của ông tan thành mây khói. Ông không thể tiếp tục gieo rắc sai lầm trong dân chúng nữa. Nền giáo lý cổ truyền được bảo vệ. Tuy nhiên họ lại không dám đối mặt trực tiếp với Chúa Giêsu, thay vào đó họ tấn công các môn đệ của Ngài.

Vấn đề được đưa ra tranh luận hôm nay là về các "cổ lệ của cha ông": Rửa tay trước khi ăn uống, rửa đồ sành đồ gốm khi có người ngoại giáo sờ vào: "Sao môn đệ của ông không theo truyền thống tiền nhân, cứ để tay ô uế mà dùng bữa". Đây là những cổ lệ, giải nghĩa sách Ngũ Kinh. Người Do Thái lập ra những tục lệ ấy để bảo đảm lề luật của Môsê không bị vi phạm. Sau này nó biến thành nghi lễ mọi người phải tuân thủ hàng ngày, mất hẳn tính đạo đức bên trong, chỉ còn hình thức bên ngoài. Các chuyên viên Kinh Thánh gọi là tính luật pháp hay nghi lễ. Chúa Giêsu mộc mạc hơn, nói là thói giả hình. Nếu không cảnh giác cao độ, ngày nay chúng ta cũng dễ mắc vào bệnh hình thức này. Cử hành các lễ nghi, nhưng tâm tình trống rỗng, vụ hình thức, vụ lề luật, sơ cứng tư duy, hoạt động tích cực để trấn áp tiếng trách móc của lương tâm… Công bằng mà nói, những người biệt phái có lẽ còn ngay thẳng hơn chúng ta. Sở dĩ họ chống đối Chúa Giêsu vì không biết xuất xứ của Ngài. Mặt khác, họ nghĩ rằng làm như thế là giúp đỡ dân chúng tuân thủ đúng luật Maisen, tránh cho đám bình dân khỏi lầm đường lạc lối. Cả hai thư,lề luật và tập tục cổ truyền đối với họ đều thánh thiêng như nhau. Cả hai đều là quà Thiên Chúa tặng, có khả năng ban sự sống và khôn ngoan. Các môn đệ Chúa Giêsu vi phạm là Chúa Giêsu đã đồng tình cho phép phá bỏ lề luật. Sự thật, Chúa Giêsu vẫn tôn trọng quyền bính của lề luật. Đã có lần Ngài tuyên bố Ngài đến để làm trọn lề luật chứ không phá bỏ. Nhưng Ngài không đặt các "tập tục của loài người" ngang hàng với Lề luật Môsê. Đối với Ngài, luật căn bản là "tình yêu". Luật Môsê được ban hành là nhằm nuôi dưỡng và thăng tiến tình yêu, chứ không phải áp chế người vô tội. Tư tưởng của sách Đệ Nhị Luật trong bài đọc một hôm nay xác định rõ điều đó: "Anh em đừng thêm gì vào điều tôi truyền cho anh em, cũng đừng bớt gì, nhưng phải giữ những mệnh lệnh của Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, mà tôi truyền cho anh em."

Các nhà khảo cổ và nhân chủng học mới đây khám phá rằng: Lề luật mà các Biệt phái đưa ra thuộc loại "Truyền Thống lớn", tức nghiêm ngặt, mà chỉ những hạng ưu tú trong các thành phố mới có thể giữ được. Rửa tay trước bữa ăn không phải vì vệ sinh mà hoàn toàn là nghi lễ, không dễ gì giới bình dân hoặc người ở thôn quê giữ được vì khan hiếm nước. Do đó, những người ở giai cấp thấp phát triển "Tập Tục nhỏ", dẫn xuất từ truyền thống lớn, tuy rằng có một vài khuyết điểm. Các môn đệ Chúa Giêsu tuân theo truyền thống thứ hai này, nhưng những người biệt phái xem đó là phá bỏ lề luật, thách thức quyền bính của họ. Vì thế, họ gây sự với Chúa Giêsu. Nhưng tập tục nhỏ được đa phần dân chúng tuân theo, cho nên Chúa Giêsu bênh vực các môn đệ, gọi họ là "vô tội" ( Xin xem thêm John Pilch: Văn hoá Do Thái thời Chúa Giêsu trang 130-131).

Tự bản thân, luật Môsê là thánh thiện, là hiến chương căn bản của đạo Do Thái, chứ không phải mang tính chất hình thức lịch thiệp bề ngoài. Xin đừng quên điều đó. Hôm nay Chúa Giêsu phản đối người Pharisiêu về cách thức họ chú giải lề luật. Đối với Ngài, luật Môsê rõ ràng, không cần thêm thắt hay chuyển dịch ý nghĩa như các thầy kinh sư thường làm, vô tình họ bẻ cong mục tiêu nguyên thuỷ của lề luật. Thiên Chúa mạc khải tình yêu cứu rỗi của Ngài qua lề luật, chứ không phải nô lệ hoá tuyển dân. Cho nên mục tiêu của lề luật là thăng tiến tự do, yêu thương và phát triển các mối dây quan hệ tốt giữa cộng đồng dân Chúa và với Thượng Đế, Đức Chúa của họ. Người biệt phái không có não trạng đó. Đối với họ lề luật là nguồn mạch quyền bính họ nắm trong tay để thống trị kẻ khác. Nó là phương tiện hữu hiệu để trục lợi và tham lam. Họ cảm thấy "ưu tuyển" hơn tầng lớp dân đen. Như vậy, Chúa Giêsu đã nhìn ra ý đồ đen tối của các thầy thông luật, họ đã biến đổi nó thành khí cụ giết chết chứ không phải nuôi sống. Hậu quả là họ sẽ dùng kỹ thuật chú giải lề luật của họ mà đưa Chúa Giêsu lên thập giá. Nghe thì vô lý nhưng đó là sự thật. Lịch sử nhân loại cũng đầy vết đen như vậy, người ta nhân danh tôn giáo, Thiên Chúa để tàn sát những người vô tội. Bằng một lý giải có tính thuyết phục cao, Chúa Giêsu đã làm cho các thầy biệt phái và kinh sư im lặng. Họ bực tức trở về Giêrusalem nghiền ngẫm cơ hội khác. Chúa Giêsu tiếp tục giảng dạy đám đông: "Xin mọi người nghe tôi đây và hiểu cho rõ: không có cái gì vào trong con người mà lại làm cho con người ra ô uế được, nhưng chính những cái từ con người xuất ra, là cái làm cho con người ra ô uế". Ngài chuyển đổi chi tiết của việc ăn uống, từ cách thức ăn uống sang các đồ vật ăn uống. Ngài chú trọng đến khía cạnh luân lý của vấn đề chứ không phải sự thanh sạch theo nghi thức. Người biệt phái bị Chúa Giêsu kết án bởi lẽ trái tim họ đã ra chai đá và những tư tưởng nhơ bẩn phát xuất từ trái tim đó chứ không phải những thứ bề ngoài. Họ đã vội vã chỉ trích các môn đệ của Ngài về những điều vụn vặt, không căn bản. Họ chất lên vai quần chúng những gánh nặng không cần thiết mà trong hành động họ không thực hành. Họ là hạng người đồi bại về luân lý và nếp sống của họ chứng tỏ như vậy.

Thường thường thánh sử Marcô không thích đi vào chi tiết. Văn của ông cụ thể, mạnh mẽ, trực tiếp, có khi sai văn phạm, miễn là đạt được ý tưởng. Nhưng ở điểm này, thánh nhân lại khá kỹ lưỡng trong việc mô tả những tập tục của người Do Thái. Có thể thánh nhân nhận thức được ông viết ở Rôma không chỉ dành riêng cho các kiều dân Do Thái, mà cho nhiều hạng người khác nữa. Họ cần thấu hiểu vấn đề và các lời chỉ trích của Chúa Giêsu về đức tin không chân thật của các kinh sư và biệt phái. Chúa Giêsu thẳng thừng gọi các đối thủ của mình là những kẻ giả hình (hypocrites). Từ này nguyên thuỷ áp dụng cho các diễn viên kịch nghệ. Họ làm hề, đóng vai kẻ khác. Người biệt phái giả vờ đạo đức để chiêu mộ bàn dân thiên hạ. Kỳ thực, họ thiếu hẳn tinh thần tôn giáo, tức đức tin chân chính. Đối với Chúa Giêsu vấn đề then chốt là nội dung của con tim. Trong toàn bộ Thánh Kinh, trái tim là nguồn mạch tình cảm, đam mê và tri thức. Người ta gặp gỡ Thiên Chúa trong trái tim mình, nghe lời Ngài và đàm đạo với Ngài cũng ở trong trái tim. Trái tim trong sạch là dấu chỉ của linh hồn thánh thiện. Trái tim nhơ bẩn là kết quả của một lối sống bê tha. Ngày nay cũng vậy thôi. Người ta đánh giá một nhân vật theo trái tim chứ không theo kiến thức. Kiến thức khoa học, thần học, triết học, tâm lý… chưa bảo đảm con người là tốt. Cần phải huấn luyện con tim công bình, bác ái, yêu thương. Đối với các tác giả Kinh Thánh phẩm chất của trái tim nói lên chúng ta có tương giao với Thượng Đế ra sao. Tuy nhiên Chúa Giêsu đòi hỏi nơi tín hữu nhiều hơn là một trái tim thanh sạch. Tôn giáo đích thực không chỉ là một cuộc hoán cải cá nhân suông, một dịch vụ giữa tôi với Chúa Giêsu, mà là các hành động bắt nguồn từ trái tim: "vì từ bên trong, từ lòng người phát xuất ra những ý định xấu: tà dâm, trộm cướp, giết người, ngoại tình, tham lam, xảo trá, độc ác, trác táng, ganh tị, phỉ báng, kiêu ngạo, ngông cuồng". Hành động tốt chứng tỏ chúng ta ở trong tương giao hoàn hảo với Thiên Chúa. Nếu như trái tim chúng ta xấu, ắt hẳn các hành động sa đoạ nảy sinh. Cho nên ở một nơi khác trong phúc âm Chúa Giêsu dạy: "Hãy xem quả ắt sẽ biết cây, cây xấu không thể sinh trái tốt và cây tốt không thể sinh trái xấu." (Mt 7,17) Còn ở đây Chúa Giêsu dạy, chính các hành động sẽ tố cáo chúng ta.

