Năm A

Chúa Nhật XXIV Thường Niên - Năm A
Hc 27,33 - 28,9 / Rm 14,7-9 / Mt 18,21-35
 

An Phong op : Lòng Tha Thứ Không Bao Giờ Là Ðủ

Như Hạ op : Vay trả, trả vay

Fr. Jude Siciliano, op : Chỉ có tha thứ mới chữa lành được thế giới

Fr. Jude Siciliano, op : Tập sống với tấm lòng bao la của Thiên Chúa

G. Nguyễn Cao Luật op : Con số là vô cùng

Giacôbê Phạm Văn Phượng op : Tha thứ

Lời Chúa và Thánh Thể : Hãy tha thứ để được thứ tha

Antôn Nguyễn Thành Chương op : Tha thứ cho nhau để được Chúa thứ tha

Đỗ Lực op : Công Lý Đi Về Đâu

Fr. Jude Siciliano, op : Tha thứ là tất yếu trong đời Kitô hữu

An Phong op

Lòng Tha Thứ Không Bao Giờ Là Ðủ
Mt 18,21-35

Chủ đề Tin mừng hôm nay là lòng tha thứ. Nói khác, tha thứ là "chín bỏ làm mười", là "không chấp nhất sai phạm của người khác gây ra cho ta", là "bỏ qua" cho nhau.

Trong xã hội ngày nay, dường như người ta cho rằng lòng tha thứ là một sự yếu kém, ủy mị, nhu nhược ! Ðã có biết bao thảm họa, bi kịch diễn ra mỗi ngày chỉ vì sự trả thù, "ăn miếng trả miếng". Dường như đó là "lẽ công bằng" của cuộc đời ? Là "đấu tranh sinh tồn" ? Thực không dễ dàng gì để thực hiện mệnh lệnh tha thứ này.

Tuy nhiên, để trở thành môn đệ Ðức Giêsu, chúng ta phải tha thứ, phải "chín bỏ làm mười" ; vì đó là một trong những điều tất yếu làm nên đời sống Kitô giáo; vì đó là điều ta phải thực thi trước khi cầu nguyện "xin tha cho chúng con như chúng con cũng tha cho những người mắc lỗi với chúng con". Nói cách khác, nếu chúng ta cầu xin Thiên Chúa tha thứ cho mình thế nào, thì chúng ta phải biết tha thứ cho người khác như vậy.

Khi có chuyện bất hòa, tranh chấp xảy ra trong một tập thể nào đó, giữa anh chị em, họ hàng… người ta có thể dễ dàng để làm hòa với nhau vì "để cho hàng xóm láng giềng khỏi cười chê" (một lý do nhân loại để tha thứ), "không thèm chấp những kẻ như thế" (lại một lý do nhân loại để tha thứ).

Nhưng còn hơn thế nữa, ta tha thứ vì ta đã được Chúa tha thứ quá nhiều, và "nếu anh em không tha thứ cho nhau thì cha trên trời sẽ không tha thứ cho anh em"; Ðây mới là lý do đích thực, lý do siêu nhiên của sự tha thứ kitô hữu.

Vậy, mỗi khi miệng ta đọc "xin tha cho chúng con như chúng con cũng tha cho người mắc lỗi với chúng con", thì lòng ta hãy quyết tâm bỏ qua cho người khác những sai phạm; và để Cha "cứu chúng con khỏi mọi sự dữ"; mà điều "dữ tợn nhất" lại chính là hận thù, là tự ái, không biết tha thứ…

Lạy Chúa Giêsu,
Ngay trong bài giảng đầu tiên,
Chúa đã nói đến tha thứ.
Và trong giây phút cuối cùng
trên thập giá của sự hằn thù,
Chúa đã nói lên lời tha thứ.

Giờ đây,
trong Bí tích tình yêu này,
xin Chúa tha thứ cho mỗi người chúng con một lần nữa.
Ðể chúng con có thêm sức mạnh
nói lời tha thứ với anh chị em của chúng con.

Như Hạ op

VAY TRẢ TRẢ VAY
(Mt 18, 21-35)

Biến cố 9-11 đã làm thay đổi cục diện thế giới. Hoa Kỳ đang kỷ niệm biến cố đó với những lắng đọng sâu xa. Tổng thống Bush cũng kêu gọi lòng khoan dung. Phải chăng đó là thái độ đáp ứng lại lời Chúa hôm nay ?

THA THỨ

Chúa nhật tuần trước, Ðức Giêsu đã nói đến tương quan giữa cộng đoàn và cá nhân. Quyền tháo cởi là một phương tiện thể hiện lòng bao dung của cộng đoàn. Hôm nay Chúa nói đến tương quan giữa cá nhân và cá nhân, sự tha thứ càng mang một chiều kích thực tiễn hơn. Cần "phân biệt giữa câu truyện nguyên thủy Ðức Giêsu dùng để cống bố Nước Thiên Chúa, và lời giải thích sau này của thánh Mathêu nhằm áp dụng vào đời sống Giáo Hội. Thánh Mathêu đã thêm vào (câu [34] và 35) biến đổi dụ ngôn thành một bài học sống động về sự tha thứ" (NIB 1995:381.)

Chính thánh Phêrô đã nêu lên khía cạnh tế nhị và phức tạp của sự tha thứ khi thưa với Chúa : "Nếu anh em con cứ xúc phạm đến con, thì con phải tha đến mấy lần ? Có phải đến lần bảy không ?" Câu hỏi nhấn mạnh đến số lượng hơn chính việc tha thứ. Bởi đấy, Chúa cũng đáp lại theo chiều hướng ông Phêrô đặt ra : Thầy không bảo là đến bảy lần, nhưng là đến bảy mươi lần bảy" (Mt 18:22). Thực ra, Chúa không nhấn đến số lượng. "Sự khác biệt giữa đề nghị của ông Phêrô và tuyên bố của Ðức Giêsu không phải là vấn đề toán học hay ngữ học, nhưng là bản chất sự tha thứ" (The New Interpreter's Bible (NIB) : vol. viii,380). Thật thế, nếu phải tha thứ vô giới hạn, thì trong dụ ngôn minh họa sau đó, chính ông vua cũng không thực hiện nổi. Người đầy tớ mới lỗi phạm một lần đã bị ông trả đũa đích đáng. Quả thực xét về số lượng, ông đã không đủ kiên nhẫn. Nếu không có thái độ tha thứ quá sức lớn lao, ông thể nào được mọi người đồng ý với hành động trả đũa sau đó.

Ðúng hơn, hành động trả đũa của người đầy tớ quá phi lý đến nỗi đủ biện minh cho hành động oán trả của nhà vua. Mọi người đã quá thán phục thái độ bao dung của nhà vua trước đó. Nơi nhà vua, "thành công không đo bằng chiều kích của sự nghiệp, nhưng bằng lòng bao dung của trái tim" (Một biểu ngữ trong ngày kỷ niệm đệ nhất chu niên biến cố 9-11.). Quả thực, nếu không có một trái tim bao dung, ông đã không thể tha thứ cho tên đầy tớ một món nợ kếch sù đến thế. "Tên đầy tớ không phải là một gia nhân, nhưng là một viên chức thuộc hạ. Chỉ vì quản lý vụng về các tài sản nhà vua hay không tăng thuế được các nước chư hầu, chứ không phải tại những tiêu pha cá nhân, nên mới mắc nợ như thế. Mỗi nén vàng tương đương với sáu ngàn quan, công xá của một người thợ trong vòng mười lăm năm. 'Mười ngàn' là một con số quá sức tưởng tượng. Mười ngàn nén vàng vượt quá các thuế má thu trong tất cả các miền Syria, Phoenecia, Giuđêa, và Samaria" (NIB : vol. viii,382.). Nếu "bán y cùng tất cả vợ con, tài sản" (Mt 18:25) cũng không xứng đáng. Tên đầy tớ vô phương đền trả. Anh chỉ xin nhà vua "rộng lòng hoãn lại" (Mt 18:26.). Nhưng vượt quá ước vọng của anh, nhà vua đã "cho anh về và tha luôn món nợ" (Mt 18:27). Trước thái độ bao dung trời bể đó, chắc chắn anh không ngăn nổi dòng lệ. Cảm xúc bừng dậy trong anh. Ai cũng hi vọng cảm xúc đó sẽ làm thay đổi toàn diện con người anh.

Nhưng thực tế khác hẳn. Tấm lòng bao dung của nhà vua đã không thay đổi chút gì nơi anh. Trái lại, chứng nào tật đó. Lòng anh vẫn khép kín trước nỗi khốn cùng của người khác. Thực vậy, mặc dù là con nợ nhà vua, anh cũng là chủ nợ của một người đồng bạn. Người này chỉ nợ anh một trăm quan tiền, nghĩa là chỉ bằng 1/600.000 món nợ anh mắc với nhà vua. Chính lòng vô tín và vô cảm đó cũng đã hướng dẫn người đầy tớ nhà vua "túm lấy, bóp cổ và tống vào ngục" (Mt 18:28.30) người đồng bạn. Hành động khủng bố đó đã khiến "các đồng bạn của y buồn lắm" (Mt 18:31.) vì y đã không biết tôn trọng người đồng bạn và không biết điều đối với tôn chủ. Thế mới biết sự tha thứ tùy thuộc hoàn toàn vào chiều kích của lòng dạ con người.

Một tấm lòng bao dung như ông vua ở đây không thể nào kiếm trên mặt đất. Bởi thế, khi chép lại dụ ngôn nhà vua nhân hậu, thánh Mathêu muốn vẽ lên hình ảnh Thiên Chúa đầy lòng xót thương. Ân sủng Người vượt quá mọi ước tính và trí tưởng tượng. Nếu biết điều, con người phải có một thái độ hợp lý. Bài học hôm nay đòi con người phải có một cái nhìn sâu xa vào chính nguồn ân sủng của Thiên Chúa nơi chính mình. Không có đức tin, không thể biết tại sao phải tha thứ cho anh em. Tha thứ là một điều kiện cần thiết để không bị hụt mất những ân sủng lớn lao.

Nếu tách biệt câu truyện riêng anh với đồng bạn, có lẽ anh cũng làm một việc hợp lý. Có vay có trả. Chính nhà vua lúc đầu cũng muốn xử với anh như vậy. Thế nhưng nhà vua đã đổi thái độ đối với anh. Có lẽ quá mù quáng nên anh không kịp thời đổi thái độ đối với đồng bạn. Quyền lợi riêng đã khiến anh trì trệ, không bắt kịp với bước tiến quá nhanh của Thiên Chúa bao dung. Chính vì thế, anh trở thành bất công ngay trong hành động có vẻ hợp lý nhất. Nói khác, công bình và công lý không luôn đi đôi với nhau. Vượt trên công bình, cần phải có tình thương mới đem lại công lý đích thực.

