Chúa Nhật
XX Thường Niên - Năm A An Phong op : Thiên Chúa Là T́nh Yêu Fr. Jude Siciliano, op : Chúa lôi kéo chúng ta đến với Ngài Fr. Jude Siciliano, op. : T́nh yêu Thiên Chúa không loại trừ ai Fr. Jude Siciliano, op : Thiên Chúa cứu độ người có ḷng tin Giacôbê Phạm Văn Phượng op : Đức tin kiên tŕ và b́nh tĩnh Lời Chúa và Thánh Thể : Thánh Thể và đức tin Đỗ Lực op : Ẩn số trong một ẩn số Fr. Jude Siciliano, op: Tin thế nào sẽ được như vậy
Thiên
Chúa Là T́nh Yêu Bài Tin mừng hôm nay kể lại câu chuyện một người đàn bà ngoại giáo đến xin Chúa Giêsu chữa bệnh cho cô con gái của bà đang bị quỉ ám. Nhờ ḷng tin, t́nh yêu và sự kiên tŕ, bà đă được toại nguyện. Con người, nhất là người trẻ, thường có khuynh hướng lập ra những nhóm bạn bè, băng đảng, câu lạc bộ. Những nhóm này quy tụ những người cùng một sở thích, hoặc cùng một nghề nghiệp, đẳng cấp… Nói khác, những nhóm này h́nh thành do những người chọn nhau và có khuynh hướng loại trừ những người khác. Đôi khi, điều này cũng xảy ra nơi các tôn giáo. Thiên Chúa th́ khác. Ngài không phân biệt đối xử : Ngài đón nhận bất cứ ai có ḷng tin và t́nh yêu sự thật. H́nh ảnh người đàn bà ngoại giáo trong Tin mừng hôm nay là h́nh ảnh người có ḷng tin vào Thiên Chúa, tin vào quyền năng tuyệt đối của Ngài; và t́nh mẫu tử thực sự đă khiến lời nài xin của bà được chấp nhận. Sức mạnh của bà là ḷng tin và t́nh yêu. Không có ǵ mạnh mẽ hơn ḷng tin và t́nh yêu. Không có ǵ có thể ngăn cản được ḷng tin và t́nh yêu. H́nh như là đôi lúc chúng ta cũng khép kín trong nhóm, tập thể của ḿnh ? Thiếu cởi mở, khép kín đă ngăn cản biết bao sự hợp tác mang lại nhiều lợi ích và có giá trị lớn. H́nh như là đôi lúc chúng ta cũng thiếu niềm nở khi gặp gỡ một người nghèo hơn ta, thiếu khả năng hơn ta ? Thiếu niềm nở khiến t́nh thân ái khó triển nở được. H́nh như là đôi lúc chúng ta tin Chúa nhưng lại có thái độ loại trừ, hay coi thường những niềm tin khác ? Thiếu quảng đại là đầu mối dẫn đến những cực đoan, những độc tôn nguy hại. H́nh như là đôi lúc chúng ta chưa có t́nh yêu mănh liệt đủ để có thể xoay chuyển t́nh thế khó khăn ? Thiếu t́nh yêu chỉ làm cho t́nh huống lại càng khó khăn hơn và rồi chẳng giải quyết được ǵ. Xin nhớ : Thiên Chúa là T́nh Yêu.
Lạy Chúa Giêsu,
Chúa ban cho con t́nh yêu
Chúa là Cha chung của mọi người,
Lạy Chúa Giêsu,
Chúa lôi
kéo chúng ta đến với Ngài Thưa quư vị, Tôi ước mong vài câu trong bài Tin Mừng hôm nay được viết lại sáng sủa hơn để cộng đoàn dễ suy niệm. Người đàn bà khốn khổ xứ Canaan đến xin Chúa Giêsu cứu chữa đứa con gái đang bị quỷ ám hành hạ. Bà dùng ngôn ngữ giống như mọi người khác kêu xin Chúa dủ ḷng thương "Lạy Ngài là con vua Đa-vít xin thương xót tôi". Bà không phải là người Do Thái, nhưng xưng tụng Chúa bằng chức vị Thiên Sai. Những người Do Thái khi dùng tước vị này th́ được Chúa Giêsu đáp ứng thuận lợi tức thời. Tuy nhiên trong trường hợp của bà, thoạt kỳ thủy, Chúa giữ im lặng, mặc cho lời cầu cứu của bà đầy vẻ khẩn khoản. Các Tông Đồ mất kiên nhẫn xin Chúa đuổi bà đi. Có lẽ họ ngụ ư xin Ngài đuổi quỷ và chữa con gái bà, ngơ hầu bà khỏi quấy rầy măi. Nhưng Chúa Giêsu đưa ra hai câu trả lời, một cho các Tông Đồ, một cho người mẹ khốn khổ. Cả hai đều khó nghe. Trước hết, với các môn đệ, Ngài nói : "Bà này không thuộc về chúng ta", tức không thuộc về dân tộc Do Thái (Thầy chỉ được sai đến với những con chiên lạc nhà Israel mà thôi). Xem ra Chúa Giêsu có ư loại trừ. Vậy th́ trái ngược với quan niệm tổng quát về Chúa Cứu Thế mà đức tin của chúng ta xưa nay vẫn tuyên xưng ? Liệu đúng là Ngài muốn loại bỏ nhóm người nào đó khỏi các cộng đoàn tín hữu ? Liệu các nhóm di dân mới nhập cư có được hồ hởi chấp nhận vào giáo xứ chúng ta ? Liệu có phải Ngài dành ưu tiên cho những người giàu có, ân nhân trong giáo xứ hơn là các người mẹ nghèo khổ cần giúp đỡ, các trẻ em đói khát kêu khóc tang thương trong những hàng ghế khiêm tốn cuối nhà thờ ? Liệu Ngài có muốn các thanh thiếu niên đồng phục vâng lệnh cha xứ, em nào không có, đi chỗ khác chơi ? Ngài ưa lắng nghe các d́ phước đọc kinh hằng ngày hơn kẻ khô khan 30 năm mới đến nhà thờ một lần ? Liệu Ngài có ủng hộ ư niệm tín hữu ṿng trong, loại trừ các kẻ khác như vô đạo không ? Thật tai hại trong những ngày tháng này, nếu đang tâm phổ biến xung đột tôn giáo, biên giới hoặc khủng bố chống lại người ngoại nhập ! Chúng ta nên làm dịu bớt các căng thẳng trên và đừng tuyên truyền tư tưởng cực đoan nữa. Chúng ta chẳng cần tuyên xưng đức tin vào một Thiên Chúa loại trừ, về phe với ḿnh chống lại thiên hạ. Với người phụ nữ Canaan, Chúa Giêsu trả lời : "Không được lấy bánh dành cho con cái mà ném cho chó". Theo quan niệm Do Thái, con cái ở đây là dân Israel và "chó" là người ngoại giáo. Bản văn Việt Nam dịch lịch sự hơn "chó con" (pups). Chỗ khác Chúa Giêsu cũng dùng ngôn từ phổ thông nói : "Đừng ném ngọc trai trước những con heo nái." Các câu tuyên bố có tính miệt thị như vậy nghĩa làm sao ? Phần tôi, tôi ưa mấy ḍng mở đầu và đoạn kết của câu truyện : Người mẹ cùng khốn đến khẩn khoản xin chữa lành cho con gái. Bà công nhận quyền năng Thiên Sai của Chúa và Ngài đă tưởng thưởng bà cho con gái khỏi bệnh. Đó là điều mà chúng ta trông đợi nơi nội dung bài Tin Mừng hôm nay. Phần c̣n lại không dám bàn tới. Thánh Matthêu viết Phúc Âm chứ không phải chúng ta. Xin hăy bằng ḷng với những ǵ ông viết. Thực ra nó am hợp với t́nh h́nh của cộng đoàn thánh nhân. Chúng ta không nên thêm đường cho khỏi đắng hoặc gọt giũa góc cạnh cho khỏi bén nhọn. Những lời cạnh khóe của Chúa, chắc chắn có dụng ư nào đó. Trước hết, Ngài tuyên bố chúng ở Sidon và Tyrô, những miền đất ngoại giáo. Ở trong lănh thổ Israel, Ngài gặp toàn chống đối và phản kháng. Ngài ra khỏi đất nước để nghỉ ngơi hoặc trốn tránh các cuộc xung đột đầy gây cấn. Trớ trêu thay Ngài lại được nghe tiếng kêu cứu của một bà mẹ khốn khổ giữa những kẻ không tin. Bà gọi Ngài bằng danh hiệu mà nằm mơ cũng không thấy dân riêng Ngài gọi : "Con Vua Đa-vít". Thế th́ Ngài đang tâm làm ngơ măi được không ? Dù rằng người ta làm dịu bớt câu nói gay gắt của Chúa Giêsu th́ thực tế Ngài vẫn ám chỉ ơn cứu độ ưu tiên phải qua dân tộc Do Thái. Điều này được bài đọc 1 nói tới : "Người ngoại bang gắn bó cùng Đức Chúa … Ta sẽ mang họ tới núi thánh của ta… bởi v́ nhà Ta là nhà cầu nguyện cho mọi dân tộc." Nghĩa là qua đức tin của dân Israel, Thiên Chúa vươn tới các dân các nước. Bằng những lời đó, Isaia không chỉ tiên báo tương lai tốt đẹp cho Israel, mà c̣n chỉ ra ơn kêu gọi của họ, tức hành động theo kế hoạch của Đức Chúa Trời để đem muôn dân về thờ phượng Thiên Chúa chân thật. Nhưng thực tế, dân Do Thái luôn bị các dân tộc khác thù ghét, gây chiến tơi bời, phải rút vào thế pḥng ngự lâu dài, chung quanh toàn là ngoại giáo. Do đó dân Thiên Chúa tự nhiên thấy ḿnh là một ốc đảo. Thế giới bên ngoài hoàn toàn nguy hiểm cho đức tin của chính ḿnh và của các thế hệ con cháu mai sau ! Giấc mộng to lớn của tiên tri Isaia vẫn c̣n chỉ là thách đố. Hoàn cảnh đó cũng là bài học cho chúng ta ngày nay. Mặc dầu phải đối mặt với các khó khăn đến từ bên ngoài, chúng ta không nên thu hẹp Thiên Chúa, biến Ngài thành Thiên Chúa của số ít người thông hiểu lề luật, giáo lư và nghi lễ. Sự thật là : Ư định, hành động, chương tŕnh của Thượng Đế không thể bị giới hạn và ḷng tin của người đàn bà vào Chúa Giêsu là một sự kiện tỏ hiện quá rơ ràng. Thiên Chúa đă vượt qua mọi trở ngại, rào cản hoặc phạm trù xă hội mà ra tay cứu vớt. Mặt khác, qua ḷng tin của ḿnh bà nhận thức được phần nào Thượng đế rộng lượng hơn hết thảy, to lớn hơn hết thảy những ǵ mà năo trạng hẹp ḥi của những người Do Thái đạo đức tŕnh bày cho bà. Phép lạ Chúa Giêsu thực hiện cho đứa con gái