Trong bài đọc một và bài phúc âm hôm nay, cả hai vị, ông Môsê và Chúa Giêsu đều kêu gọi đám đông: "Hãy nghe tôi đây". Ông Môsê thay mặt Thiên Chúa truyền mười giới răn. Chúa Giêsu ban luật thanh sạch. Cả hai đều biểu lộ ý muốn của Thượng Đế là con người được hạnh phúc, tự do và thánh thiện, không giả hình, không kiêu căng: "Như vậy anh em sẽ được sống và sẽ vào chiếm hữu miền đất mà Đức Chúa, Thiên Chúa của cha ông anh em ban cho anh em… Anh em phải giữ và đem ra thực hành vì nhờ đó anh em sẽ được các dân coi là khôn ngoan và thông minh," vượt xa mọi khả năng hiểu biết của loài người. Mọi quốc gia sẽ nhận ra rằng quả thực dân Israel đã hiểu biết và sống thân mật với Thiên Chúa, Thượng Đế của họ. Bài đọc hai, thánh Giacôbê cũng khuyên nhủ lắng nghe Lời Thiên Chúa: "Anh em hãy khiêm tốn đón nhận Lời đã được gieo vào lòng anh em, Lời ấy có sức cứu độ linh hồn anh em. Anh em hãy đem Lời ấy ra thực hành, chứ đừng nghe suông mà lừa dối mình." Nghĩa là thánh nhân muốn nói, Lời Chúa trước tiên thâm nhập và đổi mới trái tim chúng ta, sau đó nó biến thành hành động yêu thương, bác ái, công bình…

Tóm lại, người Biệt phái ngỡ rằng chi li tuân thủ lề luật là đương nhiên được ơn cứu rỗi. Tiếp theo tư tưởng của Môsê, Chúa Giêsu mạc khải ý muốn của Thượng Đế là con người được cứu độ. Cho nên mọi người phải mở rộng lòng mình ra để đón nhận Lời Chúa, để cho lời đó biến đổi trái tim và thực hiện những thay đổi có ý nghĩa trong cuộc sống. Trước Thánh Thể, chúng ta cũng là đám đông nghe lời Chúa Giêsu. Chúng ta cũng có các bài giảng, lời hiệu triệu, chúng ta cũng được Ngài kêu gọi: "Hãy nghe Ta." Đôi khi chúng ta sợ hãi trước những đòi hỏi của Chúa Giêsu . Nhưng lương thực thiêng liêng chúng ta sắp lãnh nhận sẽ giúp đỡ chúng ta ngày một trở nên can đảm "thực hành lời Chúa, chứ đừng nghe suông mà lừa dối mình" Amen.

Ý đẹp: Đối với các nhà giảng thuyết, im lặng là cần thiết và quý báu. Bởi lẽ linh hồn lúc ấy mới in được bóng hình chân lý, giống như mặt nước hồ ao, có phẳng lặng mới in được bóng trăng. Hơi gợn sóng là bóng trăng tan vỡ. Linh hồn xôn xao thì chân lý biến mất. (Tihamer Toth).

Giuse Nguyễn Cao Luật, op

Không Chỉ Tôn Kính Bằng Môi Miệng

Mc 7,1-8a.14-15.21-23

Cuộc kiểm tra

Sau mấy Chúa nhật đọc chương 6 Tin Mừng Gio-an, phụng vụ trở lại với Tin Mừng Mác-cô. Bản văn của phần phụng vụ lời Chúa tuần này thuật lại cuộc đối đầu kịch liệt giữa Đức Giê-su và nhóm biệt phái.

"Sao các môn đệ của ông không theo truyền thống của tiền nhân, cứ để tay ô uế mà dùng bữa ?" Vấn đề đặt ra có vẻ buồn cười, xa lạ. Đàng khác, từ lâu rồi, Hội Thánh sơ khai đã vượt qua thói quen cứng ngắc là tuân giữ tỉ mỉ các khoản luật xa xưa. Dầu vậy, vấn đề vẫn chưa được giải quyết.

Cách chung, các kinh sư và biệt phái được trao nhiệm vụ công bố những lệnh truyền và tập tục, đồng thời có quyền xác định và giải thích luật Mô-sê. Một ý hướng rất đáng khen. Về phần Đức Giê-su, Người không chối bỏ nhiệm vụ này. Tuy vậy, theo Đức Giê-su, nhiệm vụ và quyền bính này không bao giờ được phép che giấu điều cốt yếu, tức là tình trạng của tâm hồn; nói cách khác, đó là sự trong sáng của lương tâm, là thái độ thành thực và tự do dấn thân trước Thiên Chúa. Trước Thiên Chúa, mỗi người đạt được giá trị tùy theo tình trạng tâm hồn của mình, và người ta bày tỏ tâm tình thờ phượng là chính hiện hữu của mình. Các thái độ tôn giáo của mỗi người phải được xuất phát từ những quyết định tự do, từ chính hiện hữu của mỗi người. Nếu như trong những thập niên gần đây, Hội Thánh bãi bỏ nhiều quy định, đó chính là nhằm mục đích đưa người tín hữu trở lại điểm cốt yếu này.

Như vậy, tinh thần Tin Mừng hoàn toàn khác hẳn thái độ duy luật cũng như thái độ bất chấp. Lề luật mà không có tâm hồn : đó là thái độ duy luật giả hình, muốn tìm an toàn trong những việc tuân giữ bề ngoài và không có sự dấn thân toàn diện, năng động của lòng tin. Ngược lại, nếu chỉ có tâm hồn mà không có lề luật : đó là thói bừa bãi, là thái độ không thấy cần phải sửa lại tình trạng cả con người cũ lẫn con người mới đang hiện diện trong mỗi người. Để kiểm tra sức khoẻ, ngày nay người ta dùng phương pháp siêu âm. Bài Tin Mừng hôm nay mời gọi mỗi người thực hành cuộc kiểm tra này trong tâm hồn để thực sự biết mình là ai trước Thiên Chúa và anh em.

Truyền thống và thích nghi

Khi trả lời nhóm biệt phái và các kinh sư, Đức Giê-su đã quở trách họ là những kẻ đạo đức giả : "Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa, mà duy trì truyền thống của người phàm." Thực ra Đức Giê-su không có ý bác bỏ những truyền thống, những tập tục đã có từ xưa, Người chỉ muốn cho thấy là tất cả những tập tục ấy phải đi kèm với một tấm lòng. Con người phải thích ứng với xã hội, nhưng vẫn phải là một con người chân thành.

Truyền thống

Mỗi cộng đoàn tôn giáo, cũng như mọi cộng đoàn xã hội, đều lập ra một bản quy tắc để diễn tả nét đặc trưng và độc đáo trong niềm tin của mình. Dân Do-thái, và sau này, Hội Thánh Công Giáo cũng làm như vậy để đào sâu mặc khải, đồng thời để củng cố mối liên lạc giữa các tín hữu. Những khoản luật này dựa vào nhau và với thời gian, càng lúc chúng càng xa rời nguồn gốc nguyên thủy của mình.

Sự thích nghi

Đây là thái độ của mỗi người để hòa nhập vào cơ thể xã hội hay tôn giáo. Sự thích nghi được thể hiện trong mọi lãnh vực, kể cả về ý kiến và quan điểm. Bên cạnh những người có thái độ thích nghi vào xã hội, cũng có những nhóm người chống lại sự thích nghi.

Trong Tin Mừng, Đức Giê-su nhấn mạnh đặc biệt đến sự thích nghi của nhóm sau này : nó làm cho con người không còn tự do cũng như trách nhiệm với xã hội, với cộng đoàn. Những người này nghĩ rằng chỉ cần tuân theo những khoản luật "được phép" hay "không được phép", và do đó, chỉ cần loại trừ sự ô uế bên ngoài là đủ.