THỰC TẾ

Chỉ có nền công lý thực sự mới đem lại hòa bình cho nhân loại. Thật vậy, "hòa bình thế giới chỉ có thể đặt nền tảng trên "chân lý và công lý mà thôi" (ÐGH Gioan Phaolô II : CWNews 11.9.2002). Kỷ niệm một năm các nạn nhân vô tội bị khủng bố dã man và khủng khiếp ngày 11 tháng 9 năm 2001, ÐGH Gioan Phaolô II nói : khủng bố "là và luôn luôn là biểu hiện lòng lang dạ thú nơi con người, chính vì thế nó không bao giờ giải quyết được những xung khắc giữa con người" (CWNews 11.9.2002). Hành động đó phát xuất từ một lòng vô tín. "Không một triết lý hay tôn giáo nào có thế biện minh cho sự sai lầm đó" (CWNews 11.9.2002.). "Thiên Chúa ra lệnh, luật quốc tế chấp nhận, lương tâm con người tuyên bố và sự sống chung hòa bình đòi buộc" (ÐGH Gioan Phaolô II : CWNews 11.9.2002.) phải tôn trọng mạng sống con người. Trước cử tọa khoảng 8,000 người tại hội trường Phaolô VI, Ðức Thánh Cha Gioan Phaolô II kêu gọi giáo dân cầu nguyện "cho các nạn nhân yên nghỉ, và xin Thiên Chúa ban tràn lòng thương xót và tha thứ cho những người đã tạo nên cuộc tấn công khủng bố khủng khiếp đó" (Zenit 11.9.2002.) Người nhấn mạnh : "Nhờ sự giúp đỡ của tất cả mọi người thiện chí, tình yêu có thể thay thế hận thù, khắp mặt đất mọi người sống hòa hợp và liên đới với nhau. Tín đồ mọi tôn giáo nên nhất quyết bác bỏ bất cứ hình thức bạo lực và nguyện thề giải quyết các tranh chấp bằng đường lối đối thoại trong kiên nhẫn và kinh trọng nhau" (ÐGH Gioan Phaolô II : CWNews 11.9.2002.). Lý do vì "chỉ có lý trí và tình yêu mới là phương tiện giá trị giúp chúng ta vượt qua và giải quyết những khác biệt giữa cá nhân và các dân tộc. Cần phải cùng nhau xây dựng một văn hóa liên đới toàn cầu khiến tuổi trẻ có niềm hi vọng trong tương lai" (ÐGH Gioan Phaolô II : Zenit 11.9.2002.)  

Fr. Jude Siciliano, op

Chỉ có tha thứ mới chữa lành được thế giới
(Mt 18, 21-35)

Thưa qúi vị.

Tha thứ và bất bạo động là chủ đề của Chúa Nhật này. Tha thứ bao gồm thái độ khước từ trả đũa, và không sử dụng bạo lực. Nếu chúng ta chọn tha thứ, chúng ta bẻ gãy cái vòng tròn luẩn quẩn: hận thù, bạo động, trả đũa, hận thù,… và do đó, sự dữ vẫn còn y nguyên, chưa được tẩy xóa. Chỉ khi có sự tha thứ nó mới tan đi. Tuy nhiên việc thực hành tha thứ không phải lúc nào cũng dễ dàng. Nó đòi hỏi nhiều can đảm và hy sinh. Từ tạo thiên lập địa cho đến ngày nay nhân loại chưa hề có lòng tha thứ hoàn hảo, mặc dầu mọi người đều biết đích xác rằng kinh nghiệm tha thứ cho chúng ta tự do, hạnh phúc. Bằng cái chết của mình, Chúa Giêsu đã nêu gương rõ nét từ hơn hai ngàn năm nay. Nhưng chiến tranh vì thù hận vẫn luôn bừng cháy đe dọa hủy diệt loài người.

Ở trong phim "Sứ mệnh" (Mission) có một cảnh làm cho tôi không thể quên được. Ðó là tài tử Robert de Niro đóng vai nhà thám hiểm và chinh phục Bồ-Ðào-Nha thế kỷ mười sáu. Ông khởi sự hành trình sám hối để kiếm tìm ơn tha thứ vì đã tham gia vào tội ác, áp bức, bóc lột thổ dân Guarani, nam Châu Mỹ. Ông đã kéo lê binh phục và chiếc kiếm của mình hằng ngàn dặm qua các khu rừng rậm rạp, ướt sũng vì mưa to, để nên như dấu chỉ của lòng ăn năn. Ông nặng nề lần bước leo lên thác suối Uguazu bắt chước Chúa Giêsu vác thập giá leo núi Cavario (núi Sọ). Cuối cùng, ông tới được đích điểm của cuộc hành trình dài và vất vả, bộ áo giáp và kiếm của cuộc chinh phục cũ đeo lủng lẳng bên mình, cột bằng những sợi dây thừng to thô kệch. Kiệt sức, ông đứng nhìn dân da đỏ vây quanh. Họ là con cháu của bộ lạc ngày xưa ông đã áp bức và bách hại. Ông tìm kiếm trong ánh mắt họ một vài dấu hiệu thứ tha.

Bỗng đột nhiên, một chàng thanh niên tách khỏi đám đông, rút dao tiến đến chỗ ông đứng. Người ta ngỡ gã giết chết ông để trả thù truyền kiếp. Mọi người tối tăm mặt mũi không dám nhìn, vài phụ nữ đã bắt đầu rú lên vì sợ hãi. Nhưng không, chàng thanh niên thản nhiên nhìn vào mặt De Niro, rồi bình tĩnh cầm dao cắt đứt các dây chão quấn quanh người De Niro. Những thứ nặng nề lủng lẳng bên mình ông rơi hết xuống vực thẳm, chỗ hai người đứng. Mọi người thở phào nhẹ nhõm. Chàng thanh niên da đỏ đã thực sự từ bỏ quyền trả thù để cho Robert được tự do. Một cử chỉ cao thượng mà chỉ có ơn Chúa mới thực hiện được. Lúc này cả hai, kẻ áp bức và người bị áp bức, đều được thỏa lòng. Chu kỳ bạo lực đã bị anh thanh niên da đỏ bẻ gãy. Hận thù không còn nữa, chỉ còn tình bạn và yêu thương. Vui và đẹp biết bao !

Tha thứ cho kẻ đã xúc phạm đến mình không phải là hành động hèn nhát. Thực chất nó là công việc rất can đảm, cần nhiều ơn Chúa mới làm được. Nếu không đúng như vậy thì Thiên Chúa là chủ thể hèn nhát nhất trần gian, bởi Ngài luôn thứ tha! Ðúng theo lẽ công bình thì kẻ bị áp bức có quyền trả thù. Nhưng họ tìm kiếm sự công bình trong thứ tha, hòa giải và bất bạo động.

Ðức Kitô trên thánh giá đã "trả thù" đẹp đẽ cực kỳ khi Ngài kêu xin Ðức Chúa Cha tha thứ cho những kẻ hành hạ và giết Ngài, bởi họ không biết việc họ làm! Lời bào chữa đó chẳng qua là lời nói yêu thương. Bởi lẽ trong trái tim Ngài không hề có hận thù, ghen ghét mà chỉ toàn là thương yêu, cho nên không có trả đũa. Thù hằn là về phía nhân loại và Satan. Nói đến Satan là nói đến hỏa ngục thù hận. Suy ra một cộng đoàn hận thù là một cộng đoàn hỏa ngục. Suốt cuộc đời mình, chúng ta cũng luôn phải lựa chọn, giữa tha thứ và báo oán, giữa bạo lực và hiền hòa, giữa thiên đàng và hỏa ngục.

Nhưng như Mahatma Gandhi đã có lần nói: "Bất bạo động là sức mạnh lớn nhất mà nhân loại có được. Nó mạnh hơn nhiều nếu đem so sánh với các loại vũ khí hủy diệt có trong kho các nước". Và như trong lời lẽ của bài đọc một hôm nay, tức sách Sirach, thì: "Hãy bỏ qua điều sai trái cho kẻ khác, khi bạn cầu khẩn, tội lỗi bạn sẽ được tha." (28, 2). Như vậy kẻ phạm lỗi và kẻ tha thứ cả hai đều được hưởng tự do của Thiên Chúa. Bởi cả hai đều được hưởng lượng hải hà của Ngài. Ðây cũng là lời dạy trung tâm của Chúa Giêsu về tương giao loài người: "Thày nói với anh em, là những người đang nghe Thày đây. Hãy yêu kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em." (Lc 6,27). Ngài còn dạy các môn đệ kinh lạy Cha, trong đó có câu: "Xin tha tội chúng con, như chúng con cũng tha cho những người có lỗi với chúng con," và Ngài đã hành động đúng như Ngài dạy, không hề có giảm sút như chúng ta, nói vậy mà không phải vậy!

Ðồng nhịp với Tin mừng sửa lỗi tuần vừa qua, dụ ngôn hôm nay nhấn mạnh về lòng tha thứ. Một sự tha thứ luân chuyển cần thiết từ người này qua kẻ khác. Người đầy tớ trong câu chuyện Tin mừng được tha bổng một món nợ thật lớn. Ðáng lẽ anh ta cũng phải đối xử như vậy với bạn mình. Nhưng anh thất bại trong tư duy và phong cách không xót thương người bạn mà tha nợ cho hắn. Kết quả là anh phải ngồi tù, món nợ của anh vẫn còn đấy. Nếu như một người được ơn Chúa tha thứ mà không tiếp tục luân chuyển cho người khác, thì ơn tha thứ đó lập tức bị triệt tiêu, chết yểu và trái tim con người ích kỷ, độc ác ấy cũng đã lâm chung. Thánh Ðaminh tổ phụ của dòng anh em Giảng Thuyết đã một lần nhắn nhủ con cái mình: "Hạt giống cất vào kho là hạt giống chết. Nó chỉ mang nhiều hoa trái khi được reo ngoài ruộng." Tương tự, ơn tha thứ giữ cho mình là ơn tha thứ rỗng tuếch, nó chỉ có nội dung khi biết chia sẻ với tha nhân.

Nước Mỹ đang tưởng niệm một năm biến cố ngày 11-9-2001. quân khủng bố giết hại gần ba nghìn sinh mạng tại tòa tháp đôi và lầu năm góc. Toàn thể thế giới cũng đang ngậm ngùi tiếc thương họ, những sinh linh vô tội và đáng yêu đáng mến. Ðó là tình thương của chúng ta đối với họ. Ðồng thời chúng ta cũng ý thức rằng còn rất nhiều sinh mạng khác đã, đang, và sẽ bị hạ sát nhân dịp biến cố đó: tại Afghanistan, Pakistan, Ấn độ, Palestin, Israel, và Colombia. Thân nhân, gia đình, và bạn bè những linh hồn đó cũng than khóc họ. Sự chết của một con người không bao giờ lại là một sự thiệt hại phụ, "song hành", hay nói theo kiểu các nhà chính trị "hậu quả cần thiết"của một hành động. Nó luôn luôn là một nỗi đau xót ghê gớm cho gia đình nạn nhân.