khốn khổ của bà bắt buộc các tín hữu của cộng đoàn thánh Matthêu suy nghĩ lại, mở rộng ḷng ra để đón nhận mọi người. Cộng đoàn này, nguyên thủy, toàn là người Do Thái với rất ít dân ngoại. Họ có những tập tục và thói quen khép kín. Câu truyện người phụ nữ Canaan khích lệ họ xóa bỏ đi mọi gianh giới, phân biệt, tranh chấp, sống ḥa hợp với đức tin chung vào Chúa Cứu Thế. Đúng là theo thời gian, Thiên Chúa gặp gỡ dân Israel trước. Nhưng bây giờ mọi cửa đều đă mở tung đón nhận mọi người. Quư vị bảo thủ ngày nay có nhận ra được tín hiệu đó không ? Nó đă được phát đi từ thời thánh Matthêu ! Về căn bản, câu truyện hôm nay là của một bà mẹ khốn khổ, chứ không phải của giáo lư thần học. Bà nói : con bà bị một thằng quỷ hành hạ. Có thể là đứa trẻ cũng có mặt với mẹ nó. Nhưng hành vi của nó kỳ quặc ra sao, không ai biết ! Ở thời Chúa Giêsu người ta tin rằng quỷ dữ lang thang khắp mọi chốn. Nó nhập vào ai th́ người ấy bị bệnh, dầu là thể xác hay tâm thần. Nhưng chúng ta chẳng phải tưởng tượng lại quá khứ để thấy được những nỗi lo lắng đau khổ của các bậc cha mẹ tân thời trước đứa con chịu bệnh. Hăy lưu ư đến lời bà mẹ Canaan kêu xin : "Lạy Ngài xin thương xót tôi…" đúng là tâm lư của một bà mẹ. Thực ra, tất cả các cha mẹ đều muốn chịu đau đớn cho con ḿnh, chí ít ngang bằng khổ đau của nó. Như thế chúng ta hiểu được tại sao Chúa Giêsu lại hy sinh gánh tội thiên hạ ! Chỉ v́ yêu thương ! Xin hăy cầu nguyện cho các cha mẹ trong cộng đoàn giáo xứ hôm nay. Cũng đang van xin với cùng giọng điệu thảm thiết : "Lạy Ngài xin thương xót chúng tôi…" Con cháu chúng tôi đang bị quỷ dữ hành hạ khốn khổ lắm. Quỷ dâm dục, quỷ x́ ke, ma túy, quỷ lưu linh, quỷ Aids, quỷ đạo chích, quỷ nổi loạn v.v. Chúng cũng có những hành vi kỳ lạ : đâm cha, chém mẹ, giết ông bà, bạo lực hàng xóm, lừa đảo, trốn học, bỏ nhà, bụi đời v.v Thật là đau ḷng cho những kẻ sinh thành ra chúng. Thường xuyên, trước khi cầu nguyện cho ḿnh, chúng ta đă nghĩ đến chúng, cầu xin cho chúng ăn ở ngay lành, ngoan ngoăn… vậy mà phải ngồi hàng giờ với chúng tại văn pḥng công an, trại cải tạo, hoàn lương, phục hồi nhân phẩm, tư vấn tâm lư… bụng lẩm bẩm giống người phụ nữ Canaan : "Lạy Ngài là con vua Đa-vít, xin thương xót tôi… con cháu tôi đang bị quỷ ám khổ sở lắm !" Câu truyện hôm nay c̣n nhắc nhớ rằng chúng ta cũng đến với Chúa Giêsu thông qua dân tộc Do Thái. Tức chia sẻ đức tin, hy vọng với họ trong việc trông chờ ơn cứu độ Thiên Chúa đă hứa ban cho trần gian. Chúng ta không thể đ̣i hỏi quyền ưu tiên nơi Chúa Giêsu. Giống như người phụ nữ xứ Canaan và cô con gái của bà, chúng ta chỉ là kẻ thụ ơn. Tất cả mọi sự lành đều được ban cho một cách nhưng không. Chẳng có cơ sở nào để đ̣i hỏi quyền lợi trước mặt Thiên Chúa và Đức Ki-tô. Trước ân huệ Chúa Giêsu ban cho người đàn bà Canaan, chúng ta được Ngài mạc khải cho một Thiên Chúa, Đấng luôn lôi kéo chúng ta đến với Ngài, thông cảm với các khó khăn của chúng ta và sẵn sàng giơ tay cứu giúp. Bà mẹ của câu truyện hôm nay c̣n nêu gương cho tín hữu biết kiên tŕ cầu nguyện, không phải lúc nào cũng ép buộc Thiên Chúa phải nhận lời, nhưng luôn vững tin vào một Thiên Chúa không hề giả điếc làm ngơ trước các nhu cầu của con cái ḿnh. Cầu nguyện giúp chúng ta có linh hồn chờ đợi và khi ơn Chúa đến, biết nhận ra ḷng yêu thương hải hà của Ngài. Amen.
T́nh yêu Thiên Chúa không loại trừ ai Thưa quí vị, Khi lưu đày sang Babylone, dân Do thái bị tước đoạt hầu như mọi sự: đất đai, tổ quốc, quê hương, đền thờ, tự do… Trên đất khách quê người, họ c̣n bị đe doạ mất luôn cả niềm tin tôn giáo, truyền thống cha ông. Họ nghi ngờ nền phụng tự của ḿnh. Liệu Thiên Chúa họ thờ xưa nay có phải là Thiên Chúa thật không ? Bởi v́ các thần thánh của người Babylone xem ra mạnh sức hơn và do đó chân thật hơn. Đế quốc Babylone đă chinh phục Israel. Cai trị Israel với bàn tay hà khắc. Sức mạnh của họ hiện diện mọi nơi. V́ vậy nhiều cư dân Giêrusalem cũng như Do thái trong các thành thị đế quốc Ba tư dần dần bỏ đức tin và nghiêng theo tập tục của dân ngoại, kẻ chinh phục họ, ngơ hầu được nhiều ân huệ, chức vị. Như vậy cuộc lưu đày Babylone đă phá huỷ tinh thần của nhiều người Do thái, con cháu Abraham. Sự kiện giống hệt chúng ta ngày nay. Không có ơn Chúa chúng ta chẳng thể nói mạnh, ḿnh sẽ trung thành với Ngài đến đâu? Sống đua đ̣i thế gian sẽ dẫn tới phản bội Chúa, h́nh thức này, kiểu cách khác, chẳng làm sao tránh khỏi. Đó là kinh nghiệm ngàn đời, không cần bàn luận. Tuy nhiên ngay ở giữa cuộc lưu đày và trong khủng hoảng lớn về đức tin, Thiên Chúa vẫn chọn lựa cho Ngài một nhóm nhỏ trung thành. Họ hy vọng liều lĩnh rằng Thiên Chúa vẫn ở với tuyển dân và ngày nào đó sẽ cứu vớt, đưa họ trở về đất hứa. Hiện thời họ cố gắng hết khả năng bảo vệ ḿnh và con cháu khỏi những ảnh hưởng của dân ngoại. Liệu chúng ta có thể tưởng tượng được cuộc chiến đấu của ho cam go thế nào không ? Chắc chắn họ gặp rất nhiều khó khăn trong công việc. Cuộc vật lộn không phải dễ dàng và nhanh chóng. Nó kéo dài hằng ngày trong nhiền năm tháng. Điều này vẫn đúng với chúng ta ngày nay, nếu muốn truyền lại cho con cháu và các thế hệ mai sau đức tin tinh tuyền của cha ông? Xin nhớ lời thánh Phaolô người ta ưa thích những điều tầm phào hơn Lời Thiên Chúa. Hay như các tông đồ trong bài Phúc Âm tuần vừa qua: Đức tin của chúng ta luôn phải đối phó với sóng gió của biển đời dương gian, chỉ khi nào Chúa ở trên thuyền, sóng gió mới bị dẹp tan. Hơn một lần trong cuộc sống chúng ta đă phải kêu cầu Chúa. Con cháu sau này cũng vậy, cho nên chúng ta ngay từ bây giờ luôn phải kiện cường đức tin cho chúng. Việc đó chính là bác ái và yêu thương! Xin đừng giả dối, yêu thương bằng miệng lưỡi chứ không bằng việc làm. Đức tin của thế hệ tương lai phản ánh đức tin của thế hệ hiện tại, cũng như chúng ta phản ảnh niềm tin kính của cha ông ḿnh. Trong cuộc đấu tranh để giữ vững niềm tin tinh tuyền ở những điều kiện gay go nhất, họ quyết định dùng chiến thuật cho “xe đi ṿng ṿng” (xin coi các phim chinh phục miền tây của nước Mỹ). Họ tụ họp thành những nhóm nhỏ, nâng đỡ lẫn nhau trong phụng vụ và cương quyết chống lại các ảnh hưởng ngoại lai, tức các thần, các phong tục Ba tư. Nhiều người đă chịu tử đạo v́ trung thành với đức tin của cha ông. Nhờ vậy họ có thể sống c̣n mà trở về quê hương. Đối với những ai có cơ hội trở về, thấy ḿnh rất ngỡ ngàng v́ có những thay đổi nơi quê cha đất tổ. Các dân ngoại đă chiếm hữu đất đai, phong tục đă thay đổi, đức tin pha trộn nhiều yếu tố khác lạ. Liệu họ lần nữa phải cho xe (ḅ) đi ṿng ṿng, như đă làm trên đất nước Babylone ? Nhiều gia đ́nh trên thực tế đă làm như vậy theo cổ xúy của các tiên tri ! Họ thành lập nhóm c̣n “sót lại” trên toàn cơi đất nước (chúng ta có thể suy ra từ thái độ của Chúa Giêsu với người phụ nữ Canaan: Thầy chỉ được sai đến các con chiên lạc của Israel mà thôi). Họ nghiệt ngă tẩy chay tất cả những ǵ không phải là do thái, kể cả hàng xóm láng giềng của ḿnh. Hậu quả là những cộng đoàn khép kín, cứng nhắc, mà tiên tri Isaia phải can thiệp (bài đọc 1). Vị tiên tri vô danh này (Isaia III) mở một con đường cho những ai “Làm điều chính trực, thi hành điều công minh”, “v́ nhà ta là nhà cầu nguyện cho muôn dân”. Ông nhắc nhở người Do thái rằng t́nh yêu của Thiên Chúa không loại trừ ai, trái lại, bao gồm mọi linh hồn, mọi dân tộc. Ngài đă tuyển chọn dân Israel để tuân giữ các lề luật của giao ước mà nhiều lần Ngài đă kư kết. Kẻo họ không c̣n khả năng nhận ra những nhu cầu của ḿnh để canh tân thường xuyên. V́ tiên tri không có ư định nơí lỏng đức tin theo phong trào, nhưng luôn trung thành với Thiên Chúa. Tuy nhiên ông kêu gọi dân tộc (và cả chúng ta nữa) không nên hẹp ḥi. Nhưng phải theo