Trong sạch và ô uế

"Rửa tay" là xoá đi những dấu vết còn lưu lại sau khi tiếp xúc với thế giới bên ngoài. "Rửa tay" còn có nghĩa là không chịu trách nhiệm, không quan tâm gì đến cuộc sống, coi như mình ở ngoài các sinh hoạt của thế giới.

Đối với Đức Ki-tô, sự ô uế không phải là một tính chất gắn liền với sự vật, nhưng là cách thức con người giải thích về thế giới và áp dụng vào sự vật. Theo Đức Giê-su, sự ô uế và do đó cả sự chọn lựa, diễn ra trong tâm hồn con người chứ không phải là bản thu tóm các quy tắc.

Như thế, ngoài việc nhấn mạnh đến tình trạng tâm hồn, Đức Giê-su còn nghĩ tới một Giáo Hội phổ quát, một Giáo Hội vượt khỏi biên giới của dân tộc Do-thái. Nhiều phong tục tập quán của Do-thái là tốt, nhưng đến lúc phải mở rộng hơn để đón nhận mọi nếp sống, mọi nền văn minh trên toàn thế giới. Cần phải sàng sảy, chọn lọc để chỉ giữ lại những điều cốt yếu và loại bỏ, hay ít ra giảm nhẹ, những điều phụ thuộc. Những tập tục nào do con người tạo nên thì cần được thay đổi, điều chỉnh hầu làm sáng tỏ tinh thần tôn kính Thiên Chúa và chu toàn luật bác ái đối với người khác (theo Quesson).

Vậy, con người luôn được mời gọi và thúc đẩy vượt lên phía trước, đồng thời phải hoán cải không ngừng để đón nhận những điều mới. Truyền thống vẫn cần được tuân giữ, nhưng cũng cần được thích nghi cho phù hợp với thời đại. Truyền thống vẫn cần được tuân giữ, nhưng cũng cần được thích nghi cho phù hợp với thời đại đồng thời làm sáng tỏ điều cốt yếu.

Từ ý hướng đến hành động

Thắc mắc của nhóm biệt phái là một cơ hội tốt để Đức Giê-su xác định trật tự trong các cử chỉ và nghi lễ.

Thoạt đầu, người ta có cảm tưởng rằng chính ý hướng trong "tâm hồn" quyết định giá trị của việc làm, và người ta sẽ nêu lên câu ngạn ngữ "hoả ngục được lát bằng những ý hướng tốt".

Thực ra, phải nhìn vấn đề theo một góc cạnh khác : cử chỉ diễn tả được bao nhiêu ý hướng trong tâm hồn, và ngược trở lại, hành vi bên ngoài có phải là sự bày tỏ của tâm hồn không ? Bạn có luôn yêu mến người mà bạn bắt tay hay tỏ vẻ thân thiện ? Chúng ta muốn diễn tả thực tại nào bên trong khi trao cho người khác một cử chỉ hữu nghị ? Chúng ta có thực sự muốn hoà giải khi cười với người giận ghét mình không ?

Đối với Thiên Chúa cũng vậy. Bao nhiêu lời cầu nguyện, bao nhiêu hành vi đạo đức có phải thực sự phát xuất từ mối tương giao với Thiên Chúa, và có hướng về mục đích đó không ? Chúng ta đã nhiều lần đọc lên "con yêu mến Chúa", thế mà cuộc sống của chúng ta vẫn đầy dẫy những xung đột, những hận thù, cả trong đời sống cá nhân lẫn đời sống cộng đoàn ...

Quả thế, cả tôi lẫn các bạn, chẳng có ai hoàn hảo. Vấn đề của chúng ta không phải chỉ là làm một điều gì đó, nhưng là thay đổi tình trạng tâm hồn của chúng ta.

Dù vậy, với tình yêu Thiên Chúa đổ tràn trong lòng chúng ta, ít ra chúng ta có thể thực hiện một cách nào đó sự hoà hợp giữa ý hướng và hành động. Rửa tay hay không, điều đó không quan trọng, nhưng chúng ta phải ý thức rằng tâm hồn chúng ta cũng có chút xấu xa bẩn thỉu và chúng ta phải xin Đức Ki-tô ban cho chúng ta thứ nước có thể thanh tẩy chính tâm hồn. Đàng khác, cũng cần nhớ rằng, cuộc đời vẫn ở phía trước và chúng ta luôn phải giữ lấy điều cốt yếu, trong khi cuộc đời luôn có những đổi thay.

Giacôbê Phạm Văn Phượng, op

Giáp mặt

Mc 7,1-8a.14-15.21-23 

Tại thủ đô Hà Nội, cách đây ít lâu, có một cuộc triển lãm, lấy tên là “hàng thật hàng giả”. Cuộc triển lãm này nhằm giới thiệu bộ mặt hàng hóa trong bối cảnh thị trường hiện nay, để nhà sản xuất và người tiêu dùng có cơ hội nắm vững tình hình. Qui mô triển lãm không lớn, thời gian trưng bày không lâu, nhưng ý nghĩa của nó được đánh giá không phải là nhỏ. Bởi lẽ nó gợi mở một dư luận đúng đắn trong đạo đức kinh doanh, nhằm tẩy chay hàng giả và cổ võ hàng thật, đồng thời góp phần hình thành một cung cách làm ăn sao cho chữ tín được tôn trọng và bảo vệ. Nhiều tờ báo đã đánh giá cao cuộc triển lãm này, có báo cho rằng đó là “một cuộc giáp mặt đầy lý thú”.     

Bài Tin Mừng hôm nay, dầu chẳng liên quan gì đến cuộc triển lãm, nhưng cũng diễn ra như một cuộc giáp mặt giữa một bên là những người Pha-ri-sêu và kinh sư, còn bên kia là Chúa Giê-su và các môn đệ, với câu hỏi mở đầu xoay quanh vấn đề “sạch và dơ” theo luật lệ, để rồi cuối cùng trong câu trả lời mang tính cật vấn, Chúa Giê-su đã trực tiếp tố giác một lối sống đạo đức giả hình, và qua đó gián tiếp dạy bảo một lối sống mới trong đạo đức đích thực.

Trong Tin Mừng chúng ta hay nghe nói đến những người Pha-ri-sêu và kinh sư. Đây là những người sinh ra và lớn lên trong bầu khí đạo giáo, có người lại được huấn luyện nâng cao để trở thành những chuyên viên luật lệ, cuộc đời họ dường như gắn bó với luật lệ. Nếu chỉ có thế thì chẳng có gì phải nói, nhưng đàng này, dần dần họ cấu kết với nhau thành một nhóm nắm quyền giải thích và áp dụng luật lệ, để rồi tha hồ thao túng đến nỗi lấn lướt cả quyền lập pháp khi họ tự ý thêm bớt đủ điều, làm cho luật lệ mất đi dáng dấp nguyên thủy, đành lép vế dưới lớp áo truyền thống phàm nhân. Trên cơ sở đó, Chúa Giê-su đã tố giác : “Các ông gạt bỏ điều răn Thiên Chúa mà giữ lấy tập tục loài người”.

Rồi như một hệ lụy, những người Pha-ri-sêu và kinh sư thường xuất hiện công khai qua dáng vẻ tự phụ, cánh tay họ thò vào mọi ngõ ngách của cuộc sống : dòm ngó, xét nét, hạch sách người khác ngay trong những điều nhỏ nhặt như việc các môn đệ không rửa tay trước khi ăn kể lại trong Tin Mừng hôm nay.

Nhưng chính ở đây, bằng thái độ không khoan nhượng, Chúa Giê-su đã giật rơi chiếc mặt nạ đạo đức trên khuôn mặt họ, để trần trụi ra họ chỉ là những kẻ giả hình. Rõ trơ trẽn, xấu mà hay làm tốt. Điều làm cho người ta thành dơ bẩn không phải ở chỗ giữ hay không giữ tập tục rửa tay trước khi ăn mà chính là tâm địa của người ta. Đạo đâu phải là tuân giữ các tập tục và thực hành các nghi thức mà là một thái độ sống.

Thế là người cật vấn bây giờ trở thành kẻ bị cật vấn. Qua những người Pha-ri-sêu và kinh sư, Chúa Giê-su tố giác một lối sống giả hình, giả dối : thể hiện bên ngoài thì khác và trong lòng thì nghĩ khác, như tục ngữ đã nói : “Khẩu Phật tâm xà” hay “Miệng thơn thớt dạ ớt ngâm” để diễn tả những người mang mặt nạ giả danh tốt đẹp bên ngoài với dụng ý che giấu lòng dạ hiểm độc bên trong. Hạng người như hạng tú bà bị Nguyễn Du châm biếm trong truyện Kiều : “Bề ngoài thơn thớt nói cười, mà trong nham hiểm giết người không dao”.