Lương tâm nước Mỹ đang đứng trước một sự lựa chọn khó khăn. Liệu chúng ta chiến đấu cho hòa bình hay lại là kẻ đi xâm lược ? Liệu quốc gia này đang tìm kiếm hòa giải hay trả thù ? Liệu chúng ta đang cố gắng xây dựng hay phá đổ ? Làm hòa hay gây thêm hận thù ? Chúng ta giận hờn bạo lực, thì liệu chúng ta đang làm gì đây ? Có phải đang đổ thêm dầu lửa cho bạo lực không ? Hạt giống hòa bình đã được gieo rắc chưa ? Thù oán và bạo động luôn luôn là giải pháp bẩn thỉu. Tha thứ mới là can đảm. Chỉ có tha thứ mới chữa lành được thế giới đầy thương tích này ! Mà tha thứ đồng nghĩa với từ chối bạo lực. Xin hãy tưởng tượng xem thế giới sẽ ra thế nào, nếu như Hoa thịnh Ðốn, Giêrusalem, Kashmir, Bogota, New-York, Bắc Kinh giang rộng cách tay đón nhận nhau, trao nhau những nụ hôn hòa bình thắm thiết và vui tươi sống với nhau trong hòa giải hòa hợp! Giấc mộng vĩnh cữu của nhân loại chắc chắn trở thành hiện thực. Ngày mới đang ló rạng và tháng chín sẽ là tháng người ta rèn vũ khí thành cuốc thành cày. Hòa bình sẽ nảy sinh trong thế giới chúng ta ! Sự lựa chọn thuộc về toàn thể nhân lọai. Amen.

Tái bút : Bài này viết tại New York trong những ngày chay tịnh vì hòa bình và bất bạo động. (Trong hệ thống nhà tù của Hoa kỳ hiện nay, các tù nhân lãnh án tử hình là những kẻ bị quên lãng nhiều nhất. Hàng tuần tôi sẽ nêu tên từng người và địa chỉ. Xin quí vị có lòng thương cảm hãy biên thơ hay bưu thiếp thăm hỏi họ, hoặc cầu nguyện cho gia đình họ. Để rằng chúng ta không quên họ trong đức tin. Thân ái, cảm ơn. - Fr. Jude Siciliano, op.)

Fr. Jude Siciliano, op

Tập sống với tấm lòng bao la của Thiên Chúa
(Mt 18, 21–35)

Thưa qui vị,

Tha thứ không dễ, nhất là việc xúc phạm không chỉ gây đau khổ cho chúng ta mà còn làm thiệt hại cho thân nhân của chúng ta nữa. Câu truyện sau đây của người phụ nữ ly dị và đứa con gái 14 tuổi của bà, chứng minh điều ấy. Ly dị luôn là một kinh nghiệm cay đắng cho bất cứ cuộc hôn nhân nào. Nhưng của người đàn bà trong câu truyện lại càng cay đắng, bế tắc hơn. Bà là một công nhân không thành thạo, đứa con gái còn đi học. Sau vụ ly dị, người cha phải chu cấp tiền bạc cho nó. Nhưng ông đột nhiên cắt đứt, mặc dầu ông có khả năng. Người vợ vụng về không kiếm được nhiều tiền. Bà lo lắng rồi đây không hiểu làm sao ra kinh tế để tiếp tục cho con đi học. Bà là một tín hữu nhiệt thành, bà hối haän đa qúa nóng giận, tức bực với người chồng cũ. Tuy nhiên tôi không hiểu bà có phản ứng ra sao khi nghe công bố Tin mừng hôm nay ở Thánh đường ?

Nhưng xin quanh co một chút, cho vấn đề dễ sáng tỏ. Khi đọc Kinh thánh, đôi khi ý nghĩa của nó dễ, tôi có thể hiểu ngay và lấy ra vài tư tưởng để suy niệm. Nhưng đôi khi phải tìm hiểu lâu, trong những trường hợp ấy, tôi chỉ lắng nghe vài câu, vài lời, vài hình ảnh mà tôi có thể hiểu được để nghiền ngẫm cho đến lần đọc khác, riêng tư hoặc nghe công bố ở nhà thờ. Thí du: tuần vừa qua, tôi được thách thức đừng để sự xúc phạm đến mình phát triển. Chúa Giêsu khuyên tôi phải đi dàn xếp với anh chị em gây phiền toái đó. Chẳng cần phải là học giả của Kinh thánh mới có khả năng diễn giải ý nghĩa của đoạn kinh thánh ấy.

Bài Tin mừng ngày hôm nay không dễ như vậy. Nó đòi hỏi nhiều suy nghĩ hơn. Câu truyện khởi sự bằng việc Phêrô hỏi Chúa Giêsu phải tha thứ bao nhiêu lần. Đến 7 lần không ? Câu hỏi của ông tiếp nối liền sau việc Chúa dạy về sửa lỗi và hòa giải trong cộng đoàn, tức Hội thánh ngày nay. Vậy thì ai trong chúng ta lúc này không hiểu tầm quan trọng của sửa lối và tha thứ trong cộng đoàn kitô giáo? Để chúng ta khỏi quên, Kinh lạy Cha luôn nhắc nhớ: “Xin tha lỗi cho chúng con như chúng con cũng tha kẻ có lỗi với chúng con.” Ngay cả khi là người không tôn giáo, thì các tâm lý gia nói cho hay sự quan trọng của tha thứ, không những hữu ích cho người khác mà còn rất lợi cho tinh thần chúng ta. Phúc âm hôm nay Pherô hỏi Chúa về việc tha thứ đó. Hình như ông nghĩ mình có câu trả lời đúng: Tha thứ đến 7 lần. Nhưng Chúa Giêsu làm ông ngạc nhiên: “Bảy mươi bảy lần bảy”.

Để minh hoạ cho ý kiến của mình, Chúa kể dụ ngôn ông vua nhân từ. Dụ ngôn này không rõ nghĩa như tôi trình bày ở trên. Nó đòi hỏi kiên nhẫn và tìm tòi. Thoạt nghe tôi cảm thấy khó chịu, bởi hình ảnh của Thiên Chúa không như chúng ta dự đoán: gần gũi và nhân lành. Ngược lại, Ngài xem ra nghiêm khắc với những ai không vừa ý Ngài. Tới hồi kết thúc dụ ngôn, kẻ mắc nợ nhiều hơn bị trao cho lý hình: “cho đến khi y trả hết nợ cho ông.” Chúa Giêsu nói thêm: “Ấy vậy Cha của Thày ở trên trời cũng sẽ đối xử với anh em như thế, nếu mỗi người trong anh em không hết lòng tha thứ cho anh em mình”. Quí vị chắc đã hiểu ý tôi ? Bản văn xem ra tô vẽ lên một TC thay đổi, từ Thượng Đế yêu thương đầy lòng thông cảm mà Chúa Giêsu là hiện thân, thành một Đấng đòi hỏi và ưa thích trừng phạt. Hình ảnh này nhiều người chúng ta vẫn còn lưu giữ trong thâm tâm, dù chỉ là tiềm thức. Làm thế nào chúng ta tháo cởi được những điều vặt vĩnh của dụ ngôn này ?

Xin nhớ đây là dụ ngôn chứ không phải so sánh từng chi tiết (allegory). Dụ ngôn cho chúng ta ý niệm sống trong Nước Trời là như thế nào ? Dưới triều đại Thiên Chúa chúng ta phải cư xử ra sao ? Chứ không phải toàn bộ câu truyện là như vậy. Ông vua trong câu truyện không là hình ảnh Thiên Chúa. Ông đại diện cho công lý mà thôi. Còn mặt khác của công lý mới mô tả đúng hình ảnh Đức Chúa Trời. Đó là lòng thương xót của Ngài. Duy chỉ công lý suông có thể dẫn đến tàn nhẫn. Châm ngôn La tinh nói : “Công lý tối cao sản sinh bất công cực kỳ” (summum jus summa injuria). Công lý của Thiên Chúa được lòng thương xót của Ngài cân bằng.

Điểm thứ hai cũng quan trọng, hình ảnh những người mắc nợ không hoàn toàn đại diện cho chúng ta. Chúa Giêsu kể câu truyện để trả lời nghi vấn của thánh Phêrô, bổn phận của chúng ta là suy gẫm dụ ngôn. Chúng ta tự so so sánh mình với con nợ khi liên tưởng tới tội lỗi vô cùng to lớn với Đức Chúa Trời. Nhưng ngụ ý của dụ ngôn không hoàn toàn như vậy, chúng ta sẽ dần dà khám phá ra sự thật. Nếu chúng ta giữ nguyên hình ảnh Đức Chúa Trời hành động giống vị vua trong câu truyện thì chúng ta phải trả lời những vẫn nạn khó khăn: Liệu Thiên Chúa có lòng trả thù như vị vua quyền năng ? Liệu Thiên Chúa thôi nhân từ thương xót các tội nhân chưa hối cải ? Liệu lòng xót thương của Ngài kèm theo điều kiện ? Liệu hình ảnh Chúa Giêsu mặc khải trong Phúc âm về một Thiên Chúa hoàn toàn thương xót và tha thứ có thật ?

Xin đọc kỹ dụ ngôn chúng ta sẽ ngộ ra lắm điều lạ lùng. Trước hết, tình huống Chúa Giêsu kể dụ ngôn là vì Phêrô hỏi. Phêrô nắm chắc câu trả lời, dựa vào những điều Chúa dạy về sửa lỗi và thứ tha trong đoạn trên (Tin mừng Chúa nhật tuần này tiếp liền sau tuần trước, (Mt 18, 20-21). Ông đề nghị 7 lần, tưởng là đã nhiều lắm, bởi số 7 chỉ sự hoàn hảo trong văn hoá Do thái. Số 7 chứa đựng ý nghĩa đầy tròn. Nhưng trước mặt Chúa số ấy có giới hạn. Chúng ta có thể tuyên bố : “như vậy là chúng tôi đã thoả mãn những đòi hỏi”. Nhưng Chúa Giêsu làm Phêrô ngạc nhiên. Ta không bảo 7 lần mà tới 70 lần 7. Đúng hơn Chúa nói : đừng đặt giới hạn cho việc tha thứ. Nghĩa là nó không thể đong đếm như một danh sách mua sắm : một chục trứng, hai két bia, ba cân khoai tây vv.