gương Thiên Chúa. T́nh yêu của Ngài trải rộng khắp địa cầu chứ không chỉ riêng Israel. Hết những ai sống trên đất nước đều hưởng ḷng thương xót của Thiên Chúa. Tinh thần Isaia III giống hệt như thánh Mattheo mà chúng ta sẽ bàn tới sau. Vị tiên tri tuyên bố “người ngoại bang nào gắn bó cùng Đức Chúa để phụng vụ Người và yêu mến Thánh Danh cũng trở nên tôi tớ của Người. Hết những ai giữ ngày Sabát mà không vi phạm, cùng những ai tuân giữ giao ước của ta đều được ta dẫn lên núi thánh”. Nhiều nhà chú giải Kinh thánh đă dùng bản văn này để gợi ư bên ngoài Giáo hội hữu h́nh vẫn có ơn cứu độ, bằng những con đường mà chỉ một ḿnh Thiên Chúa biết. Chúng ta nên có cái nh́n khóang đạt như t́nh yêu Thiên Chúa đ̣i hỏi, đừng hẹp ḥi đóng khung Ngài vào trí khôn bần tiện của ḿnh, chúng ta sẽ gặp nhiều sai lầm bởi những phán đoán hồ đồ, tưởng tượng. Nhất là khi chúng tasống trong các quốc gia đa tôn giáo, như Hoa Kỳ, Việt Nam. Bên cạnh tôi là gia đ́nh do thái làm bánh “Kosher Pizzas” rất ngon. Người có đạo thường lui tới thưởng thức. Isaia III tin rằng Thiên Chúa kêu gọi dân Do thái, để mang ơn cứu độ cho toàn thể nhân loại, chứ không chỉ riêng dân Israel. Không phải dân Do thái tốt lành hơn các dân tộc khác mà chỉ v́ Thiên Chúa đă tuyển chọn họ, trao cho họ công bố t́nh yêu của Ngài. Chúng ta cũng vậy đừng kiêu căng phong ḿnh thánh thiện, mà phải khiêm tốn v́ tất cả là do ơn thánh Chúa : Tout est grace (thánh Therèse de Lisieux). Nhiều tu sĩ nam nữ không hiểu hết chân lư này nên sống ngông ngênh, tự măn, khinh dể người khác. Như vậy, vị tiên tri muốn chúng ta huấn luyện cho ḿnh một cái nh́n rộng răi, bao la, về các hoạt động của Thiên Chúa. Ông kêu mời chúng ta chiêm ngưỡng muôn h́nh vạn trạng kiểu cách Thiên Chúa bày tỏ t́nh yêu của Ngài cho nhân loại. Không nhất thiết Ngài phải hành động theo một đường lối nào. Chúa Giêsu là thể hiện rơ ràng của t́nh yêu đó. Cứ chiêm ngắm đời sống của Ngài chúng ta sẽ hiểu t́nh yêu Thiên Chúa ra sao ? Những lời mở đầu của bài đọc một cho chúng ta ch́a khoá để t́m ra những linh hồn phụng thờ Chúa. Tuân giữ điều chính trực, thực hiện điều công minh. Dù họ thuộc về chúng ta hay không. Các ngôn sứ thường chỉ cho chúng ta hay Thiên Chúa là ai ? Ngài kỳ vọng nơi chúng ta thế nào ? Khi suy gẫm về hành vi của Thiên Chúa nơi đời sống của người khác, chúng ta đừng ương ngạnh từ chối họ một cách tiên thiên, nhưng chấp nhận họ vào cộng đoàn Hội Thánh. Thiên Chúa đang cư ngụ trong tâm hồn họ! Isaia III mô tả “ nhà” Thiên Chúa rộng bao la bát ngát đủ để những ngoại kiều thờ phượng Chúa: Đối với tôi xem ra nhà đó vô hạn định. To hơn cái nh́n của tôi nhiều lần. Vậy đó, nhiệm vụ của ngôn sứ là mở rộng tâm hồn và trái tim mọi người cho Thiên Chúa ngự vào. Thiên Chúa của vũ trụ mênh mông hơn biển rộng trời cao. Thánh Matheo viết Phúc Âm cho cộng đoàn tín hữu tiên khởi gốc Do thái. Ngài chiêm ngắm Chúa Giêsu như Môsê mới, ban lề luật yêu thương để thiết lập Israel mới, tức Hội thánh. Tuy nhiên người ta t́m thấy những trường hợp người dân ngoại cũng tỏ ḷng tôn kính trong Tin mừng của ông. Đó là các đạo sĩ đến từ phương đông (2,1 -12), người sĩ quan Rôma (8, 5-13) và người phụ nữ xứ Canaan hôm nay. Điều này ám chỉ dụng ư nào? Xin đọc kỹ Phúc Âm. Chúa Giêsu đang ở Tirô và Siđon, miền đất ngoại giáo. Một sự kiện khác thường trong lối hành xử của Ngài. Chúng ta mong đợi Ngài sẽ gặp nhiều chống đối, v́ bước đi trong đất thù nghịch. Miền đất này thuộc Do thái xưa kia, nhưng đă bị lân bang chiếm đóng trước khi dân Do thái trở về quê hương. Những người Do thái ở lại đă lập thành những đồn luỹ chắc chắn về niềm tin của cha ông và chiến đấu trong suốt lịch sử để được giữ vững niềm tin ấy. Bây giờ Chúa Giêsu và các môn đệ rao giảng giáo lư mơi lạ, thử hỏi làm sao các ngài không bị chống đối? Và chúng ta ngày nay chẳng ngạc nhiên về thái độ chống dân ngoại c̣n tồn tại trong Hội Thánh tiên khởi. Thánh Matheo mô tả Chúa Giêsu ngần ngại mở rộng phạm vi sứ vụ của ḿnh : “Ta chỉ được sai đến các con chiên lạc nhà Israel mà thôi”. Dĩ nhiên người đàn bà dốt nát này không hề nghe biết các ưu tiên của dân Do thái. Bà chẳng thể hiểu được lời Chúa Giêsu, nhưng thực tế con gái bà đau nặng, bị quỉ ám khổ sở lắm. Bà chạy đến với Ngài gọi Ngài là con vua Đavit như thói quen của dân chúng. Rơ ràng bà đă bày tỏ đức tin vào Ngài, đức tin mà Ngài hàng mong đợi nơi “dân riêng của Thiên Chúa”. Bà cũng nhận ra bánh của Thiên Chúa chỉ dành cho tuyển dân chứ không cho ḿnh. Tuy nhiên bà khẩn khoản xin mảnh vụn rơi từ bàn ăn xuống. Đức tin và ḷng khiêm nhường của người phụ nữ Canaan đáng được Chúa thương. V́ thế nhiều b́nh luận gia đă đổi từ những con chó thành chó con để diễn tả t́nh cảm của Chúa Giêsu đối với bà. Thực tế Chúa Giêsu đă khen bà “Này bà, ḷng tin của bà mạnh thật” ! Liệu chúng ta có dám bày tỏ đức tin của ḿnh như vậy khi gặp gian nan khốn khó không? Liệu chúng ta có dám nài nẵng Chúa khi xem ra Chúa hắt hủi ḿnh không? Lạy Chúa, xin giúp chúng con có ḷng tin, ḷng khiêm nhường như người phụ nữ Canaan. Hằng ngày chúng con cần gương bà để sống am hợp ơn gọi làm con Chúa. Đức tin của người đàn bà đă được Chúa đáp lời. Có thể nói bà đă thắng được Chúa “Bà muốn thế nào sẽ được như vậy”, mặc dầu bà là người không có đạo, không được hưởng gia sản của giao ước ! Chúng ta nên tin thật vào sức mạnh của cầu nguyện mà thực hành theo đúng ḷng tin của ḿnh. Kinh thánh thường tỏ rơ sức mạnh vô song của lời cầu nguyện. Vậy th́ tại sao chúng ta c̣n hoài nghi ? Người phụ nữ Canaan dù không được giáo dục về đức tin nhưng đă thoáng thấy sức mạnh của nó, nên đă không ngần ngại nài nẵng Chúa, cho dù Chúa xua đuổi gọi là “chó”, (tiếng phổ thông Do thái gọi dân ngoại). Chúng ta làm sao? Có thực bụng gọi Ngài là Thiên Chúa, đấng ban bánh cho mọi người ? phải chăng tiệc Thánh Thể hôm nay gợi ư câu truyện Tin mừng này? Nếu vậy chúng ta sốt sắng cử hành thánh lễ với ḷng sùng mộ chứ không phải h́nh thức bên ngoài. Rất nhiều lần chúng ta chẳng chứng kiến người ngoài Giáo hội, chẳng ghi danh vào tổ chức tôn giáo nào, nhưng lời nói, hành động của họ chứng tỏ chịu ảnh hưởng tinh thần Chúa Kitô? Thiên Chúa đă t́m ra những lối, những phương thức nuôi dưỡng họ trong sự thật và chân lư. Làm sao họ hành xử được như vậy nếu không có Chúa hướng dẫn? Cho nên thánh Phaolô trong bài đọc hai đă nuôi hy vọng trở lại của đồng bào ḿnh: “Thưa anh em tôi xin ngỏ lời với anh em, là những người gốc dân ngoại, với tư cách là tông đồ các dân ngoại, tôi coi trọng chức vụ của tôi. Mong sao nhờ vậy mà tôi làm cho anh em đồng bào của tôi phải ganh tỵ, và tôi cứu được một số anh em đó…Quả thế, khi Thiên Chúa đă ban ơn và kêu gọi th́ Người không hề đổi ư”. Cộng đoàn thánh Mattheo đang lớn mạnh, gồm cả dân ngoại, nơi cộng đoàn loan báo về Chúa Giêsu. Họ trở lại làm môn đệ Chúa. Câu chuyện hôm nay là dấu vết của t́nh h́nh cộng đoàn. Nó giúp các tín hữu gốc Do thái chấp nhận anh chị em tân ṭng mà trước kia họ gọi là “chó”. Họ được nghe về đức tin của người đàn bà, ḷng khiêm nhường của bà ta thừa nhận ân huệ ưu tiên của dân Do thái và t́nh yêu rộng mở của Thiên Chúa, đón nhận hết thảy các linh hồn qua trung gian Đức Kitô. Người phụ nữ Canaan là bằng chứng Thiên Chúa vươn tới mọi dân tộc, kể cả những người ở ngoài tôn giáo truyền thống. Mặc dầu bà không thuộc nhóm môn đệ Chúa nhưng ḷng xác tín của bà vào Đấng được xức dầu là dấu chỉ Thiên Chúa hành động ngoài dự kiến của nhân loại. Chúng ta có khuynh hướng xếp hạng các tâm hồn trong và ngoài Giáo hội. Nhưng nếu một linh hồn ngoài Giáo hội lại bày tỏ đức tin mănh liệt vào Chúa Giêsu th́ chúng ta là ai mà dám hạn chế hoạt động của Thiên Chúa trên trái đất này? Amen.