Chúng ta có thường mắc phải cái tật xấu giả hình, giả dối của những người Pha-ri-sêu và kinh sư không ? Chúng ta có coi nước sơn bên ngoài quan trọng hơn thứ gỗ bên trong không ? Sống với nhau, chúng ta có đối xử với nhau theo kiểu chỉ có bề ngoài không ? Lời Chúa hôm nay nhắc nhở chúng ta hãy nhìn lại cách sống của mình.

Không những chúng ta không được sống giả hình, giả dối mà còn phải đấu tranh chống lại những cái giả chung quanh nữa. Những cái giả này ngày nay xuất hiện dưới nhiều hình thức và ở nhiều cấp độ khác nhau giữa chốn chợ đời, cụ thể nhất là hàng giả và thuốc giả. Mỗi cái giả đều có cái giá của nó trong sự tác hại : hàng giả gây nên “tiền mất” cho người mua sắm, thuốc giả gây thêm “tật mang” cho kẻ tin dùng. Còn người ta, một khi đã trở thành giả, như giả nhân giả nghĩa thì quả là một thảm họa không chỉ cho bản thân mà còn cho những người lân cận nữa. Trong cuộc chơi, như trong bóng đá chẳng hạn, động tác giả được xem là mưu trí, nhưng trong cuộc đời, động tác giả chỉ có thể là trò trí trá của những con người đã đánh mất phẩm chất đạo đức nơi mình.

Cuộc giáp mặt giữa những người Pha-ri-sêu và kinh sư với Chúa Giê-su và các môn đệ trong Tin Mừng hôm nay nhắc nhở chúng ta liên tưởng tới những cuộc giáp mặt khác trong cuộc đời. Quả thực, dù muốn dù không chúng ta cũng sẽ thấy, sẽ gặp, sẽ chứng kiến những cuộc giáp mặt cụ thể và quyết liệt, như giữa hàng thật và hàng giả, của công và của tư, phim sạch và phim đen,  mặt phải và mặt trái v.v… không có sẵn giải pháp cho từng trường hợp, nhưng vẫn có lời gọi hãy đứng về phía chân lý và hãy sống trung thực trong bất cứ trường hợp nào.

Dĩ nhiên sự thật tất thắng, nhưng đường đi đến sự thật là cả một cuộc đấu tranh sinh tử một mất một còn. Phân biệt thật giả đã khó, yêu mến và thi hành sự thật lại càng khó hơn, nó đòi hỏi lý trí và ý chí cũng như sự trợ giúp của ơn thánh. Vì thế, lời Chúa hôm nay nhắc nhở chúng ta hãy nhận diện lại cuộc sống đạo đức của mình, đồng thời cũng là lời mời gọi hãy giành lấy phần thắng giữa những cuộc giáp mặt trong đời.

Như Hạ, op

Gậy Ông Lại Đập Lưng Ông

Mc 7,1-8a.14-15.21-23

Cộng đồng nào cũng có những người bảo thủ và cấp tiến. Sống chung không tránh khỏi vấn đề. Người bảo thủ lúc nào cũng lo giữ đúng luật. Đúng quá đến độ "bảo hoàng hơn vua". Người cấp tiến lúc nào cũng tìm cách phóng xa hơn hiện tại. Xa quá đến độ buông thả. Giữa hai loại người đó, Đức Giêsu sẽ đứng ở vị trí nào ? Luật lệ lúc nào cũng cần. Nhưng cần tới mức nào ? Đâu là tiêu chuẩn ?

TỐ NGƯỢC

Đức Giêsu xuất hiện giữa một xã hội dầy đặc những tập tục lâu đời. Dầy đặc đến nỗi người ta không còn nhìn thấy ánh sáng Tin Mừng Đức Giêsu mang tới nữa. Chính nơi đây mâu thuẫn giữa Đức Giêsu và những người lãnh đạo Do thái không bao giờ chấm dứt. Họ tìm mọi cách bắt bẻ thày trò Đức Giêsu. Cơ hội đã đến. Ngày đó, "thấy vài môn đệ của Người dùng bữa mà tay còn ô uế, những người Pharisêu và một số kinh sư hỏi Đức Giêsu : "Sao các môn đệ của ông không theo truyền thống của tiền nhân, cứ để tay ô uế mà dùng bữa ?" (Mc 7:2.5) Họ tố cáo các môn đệ Đức Giêsu thiếu đạo đức vì không giữ luật cha ông . Nhưng họ đã bị Đức Giêsu tố ngược. Sự thật cho thấy họ mới là những người vi phạm luật hơn ai hết. Đối với những đầu óc duy luật như họ, luật pháp là cứu cánh.

Lối bắt bẻ các môn đệ Đức Giêsu đó tố cáo những suy tư hời hợt vì đạo đức vụ hình thức. Đức Giêsu không thể chịu đựng nổi những cách phản ứng một chiều đó. Bởi vậy, Người lên tiếng tố cáo :"Ngôn sứ Isaia thật đã nói tiên tri rất đúng về các ông là những kẻ đạo đức giả." (Mc 7:6) Đạo đức giả vì họ chỉ nhấn mạnh vào hình thức mà không lo hoán cải tâm hồn. Họ có khuynh hướng đồng hóa những giới luật thứ yếu với chính luật Tôra. Trong một vài trường hợp, họ còn coi luật lệ con người hơn luật Chúa. Ví dụ luật coban "hủy bỏ lời Thiên Chúa", không cho người ta "giúp cha mẹ" (Mc 7:12) Truyền thống đã lấn át lời Thiên Chúa. Đó là lý do tại sao Tin Mừng không thể lọt vào những não trạng nặng nề hình thức. Đức Giêsu vạch rõ bản chất những kẻ đạo đức giả : "Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa, mà duy trì truyền thống của người phàm." (Mc7:8a)

Một Pharisêu thời đại như Ted Turner, vua truyền thông Mỹ, mới đây cũng phê bình Kitô giáo "không có lòng khoan dung" và không chấp nhận tự do tín ngưỡng. Ong tự cho mình đạo đức hơn người khác và lên giọng kẻ cả phê bình những nguyên tắc Kitô giáo. Cô Judie, đại diện cho một giáo phái Tin lành đã phản pháo mãnh liệt : "Tôi cho rằng tiền bạc có thể làm cho người ta có địa vị trong xã hội, dám bạo mồm bạo miệng. Tuy nhiên, tiền không làm cho người ta khôn hơn và không che đậy được sự dốt nát." (VietCatholic 1/9/2000) Ong Mikhail Gorbachev, cựu tổng bí thư đảng Cộng sản Liên sô nhận định: "Ong Turner không có tư cách gì để nói về lòng khoan dung. Trong khi trẻ con Iraq chết dần mòn vì suy dinh dưỡng và thiếu thuốc men cũng như những điều kiện y khoa cần thiết" vì lệnh cấm vận của Mỹ, thì "chỉ có Vatican là dám mạnh mẽ tố cáo chính sách diệt chủng của Mỹ ở Iraq." (VietCatholic 1/9/2000)

Ong Môsê dạy "phải giữ và đem ra thực hành những mệnh lệnh của Đức Chúa." (Đnl 4:2.6) Nếu thi hành đúng như Môsê dạy, người Do thái đã được coi là "một dân khôn ngoan và thông minh" vì "được Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, ở gần chúng ta, mỗi khi chúng ta kêu cầu Người." (Đnl 4:7) Nhưng họ đã thiếu khôn ngoan khi đưa ra luật coban, một luật phản với thiên nhiên và luật Thiên Chúa. Những người già cả đã phải đau khổ biết chừng nào vì luật đó ! Họ cứ tưởng làm xong nhiệm vụ đối với Chúa là miễn khỏi giữ bổn phận đối với cha mẹ. "Họ bó những gánh nặng mà chất lên vai người ta, nhưng chính họ thì lại không buồn động ngón tay vào." (Mt 23:4)

Thật là một cú tát nẩy lửa. Những người Pharisêu và kinh sư choáng váng. Họ chưa kịp phản ứng, Đức Giêsu đã dạy cho một bài học đắt giá về cuộc sống đạo đích thực. Mọi canh tân phải bắt đầu từ bên trong. "Vì từ bên trong, từ lòng người, phát xuất những ý định xấu." (Mc 7:21) Chỉ lo sửa đổi hình thức, quên khuấy nội dung là chính lòng người, cuộc canh tân trở thành vô nghĩa và sẽ thất bại thê thảm. Đức Giêsu dạy các môn đệ phải phân biệt nghi thức bên ngoài và việc đạo đức đích thực (Mc 7:21-23) Mọi luật lệ phải dựa trên lòng kính sợ Thiên Chúa. Chính Đức Giêsu cũng tôn trọng khuôn khổ căn bản của pháp luật Do thái. Người không chủ trương phá bỏ luật lệ: "anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ luật Môsê hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn." (Mt 5:17) Luật Môsê và sứ ngôn là những lời mạc khải. Cao điểm là Đức Giêsu. Chính nơi cao điểm này, mọi sự sẽ đạt tới mức thập toàn.