Tha thứ là vô hạn định. Vì vậy Chúa kể dụ ngôn cho Phêrô và các môn đệ nghe, để am hợp với nội dung Ngài công bố. Hội thánh phải lĩnh hội phẩm chất và tầm quan trọng của vấn đề. Tôi hoài nghi câu truyện có bị cắt ngắn hay không, bởi lẽ không thấy mô tả nỗi vui mừng của con nợ, khi được tha bổng. Số tiền nợ rất lớn. Người ta tính ra nếu lương công nhật mỗi ngày một đồng thì con nợ phải lao động 150 năm để trả nợ. Vậy mà không thấy nói khi được tha nợ, con nợ hoan hỷ nhẩy mừng như người trúng số độc đắc, hay như tử tù được ân xá, ra khỏi khám đường.

Rõ ràng người đầy tớ không bao giờ trả hết nợ cho vua, dù anh ta hứa như vậy. Anh ta nói anh ta cần thời gian. Cho dù anh ta được phép có nhiều thời giờ và làm việc chi đi nữa thì anh ta không bao giờ có khả năng trả nợ, dù chỉ là một phần rất nhỏ. Anh ta hoàn toàn dưới quyền người chủ nợ. Tuy nhiên thay vì số phận thảm khốc ấy, thì anh nhận được lòng nhân ái của ông vua. Đây là điểm gây ngạc nhiên của câu truyện. Thường thường các dụ ngôn đều có những bước ngoặt bất ngờ làm chúng ta sửng sốt. Cái luận lý của nó không đoán trước được, khác với lý luận của thế gian. Người đầy tớ hoàn toàn bước vào quan hệ mới, đời sống mới mà anh chẳng bao giờ nằm mơ thấy. Cứ như công lý của xã hội thì con nợ phải chấm dứt cuộc sống tự do của mình cùng với gia đình, tức đồng nghĩa với cái chết mặc dù còn sống. Anh ta và gia đình đã nằm trên bảng giá cả để bán. Nhưng bỗng nhiên được tự do không phải trả món nợ khủng khiếp nữa. Còn chi vui mừng hơn ? Đúng là một ân huệ tày trời, anh phải thay đổi nếp sống của mình và nhận ra hoàn cảnh hiện tại. Tất cả đều là ân huệ của vua. Thực tế anh không thấy được như vậy. Phúc âm không thuật lại gì cả, nhưng cho biết phản ứng của anh ra sao. Câu truyện kể tiếp chứng tỏ anh đã ngang nhiên ngăn cản ơn huệ, không cho nó tác động trên bản thân anh và gia đình.

Đây là điều chúng ta cần quan tâm suy nghĩ, bởi cũng thường vô ơn như vậy trước mặt Đức Chúa Trời, lãnh nhận muôn vàn ơn thánh của Ngài mà không hề đáp trả. Chúng ta có đầy đủ chứng cớ, con nợ trong Phúc âm không hề thay đổi. Anh ta từ chối tha nợ cho bạn mình, bóp cổ và đòi cho bằng hết món nợ nhỏ xíu. Thánh Mattheo kể: “Nhưng ra đến ngoài, tên đầy tớ ấy gặp một người đồng bạn, mắc nợ Y một trăm quan tiền, Y liền túm lấy, bóp cổ mà bảo: trả nợ cho tao”. Đọc đến đây không ai có thể cầm lòng tức bực với tên đầy tớ bất lương. Nhưng đó phải chăng cũng là thái độ của chúng ta đối với đồng bào, mặc dù đã được Thiên Chúa tha cho muôn vàn tội nợ ?

Tôi đã từng đọc Tin mừng để cho lời Chúa lắng đọng trong tâm hồn, đúng hơn Lời Chúa tác động vào trong linh hồn tôi. Tuy nhiên câu truyện hôm nay làm tôi xấu hổ nhất. Bởi lẽ thông điệp của dụ ngôn là như thế này: Một người nợ một món tiền không thể trả nổi, mặc dầu hứa là sẽ trả. Món nợ được tha bổng chẳng phải vì cử chỉ nào của chủ nợ, ông ta đã nói hoặc hứa gì với con nợ, mà hoàn toàn do lòng tốt của mình. Trước lời khẩn cầu ông thương xót. Người đầy tớ được tha và hoàn toàn không thay đổi, không chịu tác động chi hết bởi ân huệ quá to lớn của chủ. Hắn lập tức từ chối lời van xin của bạn, mặc dầu món nợ chẳng đáng giá là bao, bóp cổ và hành hạ bạn cho đến khi đòi được món nợ. Và bởi vì hắn không có một phản ứng nào trước lòng tốt của vua, cho nên hắn trở lại tình trạng nguyên thuỷ, trước khi được chủ tha thứ, mắc món nợ khổng lồ.

Vậy thì hắn và gia đình phải trả hậu quả của việc hắn làm. Tôi rất tâm phục, khẩu phục tín thư của dụ ngôn này. Chúng ta chẳng làm chi để được Chúa thứ tha. Ơn này hoàn toàn nhưng không. Chúa tha thứ cho tôi nhiều lần: 70 nhân 7, tương đương với vô hạn định. Phản ứng của tôi phải ra sao trước nhan thánh Đức Chúa Trời và thiên hạ, bởi tôi thường vỗ ngực tuyên bố là môn đệ Chúa, làm chứng nhân cho lòng thương xót của Chúa Kitô ? Tôi phải suy niệm luôn luôn sự thật trong câu truyện hôm nay. Cuộc sống của chúng ta với Chúa là một hồng ân từ lúc sinh ra cho tới khi lìa đời. Chẳng có chi mà chúng ta không lãnh nhận từ Thiên Chúa. Việc cảm tạ Ngài và ăn ở ngay chính là lẽ đương nhiên. Nhưng đa phần nhân loại lãng quên, kể cả giáo sĩ, tu sĩ, linh mục. Họ ăn ở độc ác, thu vén tiền bạc, của cải, tiện nghi, hạnh phúc cho riêng mình trên hy sinh đau khổ của kẻ khác.

Trước bàn thờ Thánh Thể, chúng ta thành thật dâng lời tạ ơn và xin cho chân lý Chúa dạy hôm nay ghi khắc vào xương thịt mình. Bởi bất cứ khi nào chúng ta xin ơn tha thứ đều được Chúa tưới gội với lòng hoan hỷ. Chúng ta cam kết với Ngài luôn sống đạo đức tốt lành, sẵn sàng tha thứ cho tha nhân xúc phạm đến mình bởi nó là dấu chỉ chúng ta đã được Chúa thứ tha. Thánh Phaolô trong bài đọc hai cũng cùng ý tưởng đó khi viết: “Không ai trong chúng ta sống cho chính mình, cũng như không ai chết cho chính mình…dầu sống hay chết, chúng ta đều thụôc về Chúa.”

Chúng ta thuộc về Thiên Chúa như một tạo vật do chính bàn tay Ngài dựng nên. Ngài còn gìn giữ và dẫn dắt, nhiều lần bằng những phương cách khác nhau, Ngài đã giải thoát chúng ta khỏi những khó khăn, nguy hiểm, ban cho được sống hạnh phúc trên trái đất này. Chúng ta còn thuộc về Chúa trong ơn Ngài cứu độ. Do sự lừa dối của satan và tội nguyên tổ, mọi người đều phải án chết: tâm linh, phần xác, ơn thánh, linh hồn. Chúng ta chẳng có khả năng tự cứu lấy mình, cho nên Thiên Chúa đã sai Con Một của Ngài xuống thế gian để làm việc ấy. Con Ngài đã chịu khổ nạn và chết trên Thập giá cũng vì mục tiêu cứu thoát nhân loại khỏi án phạt đời đời. Phép công thẳng của Thiên Chúa được đền bù và lòng xót thương của Ngài được tỏ hiện. Tôi xin trở lại câu truyện ban đầu: Nếu như cứ theo công lý thế gian, tôi sẽ khuyên người phụ nữ theo đuổi quyền lợi của con gái cho đến cùng, dù phải bỏ bố nó vào tù.

Nhưng dưới ánh sáng Tin mừng hôm nay, tôi cầu nguyện cho bà và đề nghị bà xin Chúa ban quyền năng tha thứ cho ông ta. Bà sẽ được bình an, yên tâm, vui vẻ và ông ta được tự do sống như vậy, sau khi trở lại tiếp tục cung cấp tiền bạc cho con gái. Chắc chúng ta còn nhớ câu chuyện đứa con hoang đàng của gia đình ông Jame. Con ông bỏ nhà theo bạn bè đi bụi đời nhiều năm trời. Một hôm nó hồi tâm nghĩ lại và muốn trở về với gia đình. Nhưng nghi ngại, bởi không hiểu cha mẹ có tha thứ cho không ? Suy nghĩ mãi nó tìm ra một phương kế : Viết thơ nói với gia đình, giờ đó, tháng đó, ngày đó nó sẽ đáp xe lửa qua trước nhà, nếu nhìn thấy trên cành cây trước cửa buộc một chiếc khăn trắng, nó sẽ xuống xe và trở về nhà, bằng không nó cứ ngồi trên xe đi luôn. Tới đúng hẹn nó lên xe lửa về nhà. Và khi nó nhìn lên cây trước nhà thì thấy không phải là một chiếc khăn trắng, nhưng cả rừng khăn trắng buộc khắp nơi. Hóa ra ông bố sợ nếu chỉ treo một chiếc khăn như nó yêu cầu, chẳng may xe lửa chạy quá nhanh, nó không thấy kịp, ông sẽ mất đứa con. Thiên Chúa hằng đối xử với chúng ta như vậy đó. Chúng ta phản ứng ra sao ? Amen.

G. Nguyễn Cao Luật op

Con số là vô cùng
Mt 18,21-35

Không chỉ là con số

Bản văn Tin Mừng hôm nay thuật lại một trong số nhiều ví dụ Ðức Giêsu đưa ra để phá vỡ những cái nhìn của con người về vấn đề công bình và thưởng phạt. Qua những ví dụ này, Ðức Giêsu cho thấy một thế giới thần linh hoạt động theo những tiêu chuẩn hoàn toàn khác với những tiêu chuẩn do con người đề ra.

Việc tha thứ có thể tính bằng những con số ? Ðó là điều ông Phê-rô đặt ra khi ông hỏi Ðức Giêsu "Con phải tha đến mấy lần ?" Và ông tưởng rằng lòng quảng đại đối với người khác đã đi tới cao điểm với con số 7, con số của Thánh Kinh, con số mà người Do-thái vẫn sử dụng để diễn tả sự hoàn thiện, sự viên mãn. Với con số này, một cái gì đó đã dứt khoát, hay không thể vượt qua được.

Thật ra, khi nêu ra con số như thế, ông Phê-rô cũng đã hiểu được phần nào tinh thần cao cả của Thầy mình. Với tất cả lòng chân thành, ông muốn nói lên sự tha thứ như là con người có thể làm được.