Thiên Chúa cứu độ người
có ḷng tin Anh chị em thân mến, Bài phúc âm hôm nay diễn tả Chúa Giêsu một cách hơi cao kỳ. Một người đàn bà chán nản đến bẻn lẻn xin Chúa Giêsu giúp đỡ cho con gái bà bị quỷ ám. Nhưng v́ bà ta là người Canaan, là người ngoài đạo Do Thái, Chúa Giêsu có vẻ hắt hủi bà ấy. Đầu tiên Chúa Giêsu không để ý đến bà, rồi dùng cách nói khinh miệt thời ấy coi bà ta như "chó". Còn bạn có nghỉ vậy không? Câu chuyện trong phúc âm làm chúng ta cảm thấy ḿnh thuộc hàng hạ cấp. Chúng ta cùng hệ với người đàn bà Canaan. Chúng ta mong Chúa Giêsu sẽ dủ lòng thương nghe lời than của một người mẹ. "Đừng chán nản. Chúa Giêsu sẽ nghe Bà". Thường thường khi chúng ta nghe một người kêu van xin Chúa Giêsu giúp đỡ. th́ chính Ngài là người tỏ lòng thương xót giúp đỡ ngay những người tin vào Ngài. Nhưng trong bài phúc âm hôm nay Chúa lại không như vậy. Chẳng lẻ Chúa Giêsu không để ý đến những kẻ kêu xin như chúng ta vừa thấy ? Vậy tại sao lại có chuyện như thế ? Điều giúp chúng ta hiểu thêm câu chuyện phúc âm hôm nay là chúng ta nên nh́n vào lòng tin cậy của chúng ta vào Chúa Giêsu. Chúng ta tin ǵ vào nhân tính của Ngài? Tôi nghĩ rằng phần đông chúng ta có lòng tin mạnh mẻ về thiên tính của Chúa Giêsu. Chúng ta tin Ngài là Ngôi Lời Thiên Chúa nhập thể làm người. Chúng ta không được hướng dẫn nhiều về lòng tin vào nhân tính của Ngài: Chúa Giêsu là một người như chúng ta. Thế nên chúng ta phải giử hai phần của đức tin về Thiên tính và nhân tính của Chúa Giêsu ngang nhau. Nhưng chúng ta thường nhấn mạnh một bên, thường là phần thiên tính của Ngài. Còn phần nhân tính chúng ta ít để ý đến; đó là do quá tŕnh được giáo huấn của chúng ta. Chính phần nhân tính của Chúa Giêsu cũng quan trọng như phần thiên tính vậy. Chúng ta hăy tự hỏi: Nếu có ai đến gơ cửa Chúa Giêsu, Ngài cần biết người đó là ai trước khi Ngài mở cửa không ? Theo lẽ thường chúng ta sẽ trả lời là "có, Chúa Giêsu là Chúa nên Ngài biết hết mọi sự". Về khía cạnh đó chúng ta thấy cách hành xử của Chúa Giêsu với người đàn bà Canaan hôm nay là cách Ngài muốn thử lòng tin của bà. Và Bà ấy có đức tin thật sự. Đức tin của bà thúc đẩy bà ta đi đến cùng. Bà là người Canaan, mà bỏ nhà để chạy đến Chúa Giêsu. Các bạn nên nhớ người Canaan là những người trước kia sống nơi đất Chúa hứa, họ đă bị người Israel đuổi ra khỏi phần đất đó. Nên sự chống đối giữa người Do Thái và người Canaan kéo dài từ trước đến nay, việc người đàn bà Canaan đánh liều chạy vào đất của kẻ thù để xin Chúa Giêsu giúp đỡ là một sự can đảm. Có thể khi đi đường bà ta đă biết đất đó là của người Do Thái, nơi đó người Do Thái có Thiên Chúa của họ là Đấng có lòng thương xót, Ngài sẽ giúp bà ta. Sự chán nản và sự can đảm khiến bà một ḿnh chạy đến Chúa Giêsu mà không có người đàn ông đi cùng là một điều rất lạ thời bấy giờ. Đức tin của bà ấy lại được chứng tỏ trong lời kêu van với Chúa Giêsu. Bà ta không dễ ǵ chịu thua khi Chúa Giêsu nói là không ném đồ ăn của trẻ con "là người Do Thái" cho chó "là người ngoại". Cách nói đó cũng như bây giờ chúng ta nói là: “cơm đâu cho chó ăn”. Chúng ta cảm thấy Chúa Giêsu đă bắt đầu mở lòng nghe người đàn bà kêu xin. Ngài đă bớt cứng lòng như người Do Thái thời ấy gọi người Canaan là "chó". Rồi người đàn bà trả lời là bà ta cũng có chút quyền, mặc dù bà thuộc hạng "chó". Và "chó" cũng có quyền ăn của dư thừa trên bàn. Bà ta ám chỉ là bà ta tin là Thiên Chúa cho thức ăn các "trẻ con” và các "chó con", nghĩa là cho người Do Thái và kẻ ngoại. Trước đó người Pharisiêu đă chỉ trích Chúa Giêsu v́ các môn đệ không rửa tay trước khi ăn theo phong tục người Do thái (15:1-20). Và Chúa Giêsu gọi các thầy tư tế là những người giả dối chỉ phục vụ Thiên Chúa ngoài môi miệng thôi. Rồi Chúa Giêsu lại khen người đàn bà Canaan có đức tin mạnh mẽ. Đây là loại người mà các thầy tư tế khinh khi lại được Chúa Giêsu khen. Vậy ai là người có đức tin trước mặt Chúa Giêsu? Đó là những ai nh́n thấy lòng thương xót của Thiên Chúa, Ngài muốn chữa lành, tha tội, và mời kẻ khác vào bàn tiệc với Ngài. Nơi bàn tiệc thánh hôm nay Thiên Chúa chiêu đăi bánh ngon thượng hạng. Các môn đệ lại muốn đuổi người đàn bà Canaan đi. Nhưng trái lại Bà là người chứng tỏ đức tin còn mạnh hơn đức tin các môn đệ v́ bà ta thấy Chúa Giêsu nói về tất cả mọi người, kể cả những người mà các thầy tư tế khinh khi. Thiên Chúa không nghỉ ǵ đến giai cấp trong xă hội hoặc màu sắc các dân tộc để Ngài ban cho ân sũng. Tất cả những ai có đức tin điều được Thiên Chúa để ý đến lời cầu xin của họ. Trở lại câu hỏi tôi nêu ở trên. Nếu có ai gỏ cửa Chúa Giêsu th́ Ngài có biết người đó là ai trước khi mở cửa không? Nếu chúng ta nhấn mạnh về Thiên tính của Chúa Giêsu th́ câu trả lời của chúng ta sẽ là "lẽ cố nhiên là có". Nhưng trong những năm gần đây chúng ta bắt đầu hiểu thêm về nhân tính của Chúa Giêsu qua những dịp học hỏi kinh thánh. Theo thư thánh Phao lô nói: "Đức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy tŕ địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đă hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế." (Pl.2:6-7). Trong thư Do Thái thánh Phaolô lại viết: "Vị Thượng Tế của chúng ta không phải là Đấng không biết cảm thương những nỗi yếu hèn của ta, v́ Người đă chịu thử thách về mọi phương diện cũng như ta, nhưng không phạm tội" (Dt. 4:15). Rồi thánh Phao lô lại viết thêm: "Chúa Giêsu phải trải qua nhiều đau khổ mới học được thế nào là vâng phục" (Dt. 5:8). Và thánh Luca cho chúng ta biết là sau khi Chúa Giêsu gặp lại Đức Mẹ và thánh Giuse ở đền thờ, nơi Ngài giảng: "Sau đó Người đi cùng với cha mẹ, trở về Nazarét và hằng vâng phục các ngài".(Lc.2:51-52) Theo những lời kinh thánh đó chúng ta thấy được Chúa Giêsu, sinh hoạt như mọi người trần, Ngài không vào thế giới chúng ta với tất cả mọi hiểu biết, nhưng Ngài cũng "ngày càng khôn lớn và thêm ân nghĩa đối với Thiên Chúa và người ta"(Lc.2:52) Theo những yếu tố vừa nêu chúng ta có thể nghĩ rằng khi Chúa Giêsu gặp người đàn bà Canaan và nghe lời kêu xin của bà, Ngài nói ngay ý nghĩ của Ngài là phải giảng dạy cho "các chiên lạc của Israel trước đă". Nhưng sau khi Chúa Giêsu thấy đức tin của người đàn bà ấy quá mạnh, nhất là sau khi bà ta bị các thầy tư tế xua đuổi, Ngài liền thay đổi ý về nhiệm vụ của Ngài. Người đàn bà Canaan là dấu chỉ rõ rệt về việc cứu độ của Thiên Chúa qua Chúa Giêsu là cho tất cả mọi người và mọi dân tộc, không phải chỉ cho người Do Thái mà thôi. Hôm nay Chúa Giêsu gặp gở người đàn bà Canaan cho chúng ta thấy sự thay đổi trong ý thức nhân tính của Ngài, và theo nhân tính ấy Ngài hiểu thêm ý định của Thiên Chúa đối với loài người. Sự thay đổi đó xảy ra như thế nào ? Đó chính là sự kêu xin liên lỉ của người đàn bà Canaan, và bà ta nhất định không lùi bước trước ý định nhỏ hẹp của Thiên Chúa. Bà ta nhận định rằng nguồn gốc dân tộc hay tôn giáo không thể ngăn chặn lòng thương xót loài người của Thiên Chúa. Nếu chúng ta tŕnh bày một Thiên Chúa hẹp lượng và lòng thương có giới hạn th́ rỏ ràng chúng ta không nghe hiểu ǵ về phúc âm cả. Như thế chúng ta có hai cách t́m hiểu phúc âm hôm nay. Một là: Nhấn mạnh về Thiên tính của Chúa Giêsu qua cách đối xử của Ngài, và yếu tố Thiên Chúa của Ngài trong việc là Đấng hiểu biết mọi sự. Dựa vào đó Ngài thấy đức tin của người đàn bà ngoại đạo là một dạng đức tin sẽ được rao giảng "khắp cùng trái đất". Hai là: nhấn mạnh về nhân tính của Chúa Giêsu trong việc gặp gỡ người đàn bà Canaan giúp Ngài hiểu thêm việc phục vụ của Ngài là cho tất cả các dân tộc. Giáo hội thời xưa, cũng như giáo hội thời nay, đă tranh chấp về tin mừng riêng biệt như trong phúc âm hôm nay. Ngay sau khi Chúa Kitô sống lại, có giáo hội nghĩ rằng tin mừng Chúa Giêsu chỉ dành riêng cho dân Israel. Mặc dù phúc âm thánh Matthêu kết thúc với tin mừng Chúa Giêsu sống lại cần được rao giảng cho toàn thế giới: "Thầy đă được trao toàn quyền trên trời dưới đất. Vậy anh em hăy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ" (Mt 28:18-19). Thiên Chúa đă dạy trong lời rao giảng của Chúa Giêsu về sự tha thứ và sự hòa giải. Chúng ta không tự hưởng được ơn tha thứ và hòa giải đó. Chúng ta được hưởng là nhờ sự sống, sự chết và sự sống lại của Chúa Giêsu, và chúng ta đă chấp nhận lời mời gọi đến bàn tiệc thánh mà Thiên Chúa đă hiến ḿnh cho chúng ta. Hôm nay chúng ta họp nhau nơi bàn tiệc thánh để cùng nghe lời Chúa Giêsu sống lại bảo chúng ta là rao giảng tin mừng cho tất cả các dân tộc. Có những ai hay những nhóm người có cùng liên kết với các bạn hữu và các thành viên trong nhà thờ của chúng ta không ? Có những ai bị bỏ quên không ? Ai là những người đứng hạng đầu ? Và ai là những người đứng hạng thấp không đáng chúng ta để ý đến ? Nói cách khác, ai là những người Canaan trong đời chúng ta mà chúng ta khi dễ hay bỏ rơi họ ? Chúa Giêsu nghe lời kêu xin của người đàn bà Canaan và Ngài chấp nhận bà ta. Vậy hằng ngày tôi có lắng nghe những lời kêu xin tới giúp đỡ người khác không ? Chúng ta hảy cố gắng đáp lại lời mời gọi của phúc âm để giúp những người khác như chúng ta đă được kẻ khác giúp chúng ta. Cũng như Thiên Chúa đă nghe và đáp lại lời kêu xin của chúng ta, do vậy chúng ta nên lắng nghe và đáp lại lời kêu xin của kẻ khác khi họ cần đến chúng ta giúp đỡ.