TINH THẦN TIN MỪNG

"Truyền thống của người phàm" chỉ làm cho cuộc sống nặng nề và mất hạnh phúc. Một cuộc ép duyên trắng trợn giữa "truyền thống của người phàm" và "điều răn của Thiên Chúa" không thể chấp nhận được. Chính vì thế, Đức Giêsu đã mạnh mẽ tố cáo : "Chúng có thờ phượng Ta thì cũng vô ích, vì giáo lý chúng dạy chỉ là giới luật phàm nhân." (Mc 7:7) Anh em Tin Lành rất thích đoạn Tin Mừng hôm nay, vì cho thấy sự khác biệt giữa Kinh thánh và truyền thống. Họ nhìn về phía Công giáo như một tổ chức đầy những truyền thống cồng kềnh, coi việc giải thích lời Chúa hơn chính lời Chúa. Đối với họ chỉ có Kinh Thánh mà thôi. Họ đề cao việc cải cách. Họ không muốn chấp nhận truyền thống, vì truyền thống làm cho lời Chúa bị hiểu sai lạc. Chỉ có Thánh Linh mới giúp tín hữu hiểu đúng lời Chúa. Không cần những nhà chuyên môn như giáo sĩ trong Giáo Hội. Tóm lại, truyền thống và Tin Mừng, Thánh Linh và chuyên môn chống đối nhau.

Có thật như thế không ? Giáo hội Công giáo quả thực có một truyền thống lâu đời. Nhưng không phải truyền thống luôn luôn xấu. Cũng không phải cải cách nào cũng tốt. Giáo hội luôn phải canh tân. Nhưng không thể canh tân đến nỗi đánh mất bản chất và đi xa đường hiệp nhất. Kinh thánh không phải là một cuốn sách, nhưng là kết quả của truyền thống. Chẳng hạn, Tin Mừng không ghi nhận trực tiếp những lời từ miệng Chúa, nhưng là nơi ghi lại nhịp sống lời Chúa trong truyền thống Mathêu, Mátcô, Luca và Gioan. "Đức tin Kitô giáo hiểu truyền thống như một biến cố đang tiếp diễn với những nhân vật chính là con người và Thiên Chúa." (Pottmeyer 1995:1119) Nếu thế, bất cứ Giáo hội nào cũng đang tạo những truyền thống ghi lại cuộc sống giữa Thiên Chúa và con người. "Thánh Kinh không những truyền lại nội dung truyền thống, mà cả những kiểu mẫu giải thích truyền thống đó nữa." (Pottmeyer 1995:1121) Thánh Kinh "là Lời Thiên Chúa vì Chính Thánh Linh làm cho cộng đoàn tiên khởi sống, hiểu và truyền lời Chúa lại cho hậu thế. Thánh Linh vẫn còn làm việc không ngừng.

Chính Thánh Linh làm cho Thánh Kinh và truyền thống không đối chọi nhau. Cũng không có gì mâu thuẫn giữa Thánh Linh và các nhà chuyên môn. Ngay trong các Giáo hội Tin Lành, các mục sư cũng là những nhà chuyên môn. Nếu không, tại sao phải mất nhiều công sức, thời giờ và tiền bạc huấn luyện các mục sư ? Bởi thế, trong khi làm việc trực tiếp trong tâm hồn các tín hữu, Thánh Linh vẫn không bỏ qua những nỗ lực con người. Đúng hơn, con người cộng tác với Thánh Linh để đào sâu lời Chúa. Nhờ đó mới có thể "đem Lời ấy ra thực hành." (Gc 1:22) "Lời ấy có sức cứu độ linh hồn anh em," (Gc 1:21b) vì "Lời Thầy nói với anh em là thần khí và là sự sống" (Ga 6:63).

Lm. Đỗ Vân Lực, op

Khi Đại Bàng Vỗ Cánh

Mc 7:1-8a.14-15.21-23

Ðầu óc tôi lúc này cứ miên man suy nghĩ về lời nhận định nhức nhối của một viên chức cao cấp ở Tòa Thánh Vatican. Vị ấy cho rằng giáo dân Việt nam sống đạo sốt sắng, nhưng lòng đạo không sâu. Không hiểu tại sao vị ấy lại nói như thế ? Căn cứ vào đâu để khẳng quyết như vậy ? Có bằng chứng gì không ? Nếu đúng thế, phải làm cách nào cải thiện tình trạng bi đát ấy ?

Thiết nghĩ câu nói ấy hàm ý chê giáo dân Việt nam chúng mình không đạo đức thật. Sống đạo chỉ vụ hình thức, lễ nghĩa, theo truyền thống như những người Pharisêu và kinh sư ngày xưa. Tôi bắt đầu tìm bằng chứng. Không phải vô tình viên chức đó đã phán đoán công khai như vậy. Có nhiều bằng chứng xác đáng lắm.

Trước khi kê khai những bằng chứng, tôi tự hỏi thế nào là sống đạo sâu ? Thánh Giacôbê trả lời ngay : lòng đạo sâu xa căn cứ trên việc “khiêm tốn đón nhận Lời” và “đem Lời ấy ra thực hành.”[1] Câu trả lời này quả thực đã giúp chúng ta hiểu được những quan tâm của những người Pharisêu và kinh sư hôm nay. Họ đã đặt vấn đề với Chúa : “Sao các môn đệ của ông không theo truyền thống của tiền nhân, cứ để tay ô uế mà dùng bữa ?”[2] Câu hỏi của họ có thực sự tỏ lộ họ đang quan tâm tới Lời Chúa không ? Nếu thực sự quan tâm tới lời Chúa, họ có quá chú ý tới những hình thức bên ngoài và vụn vặt đó không ?

Những quan tâm của họ lộ ngay trong vấn đề nêu lên với Ðức Giêsu. Họ bám sát Thày trò Ðức Giêsu để moi móc và chỉ trích. Dựa trên những tiêu chuẩn truyền thống bên ngoài, họ kết luận về giá trị đạo đức của các môn đệ.[3] Có lẽ trước khi ăn, nhiều lần Ðức Giêsu cũng chẳng rửa tay . Nhưng tại sao họ không dám đụng tới Người ? Câu hỏi của họ không còn thuần túy nằm trong lãnh vực tự nhiên. Rửa tay trước khi ăn không phải vì lý do vệ sinh, nhưng đã trở thành một truyền thống và lễ nghi tôn giáo. Họ thắc mắc để nhằm tới lãnh vực tâm linh, đạo đức và tôn giáo.

Theo Thomas Merton, khi thắc mắc như thế, không những người Pharisêu và kinh sư để lộ những quan tâm, mà còn cho thấy cách nhận thức về chính mình và thế giới. Ðó cũng là cách tấn công và tố cáo đối phương một cách tế nhị. Nhưng qua đó người ta cũng thấy lộ ra những giấc mơ và khát vọng muôn đời của họ. Nắm rõ ý đồ hiểm độc của họ, Chúa Giêsu đã cao giọng “xỉa thẳng” vào mặt họ và mở rộng vấn đề. Vượt trên truyền thống và nghi lễ, Người muốn định nghĩa cho mọi người thấy thế nào là con người có lòng đạo đức đích thực và sâu xa.

Ðã đến lúc con người phải nhìn thật rõ những gì đang diễn ra chung quanh mình. Những tội ác ghê tởm không phải tự trên trời rơi xuống hay dưới đất mọc lên, nhưng từ lòng người chui ra. Ðó là những sản phẩm của con người. Những sản phẩm đó sẽ ảnh hưởng ngược lại và tạo ra một thứ người không phải là người. Dơ nhớp đến độ họ cũng không thể tưởng tượng và chịu đựng nổi chính mình![4] Những tội ác Chúa liệt kê ở đây tương ứng với những lời Chúa dạy về sự công chính mới phát xuất từ Bát Phúc, sự công chính dẫn tới sự thanh sạch nội tâm.[5]

Ðáng lý có những vấn đề cần phải đặt nặng hơn như “công lý, lòng nhân và thành tín.”[6] Ðó mới là những đức tính cốt lõi trong Bài Giảng Trên Núi. Những đặc tính đó làm thành ba mặt của lòng thanh sạch không thể tách rời nhau như Chúa Giêsu đã truyền.[7] Nhờ đó, ta có thể nhận ra ai là người có lòng đạo đích thực và sâu xa. Chúa không chê trách những việc theo truyền thống và nghĩa vụ xã hội.[8] Nhưng phải biết tôn trọng những bậc thang giá trị. Ðạo đức bao giờ cũng phải chiếm vị thế ưu việt. Tâm hồn trong sạch là điều kiện cần thiết để con người tiến gần đến sự thánh thiêng của Thiên Chúa, chiêm ngưỡng Thiên Nhan, và trở thành người thờ phượng Thiên Chúa đích thực. “Trong Tân Ước, trong sạch là một công trình của Thần Khí, Ðấng hoạt động trong tâm hồn các môn đệ qua đức tin và ơn Thanh tẩy.”[9]

Những vấn đề thiêng liêng như thế làm sao lại có thể ngang hàng với những vấn đề trần tục, kể cả truyền thống cha ông ? Người Pharisêu và kinh sư đã đặt sai vấn đề, chỉ vì tâm hồn họ không thanh sạch. Cái nhìn của họ thật giới hạn. Họ chỉ chú tâm tới vật chất và hoàn toàn theo những truyền thống cha ông. Cha ông bảo sao, cứ thế mà làm. Chẳng cần suy nghĩ nhiều. Quần chúng lại càng ít đặt vấn đề hơn. Bởi thế, chạnh lòng thương đám đông, Chúa mới mời mọi người suy nghĩ về bản chất của sự thanh sạch và đạo đức thực sự.