Tuy thế, theo quan điểm của Ðức Giêsu, không thể có sự hoàn thiện có mức độ, không thể có sự viên mãn và đóng kín, không thể đặt ra mức độ tối đa cho lòng quảng đại tha thứ. Câu nói của Ðức Giêsu với ông Phê-rô có tầm mức tỗng quát. "Bảy mươi lần bảy, " đó là gia tăng sự đầy tràn bằng sự đầy tràn. Câu nói của Ðức Giêsu cũng không có tính cách hài hước : Người không chỉ đòi buộc sự tốt đẹp, nhưng còn yêu cầu phải hoàn thiện tuyệt đối, một tình trạng không bao giờ con người có thể đạt tới, nhưng lại luôn được mở ra cho con người. Câu nói của Ðức Giêsu là một cửa ngõ mở ra, hướng đến vô cùng.

Như thế, Ðức Giêsu gạt bỏ mọi thái độ tính toán. Người hướng tầm nhìn của con người về một vũ trụ bao la, rộng lớn, đó là vũ trụ của Thiên Chúa, vũ trụ được điều hành bởi tình yêu và quy hướng về tình yêu. Chỉ khi nào, và tuỳ theo mức độ, con người để mình chìm vào trong vũ trụ đó, để mình được hướng dẫn bởi tình yêu, họ mới có thể hiểu được lòng thương xót của Thiên Chúa.

Trong dụ ngôn của Ðức Giêsu, món nợ giữa người đầy tớ với ông chủ vượt xa số nợ người bạn mắc nợ anh, và thái độ của ông chủ với người đầy tớ hoàn toàn khác hẳn cách cư xử của anh ta với người bạn. Với lòng nhân từ bao dung, ông chủ không những chỉ cho anh khất nợ như lời anh xin, mà còn cho anh ra về và tha luôn món nợ, tha vô điều kiện. Vậy mà anh lại xử độc ác với người bạn mắc nợ anh một số tiền quá nhỏ. Anh vừa được tha món nợ, nhưng anh lại lập tức ngổi vào ghế bị cáo và bị tống giam bởi vì anh không biết tha thứ.

Chính thái độ cũng như những tương giao của con người sẽ xét xử họ. Có thể coi những điều này là tiêu chuẩn để biết được một người có thể bước vào trong ánh sáng của Nước Trời, hay bị loại ra khỏi thế giới của ân sủng, của sự trao tặng.

Một cái nhìn mới

Qua bài Tin Mừng, Ðức Giêsu vượt xa quan niệm Do-thái giáo về hai điểm. Trước hết, Người khẳng định tính cách vô điều kiện, tuyệt đối của tình huynh đệ ; thứ đến, Người cho thấy việc tha thứ cũng có những đặc tính tương tự : phỗ quát, không điều kiện, không mức độ.

Cựu Ước không phải là không biết đến luật tình yêu, vốn được coi là trọng tâm của Lề Luật : "Ngươi hãy yêu mến Ðức Chúa, Chúa của ngươi hết lòng, hết dạ, và hết sức ngươi" (Ðnl 6,5). Tình yêu này là sự đáp trả trước lòng ân cần của Ðức Chúa, Ðấng đi bước trước. Về sự tha thứ cũng vậy : đây là một tính cách riêng của Thiên Chúa.

Tuy nhiên, không thể tìm thấy trong Cựu Ước một giáo lý có tính cách Kitô giáo về sự tha thứ trước những xúc phạm.

Thật vậy, theo Kinh Thánh, mỗi lần một Kitô hữu vi phạm một lầm lỗi chống lại người thân cận, thì chính Thiên Chúa bị xúc phạm. Tội lỗi được hiểu là một sự đảo lộn trật tự luân lý, đụng chạm đến Nước Thiên Chúa và chính Thiên Chúa. Vì thế, đã có lời khuyên "hãy loại bỏ sự dữ ra khỏi ngươi" .

Do đó, khi tôn vinh Thiên Chúa ba lần thánh, Ít-ra-en không thể chấp nhận bất cứ sự vi phạm nào về lề luật, dù chỉ là nhỏ nhặt. Não trạng duy luật pháp này phát xuất từ quan niệm về giao ước và đi đến luật báo thù : "Mắt đền mắt, răng đền răng". Ðề nghị của ông Phê-rô "bảy mươi lần bảy" quả là khác xa với quan niệm của Cựu Ước.

Giao ước còn có một tính cách khác, vì chính Thiên Chúa bị xúc phạm nên cũng chính Người phải trừng trị mọi sự gian ác. Và cũng chỉ một mình Người có quyền tha thứ : "Người không giữ mãi cơn thịnh nộ ..."

Về điểm này, Tin Mừng diễn tả một tinh thần hoàn toàn mới. Có thể nói, Ðức Giêsu như là có một khoảng cách với vị Thiên Chúa Thẩm phán : "Các ông đã nghe nói rằng ... Phần tôi, tôi nói với các ông ..." Ðức Giêsu dẹp bỏ hết việc báo thù, việc xử ném đá.

Ðức Giêsu truyền phải tha thứ lẫn cho nhau. Cũng như tình yêu, sự tha thứ này phải vô giới hạn. Chính nhờ vậy, con người trở thành hình ảnh của Thiên Chúa-Tình yêu (chứ không phải của Thiên Chúa-Thẩm phán), và nhờ đó được hưởng lòng thương xót của Thiên Chúa, là hồng ân đặc biệt Thiên Chúa trao tặng trong trật tự tình yêu. Ðây cũng là hình ảnh trung thực của Thiên Chúa mà Ðức Giêsu có sứ mạng tái lập nơi con người.

Hơn nữa, sự tha thứ Kitô giáo quy hướng về sự tự do. Theo nguyên ngữ, tha thứ có nghĩa là để cho đi, cho tự do. Trong hành vi tha thứ, mỗi người cắt bỏ sợi dây đang xiềng xích người mắc nợ mình, để cả hai trở nên những người tự do, không còn mắc nợ với nhau. Nói chính xác hơn, việc tha thứ giống như một người chủ ngân hàng xoá nợ cho người mắc nợ. Người nào từ chối tha thứ những xúc phạm thì trở thành nô lệ cho người khác cũng như cho những đam mê của mình. Bởi vì, sự thù ghét và việc báo thù cũng là những đam mê.

Hướng đến vô cùng

"Tha thứ như mình đã được tha thứ
Thương xót như mình đã được xót thương."

Người Kitô hữu luôn phải hướng tới mục đích cao cả này, không như một nhiệm vụ luân lý, một giá biểu cần tính toán, trái lại như một nhân đức. Chính họ là người đã cảm nhận tình thương của Thiên Chúa trong cuộc đời mình và họ cũng hiểu rằng Thiên Chúa muốn trao tặng tình thương ấy cho người khác qua đời sống và hành động của họ.

Tha thứ là một hình thức tốt đẹp của lòng sám hối đích thực. Mỗi người đều hiểu rằng Thiên Chúa đã kiên nhẫn trước những lầm lỗi và sai sót của mình. Ðến lượt mình, họ cũng phải xử với người khác như thế, nếu họ muốn được Thiên Chúa yêu thương.

Như vậy, cuộc đời người Kitô hữu trở thành những dòng kênh chuyển thông tình yêu. Ân sủng từ Thiên Chúa chảy qua cuộc đời họ và chảy đến người khác, không giữ lại cho mình. Dòng nước ân sủng thấm vào mảnh đất đời họ và cũng thấm đến những mảnh đời khác. Họ không có quyền đắp đập be bờ để ngăn dòng nước, vì như thế, dòng sông không còn chảy nữa, trở thành ao tù và không phát sinh hiệu quả.

Dù vậy, cũng phải nhìn nhận rằng tha thứ vô điều kiện là điều không dễ thi hành. Bản tính cũng như sức chịu đựng của con người luôn có khuynh hướng dừng lại, đóng kín vào chính mình. Chỉ có thể tha thứ và đón nhận người khác khi biết nhìn lên Ðức Kitô, Ðấng đã đón nhận và tha thứ cho tất cả. Chính Người là sức mạnh và là người hướng dẫn.

"Nhìn bằng nhãn quan đại lượng nhân từ của Thiên Chúa, ta thấy rằng kẻ làm mất lòng mình chỉ đáng thưởng mà không đáng giận. Ngay cả trong những trường hợp khó giải hoà, nếu bình tâm mà xét, ta cũng thấy những chuyện xúc phạm đâu có gì quá đáng. Chớ có ôm hận, chớ có thích thù dai giận lâu ; trái lại, nên có một chút tinh thần hài hước ... Tâm hồn nào không cởi mở khoáng đạt sẽ không được Thiên Chúa khoan hồng, và có thể nói, như vậy là không biết cầu nguyện, chẳng thể nhận lãnh được ơn gì... "

Giacôbê Phạm Văn Phượng op

Tha thứ
(Mt 18,21-35)

Có một người vợ kia đã tâm sự như sau : “Trước khi về làm vợ anh ấy, tôi đã yêu một người và dâng hiến tất cả. Nhưng cụôc tình ấy tan vỡ. Trong lúc tôi đang hụt hẫng thì anh ấy đến. Lúc đó tôi không yêu anh và càng không hề nghĩ đến chuyện sẽ làm vợ anh. Tôi mặc cảm về sự thất tiết của mình. Thế nhưng anh đã kiên trì theo đuổi, và khi tôi nói thẳng với anh là tôi không xứng đáng, anh vẫn cứ khăng khăng nói : “Anh biết hết quá khứ của em. Nhưng tình yêu anh dành cho em mãnh liệt và sâu sắc đủ để anh bỏ qua mọi chuyện, chỉ cần em yêu anh và chấp nhận làm vợ anh. Anh tin chúng ta sẽ hạnh phúc bên nhau”. Dần dần tôi xúc động, yêu anh và nhận lời làm vợ anh. Tưởng đâu vợ chồng hạnh phúc. Ai ngờ… chỉ được một năm đầu hạnh phúc thật sự, nhưng từ năm thứ hai và suốt mười năm, anh vô cùng kiên nhẫn đem chuyện cũ ra mà chì chiết, đay nghiến tôi bất kể lúc nào, vào buổi sáng, buồi trưa, buổi chiều, đêm khuya, lúc vợ chồng đang ăn cơm, khi cả nhà xem ti-vi, khi tôi làm việc nhà, trước mặt con cái… lúc thì bằng giọng ngọt nhạt cay độc, lúc thì bằng lời lẽ tục tằn thô bạo… anh bảo rằng tôi phải nhận chịu sự trừng phạt như vậy mới có thể chuộc được lỗi lầm”.