Đức tin
kiên tŕ và b́nh tĩnh Suốt thời gian truyền giảng công khai, Chúa Giêsu chỉ ra khỏi nước Do Thái một lần, đó là vào quăng tháng 7 năm 29, Chúa đưa các môn đệ đi xa quê hương để nghỉ ngơi, để tránh sự ḍm ngó, chống đối của nhóm Pha-ri-sêu cũng như sự quấy rầy của dân chúng. Chúa và các môn đệ đi ngược lên mạn bắc vào miền Ty-rô, xứ Phê-li-xi, một vùng toàn dân ngoại, nhưng họ cũng đă biết đến danh Chúa. Trong số đó có một phụ nữ đến van xin Chúa cứu chữa con gái bà bị quỷ ám. Mặc dù bà là người ngoại đạo, nhưng đầy ḷng tin, kiên tŕ kêu xin, đă khiến Chúa thương cứu giúp làm phép lạ cho con của bà được lành bệnh, như kể lại trong bài Tin Mừng. Trước hết, chúng ta phải nói đến t́nh thương của người mẹ. Có lẽ tất cả chúng ta đều biết bài hát “ḷng mẹ” của cố nhạc sĩ Y Vân, một bài hát rất hay và rất có ư nghĩa, có thể gọi được là bất hủ để diễn tả ḷng mẹ : “Ḷng mẹ bao la như biển Thái B́nh dạt dào. Ḷng mẹ tha thiết như ḍng suối hiền ngọt ngào”. Đúng vậy, người mẹ nào cũng thương con, ḷng người mẹ nào cũng bao la như biển cả, thiết tha như ḍng suối. Người mẹ nào cũng sẵn sàng hy sinh cho con, sẵn sàng chấp nhận những đau khổ cực nhọc để nuôi dạy con: “Thương con khuya sớm bao tháng ngày, lặn lội cheo neo nuôi con tới ngày lớn khôn”. Bài Tin Mừng hôm nay cho chúng ta thêm một bằng chứng cụ thể nữa về tấm ḷng mẹ thương con bao la và tha thiết. Con gái bà bị quỷ ám rất khổ cực, đó là đối tượng và nỗi lo lắng duy nhất xâm chiến trọn tâm hồn bà mẹ đến xin Chúa Giêsu cứu giúp. T́nh yêu thương của bà đối với đứa con gái phải mănh liệt lắm mới thúc đẩy bà cầu khẩn hết lời, và nhất là hạ ḿnh chịu đựng những hất hủi, khinh miệt đến tột độ. Trước hết, bà kêu van xin Chúa Giêsu thương xót. Tiếp đến, bà quỳ lạy xin Chúa cứu giúp. Và cuối cùng bà chấp nhận lời so sánh đầy tủi nhục, so sánh ḿnh với chó má. Nhưng v́ t́nh thương con, tất cả sẽ chẳng là ǵ, miễn sao con bà được lành bệnh. Đàng khác, ngoài t́nh mẹ thương con cao độ, c̣n có một điểm nữa đáng chú ư trong câu chuyện này, đó là niềm tin của người mẹ ấy. Niềm tin này phát triển dần dần : Trước tiên, bà gọi Chúa Giêsu là con vua Đa-vít, một tước hiệu mang tính cách trần thế, tức là bà chỉ nh́n Chúa Giêsu như một con người. Tiếp đến, khi nghe Chúa Giêsu nói : “Bổn phận của Ngài chỉ được sai đến với những con chiên lạc của nhà Ít-ra-en thôi”, th́ bà đă chấp nhận Ngài là một vị tiên tri, và c̣n hơn thế nữa, bà gọi Chúa Giêsu là “Lạy Ngài”, một danh hiệu mang tính cách thiêng liêng, tương tự như danh hiệu “Lạy Chúa”, điều này chứng tỏ là cuối cùng bà đă chấp nhận thiên tính nơi Chúa Giêsu. Sự phát triển niềm tin này đă giúp bà dễ khiêm nhường hơn để trả lời : “Đúng thế, lạy Ngài, lũ chó con cũng được ăn những mảnh vụn trên bàn chủ rơi xuống”, và cũng chính niềm tin này là đức tính mà Chúa Giêsu có ư thử thách bà qua cử chỉ ruồng rẫy lúc đầu. Bằng một câu nói có vẻ hơi nặng với mục đích duy nhất là hội đủ điều kiện để có thể cứu chữa con gái bà, đồng thời cứu chữa cả bà, ban cho bà một đức tin như Chúa đă ca ngợi: “Này bà, ḷng tin của bà mạnh thật”. Điều thứ ba chúng ta ghi nhận được qua câu chuyện này là sự b́nh tĩnh và kiên nhẫn, kiên tŕ của người phụ nữ ngoại giáo ấy. Bà van xin, Chúa có vẻ từ chối. Bà van xin tiếp, Chúa tỏ vẻ hất hủi, so sánh bà với chó. Bà vẫn b́nh tĩnh, không bực ḿnh, chán nản, thất vọng, nhưng càng bày tỏ niềm tin mạnh mẽ và kiên tŕ. Đây cũng là một đức tính rất cần thiết cho chúng ta. Có một người kia thường hay bị những người khác công kích và thóa mạ một cách bất công. Thế nhưng lúc nào ông cũng tỏ ra b́nh thản coi như không có ǵ xảy ra. Một hôm, một người bạn hỏi ông : “Tại sao anh có thể tỏ ra b́nh tĩnh được với không biết bao nhiêu khiêu khích của những người khác ?”. Ông đă giải thích như sau : “Tôi đă học bí quyết giữ b́nh tĩnh ngay từ lúc nhỏ. Chúng tôi sống bên cạnh một người láng giềng có nuôi một con chó khó tính. Cứ mỗi lần trăng sáng, con chó sủa một cách giận dữ vô căn cứ, có khi cơn sủa của nó kéo dài hơn một tiếng đồng hồ. Tất cả những người xung quanh đều tỏ ra bực bội đối với con vật khó tính ấy, chỉ trừ có người chủ của nó, ông không bao giờ tỏ ra bực bội, bởi v́ ông ta là một người điếc. Tất cả bí quyết của tôi nằm ở đó. Trăng sáng con chó sủa, một lúc sau con chó mệt và thôi sủa mặc dù trăng vẫn cứ sáng”. Kiên nhẫn chịu đựng thường bị xem như một biểu hiện của tính thụ động. Có người c̣n gọi đó là nhân đức của người nghèo xin ăn. Trong cuộc sống và trong hoàn cảnh hiện tại, có lẽ chúng ta cần đến những nhân đức này hơn bao giờ hết. Quả thực, muốn cho lời cầu được chấp nhận th́ trước hết phải tin vững chắc vào quyền năng và t́nh thương của Thiên Chúa. Tiếp đến phải khiêm tốn nh́n nhận ḿnh bất xứng và không được đ̣i hỏi Chúa phải ban ơn theo ư ḿnh. Sau cùng, phải kiên nhẫn chờ đợi và không được nản ḷng thất vọng, v́ có thể Chúa c̣n muốn thử thách đức tin của chúng ta. Như vậy, trong mọi hoàn cảnh của cuộc sống, chúng ta hăy đến với Chúa Giêsu, hăy khiêm tốn tŕnh bày với Ngài những thống khổ, khó khăn và thử thách của chúng ta, chúng ta cứ kiên nhẫn cầu xin với ḷng tin mạnh mẽ. Dù cầu xin măi mà chưa được hay có khi lại c̣n gặp khó khăn, thử thách, đau khổ hơn, cũng không nản ḷng, càng gia tăng cầu xin hơn nữa như người phụ nữ Ca-na-an hôm nay. Tóm lại, t́nh yêu chân thành, thái độ khiêm tốn, niềm tin mạnh mẽ và kiên tŕ cầu nguyện … là những chiếc ch́a khóa để mở cửa ḷng nhân hậu của Thiên Chúa.