Chỉ có tâm hồn thanh sạch mới có thể bay bổng để nhìn rõ mọi sự như Chúa. Cần phải được giải thoát khỏi “cái tôi,” con người mới có thể nhìn cao hơn và sâu hơn. Ðàng khác, “Muốn hiệp thông với Ðức Kitô và chiêm ngưỡng dung nhan Chúa, muốn nhận ra khuôn mặt Chúa nơi anh em và trong những công việc hàng ngày, cần phải có bàn tay vô tội và tâm hồn thanh sạch. Bàn tay vô tội được chân lý tình yêu chiếu sáng. Tình yêu này vượt trên sự lãnh đạm, nghi ngờ, sai lầm và ích kỷ. Hơn nữa, rất cần những tâm hồn thanh sạch, những tâm hồn đã được vẻ đẹp Chúa thu hút trọn vẹn, những tâm hồn mang dáng vẻ dung nhan Chúa Kitô.”[10]

Trở lại vấn đề đặt ra ở đầu bài suy niệm hôm nay, chúng ta thấy lời chê trách của người ngoài có hợp lý không ? Ðã thấy đủ bằng chứng về lòng đạo của chúng ta hay chưa ? Chúng ta quá coi trọng lễ nghi hình thức, trong khi lại coi thường những vấn đề công bình, lòng nhân đạo và sự thành tín . Chúng ta rất khó hiệp nhất, tha thứ, đối thoại với nhau. Công lý trở thành thứ yếu trước những truyền thống, quyền lợi, tổ chức, cơ cấu v.v. Những vấn đề này đã được nói đến quá nhiều rồi. Mỗi người có thể kiếm thấy bằng chứng đầy dẫy chung quanh mình và ngay nơi chính mình nữa.

Lạy Chúa, xin cho con đôi cánh đại bàng để con có thể bay thật cao và nhìn thật rõ những gì đang diễn ra trên mặt đất và trong tận đáy lòng con. Xin sai Thần Khí đến hoạt động trong con để con trở thành người thờ phượng Chúa đích thực. Amen.

(Ngày 03.09.2006)

[1] Gc 1:21b.22.

[2] Mc 7:5.

[3] x. Mc 7:5.

[4] x. Mc 7:21-23; Mt 15:10-20.

[5] x. Servais Pinckaers, O.P., The Pursuit of Happiness - God's Way – Living the Beatitudes, trans. Sr. Mary Thomas Noble, O.P, 1998, tr. 131.

[6] Mt 23:23.

[7] x. Servais Pinckaers, O.P., The Pursuit of Happiness - God's Way – Living the Beatitudes, trans. Sr. Mary Thomas Noble, O.P, 1998, tr. 131.

[8] x. Mt 23:23.

[9] Servais Pinckaers, O.P., The Pursuit of Happiness - God's Way – Living the Beatitudes, trans. Sr. Mary Thomas Noble, O.P, 1998, tr. 131.

[10] ÐGH Bênê đictô XVI : Seek Christ With Pure Hearts, Zenit, 01.09.2006.

Giuse Đỗ Anh Dũng, op

Trinh Sạch Hay Ô Uế Đều Phát Xuất Từ Cõi Lòng

Mc 7:1-8a.14-15.21-23

Lẽ thường trong dân gian quan niệm rằng: “Nội Dung” thì quan trọng hơn “Hình Thức”, “Bên Trong” thì tốt hơn “Bên Ngoài”, “Chất” thì quý hơn “Lượng”, “Tinh Thần” thì cao cả hơn “Vật Chất”. Ông bà ta cũng đã từng đúc kết : Tốt gỗ hơn tốt nước sơn, Cái nết đánh chết cái đẹp.

Tin Mừng thánh Mác-cô hôm nay thuật lại việc một số người Pha-ri-sêu chỉ trích các môn đệ Chúa Giêsu dùng bữa mà không rửa tay. Thật vậy, người Do Thái, đặc biệt là những người Pha-ri-sêu có truyền thống là: họ không ăn gì, khi chưa rửa tay cẩn thận, thức gì mua ngoài chợ về, cũng phải rảy nước đã rồi mới ăn…(x.Mt 7,3-4), họ còn quan niệm thịt heo và thịt thỏ là những vật ô uế, không thanh sạch nên họ không ăn (Đnl 14,7-8). Những điều này thì cũng hợp tự nhiên thôi nhưng họ lại xem như là điều chính yếu trong đạo. Vì thế, khi thấy các môn đệ Chúa Giêsu dùng bữa mà chưa rửa tay thì họ đã xét đoán. Họ chú trọng sự dơ bẩn bên ngoài nhưng lại không quan tâm gì đến sự nhơ bẩn bên trong cõi lòng. Chúa Giêsu - nhà cách mạng tôn giáo - muốn “khử thiêng” những hình thức bên ngoài này và khuyên con người khi thực hành tôn giáo thì phải chú trọng đến ý nghĩa tinh thần bên trong của luật và việc thanh tẩy tâm hồn mới là điều chính yếu trong đạo.

Hơn nữa, Chúa Giêsu khẳng định sự thanh sạch hay ô uế đều xuất phát từ trong lòng con người vì mọi sự Chúa dựng nên đều tốt đẹp (x.St 1,31) nên không có cái gì từ bên ngoài vào trong con người lại có thể làm cho con người ra ô uế được; nhưng chính cái từ trong con người xuất ra, là cái làm cho con người ra ô uế (x.Mc 7,15). Chúa Giêsu đã mặc khải lên đến nguồn gốc của tội lỗi: đó là sự ước muốn bất chính, vô độ trong lòng. Kinh Thánh cũng nói: “Tội ác thì thào trong thâm tâm kẻ dữ. Nằm trên giường hắn bày ra chước độc mưu thâm” (Tv 35, 2a.5a). Tội lỗi len lỏi vào trong cõi lòng nhơ uế và phát xuất những tưởng suy, những ý định xấu xa: tà dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác, xảo trá, trác táng, ganh tị, kiêu ngạo, ngông cuồng (Mc 7,21-22).

Ước muốn bất chính làm ô uế tâm hồn, làm mất đi tính thiện nơi con người. Chúa Giêsu quả quyết: “Cây mà tốt thì quả cũng tốt, cây sâu thì quả cũng sâu; người xấu thì làm sao nói điều tốt được? vì lòng có đầy, miệng mới nói ra (x.Mt 12,33-34). Tâm có tốt thì lời nói chân thực và hành động mới ngay chính, tâm xấu xa thì lời nói giả dối và hành động gian manh vì hành động là tiếng nói của cõi lòng. Chúa Giêsu đã thấu biết lòng dạ thiếu ngay thẳng của người Pharisêu (x.Mc 2,8): họ ăn chay, cầu nguyện, bố thí không phải vì lòng mến nhưng là để tự cao, tự tôn rằng mình công chính, đạo đức hơn người, khoe sự giàu sang khi dâng cúng thì cố ý cho thiên hạ nghe thấy tiếng kêu của những đồng tiền va vào thùng. Tương phản với hình ảnh người Pharisêu, người thu thuế không tự phụ việc ăn chay, cầu nguyện và bố thí của mình mà chỉ khiêm nhường nhận mình tội lỗi và xin lòng thương xót của Thiên Chúa nên được Chúa kể là người công chính (x.Lc 18,9-14). Cũng vậy, người đàn bà góa chỉ dâng hai đồng xu nhỏ thôi nhưng là dâng cả tấm lòng của bà, tuy không có tiếng kêu của đồng tiền nhưng tấm lòng quảng đại của bà thì vang mãi (x.Mc 12,41-44). Việc đạo đức của ta phải chăng đôi khi cũng có tà ý: Ta ăn chay mà lòng chẳng chay tịnh chút nào khi tự nhủ: phải chi hôm nay không phải là ngày ăn chay để đi ăn tiệc. Khi cầu nguyện, ta cũng đọc kinh, tham dự thánh lễ nhưng lại chẳng có một chút tâm tình yêu mến nào vì lòng ta còn đang bận rộn với bao công việc, hay đang để tâm tới một mối lợi nào đó. Khi bố thí, ta lại muốn được đưa tin, quảng cáo, xướng danh cho thiên hạ biết đến mình.