Và người chồng cũng chẳng giấu diếm quan điểm của mình, anh nói : “Tôi không thể và không bao giờ tha thứ sự thất tiết của cô ấy được. Mãi mãi đó là vết nhơ của đời sống vợ chồng. Tội lỗi phải được cứu chuộc, vết nhơ phải được tẩy rửa, và sự cứu chuộc, sự tẩy rửa đó chỉ được thực hiện thông qua sự hành hạ cô ấy, về thể xác cũng như về tinh thần”. Cứu chuộc thông qua sự hành hạ người bạn đời của mình, anh chàng này học được bài học đó ở đâu vậy ? Nếu anh bảo học được từ thập giá cứu chuộc của Đức Kitô thì thật là khủng khiếp. Không, Đức Kitô không cứu chuộc bằng đau khổ nhưng bởi tình yêu. Máu đổ ra đến giọt cuối cùng trên thập giá không phải là giá trả cho một Thiên Chúa bạo tàn, nhưng là dấu chỉ của một tình yêu đi đến tận cùng mạng sống. Nếu người chồng ấy hiểu được chân lý này, anh sẽ không “cứu chuộc” vợ bằng cách hành hạ, nhưng bằng tình yêu tha thứ, bao dung và quảng đại. Nếu người vợ hiểu được chân lý ấy, chị sẽ đáp lại bằng một tình yêu gấp bội. Hạnh phúc gia đình sẽ đựơc cứu vãn chứ không tan vỡ.

Thật đáng sợ một quan niệm tôn giáo sai lệch phải không ? Và cũng rất đáng mừng khi chân lý tôn giáo trở thành ánh sáng soi lối cuộc đời. Khi người Kitô hữu có dịp thể hiện những hành vi tha thứ dưới bất cứ hình thức nào và vào bất cứ thời điểm nào, thì chính hành vi tha thứ ấy là dấu chỉ hùng hồn nói lên cho mọi người biết chúng ta đang sống trong thời đại ân sủng của Thiên Chúa.

Thực vậy, khi Chúa Giêsu bị treo trên thập giá là chính lúc Thiên Chúa tuôn đổ dồi dào hồng ân của Ngài xuống trên nhân loại tội lỗi. Một trong những hồng ân lớn nhất trong công trình cứu độ là ơn tha thứ trọn vẹn tội lỗi của toàn thể nhân loại. Điều này đưa mỗi chúng ta đến một điểm cơ bản là việc Chúa luôn luôn tha thứ cho tôi là động cơ duy nhất thúc đẩy tôi thể hiện những hành vi tha thứ đối với tha nhân. Vì không lý gì một người Kitô hữu khi nhận ra và cảm nghiệm được tình thương tha thứ của Thiên Chúa đối với chính bản thân mình mà lại không bắt chước thái độ cao quý của Chúa trong cách ứng xử của mình đối với tha nhân mỗi khi mình bị người khác xúc phạm. Nói một cách nôm na dễ hiểu và cụ thể hơn nữa, thì oán hờn, giận dữ, nghĩa là không chịu tha thứ, và cứ giữ ấm ức mãi những lỗi phạm của anh em là những điều ghê tởm dưới đôi mắt nhân từ của Chúa. Chúng ta không được phép làm như thế, vì đó là điều Chúa không muốn, nhưng phải luôn luôn làm ngược lại để xứng đáng được hưởng ơn tha thứ của Chúa.

Trong cuộc sống đạo, có nhiều phương thế giúp chúng ta gặp gỡ Chúa, gần gũi với Chúa, như cầu nguyện, suy niệm lời Chúa, lãnh nhận các bí tích, nhưng cũng có một phương thế không kém phần hữu hiệu, đó là sự tha thứ cho nhau. Vì khi, với cái nhìn đức tin, chúng ta tha thứ lỗi lầm cho anh em, thì chính lúc ấy tâm hồn chúng ta cảm thấy gần gũi hơn, thân mật hơn với Chúa, nhờ vào thái độ của chúng ta giống như cách ứng xử của Chúa.

Xin tặng mọi người hai câu danh ngôn : “Cuộc sống sẽ đẹp, nếu mỗi ngày chúng ta chỉ làm một nửa những gì mình đòi hỏi nơi người khác”, “Phải dám sống như mình nghĩ, nếu không, cuối cùng chúng ta sẽ nghĩ như mình sống”. Phải dám chọn cho mình một lý tưởng và sống theo lý tưởng đó. Nếu không, mình sẽ rơi vào lối sống tầm thường, rồi dùng mọi lý lẽ biện minh cho lối sống tầm thường đó.

Lời Chúa và Thánh Thể

Hãy tha thứ để được thứ tha
Mt 18, 21 - 35

Lạy Chúa Giêsu, hôm nay ông Phê-rô hỏi Chúa là phải tha đến bao nhiêu lần ? Chúa nói : “Bảy mươi lần bảy”. Tức là luôn luôn tha thứ.

Nghe Chúa nói chúng con vừa mừng lại vừa lo. Lo vì làm sao tha thứ mãi mãi được, nhưng cũng vui vì chúng con cũng đã có lần tha thứ cho người khác. Chúng con biết là khi mình tha thứ cho người khác thì cũng được Chúa thứ tha. Khi thứ tha cho nhau, chúng con xoá bỏ hàng rào ngăn cách giữa mình và mọi người, để chúng con xích lại gần nhau hơn. Biết bao nhiêu là lợi ích của việc thứ tha chúng con đều biết. Nhưng có điều chúng con thứ tha cho ai ? Cho người nào ? Và tha thứ chuyện gì ? Có lẽ những người chúng con sẵn sàng bỏ qua mọi chuyện là người thân, là những người chúng con thương mến và những người mang lại lợi ích cho chúng con. Nếu không bỏ qua, con sợ làm họ buồn và như vậy ảnh hưởng tới mối quan hệ của mình. Nếu những người đã xúc phạm tới con là những người xa lạ, không quen biết, là người dưng thì con có sẵn sàng bỏ qua mọi chuyện cho họ không ?

Có !...nhưng thực ra…

Những chuyện mà chúng con bỏ qua chỉ là những chuyện vặt, chuyện nhỏ hoặc những chuyện chẳng ăn nhằm gì tới lợi ích của mình. Nếu như đó là một chuyện lớn hoặc chúng con phải hy sinh lợi ích của mình khi tha thứ, thì không biết chúng con có tha thứ cho họ không ?

Còn nhớ ngày xưa, Chúa tha thứ không chỉ cho người môn đệ mình là Phêrô khi chối bỏ Thầy, mà Người còn tha thứ cho người trộm lành và ngay cả những người đóng đinh Ngài. Bằng ánh mắt yêu thương của thầy mình, Phêrô đã hôi hận và quay trở lại. Bằng lời nói chân thành, biết bao người đã dừng lại lắng nghe Thầy nói. Những người gặp Ngài đều cảm nhận và có được niềm vui vì được tha thứ.

Chúng con cũng thế, biết bao nhiêu lần chúng con chạy đến với Ngài để cầu xin kêu van và mong được Ngài tha thứ những lỗi lầm chúng con đã phạm. Chúng con mong được Chúa tha thứ từ chuyện nhỏ tới chuyện lớn, tha thứ hết chuyện này tới chuyện khác. Chuyện hôm qua và chuyện hôm nay. Nhiều lắm ! Nếu Chúa không tha thứ thì chúng con đâu được cứu rỗi, đâu được xứng đáng làm con Ngài. Trước mặt Chúa chúng con chỉ là những tội nhân, đang mong được Ngài tha thứ. Và, Chúa đã tha thứ cho chúng con, đã hy sinh để chuộc tội cho chúng con. Việc hy sinh và tha thứ đến quên mình đó chúng con vẫn hằng nhớ. Nhưng cũng giống như người đầy tớ trong Tin Mừng hôm nay, anh ta vừa mới van xin xong, ra khỏi là anh ta lại tóm lấy cổ bạn mình mà bắt trả lại cho anh ta hết những đồng xu cuối cùng. Cuộc sống thường ngày chúng con cũng hay mắc phải như vậy, ra khỏi nhà thờ là chúng con lại lao vào cuộc sống, cũng tranh giành bất chính, cũng bon chen với người anh em của mình từng đồng xu, và thậm chí, sẵn sàng ăn thua đủ với nhau vì một câu nói hiềm khích, hay vì những món nợ chưa trả. Tất cả chỉ có tiền và lợi ích của mình mà chúng con sẵn sàng chà đạp người anh em mình. Vì tiền, vì của chúng con sẵn sàng đánh đổi tất cả : nhân cách, danh dự, niềm tin và tình yêu thương đồng loại.

Trong bài Tin Mừng Chúa nói : “Ấy vậy, Cha của Thầy ở trên trời cũng sẽ đối xử với anh em như thế, nếu mỗi người trong anh em không hết lòng tha thứ cho anh em mình.” (Mt 18,35)

Lạy Chúa chúng con chỉ biết kêu xin tha thứ nhưng chúng con lại chưa sẵn sàng tha thứ cho người khác. Đôi khi, chúng con tha thứ chỉ là cho qua chuyện, bằng mặt chứ không bằng lòng. Lúc không vui thì những chuyện cũ được nhắc lại và kể công thế này thế nọ, chúng con nhắc lại không phải là để họ trả ơn nhưng là để nói cho bỏ ghét, cho hả giận và nói cho người khác biết là mình đã từng giúp họ. Như vậy giúp đỡ người khác là lý do, là cái cớ để chúng con xúc phạm tới anh chị em của mình (?). Rồi những chuyện khác nữa mà chưa một lần con tha thứ hay bỏ qua cho anh chị em của mình, vì nghĩ rằng mình đúng, họ sai, tội gì mà phải xuống nước, phải chịu thiệt. Chúa cũng đã nói với ông Phêrô : “Dưới đất, anh cầm buộc điều gì, trên trời cũng sẽ cầm buộc như vậy ; dưới đất, anh tháo cởi điều gì, trên trời cũng tháo cởi như vậy” (Mt 16,19). Lạy Chúa ! Tha thứ mang lại cho chúng con những ân huệ lớn lao. Tha thứ sẽ nối kết con người lại gần nhau hơn, xoá bỏ hàng rào ngăn cách do thù hận, nợ lần và xúc phạm gây nên. Nếu không có tha thứ chúng con suốt đời là những người mắc nợ nhau và mắc nợ Chúa.

Xin cho chúng con biết yêu thương nhau với tấm chân tình của người con Chúa, dù người đó quen biết hay xa lạ, là người thân hay thù địch. Vì khi chúng con biết yêu thương là chúng con biết tha thứ. Ở đâu có tình yêu ở đó có sự thứ tha. Và, Khi chúng con tha thứ cho nhau chính là lúc chúng con cũng được Chúa thứ tha.