THÁNH THỂ VÀ ĐỨC TIN Lạy Chúa Giêsu ! Chúa biết rơ ḷng tin của người phụ nữ dân ngoại trong bài Tin Mừng hôm nay mạnh mẽ biết chừng nào. Chị không phải là dân Israel – dân riêng của Chúa – chị là một người ngoại giáo được coi như “chó con”, không được phép lại gần Chúa, và không đáng được Chúa thương đến. Chị cũng chưa một lần gặp Chúa Giêsu. Chỉ nghe người khác nói về Chúa, nhưng ḷng yêu mến thôi thúc chị t́m đến gặp Chúa để mong được Người thi ân giáng phúc. Chị biết rơ, đối với một người ngoại giáo như chị th́ khó có thể được Thiên Chúa đoái thương nh́n đến. Nhưng chị tin tưởng tuyệt đối vào quyền năng và t́nh thương của Thiên Chúa. Niềm tin của chị không phải bằng lư trí, nhưng là một niềm tin phát xuất từ ḷng mến, niềm tin thôi thúc tận nơi trái tim. Do đó, chị đă vượt qua tất cả những ǵ là kỳ thị “dân ngoại”, những ǵ bị coi là thấp hèn như “chó con”. Đây là một niềm tin khiêm tốn và kiên tŕ. Chị đă chấp nhận như chó con để trông chờ những miếng bánh vụn rớt xuống từ bàn ăn. Mặc dù bị mọi người ngăn cản đến với Chúa, nhưng chị vẫn kiên tŕ lẽo đẽo đi theo Chúa, nài nỉ xin Chúa xót thương. Ḷng tin khiêm tốn của chị đă được Chúa đoái thương giáng phúc. Lạy Chúa Giêsu Thánh Thể, người phụ nữ dân ngoại này chưa một lần được Chúa đến thăm, và cũng chưa một lần được rước Thánh Thể. Nhưng chị vẫn tin tưởng tuyệt đối không chút nghi ngờ vào t́nh thương của Chúa. Chị đă yêu mến Chúa bằng một t́nh yêu mănh liệt, một t́nh yêu chỉ có thể kín múc được từ Thánh Thể. Mặc dù không trông thấy Chúa, nhưng chị vẫn nghe thấy tiếng Chúa nói tận trong trái tim ḿnh. Cuối cùng chị đă trao gánh nặng nhất của cuộc đời vào tay Chúa để được Người đỡ nâng. C̣n chúng con, là những Kitô hữu, là dân của Chúa, nhưng chúng con cảm thấy hổ thẹn. Đức tin của chúng con thật mỏng manh. Chúng con không đủ can đảm bước theo Chúa như người phụ nữ dân ngoại kia. Chúng con đă nói nhiều với Chúa, nhưng chúng con lại không chịu lắng nghe những điều Ngài nói với chúng con. Trái tim chúng con nhiều lúc đă ra chai cứng. Tai chúng con nhiều lúc đă bưng lại. Chúng con thích nghe những tiếng ồn ào của cuộc sống, của tiền bạc hơn là tiếng th́ thầm của Chúa. Hằng ngày, chúng con vẫn được đón nhận Thánh Thể Chúa, đó là nguồn hạnh phúc lớn nhất của chúng con. Thế nhưng, lạy Chúa, đă bao lần chúng con rước Chúa mà tâm hồn không một chút chuẩn bị. Nhiều lần chúng con rước Chúa mà ḷng vẫn cảm thấy trống rỗng, vẫn cảm thấy xa Chúa. Chúng con không cảm nghiệm được sức mạnh Thánh Thể Chúa. Có lúc chúng con rước Chúa chỉ theo thói quen, c̣n tâm trí đang vấn vương đâu đó. Trong cuộc sống, chúng con đă quá mải mê làm ăn, chạy theo ṿng xoáy của xă hội mà chểnh mảng việc thờ phượng. Trước những biến cố, những thử thách trong cuộc sống, có lúc đức tin của chúng con đă bị lung lay hoặc nghi ngờ. Có lúc chúng con thấy sức mạnh của tiền bạc lớn hơn sức mạnh của Thiên Chúa. Nhiều lúc chúng con đă quá mỏi mệt v́ những toan tính, những lo lắng cho cuộc sống, thế nhưng chúng con lại chưa đến trao gánh nặng lo âu vào tay Chúa. Chúng con đă quá cậy dựa sức ḿnh, để rồi phải chuốc lấy thất bại. Giờ đây ngồi trước Thánh Thể, chúng con xin Chúa tha thứ những thiếu xót cho chúng con. Xin Chúa Giêsu Thánh Thể thắp lên ngọn lửa yêu mến trong mỗi người chúng con, để chúng con ngày càng yêu mến Bí Tích T́nh Yêu này, và luôn chuẩn bị tâm hồn sẵn sàng đón rước Thánh Thể. Xin Chúa ban cho chúng con một niềm tín thác hoàn toàn vào sức mạnh Thánh Thể, cho dù cuộc sống c̣n gặp những gian nan, những thách đố và những cám dỗ của thời đại. Xin ban cho chúng con có một tâm hồn cởi mở để đón nhận mọi anh em, nhất là những người bất hạnh, những người cô thế cô thân không nơi nương tựa. Lạy Chúa Giêsu Thánh Thể, xin ban cho chúng con một đức tin và ḷng mến mạnh mẽ. A-men
Ẩn
số trong một ẩn số Ngày 13.08.2008 vừa qua, từ Houston, chúng tôi phóng xe đi Dallas thăm các nạn nhân xe bus hành hương Missouri đang nằm rải rác trong các bệnh viện. Chứng kiến thảm cảnh khủng khiếp các Kitô hữu đang phải trải qua, chúng tôi không thể cầm được nước mắt. Chiều về, một người trong chúng tôi thốt lên : “Thế mới biết những người đă tử nạn thật hạnh phúc !” Quả thực, tai nạn đúng ngày 08.08.2008 đă gieo bao thảm họa cho gia đ́nh và bản thân nạn nhân. Người mất vợ. Kẻ mất chồng. Thân thể nạn nhân không c̣n toàn vẹn như xưa nữa. Trước biến cố kinh hoàng đó, nhiều người đặt vấn đề : hành hương kính Đức Mẹ là một việc rất đạo đức, tại sao lại gặp thảm họa như vậy ? Vấn đề đó có thể có thể t́m được lời giải đáp nơi Tin Mừng hôm nay không ? Người đàn bà ngoại giáo, nhưng lại có một ḷng tin rất mạnh (x. Mt 15:28), cũng đă gặp những thử thách rất lớn từ nơi chính Chúa Giêsu. Chúa muốn cho mọi người thấy sức mạnh vô địch của đức tin. KỲ THỊ HAY THỬ THÁCH Người phụ nữ dân ngoại đă vượt qua biên giới đến gặp Chúa Cứu thế. Tuy thuộc vùng Tia và Xiđon, nhưng bà không g̣ bó tầm nh́n cũng như nếp sống loanh quanh trong hàng rào ngoại bang. Cuộc gặp gỡ với Chúa cho thấy đă từ lâu bà làm quen với văn hóa và tôn giáo Do thái. Bà không ngại kêu lên giữa đám người đồng hương : “Lạy Ngài là Con vua Đavít, xin dủ ḷng thương tôi !” (Mt 15:22) Lời kêu ấy cũng không đủ che dấu thân thế của bà, dù bà đă cố gắng hết sức để nói lên một sự thật rất quen thuộc trong Thánh Kinh. Bà không phải là người Do thái, nhưng bà đă nhắc đến điểm chính yếu trong niềm hy vọng của dân Chúa dựa trên một lời hứa vô cùng quan trọng, lời hứa do ḷng thương xót vô bờ của Thiên Chúa. Nếu không có ḷng tin như bà, người ta chỉ thấy một sự bất công và kỳ thị nặng nề trong thái độ khinh thị và phân biệt đối xử của Chúa. Nếu muốn thấy rơ con đường sống đạo, chúng ta cần tham khảo với người phụ nữ hôm nay để biết cách tháo gỡ những cơ cấu đă tạo nên sự ngăn cách phi lư giữa con cái Thiên Chúa cũng như nhân loại đang sống trong t́nh yêu Chúa. Trước hết, bà dạy chúng ta biết can đảm sống ơn gọi Kitô hữu ḥa giải toàn thể nhân loại với Thiên Chúa. Thử đặt ḿnh vào địa vị một người dân ngoại và phụ nữ như bà, chúng ta mới thấy bà thật can đảm khi quyết định chung vai sát cánh với những người đàn ông Do thái như Chúa Giêsu và các môn đệ. Vừa tung hô Chúa là Con vua Đavít, bà đă đón nhận một thái độ lạnh lùng nơi Chúa. “Người không đáp lại một lời.” (Mt 15: 23) Gặp trường hợp như thế, nhiều người đă bỏ đi và chấp nhận thua cuộc. Nhưng người phụ nữ Canaan không thế. Đúng hơn, bà càng cố gắng hơn và càng bày tỏ ước nguyện, đến nỗi các môn đệ phải xin Chúa Giêsu làm một cái ǵ đó cho bà (x. Mt 15:23b). Thứ đến, chúng ta có thể học nơi bà để biết chú tâm vào điều mà phong trào dân quyền gọi là “hăy chú mục vào phần thưởng.” Khi thấy Chúa Giêsu nói với bà bằng một ngôn ngữ hạ thấp dân tộc : “"Không nên lấy bánh dành cho con cái mà ném cho lũ chó con," (Mt 15:26) bà không mất b́nh tĩnh, nhưng không ngừng dán mắt vào mục tiêu của sứ vụ : ngay cả những người ngoài Do thái cũng có quyền lănh nhận phúc lành Thiên Chúa nơi Chúa Kitô. Lúc đó, nếu không đủ kiên nhẫn, bà có thể đánh mất mục đích. Nhưng v́ quyết nhắm tới và dồn cái nh́n vào giải thưởng, bà đă đạt được điều mong đợi. Bà là một khuôn mẫu bất bạo động. Dù biết Chúa xử dụng những ngôn từ không đúng để tấn công bà và dân tộc, bà cũng không đáp lại. Cuối cùng, chính Chúa Giêsu phải đầu hàng : “Này bà, ḷng tin của bà mạnh thật. Bà muốn sao th́ sẽ được vậy.” (Mt 15:28) Thế là người phụ nữ đạt được điều bà mong muốn. Bà muốn gởi cho người thời đại hôm nay một sứ điệp : Đừng sợ ! Đừng sợ khi phải đương đầu với những thành kiến và sai lầm ngay cả nơi những nơi cao sang hay cả với những người có địa cao trong tôn giáo. Người nhỏ nhất trong chúng ta có thể là phương tiện Chúa dùng đem lại công lư và phương dược chữa lành tất cả những người bất hạnh của Thiên Chúa trên khắp thế giới, một thế giới đang đau khổ v́ những bạo động và khủng bố. Thiên Chúa vĩ đại hơn chúng ta tưởng. Người giải phóng mọi chướng ngại để chúng ta có thể sống làm con cái Chúa. Người t́m mọi cách để chúng ta có thể chấp nhận được “sự điên dại của thập giá.” Nếu chỉ nh́n thập giá với con mắt thường t́nh, con người dễ đánh giá theo tiêu chuẩn pháp lư. Không có lời giải đáp nơi sự đau khổ tột cùng đó. Nhưng nếu biết mở tấm ḷng ra với Thiên Chúa, người ta sẽ t́m được giải đáp thỏa đáng cho những đau khổ hôm nay. TỪ BỎ HAY BẠO ĐỘNG Nghe sơ qua hay nh́n từ bên ngoài, có vẻ Chúa dùng những ngôn từ bạo động để tấn công người phụ nữ xứ Canaan. Ngay thái độ im lặng của Chúa cũng mặc h́nh thức bạo động nữa. Khi mở miệng, h́nh như Chúa cũng có vẻ kỳ thị chủng tộc. Thái độ Chúa càng tỏ ra cứng rắn hơn khi lạnh lùng tấn công vào chính danh dự cá nhân và ḷng tự ái của bà. Thật ra, những ngôn từ mặc h́nh thức bạo động đó chỉ có mục đích thử thách ḷng tin của bà, chứ không nhằm nhận ch́m dân tộc và cá nhân bà tới bùn đen. Có một điểm vô cùng khác biệt giữa Chúa Giêsu và những người bạo động. Chúa không cưỡng bức, nhưng luôn tôn trọng tự do của con người. Trái lại, người bạo động dùng mọi phương tiện bất chính để cưỡng bức người khác thực hiện mưu đồ của ḿnh, bất chấp nhân phẩm, tự do và quyền lợi của con người. Nh́n bề ngoài Chúa có vẻ cũng bóc lột con người. Nhưng thực ra đó chỉ là những đề nghị. Không ai bắt buộc người phụ nữ ngoại đạo đó phải đi theo và xin Chúa chữa lành cho con bà. Bởi thế, con người cần phải t́nh nguyện, việc từ bỏ mới giá trị. Bất cứ ai muốn theo Chúa, đều phải từ bỏ tới tận cùng. Để theo đuổi kế hoạch cứu độ nhân loại của Thiên Chúa, Chúa Giêsu cũng phải “hoàn toàn trút bỏ vinh quang” của một vị Thiên Chúa. Sau khi trải qua cơn thử thách và từ bỏ đến tận cùng, người phụ nữ đă nhận được tất cả. Thực vậy, Chúa quả quyết với bà : “Bà muốn thế nào, sẽ được như vậy.” (Mt 15: 28) Không những con gái bà được khỏi bệnh, nhưng tất cả danh dự và quyền lợi của dân tộc và cá nhân bà đều được phục hồi nguyên vẹn. Đó là điều những kẻ bạo động không bao giờ có thể đem lại cho con người. Lập trường Giáo Hội rất rơ rệt : “Bạo động là điều ác, không thể chấp nhận bạo động như một giải pháp cho các vấn đề, bạo động không xứng đáng với con người. Bạo động là nói láo, v́ chống lại chân lư của đức tin chúng ta, niềm tin của nhân loại hôm nay. Bạo động hủy diệt tất cả những ǵ nó đ̣i bảo vệ : phẩm giá, sự sống, tự do của con người.”