Lạy Chúa Giêsu Thánh Thể, chúng con thường có khuynh hướng đánh giá nhau theo cái nhìn bên ngoài. Xin thanh tẩy lòng trí chúng con và ban thần trí Ngài để chúng con đừng xét đoán lương tâm của nhau vì điều này chỉ dành cho Ngài, và chỉ có Ngài mới thấu hiểu lương tâm mỗi người (Tv 32,15).

Lạy Chúa Giêsu Thánh Thể, xin cho chúng con hiểu rằng: việc quan trọng và cần thiết là năng thanh tẩy linh hồn. Với một tâm hồn thanh sạch, chúng con sẽ nhận biết Chúa, sẽ gặp gỡ Chúa (mối phúc thứ sáu) trong kinh nguyện và thánh lễ; trong thinh lặng của cõi lòng và trong cả những ồn ào, bận rộn của cuộc sống để nghe Chúa đang nói những gì với chúng con.

Lạy Chúa Giêsu Thánh Thể, xin cho lòng chúng con đừng ham muốn những sự đời này, vì khi chưa có thì ao ước, có rồi lại thấy chán; nhưng xin cho lòng chúng con ước ao những niềm vui thiêng liêng, vì bao lâu chưa có thì luôn ước ao, mà khi đã có rồi thì lại càng ước ao hơn (thánh Ghê-gô-ri-ô). Amen.

Ts. An tôn Phạm Trọng Quang

Lề Luật Của Thiên Chúa

Mc 7,1-8a.14-15.21-23

"Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa mà duy trì truyền thống của người phàm."

Kính thưa quý ông bà và anh chị em,

Câu Lời Chúa chúng ta vừa nghe, nằm trong lời tường thuật của thánh Maccô về một cuộc trao đổi giữa Chúa Giêsu với nhóm biệt phái và những Pharisêu về việc giữ luật. Khi thấy vài môn đệ của Chúa Giêsu không rửa tay trước khi dùng bữa, thì những người biệt phái và Pharisêu thắc mắc, tại sao các ông ấy không giữ luật của tiền nhân: là phải rửa tay, tức tẩy uế trước khi ăn, thức gì mua ngoài chợ về cũng phải rảy nước trước rồi mới ăn… Chúa Giêsu liền trả lời: thật các ông là những người đạo đức giả. Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa mà duy trì truyền thống của người phàm. Qua lời trình thuật trên chúng ta mới thấy được khuôn mặt thật của những người biệt phái và Pharisêu: những người luôn nhân danh lề luật mà làm những việc thiếu tinh thần của lề luật. Bề ngoài họ làm bộ công chính, đạo đức nhưng thực ra họ luôn giò xét người khác, áp đặt, bắt buộc người khác làm những điều mà không bao giờ họ đụng tới. Chúa Giêsu rất bất bình với những ai sống giả hình, chỉ tay năm ngón, nên Ngài đã dùng lời của tiên tri Isaia mà nói thẳng trước mặt họ rằng "Dân này thờ Thiên Chúa bằng môi bằng miệng nhưng lòng họ lại xa Ngài." Có lần Chúa Giêsu đã ví họ như nấm mộ tô vôi, bề ngoài được quét một lớp vôi sáng sủa nhưng bên trong đầy những chất thối tha.

Quả thật, lề luật của Thiên Chúa là lề luật yêu thương. Thiên Chúa ban lề luật của Ngài là để cho con người nhờ đó mà được sống yên vui hạnh phúc. Thiên Chúa ban lề luật là để cho con người được sống bình đẳng. Thiên Chúa ban lề luật là để cho con người biết sống hoà thuận với nhau hơn. Thế nhưng con người lại quá nại đến lề luật mà xử sự với đồng loại của mình thiếu tình bác ái. Xét cho cùng nhiều người đã núp đàng sau lề luật mà xử sự với người khác theo ý của mình.

Một lần, có một cô gái ngoại đạo đến nhà thờ với bạn bè của mình. Khi cô bước vào giữa mọi người, một người có trách nhiệm trong nhà thờ tiến lại đứng trước mặt, ngăn cản : "Cô không thể vào đây được, mời cô ra ngoài" Cô gái hỏi tại sao thì được giải thích là : "Chúng tôi không chấp nhận kiểu ăn mặc như cô" Người bạn của cô (người có đạo) mới phân trần: "Cô ấy là người ngoại, chưa biết lối quy định ăn mặc của chúng ta, xin cho cô ấy ở lại" (Quy định của giáo xứ này là ngày Chúa nhật mọi người phụ nữ phải mặc áo dài… trong khi cô gái này lại mặc áo sát nách) Nhưng vị chức trách ấy càng gắt khao hơn : "Tôi bảo người Công giáo chúng ta không chấp nhận kiểu ăn mặc như thế"

Cô gái đó xấu hổ bước ra vì bao ánh mắt đang hướng thẳng về cô. Cô rất buồn và hết sức thất vọng. Từ hôm đó cô đánh mất thiện cảm với người công giáo, thậm chí rất tức giận. Và cũng kể từ đó cô không bao giờ đặt chân đến nhà thờ nữa.

Vâng, kính thưa quí ông bà và anh chị em. Đã bao lần chúng ta nhân danh luật lệ mà làm hại danh dự của người khác. Hoặc đã bao lần chúng ta nhân danh lề luật Thiên Chúa mà có những xử sự thiếu bác ái khiến cho người ta nghĩ sai về Thiên Chúa tình yêu. Nhiều lắm, tôi nghĩ như thế. Trong cuộc sống hằng ngày, khi chúng ta nhân danh lề luật mà đoán xét người khác là chúng ta tước đi quyền xét đoán của Thiên Chúa. Khi chúng ta căn cứ vào ý nghĩ cá nhân mà bác bỏ hoặc từ chối ý kiến của người khác là chúng ta đã hạ thấp phẩm giá của họ. Hoặc khi chúng ta quá đề cao phẩm giá của mình (xỉ diện) mà từ chối một người nghèo, bệnh tật, cô thân cô thế… là chúng ta đã gạt bỏ giới luật yêu thương của Thiên Chúa rồi.

Kính thưa quý ông bà và anh chị em. Qua những chia sẻ trên đây, tôi xin mời mọi người hãy kiểm điểm lại đời sống của mình và khiêm tốn lắng nghe lời Chúa dạy hôm nay: Sách Đệ-nhị-luật dạy rằng : "Đừng thêm gì vào lời Thiên Chúa dạy cho chúng ta, cũng đừng bớt gì, nhưng phải giữ những mệnh lệnh của Thiên Chúa. Chúa chúng ta" (4,2). Và thánh Giacôbê thì dạy: "Hãy khiêm tốn đón nhận lời đã gieo vào lòng anh em; lời ấy có sức cứu độ linh hồn anh em. Anh em hãy đem lời ấy ra thực hành, chứ đừng nghe suông mà lừa dối chính mình" (1,21-22)

Lời Chúa là lời sự thật, là lời mời gọi yêu thương, là lời ban sự sống. Xin cho tất cả chúng ta biết khiêm nhường và biết cởi mở tâm hồn để đón nhận lời Thiên Chúa dạy, để cho lời Ngài được thấm nhập và biến đổi cuộc đời của chúng ta, giúp chúng ta biết yêu thương, cởi mở với mọi người trong lề luật, chứ đừng vì lề luật mà tỏ ra khắt khe, đòi buộc nhiều điều nơi người khác. Amen.

Lm. Jude Siciliano, OP (Học viện Đaminh chuyển ngữ)

Cần Quan Tâm Đến Luật Bên Trong Nhiều Hơn Luật Bên Ngoài

Dnl 4,1-2.6-8; Gc 1,17-18.21b-22.27; Mc 7,1-8a.14-15.21-23

Kính thưa quý vị,

Khi một người đến hỏi Đức Giêsu một câu chân thành thì Người sẽ cho họ câu trả lời. Thậm chí Người cũng trả lời cho cả những người Pharisêu chân thành trong cách câu hỏi của mình. Ví dụ, khi họ hỏi Người về vấn đề ly dị (10,2-12). Đối với người đàn ông giàu có đã hỏi Người: “Thưa Thầy nhân lành, tôi phải làm gì để được sự sống đời đời làm gia nghiệp?” Đức Giêsu đã trả lời và đưa ông vào trong sự kiếm tìm (10,17-25).

Nhưng hôm nay, Đức Giêsu ra như không còn kiên nhẫn và chịu đựng nổi những người Pharisêu khi họ chất vấn Người về việc các môn đệ đã không giữ nghi thức thanh tẩy trước khi dùng bữa. Những người lãnh đạo Dothái này có lẽ không chân thành như những người khác, những người tìm Đức Giêsu để được hướng dẫn. Những người Pharisêu đang làm nhiệm vụ chứ không chỉ đưa ra ý kiến của họ về phong tục tôn giáo với Đức Giêsu.