Antôn Nguyễn Thành Chương op

Tha Thứ Cho Nhau
Để Được Thiên Chúa Thứ Tha
(Mt 18,21-35)

Trong cuộc sống Gia đình hay Cộng đoàn đều không thể tránh khỏi có những va chạm, nhưng điều quan trọng là chúng ta có bỏ đi được lòng tự ái của bản thân, hạ mình mà tha thứ, đón nhận nhau trong tình anh em, bạn hữu như các chi thể trên một thân thể hay không ?

Qua trình thuật Tin Mừng theo Thánh Matthêu hôm nay, Chúa Giêsu dạy phải biết tha thứ cho nhau : “Ông Phêrô đến gần Đức Giêsu mà hỏi rằng: “thưa Ngài, nếu Anh em con cứ xúc phạm đến con, thì phải tha đến mấy lần? Có phải đến bảy lần không?” Đức Giêsu đáp: “Thầy không bảo là đến bảy lần nhưng là đến bảy mươi lần bảy.” (Mt 18: 21-22).

Kỳ thực Thánh Phêrô hỏi Chúa Giêsu về điều này chẳng qua là Ông muốn biết cách xử trí thế nào khi chính mình bị xúc phạm. Thật không ngờ, câu trả lời của Chúa Giêsu nằm ngoài sự ước lượng của Ông. Thánh Phêrô nghĩ là con số bảy đã là con số hoàn hảo lắm rồi, nhưng Ông đã lầm vì đó chỉ là con số hoàn hảo đối với lòng dạ của con người trần thế mà thôi. Còn với Thiên Chúa, Người đã dạy chúng ta qua câu trả lời cho Thánh Phêrô, thật rõ ràng và chắc chắn: phải luôn luôn tha thứ cho anh em, không điều kiện, không giới hạn số lần tha thứ.

Dụ ngôn tên mắc nợ không có lòng thương xót được mở ra từ vấn đề mà Thánh Phêrô đặt ra. Chúa Giêsu đã cho chúng ta thấy lòng quảng đại của Thiên Chúa cũng như việc xét xử nghiêm minh dành cho kẻ thâm độc không biết tha thứ cho người khác, dù chính kẻ đó đã nhận được ơn tha thứ không điều kiện từ chủ nợ – là chính từ nơi Thiên Chúa nhân từ của họ. Qua dụ ngôn này, Chúa Giêsu mời gọi chúng ta phải làm cho những người khác như Chúa đã làm cho ta: anh em hãy tha thứ, thì sẽ được Thiên Chúa thứ tha. (x.Lc 6: 37).

Lời mời gọi chúng ta hãy tha thứ luôn luôn của Chúa Giêsu là việc làm thật khó và có vẻ như đi ngược lại với lòng dạ của con người, hầu hết mang tính tự ái và không dễ gì tha thứ cho nhau. Trong cuộc sống với đầy dẫy những bon chen, hận thù, trăm thứ bộn bề: lo cơm, lo áo, lo học hành và tương lai sự nghiệp đã vô tình tạo nen nơi mỗi con người một bức tường ngăn cách với tha nhân. Không phải bức tường bằng sắt thép, bê tông nhưng là một bức tường vô hình còn đáng sợ hơn gấp nhiều lần: đó chính là lòng ích kỷ, thiếu tấm lòng vị tha, nhân từ, sẻ chia cho người khác và với người khác.

Chúng ta phải tha thứ cho nhau vì chính chúng ta đã được Thiên Chúa xoá hết mọi thứ nợ, Người tha thứ tất cả, ngay cả khi chính chúng ta chưa kịp nhận ra tội lỗi của mình mà Thiên Chúa đã tha cho chúng ta trước rồi. “Lạy Cha, xin tha cho họ vì họ không biết việc họ làm” (Lc 23,34).

Hơn nữa, Chúa Giêsu đã dạy Kinh Lạy Cha để chúng ta ghi nhớ và suy gẫm hằng ngày. Đặc biệt trong Kinh Lạy Cha cũng nhấn mạnh việc tha thứ và được coi như điều kiện cần để Thiên Chúa cũng tha thứ tội lỗi cho chúng ta: Xin tha nợ chúng con như chúng con cũng đã tha cho những kẻ mắc nợ chúng con.

Lạy Chúa Giêsu, chúng con biết những gì chúng con tha thứ cho nhau, thì không là gì cả so với sự tha thứ của Thiên Chúa đối với chúng con. Thiên Chúa luôn yêu thương và sẵn sàng tha thứ mọi lỗi lầm của chúng con. Ngài giống như ông chủ đầy lòng bao dung. Còn chúng con là anh em bạn hữu với nhau.

Lạy Chúa Giêsu thánh thể, xin ban cho chúng con một niềm tin vững mạnh vào lòng khoan dung của Thiên Chúa, để chúng con cũng biết quảng đại, bao dung và sẵn sàng tha thứ cho anh chị em chúng con như chính Chúa hằng yêu thương tha thứ cho chúng con vậy. Amen.

Đỗ Lực op

Công Lý Đi Về Đâu
(Mt 18:21-35)

Tôn giáo vẫn thường được nhìn nhận là tinh hoa nhân loại. Nhưng có một số người cho rằng tôn giáo gây chia rẽ và quá nhiều đau khổ cho nhân loại. Có đúng như thế không ?

Chúng ta có thể tìm thấy trả lời trong dụ ngôn Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay. Nếu tôn giáo là tương quan chiều dọc cho con người gặp gỡ Thiên Chúa và tìm được thế quân bình cho cuộc sống, không có gì cần thiết và hữu ích hơn tôn giáo. Chúa Giêsu muốn chúng ta đi sâu vào tương quan chiều dọc với Thiên Chúa, để tìm thấy nơi lòng độ lượng khoan dung vô bờ của Người tất cả động lực và lý do sống hài hòa và thông cảm với đồng loại.

BỨC TRANH VÂN CẨU

Nếu đọc Tin Mừng hôm nay ngược từ dưới lên trên, chúng ta sẽ thấy rõ sự tàn bạo của công lý không có tình thương. Xét về mặt pháp lý, người tôi tớ hoàn toàn đúng. Tòa án có thể giúp anh thi hành pháp luật để siết nợ cho anh. Kết quả anh đã hoàn toàn toại nguyện vì con nợ bị tống ngục. Nếu không hề chứng kiến cảnh tôn chủ đã tha nợ cho anh, chắc các người bạn anh cũng không thấy có vấn đề gì. Ở đời “có vay có trả” !

Nếu muốn bớt tính cách tàn bạo, công lý cần phải có tình thương. Nhưng căn cứ vào đâu để có thể dùng tình thương trong khi thi hành công lý. Tình thương tới mức nào và cách nào để công lý không bị hy sinh ?

Ðó là vấn đề chính ông Phêrô đã đặt ra với Chúa. Ông không ngờ Chúa trả lời khéo léo và rõ ràng đến thế. Cả về số lượng món nợ và thái độ của các nhân vật chính trong chuyện đều khác biệt đến bất ngờ. Chúa đã tạo một ấn tượng rất mạnh nơi lòng ông Phêrô và các bạn về lòng thương xót và tha thứ của Thiên Chúa.

Muốn trở thành đặc tính Nước Trời, công lý phải vượt quá giới hạn của chính mình, để vươn tới chiều kích công chính của Thiên Chúa. Nếu Thiên Chúa đòi hỏi đúng mức công chính, con người không thể chịu đựng nổi. Thế nên Thiên Chúa đã phải lấy lòng thương xót bù lấp vào sự thiếu sót của con người. Ðó là lý do tại sao Chúa đã tha thứ tất cả. Chỉ sự tha thứ mới có thể thỏa mãn những đòi hỏi của công lý. Khi tỏ lòng thương xót, không phải Thiên Chúa hy sinh công lý, nhưng trái lại càng làm sáng tỏ công lý và sự công chính của Nước Trời.

Lòng thương xót là một huyền nhiệm và kỳ diệu nhất của Thiên Chúa trong vũ trụ. Không nắm bắt được điều đó, không thể nào thấu hiểu tại sao Thiên Chúa lại tạo dựng vũ trụ và cứu độ nhân loại.

Ðây là điều Chúa Giêsu muốn diễn tả qua dụ ngôn hôm nay. Mở đầu dụ ngôn, Chúa đã nhắm ngay chủ đích diễn tả Nước Trời qua sự tha thứ của ông vua. Bắt nguồn từ lòng thương xót, sự tha thứ đã lấn át tất cả những tính toán của con người. Chính vì sự bất lực của con người, nên sự tha thứ mới cần thiết để tái lập quân bình và đem lại công lý cho Nước Trời. Ðặc tính tuyệt vời đó được diễn tả phần nào nơi lòng quảng đại không thể hiểu thấu của ông chủ đối với người đầy tớ.

Vì một lý do nào đó, người đầy tớ đã quên ngay những gì tôn chủ mới làm cho mình. Có lẽ tương quan chiều dọc với ông chủ không quan trọng bằng tương quan chiều ngang với bạn bè. Anh đã hành xử như chưa từng đón nhận được sự tha thứ từ ông chủ. Ðúng hơn, món lợi cá nhân đã che mờ mắt anh. Anh vận dụng mọi cách để chiếm lại món lợi đó, bất chấp những đau khổ và sợ hãi của người bạn và tương lai gia đình họ.

Một khi con người đã không sống tử tế với anh em, Thiên Chúa sẽ rút lại lòng thương xót. Công lý trở lại trong cuộc sống bình thường. Thiên Chúa xử với con người y như con người đã xử với anh em. Trước sau công lý phải được bảo vệ tuyệt đối. Nếu không muốn công lý đượm tình thương, con người phải lãnh lấy tất cả hậu quả nghiêm nhặt của công lý. Khi không còn lòng thương xót, công lý của Thiên Chúa và của người đầy tớ cũng như nhau.

Chỉ có tấm lòng từ bi nhân hậu mới có thể lôi kéo lòng thương xót của Thiên Chúa. Qua dụ ngôn hôm nay, Chúa muốn cho mọi người thấy sống là tương quan. Tương quan chiều ngang và tương quan chiều dọc. Tương quan chiều ngang sẽ tốt đẹp, nếu con người nhớ đến tương quan chiều dọc. Không có tương quan chiều dọc, con người sẽ không thể hiểu tại sao mình phải tha thứ cho nhau. Nhưng chân lý và công lý phải được bảo vệ tới cùng. Khi tha nợ cho người đầy tớ, tôn chủ đã phải hy sinh tới mức nào ! Nhưng khi một người anh em cố tình phủ nhận tội lỗi của mình, Chúa dạy cộng đoàn phải can thiệp để bảo vệ quyền lợi chung.

Trong dụ ngôn hôm nay, Chúa dường như vượt qua công lý để cứu con người. Nhưng vì con người không muốn, nên mọi sự đều trở lại theo mức độ bình thường. Thế mới biết lòng thương xót là một kỳ công vô cùng vĩ đại của Thiên Chúa. Nhưng cũng như người đầy tớ, chúng ta phải biết nhận định đúng thời gian được xót thương để sống hợp tình hợp lý với anh em.