[i] Thật là một điều cực kỳ mâu thuẫn ! Dân tộc Việt Nam có quá nhiều kinh nghiệm cay đắng về sự mâu thuẫn này ! Chỉ một ḿnh Thiên Chúa mới có quyền đ̣i hỏi con người phải từ bỏ tất cả. Con người không thể có quyền bính đó, v́ con người không thể ban cho đồng loại những giá trị cao cả của con người và siêu việt hơn con người. Để có thể đạt đến những giá trị cao cả đó, “thế giới ngày nay cần đến những chứng từ của các sứ giả biết chối từ bạo động và đổ máu, và biết lợi dụng những phương tiện bảo vệ có hiệu lực cho những người yếu thế nhất để bảo đảm nhân quyền cho họ, làm chứng cho đức ái Tin Mừng, miễn là không làm hại những quyền lợi và bổn phận của những con người và xă hội khác. Họ có lư mà làm chứng rằng thật là nghiêm trọng nếu người ta cậy dựa vào bạo động với tất cả sức phá hoại và hủy diệt của nó v́ nó sẽ đem lại những nguy cơ về vật chất cũng như tinh thần.”[ii] Trong Tin Mừng hôm nay, nếu Chúa thốt lên những lời bạo động để đem lại những nguy cơ về tinh thần và vật chất cho người phụ nữ xứ Canaan, chắc hẳn bà đă không thể chứng tỏ tất cả sức mạnh đức tin cho Chúa. Muốn lớn lên, đức tin đó phải trải qua những cơn thử thách. Dù đang quá đau khổ v́ bệnh t́nh của người con gái, bà vẫn có dư sức mạnh đức tin để chịu đựng những lời cứng cỏi của Chúa. C̣n hơn những lời cứng cỏi đó, những biến cố không thể hiểu nổi vẫn xảy ra cho những người đầy ḷng tin nơi Chúa. Chúa muốn điều ǵ khi để cho những biến cố đó xảy ra ? Trong ánh sáng đức tin, chúng ta thấy rằng “phát sinh từ hồng ân, chứng từ của tín hữu được nh́n nhận, nuôi dưỡng và trưởng thành. Động lực này làm cho sự dấn thân của họ vào trần gian mang đầy ư nghĩa và đối nghịch với những tính chất hành động của thuyết nhân bản vô thần, một học thuyết thiếu nền tảng cơ bản và bị hạn chế trong những giới hạn hoàn toàn trần tục. Viễn ảnh cánh chung là điểm cốt yếu giúp ta hiểu đúng về những thực tại con người. Từ cái nh́n về những của cải cuối cùng này, người tín hữu có thể dấn thân vào các sinh hoạt trần thế theo những tiêu chuẩn chân chính. Các tiêu chuẩn sống và năng xuất kinh tế không phải là những dấu chỉ độc nhất có giá trị đo lường toàn thể con người trong cơi đời này. Các mẫu mực đó c̣n kém giá trị khi xét đến đời sống mai sau, ‘v́ những tầm nh́n của con người không bị bao vây bởi lănh vực trần thế mà thôi. Dù sống khung cảnh lịch sử nhân loại, con người c̣n mang cả một số phận đời đời nữa.”[iii] Chính v́ có một tầm nh́n như thế, người phụ nữ Canaan đă cố vươn lên trong cơn thử thách. Bà chẳng nhân danh một ưu thế hay giá trị nào để đ̣i hỏi Chúa đáp lại lời cầu khẩn. Trước sau, bà chỉ xin Chúa thương cứu giúp bà mà thôi. Có ở trong hoàn cảnh của bà, chúng ta mới có thể cảm thấu trái tim của một bà mẹ đau khổ tới mức nào khi có con gái bị quỷ ám. Bà chỉ biết cầu khẩn ḷng thương xót của Chúa đoái thương đến hoàn cảnh của bà. Nếu quỷ không kiêng nể một ai, chắc chắn nó phải sợ Thiên Chúa là Đấng tạo dựng và cai quản nó. Bởi đó, bà không ngần ngại đến với Chúa Giêsu. Bà đă trở thành một mẫu gương sống đức tin cho các Kitô hữu. Chúng ta cần khám phá nơi bà tất cả sức mạnh đức tin nơi Chúa Giêsu Kitô. Người đă đến và c̣n đang ở giữa chúng ta với tất cả sức mạnh cứu độ cho mỗi người chúng ta trong bất cứ cảnh ngộ nào. LỬA THỬ VÀNG Xin trở lại biến cố đau thương 08.08.08 vừa qua tại tiểu bang Texas, để t́m câu giải đáp cho một thách đố rất lớn cho đức tin của chúng ta hôm nay. Cuộc hành hương không tới Missouri nhưng vượt qua biên giới trần gian để kính viếng Đức Mẹ Lên Trời trên Thiên đàng. Những tín hữu ngộ nạn là những người đạo đức và là những phần tử ṇng cốt trong các hội đoàn của các giáo xứ Việt Nam tại Houston. Giống như Chúa Giêsu, họ cũng đă trải qua cuộc hành tŕnh trần gian về quê trời. Không những là một người đạo đức, Chúa Giêsu chắc chắn c̣n được Chúa Cha yêu mến và đẹp ḷng Cha mọi đàng. Nhưng giữa lúc danh vọng đang lên cao, cuộc đời Người giống như “nửa chừng xuân, thoắt gẫy cành thiên hương.” Trên hành tŕnh về Nhà Cha, Người đă làm ǵ xấu để bị giết cách thê thảm như vậy ? Người đă nói ǵ xúc phạm đến Thiên Chúa và con người đến nỗi bị đóng chặt hai chân và hai tay vào thập giá, giữa lúc c̣n có thể đi khắp tứ phương rao giảng Lời Chúa cho muôn dân ? Ư định và cái nh́n của Thiên Chúa khác hẳn con người. Chính v́ yêu thương, Thiên Chúa đă muốn Đức Giêsu phải ngang qua đau khổ mới bước vào vinh quang. Thiên Chúa cũng muốn cho những người con ngoan của Chúa bước theo Đức Kitô để đi sâu vào mầu nhiệm t́nh yêu của Người. Cuộc kết hiệp vô cùng sâu thẳm sẽ đem lại lời giải đáp thỏa đáng nhất cho những bí nhiệm của cuộc sống hôm nay. Thực vậy, thánh Phaolô đă nói, “những ai Chúa đă chọn, Người để cho họ nên giống Con Chúa,” trong trong thập giá cũng như vinh quang. Tóm lại, ngay tại miền đất Canaan, Chúa Giêsu đă gặp một người phụ nữ dân ngoại. Chúa ngạc nhiên về ḷng tin của bà. Chính ḷng tin này đă khiến bà vượt qua tất cả những thách đố do Chúa đặt ra. Mặc dù thuộc dân ngoại, bà cũng vượt qua mọi thứ biên giới để đến với Chúa và thừa hưởng tất cả những ǵ Chúa hứa. Trước mắt, bà đă đạt được điều bà mong muốn cho con gái. B́nh an và hạnh phúc đă đến với gia đ́nh bà. Tất cả đều nhờ ḷng tin. Bà đă trở thành một gương mẫu cho mọi Kitô hữu hôm nay. Đức tin quả thực là sức mạnh giải thoát và là lời giải đáp cho mọi ẩn số cuộc đời. Lạy Chúa, xin Chúa thương ban thêm đức tin để chúng con có đủ sức mạnh vượt qua những thử thách của cuộc sống hôm nay. Amen. đỗ lực 17.08.2008 Lm. Jude Siciliano, OP. Tin thế nào, sẽ được như vậy Is 56,1.6-7; Rm 11,13-15.29-32; Mt 15,21-28 Kính thưa quư vị, Quư vị có thấy bài Tin Mừng hôm nay khác thường không? Tin Mừng mô tả Đức Giêsu xem ra thiếu sự cảm thông, khiến chúng ta lúng túng. Một người đàn bà tha thiết cầu xin cứu giúp cho đứa con gái khốn khổ của ḿnh. Bởi v́ bà là người Canaan, không cùng niềm tin với Do Thái giáo, nên Đức Giêsu đối xử với bà không như mong đợi. Thoạt tiên, Người phớt lờ ra như không để ư đến bà, rồi theo cách nói của thời bấy giờ, ám chỉ những ai không phải là Do Thái là “những con chó”. Câu chuyện có tác dụng đẩy chúng ta về phe “người yếu thế” - chúng ta muốn khích lệ người đàn bà rằng “Đừng bỏ cuộc! Người sẽ đáp lời cầu xin!” Thật lạ làm sao, chúng ta đứng về phía người thỉnh cầu, hy vọng Đức Giêsu sẽ dủ ḷng thương đến bà mẹ này. Lần này không giống với những trường hợp khác khi một ai đó chạy đến xin Chúa cứu giúp. Thường th́ Đức Giêsu tỏ ra có tấm ḷng nhân hậu, sẵn sàng cứu giúp những kẻ kêu xin và tin tưởng vào Người. Nhưng câu chuyện Tin Mừng hôm nay là có cho thấy điều đó. Đức Giêsu thực sự có khác với Người trước đây chứ? Điều ǵ đang diễn ra? Chúng ta đi vào câu chuyện Tin Mừng hôm nay bằng cách suy tư về niềm tin căn bản của chúng ta vào Đức Giêsu. Chúng ta tin ǵ về nhân tính của Người? Tôi dám nói rằng hầu hết chúng ta được dạy dỗ để xác tín mạnh mẽ vào thần tính của Đức Giêsu. Chúng ta tin Người là Lời Vĩnh Cửu của Thiên Chúa đă mặc lấy xác phàm. Trong việc giáo dục đức tin, chúng ta ít chú trọng đến một đạo lư đúng đắn và quan trọng không kém này là: Đức Giêsu cũng làm người thực sự. Chúng ta phải giữ sự cân bằng cho cả hai chân lư này. Nhưng chúng ta thường có khuynh hướng nhấn mạnh đến một khía cạnh của chân lư về căn tính Đức Giêsu, chú ư nhiều đến thần tính của Người. Đức Giêsu hoàn toàn là một con người - chân lư quan trọng không kém này vẫn thường bị lăng quên, ít là theo như tôi được giáo dục từ nhỏ, Vậy, quư vị hăy tự hỏi: Nếu có người đến gơ cửa, Đức Giêsu có biết đó là ai, trước khi ra mở cửa không? Theo truyền thống, chúng ta sẽ không lưỡng lự trả lời rằng: “Biết chứ. Đức Giêsu là Thiên Chúa nên Người biết rơ mọi sự”. Dựa trên cái nh́n này, chúng ta sẽ giải thích cách đối xử thiếu thiện cảm của Đức Giêsu với người đàn bà trong bài T́n Mừng rằng: Người biết tất cả những điều Người dự định làm; chẳng qua là Người đang thử thách niềm tin của bà mà thôi. Và người đàn bà này quả thực có ḷng tin! Ḷng tin đă thôi thúc bà vượt qua ranh giới thông thường của ḿnh, bà là người Canaan, đă rời khỏi quê hương để đến với Đức Giêsu. Cần nhớ rằng người Canaan chính là cư dân bản xứ của miền Đất Hứa, và đă bị dân tộc Israel đẩy ra khỏi vùng đất của họ. Những mâu thuẫn giữa người Do Thái và người Canaan có từ xa xưa, và người đàn bà này rất liều lĩnh khi dám đi vào vùng đất của kẻ thù. Bà ta can đảm rời khỏi nơi thân thuộc an toàn, phiêu lưu vào một vùng đất đầy nguy hiểm để cầu mong sự cứu giúp của Đức Giêsu. Có thể là, khi lên đường, bà ta đă thừa nhận tính ưu tuyển của dân Do Thái và niềm tin của họ như một điểm tựa để gặp gỡ một Thiên Chúa đầy xót thương, sẵn ḷng cứu giúp bà. Sự gan dạ và liều lĩnh của bà đă lộ ra khi bà đến với Đức Giêsu mà không có một người đàn ông nào đi theo bảo vệ - đó là một điều khác thường đối với các phụ nữ thời bấy giờ. Ḷng tin của bà cũng được biểu lộ qua sự kiên tŕ khẩn nài Đức Giêsu. Bà không dễ dàng chịu sự can ngăn, thậm chí khi Đức Giêsu hàm ư quăng thức ăn của “con cái” (người Do Thái) cho “lũ chó” (dân ngoại). (Trong ngôn ngữ gốc, từ mà Đức Giêsu sử dụng là “chó con”, nghe không nặng nề như từ “lũ chó”. Chúng ta có cảm tưởng Đức Giêsu tỏ ra cởi mở đối với người đàn bà; Người tránh dùng từ “lũ chó” là ngôn từ người Do Thái thời ấy dùng để nói về người đàn bà ngoại giáo này). Bà ta nhất định rằng ḿnh có được quyền lợi ǵ đó, ngay cả bà ta thuộc vào hàng “lũ chó”, chỉ được hưởng những mảnh vụn trên bàn rơi xuống. Xem ra bà cũng tin rằng Thiên Chúa sẽ cho cả “con cái” lẫn “lũ chó” được ăn - cả người Do Thái lẫn dân ngoại.