Thánh Máccô cho chúng ta biết những phê bình chỉ trích này đến từ những người từ Giêrusalem lên Galilê. Đức Giêsu thu hút đám đông ở bất cứ nơi nào Người đi qua, trong vùng nông thôn giữa những người nghèo khổ và dốt nát; những người này không thể thực hành cách chi tiết tất cả những điều mà giới trưởng lão ở Giêrusalem thiết lập để những người Dothái sùng đạo thi hành. Những câu chuyện tương tự thế này trong Máccô cho thấy danh tiếng của Đức Giêsu đã lan ra tới cả các Dân Ngoại – một mối nguy khác về quyền lực. Như để nhấn mạnh điều này, trình thuật tiếp theo nói về người phụ nữ Canaan, một người ngoại đến tìm Đức Giêsu để xin Người chữa lành cho đứa con gái bị thần ô uế ám – và Người đã nhận lời.

Giới lãnh đạo tôn giáo ở Giêrusalem có lẽ thích những luật lệ và sự phù hợp với truyền thống của tiền nhân. Thánh Máccô viết cho thính giả rộng lớn hơn, những người ngoài Dothái giáo, vì thế mà ngài dành thời gian giải thích các luật tôn giáo. Đức Giêsu lên án những người Pharisêu và các Kinh sư vì đã quá quan tâm đến quy tắc lễ nghi, “truyền thống của tiền nhân” mà bỏ qua Luật của Chúa. Không như những người khác, những người tìm kiếm chân thành, những nhà làm luật này cố tô vẽ hình ảnh Đức Giêsu như người đả phá lề luật của đạo. Họ đang công kích Đức Giêsu và còn tiếp tục đối đầu với Người trong suốt Tin mừng. 

Mặt khác, Đức Giêsu bỏ qua câu hỏi của họ về vấn đề rửa tay và đi thẳng vào trọng tâm của vấn đề: những kẻ thách thức Người thì đang tuân giữ “truyền thống của người phàm”, nhưng nên dành nhiều thời giờ và sức lực hơn để dạy dỗ những đòi hỏi của đức ái, lòng thương cảm và công lý mà Thiên Chúa đòi hỏi. Người trích ngôn sứ Isaia: “Dân này tôn kính Ta bằng môi miệng, còn lòng chúng thì xa ta”.

Bài Tin mừng hôm nay bỏ qua các câu từ 9-13. Đó là một sự xấu hỗ, bởi vì các câu này nói đến giáo lý về lễ Corban - lễ hiến tế người Do Thái dâng cho Chúa. Giáo lý của các Rabbi đòi con cái phải chăm sóc cha mẹ mình trong khi Luật muốn con cái phải kính trọng cha mẹ mình (Xh 20,12; Đnl 5,16). Không thấy đề cập khi nào thì luật Corban được miễn trừ, nhưng Đức Giêsu cho thấy rằng họ chịu đựng nặng nề dưới những luật lệ mà các Pharisêu kiên quyết bảo vệ. Có thể một số thực hành tôn giáo được chúng ta thực hiện theo thói quen vì “chúng ta thường làm như thế” nhưng không nhắm đến các giá trị mà vì đó các thực hành này được thiết lập để bảo vệ và thấm nhuần trong chúng ta đó sao?

Việc rửa tay và ăn bằng chén bát muỗm nĩa là mối bận tâm của con người trong thời chúng ta và nhất là trong nền văn hóa của chúng ta. Trong mùa cảm cúm, chúng ta thường mang theo một chai nước rửa kháng khuẩn nho nhỏ trong túi hay rửa tay sạch để sát trùng khi chúng ta đi ăn bên ngoài. Một số giáo xứ còn có một chén nước rửa tay sát trùng để ở bàn đựng đồ lễ cho linh mục và các thừa tác viên Thánh Thể rửa tay trước khi trao Mình Thánh Chúa. Hẳn nhiên, Đức Giêsu không nói đến việc phải giữ gìn hợp vệ sinh khi ăn uống, nhưng Người nói về việc quá bận tâm đến nghi lễ mà xem nhẹ tinh thần của Luật Chúa.

Người lại quy tụ đám đông và nói cho họ biết. Không phải những gì chúng ta ăn vào sẽ xác định chúng ta, nhưng chính là những gì từ con người phát ra. Thức ăn, như chúng ta được nhắc nhở ngày nay, có thể ảnh hưởng nguy hại đến cơ thể. Nó có thể gây hại cho tim – quá nhiều đường, muối hay chất béo trong thức ăn. Nhưng rõ ràng Đức Giêsu không nói đến thức ăn vật chất và những tác động xấu đến con tim thể lý. Người đang nói đến những tác động xuất ra từ trái tim tinh thần; hành động xấu phát xuất từ con tim xấu. Nếu chúng ta tuân giữ những các luật lệ theo đúng mặt chữ chúng ta có thể thấy thỏa mãn với chính mình và bị cám dỗ tin rằng chúng ta đã cư xử đúng đắn với Thiên Chúa – sau cùng, chúng ta đã làm mọi việc chính xác.

Nhưng, khi những nghi thức và lễ nghi là một phần của thực hành tôn giáo, thì Thiên Chúa lại quan tâm đến sự thanh tẩy và trong sạch sâu hơn bên trong. Nếu lòng chúng ta thanh sạch, thì những lời nguyện và hành vi theo sau sẽ tương hợp với những gì Chúa muốn trong ý nghĩ của chúng ta. Nếu chúng ta hành động đúng theo ý hướng của lòng thiện chúng ta sẽ biết phải cư xử thế nào, dù chúng ta có thể không biết quy tắc chính xác của hoàn cảnh này hay hoàn cảnh nọ.

Bài Tin mừng hôm nay nhắc chúng ta rằng một số truyền thống tốt đẹp có thể giúp chúng ta biết cách ứng xử. Khi còn trẻ chúng ta được dạy và nay chúng vẫn hướng dẫn chúng ta: đi lễ Chúa Nhật; cầu nguyện trước bữa ăn; đọc kinh gia đình; một chuỗi tràng hạt trong túi; đọc Kinh thánh hằng ngày; thắp nến trước tượng ảnh các thánh; mừng lễ bổn mạng;… Một số thói quen tốt và sùng kính, được lặp đi lặp lại thấm vào tim ta và truyền sức sống. Hoa trái của lòng tốt là những hành động tốt được thực hiện mỗi ngày.

Đức Giêsu đưa ra một danh sách khá tốt về những hành vi theo sau tấm lòng được cho là “ô uế”. Quyển “Chú giải Kinh Thánh Anchor” về Tin mừng Máccô cho biế rằng mẫu danh sách ác điều xấu là cái quen thuộc trong văn hóa Hylạp. Về đoạn Tin mừng này, sách chú giải viết “Những danh từ theo sau – tất cả là mười hai – có sáu gương mẫu số nhiều, nói đến hành động xấu, và sáu cái số ít, nói đến  hành vi xấu nói chung” (tr.317). Nói cách khác, đây là một danh sách đầy đủ và nó có thể là một hướng dẫn hữu dụng dành cho cộng đoàn ban đầu mà thánh Máccô viết cho họ.

Đức Giêsu khởi đi từ tương quan nhân loại và chỉ cho họ thấy điều thánh thiêng. Đó là nơi chúng ta biến luật và truyền thống, thành danh sách các việc xấu và nhân đức, để hướng dẫn chúng ta biết cách sống chung hòa hợp trong cộng đoàn. Người không dậy chúng ta coi thường luật phàm nhân và các truyền thống. Nhưng, Người quan tâm đến luật bên trong nhiều hơn luật bên ngoài.

Bài Tin mừng thôi thúc chúng ta nhìn vào trong lòng để thấy bản chất đích thực của mình. Một số người xã giao tinh tế, ăn nói đĩnh đạc nhưng trong lòng họ lại có hàng tá những liệt kê mà Đức Giêsu đã đưa ra. Họ không chỉ lừa người khác, nhưng còn lừa cả chính mình. Chúng ta cần phát triển lương tâm của mình theo tinh thần của Đức Giêsu; tìm cách gọi tên những hành vi xấu còn trú ngụ trong lòng ta dưới chiêu bài của tư lợi, giá trị gia đình, tình yêu đất nước và như bài Tin mừng hôm nay, là những thực hành tôn giáo.

Thư của thánh Giacôbê hướng dẫn chúng ta trong việc xác định xem tôn giáo của chúng ta có đích thực và lòng ta có trong sạch hay không. Tiêu chuẩn là thái độ chúng ta đối với người thiếu thốn. “Có lòng đạo đức tinh tuyền và không tỳ ố trước mặt Thiên Chúa Cha, là thăm viếng cô nhi quả phụ lâm cảnh gian truân, và giữ mình cho khỏi mọi vết nhơ của thế gian”. Đó là tấm lòng mà chúng ta muốn mang đến trước Thiên Chúa trong thánh lễ này, một tấm lòng mong được thanh tẩy bằng Lời mà chúng ta đã nghe và lương thực canh tân tâm hồn mà chúng ta sẽ ăn va uống.