BÀI HỌC ÐẮT GIÁ

Dụ ngôn hôm nay “cho phép chúng ta đi sâu vào kinh nghiệm chính Chúa Giêsu đã sống và hiệp thông tình yêu với Chúa Cha. Bởi đó, Tin Mừng cho ta đi vào tận trung tâm đời sống Thiên Chúa. Chúa Giêsu loan báo tình thương giải thoát dành cho những ai Người gặp trên đường đời, bắt đầu là những người nghèo khổ, người bị loại ra bên lề xã hội và người tội lỗi. Chúa mời gọi mọi người theo Chúa vì Người là người đầu tiên vâng lời kế hoạch tình yêu của Thiên Chúa.”[1] Như thế đủ rõ, mặc dù không đủ tiền trang trải món nợ khổng lồ, người đầy tớ không nằm trong đối tượng của lòng Chúa thương xót. Anh quá kiêu hãnh và bất nhân. Anh bị loại trừ vì thuộc hạng người “ăn cháo đái bát” !

Anh là con người hoàn toàn ích kỷ. Trái lại, nếu sống theo tinh thần vị tha, anh sẽ thấy khi không sống ích kỷ, anh sẽ “coi nhu cầu và những đòi hỏi của tha nhân như của mình và làm cho mọi người ngày càng hiệp thông trong những giá trị tinh thần và những quan tâm về những nhu cầu vật chất.”[2] Anh đã hoàn toàn lạnh lùng như tảng băng vì không có cái nhìn đầy cảm thông của tôn chủ. Bài học tôn chủ dạy anh cho biết “mối tương quan giữa con người không thể chỉ bị chi phối trong khuôn khổ công lý : ‘Kinh nghiệm quá khứ và hiện tại cho thấy một mình công lý không đủ. Công lý có thể đưa tới việc phủ nhận và phá hủy chính mình. Kinh nghiệm lịch sử cũng đưa đến một nguyên tắc : phép công anh giữ tuyệt vời, sinh muôn tai họa cho đời (summum jus, summa injuria), biết không ? Thực vậy, có thể nói, công lý phải được tình yêu điều chỉnh tới mức có thể coi là ‘kiên nhẫn và hiền hòa', như thánh Phaolô đã nói. Nói khác, công lý phải có những đặc tính của tình yêu nhân hậu là yếu tính của Tin Mừng và Kitô giáo.”[3]

“Tình yêu và chỉ có tình yêu (kể cả tình yêu nhân hậu gọi là ‘lòng thương xót') mới có thể phục hồi con người cho chính con người. Kitô hữu biết rằng tình yêu là lý do Thiên Chúa thiết lập tương quan với con người. Chính tình yêu Chúa mong đợi nơi con người lời đáp trả. Bởi thế, tình yêu cũng là hình thức tương quan cao cả nhất và cao quý nhất giữa con người. Giáo quyền hết sức khuyên nhủ chúng ta sống liên đới với nhau vì tình liên đới có thể bảo đảm công ích và thúc đẩy sự phát triển toàn diện con người : tình yêu ‘làm cho con người nhìn tha nhân như một tha ngã.’”[4] Không thể có cái nhìn đó, người tôi tớ trong dụ ngôn hôm nay mới đối xử tàn tệ với người bạn của mình. Cuộc sống trở thành nặng nề, phức tạp và bất ổn.

Quả thực, công lý cần thiết cho cuộc sống hòa bình. Nhưng tình yêu mới củng cố cuộc sống trong bình an và hạnh phúc. ÐGH Phaolô VI từng nói : “Hòa bình cho mọi người thấy bản chất đích thực của mình trong hòa bình, một hòa bình gắn liền với những đòi hỏi của công lý, nhưng được nuôi dưỡng bằng sự hy sinh, nhân ái, từ bi và tình yêu.”[5] Chính vì chỉ lo đòi cho bằng được món nợ của người bạn, nên người tôi tớ đã trở thành tên bạo hành, khủng bố và không một chút tôn trọng nhân phẩm của bạn. Anh cũng nhân danh một lý lẽ hay hoàn cảnh đặc biệt phải hành động như thế. Tên khủng bố và độc tài nào chẳng có lý lẽ biện minh cho các hành động của mình. Ngay cả kẻ cướp của giết người cũng thấy mình hành động đúng lý và nhân đạo.

HAI NIỀM TIN HAI LỐI XỬ

Khi nhóm quá khích Ấn giáo lùng bắt và giết hại các Kitô hữu tại Ấn độ, họ cũng tạo ra những sự kiện để biện minh và tuyên truyền cho phong trào “bài Kitô giáo” của mình. Họ phao tin các nữ tu thuộc Dòng Nữ tữ Bác Áí của Mẹ Têrêsa Calcutta đã bắt cóc và buộc cải đạo nhiều trẻ em. Tin tức sôi động hẳn lên khi họ phao tin các Kitô hữu đã giết chết một thủ lãnh của họ.

Mặc dù đã góp phần quan trọng vào việc phát triển đất nước vê xã hội và kinh tế, các Kitô hữu tại Ấn độ đang bị tàn sát, trong khi các chính phủ và các tổ chức nhân đạo thê giới vẫn im tiếng.

Hàng chục (có người đoán hàng trăm) đã bị giết chết. Ít nhất 52 nhà thờ (cả Công giáo và Tin Lành) đã bị phá hủy. Hàng trăm ngôi nhà bị thiệt hại. Bốn tu viện và năm nhà trọ cũng như cư xá thanh niên không còn dùng được như xưa. Sáu cơ sở của thiện nguyện Công giáo và xã hội đã bị phá hủy tan tành. Hàng trăm xe hơi và vô số các dụng cá nhân đã bị thất thoát. Hàng ngàn Kitô hữu đang lẩn trốn, chạy xa cơn tàn sát và đang sống trong rừng, bị khủng bố và đói rách.

Trước tình cảnh đó, Thủ Tướng Ấn độ Manmohan Singh đã nói : “Thật là một nỗi nhục cho quê hương chúng ta.”[6] Một nhận định vừa khiêm tốn vừa xoa dịu được các nạn nhân. Nếu không có một đức tin tôn giáo và lương tâm tốt lành, chắc chắn ông Thủ Tướng không thể nói lên lời xin lỗi chân tình và công khai như vậy. Không phải chỉ bằng lời nói, chính phủ Ấn độ còn bồi thường thỏa đáng cho các nạn nhân.

“Qua hành động của Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh đã nghiêm khắc lên án những bạo hành có tính cách tội phạm của các phần tử Ấn giáo quá khích đối với các Kitô hữu cũng như sự việc chính phủ ông bồi thường cho các gia đình nạn nhân Kitô hữu một cách thoả đáng, người ta nhận ra được tư cách, lương tri, trách nhiệm và tính cách nhân bản của một vị lãnh đạo quốc gia thời đại văn minh ngày nay. Bởi vậy, khi nhìn đến hoàn cảnh tương tự của các Kitô hữu Việt Nam ở giáo xứ Thái Hà đang bị nhóm công an quận Đống Đa đánh đập và hành hạ một cách dã man, người ta tự hỏi:

Phải chăng các nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam nói chung và Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cũng như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói riêng đã không hay biết gì về thái độ công minh và cao thượng này của Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh trong vụ việc các Kitô hữu bị tấn công này ở Ấn Độ?”[7]                 

Thực tế, vì thiếu niềm tin vào Thiên Chúa, nên nhà nước Việt Nam không thể lấy tương quan chiều dọc làm mốc cho tương quan chiều ngang ? Chỉ thấy tương quan chiều ngang, nên họ sống và hành động như chúa tể mọi người. Không biết đến Thiên Chúa, chẳng những họ không thể đối xử tử tế với mọi người, nhưng còn không giữ được mức công bình tối thiểu. Họ đưa cả toàn bộ lý thuyết Các Mác về vô sản chuyên chính để biện minh cho quyền sở hữu của nhà nước. Nhưng nực cười thay sau khi trưng dụng những đất đai của Thái Hà và dân oan, họ lại đem bán cho đại tư bản để thủ lợi ! Thật là vòng luẩn quẩn !

Không những không bao giờ nhìn nhận sai lầm, chính phủ Việt Nam còn dùng truyền thông trắng trợn xuyên tạc sự thật và reo rắc nghi hoặc khắp nơi hầu dễ dàng chiếm đoạt tài sản dân oan. Toàn bộ hệ thống báo chí, truyền thanh, truyền hình đều là những loài nhai lại đang thi đua “đi lề bên phải” theo chỉ thị của đảng và nhà nước. Ðúng hơn, họ bắt buộc “phải đi bên lề,” chứ không được bước hai chân xuống lòng xa lộ truyền thông thế giới. Thảo nào truyền thông không còn tự do và độc lập, nhưng biến thành một công cụ củng cố chế độ bất công. Biết bao người đã chết oan vì những thông tin một chiều đó.

Dầu sao người đầy tớ trong Tin Mừng hôm nay vẫn còn lương thiện hơn nhà nước Việt Nam một bậc ! Anh đã không vu khống và xuyên tạc sự thật để chiếm đoạt tài sản của đồng bạn ! Anh đã dùng pháp luật để bỏ tù người bạn thực sự mắc nợ anh. Khác với anh, nhà nước Việt Nam xài toàn luật rừng để tống giam những người tranh đấu cho công lý.

Ðã đến lúc người dân không sợ chết vì công lý, còn nỗi sợ nào có thể thắng được họ ? Nhìn vào từng đoàn người cầu nguyện ở Thái Hà hôm nay, ai cũng có thể thấy điều đó. Chưa bao giờ cuộc tranh đấu cho công lý lại được giáo quyền yểm trợ như bây giờ.

Tóm lại, qua dụ ngôn hôm nay, Chúa đã chia sẻ với chúng ta kinh nghiệm sâu xa về đời sống Thiên Chúa. Hình ảnh ông chủ diễn tả phần nào lòng thương xót của Thiên Chúa đối với chúng ta. Món nợ trần gian chẳng là gì so với cái nợ đối với Thiên Chúa. Có thấy được sự khác biệt ấy, mới thấy Chúa tha thứ cho chúng ta tới mức nào và tại sao chúng ta phải tha thứ và đối xử tử tế với nhau. Con người luôn sống trong tương quan cả hai chiều. Ngay trong tương quan chiều ngang, chúng ta cũng tìm thấy chiều dọc để vươn lên. Nếu không, chúng ta không thể nào đạt tới mức công chính cần thiết để vào Nước Trời.

Lạy Chúa, xin cho chúng con luôn cảm nghiệm được lòng thương xót của Chúa, để cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn. Amen.

đỗ lực 14.09.2008