Đức Giêsu vừa mới bị giới Pharisêu chỉ trích v́ các môn đệ của Người (và hiểu rộng ra là cả Đức Giêsu nữa) không tuân thủ luật chay tịnh và nghi thức thanh tẩy (chương 15, 1- 20). Người đă gọi giới lănh đạo tôn giáo là những kẻ đạo đức giả, chỉ tôn thờ thiên Chúa bằng môi miệng. Ngược lại, Đức Giêsu khen ngợi người đàn bà xứ Canaan này có ḷng tin mạnh mẽ. Một trong số những người nhỏ bé nhất mà giới lănh đạo Do Thái xem thường thái độ thờ phượng cũng như việc thực hành luân lư của người đó, nay lại được Đức Giêsu tán dương hết lời. Bởi thế, trong mắt Đức Giêsu ai mới được xem là đạo đức và ngay chính? Những người nhận ra nơi Người ư định ân sủng của Thiên Chúa nhằm cứu chữa, tha thứ và đón nhận chúng ta bước vào bàn tiệc. Tại bàn tiệc đó, như bàn tiệc Thánh Thể của chúng ta hôm nay, Thiên Chúa ban tặng cho chúng ta thứ lương thực tốt lành nhất. Các môn đệ cũng muốn xua đuổi người đàn bà này. Tuy nhiên như đă thấy, bà ta biểu lộ một ḷng tin mạnh mẽ hơn cả các ông, v́ bà ta nhận ra rằng Thiên Chúa mà Đức Giêsu loan báo hằng đón nhận tất cả mọi người, kể cả những ai được cho là không hề xứng đáng xếp vào hàng ngũ những người đức hạnh, ngay chính. Thiên Chúa không xem tầng lớp nào hay dân tộc nào có đặc quyền nhận lănh ân huệ của Thiên Chúa. Tất cả những ai tin đều được Người lắng nghe. Trở lại với câu hỏi ban đầu của chúng ta: nếu một ai đó gơ cửa, liệu Đức Giêsu có biết trước người đó là ai trước khi ra mở cửa hay không? Nếu nhấn mạnh đến thần tính mà không chú ư đến nhân tính của Người, câu trả lời sẽ là: “Dĩ nhiên là biết chứ”. Tuy nhiên, những năm gần đây chúng ta đă có một cách nh́n nhận khác về nhân tính của Đức Giêsu qua những nghiên cứu Kinh Thánh mới được khôi phục. Chẳng hạn như, thánh Phaolô nói về sự tự huỷ của Đức Kitô, “mặc lấy thân nô lệ, được sinh ra trong kiếp phàm nhân, trở nên giống như chúng ta ngoại trừ tội lỗi” (Pl 2, 6-7). Thư gởi tín hữu Hípri nói rằng Đức Giêsu “trải qua mọi cám dỗ như chúng ta, nhưng chẳng bao giờ phạm tội.” (Hr 4,15). Cũng trong thư Hípri, Đức Giêsu “trải qua mọi đau khổ mới học được thế nào là vâng phục”. Sau khi hai ông bà t́m thấy trẻ nhỏ Giêsu trong Đền Thờ, thánh Luca nói với chúng ta rằng Người đă trở về quê hương cùng cha mẹ, “hằng vâng phục các ngài” và “càng thêm tuổi càng thêm khôn ngoan và nhân đức trước mặt Thiên Chúa và mọi người” (2, 51-52). Từ quan điểm Kinh Thánh, chúng ta thấy rằng Đức Giêsu, giống như mọi người, không đến thế gian này với con người đă trưởng thành đầy đủ và hiểu biết mọi sự, nhưng giống như chúng ta, Người “càng thêm tuổi càng thêm khôn ngoan và nhân đức trước mặt Thiên Chúa và mọi người”. Từ quan điểm thứ hai này, chúng ta có thể nói rằng khi mới gặp gỡ người đàn bà và nghe lời thỉnh cầu của bà ta, Đức Giêsu biểu lộ ư định ban đầu của Người là chỉ rao giảng sứ điệp cho “con chiên lạc của nhà Israel”. Nhưng khi thấy bà tin vào Người một cách mạnh mẽ, đặc biệt là sau khi Người đă bị những kẻ vốn được xem là tốt lành hơn - giới lănh đạo Do Thái - chối bỏ, th́ Đức Giêsu thay đổi kế hoạch của Người. Người đàn bà trong bài Tin Mừng là dấu hiệu rơ ràng cho thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa được dành cho tất cả mọi người, mọi dân tộc - không phải chỉ dành cho người Do Thái. Cuộc gặp gỡ với người đàn bà xứ Canaan biểu hiện một sự thay đổi trong tư tưởng và nhận thức của nhân tính Đức Giêsu về kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa đối với con người. Sự thay đổi này xảy ra như thế nào? Thưa, nhờ người đàn bà đă kiên tŕ và không bằng ḷng chấp nhận một quan điểm hạn hẹp về Thiên Chúa. Bà đă nhận ra rằng nguồn gốc sinh thành và tôn giáo không thể ngăn cản ḍng chảy t́nh yêu của Thiên Chúa đối với tất cả mọi người. Nếu chúng ta biến Thiên Chúa trở ra quá hạn hẹp và nhỏ mọn trong t́nh yêu th́ chúng ta quả đă không nghe Tin Mừng. Bởi thế, chúng ta có hai đường lối phổ biến để đi vào câu chuyện này. Một là, nhấn mạnh đến thần tính của Đức Giêsu, coi các hành động của Người là hành động của một Thiên Chúa toàn năng, Đấng đă khơi dậy niềm tin nơi một người ngoại giáo, một niềm tin sẽ được loan truyền “cho đến tận cùng trái đất”. Một cách tiếp cận khác, nh́n Đức Giêsu là một con người trọn vẹn, qua một cuộc gặp gỡ, Người đă mở rộng sứ vụ của ḿnh hướng đến tất cả các quốc gia. Các tín hữu thời Giáo hội sơ khai, và cũngcó cả những người trong thời đại chúng ta nữa, sẽ lên tiếng phản đối thông điệp “bao gồm” được khẳng định trong bài Tin Mừng hôm nay. Thậm chí sau biến cố Phục Sinh, một số người trong Giáo Hội cho rằng sứ điệp của Đức Giêsu chỉ hạn chế cho Israel, dầu rằng đoạn kết của Tin Mừng Mátthêu có lệnh truyền của Đức Giêsu Phục Sinh rằng phải đi đến tận cùng thế giới để loan báo Tin Mừng (Mt 28,18-20). Thiên Chúa đă liên kết chúng ta trong sứ điệp của Đức Giêsu về ơn tha thứ và giao hoà. Chúng ta không làm bất cứ điều ǵ để giành được sự liên kết đó, nó được trao ban cho chúng ta nhờ sự sống, sự chết và sự phục sinh của Đức Giêsu, và chúng ta được mời gọi đến với bàn tiệc, nơi mà lương thực của triều đại Thiên Chúa được trao ban cho chúng ta. Quy tụ nơi bàn tiệc này, chúng ta nghe lại lệnh truyền của Đấng Phục Sinh: phải đi rao giảng Tin Mừng cho khắp thế gian. Có ai hay một nhóm người nào đó tự động được liên kết vào trong nhóm bạn của chúng ta và trong nhóm thành viên của Giáo Hội không? Có ai bị xem nhẹ hay bị từ chối không? Chúng ta xem ai là người bề trên của ḿnh? …Vậy ai bị coi là bề tôi hay là người không đáng giá ǵ trong thời đại chúng ta? Nói khác đi, những ai bị xem là người Canaan, người bị từ chối và bị đẩy ra ngoài cách nhanh chóng, trong cuộc sống của chúng ta? Đức Giêsu đă nghe tiếng kêu xin và đón nhận người đàn bà. Vậy hằng ngày tôi có mở ḷng ra trước tiếng kêu xin của những người đang cần tôi cứu giúp không? Chúng ta hăy đáp trả lời Tin Mừng chúng ta đă lănh nhận bằng cách làm cho tha nhân những điều ḿnh đang được đón nhận. Như Thiên Chúa đă lắng nghe và đáp lại lời chúng ta, chúng ta hăy sẵn ḷng lắng nghe và đáp trả những ai đang cần chúng ta cứu giúp.
[i] Toát Yếu Học Thuyết Xă Hội Của Giáo Hội, 496. [ii] Ibid. [iii] Ibid., 544.
| |