HOME

Trong lời hoan ca chúc tụng, Chúa Giêsu đã tạ ơn Thiên Chúa Cha khi Ngài đã không thành công với người hiền triết và khôn ngoan. Nói cách khác, những người hiền triết và khôn ngoan đã không nhận ra Ngài; đã không chấp nhận Ngài. Nhưng những người khiêm tốn, bé mọn lại nhận ra Ngài. Như thế, sự "khôn ngoan người đời", với đầy ắp "thiên kinh vạn quyền", cũng không bằng niềm tin đơn thành và khiêm tốn. Ðây là điều nghịch lý của Tin mừng.

Ađam và Evà trong vườn Ðịa đàng xưa là hình ảnh tượng trưng những người hiền triết và khôn ngoan "đời thường" đó. "Mắt họ mở ra" và "họ nên giống Thiên Chúa" nhờ ăn quả cây "biết lành biết dữ" (St 3). Thay vì tin vào tình yêu Thiên Chúa, họ đã đánh mất mình trong tự mãn, kiêu căng. Họ tự cho mình là nguyên tắc, là chuẩn mực cho chính mình; và rồi, thay vì bình an, họ dao động, ngờ vực và cuối cùng, bi kịch tệ hại nhất đã xảy ra, họ gạt bỏ Thiên Chúa ra khỏi cuộc đời mình.

Còn những kẻ bé mọn là người nhận biết Thiên Chúa cao cả, Ngài quyền năng tuyệt đối; vàmình là phàm hèn, yếu đuối. Ðó là Lazarô (Ga 11,1); là người đàn bà góa với hai đồng xu dâng cúng (Mc 12,32); là viên đội trưởng ngoại đạo (Lc 7,2); là người mù ở Giêricô (Mc 10,46); là Giakêu (Lc 19,2); là Maria Magdala (Mc 14,3)… và là hàng ngàn tâm hồn mở rộng đón nhận Thiên Chúa, đón nhận tình yêu Ngài.

Hơn nữa, để hiểu được sự nghịch lý của Tin mừng, phải học bài học hiền lành và khiêm nhường từ Ðức Giêsu. Hiền lành với người khác, và khiêm nhường trước Thiên Chúa. Hiền lành không có nghĩa là ủy mị, yếu đuối, nhưng chính là khả năng vượt qua chính mình để đón nhận người khác, để dám đối diện với nghịch cảnh. Khiêm nhường là khả năng chấp nhận chính mình như mình hiện là. Ta là gì ? Là một tạo vật bé nhỏ trước Thiên Chúa, là hạt cát trong đại dương bao la.
Như thế, cần sấp mình, cúi sâu xuống trước Thiên Chúa và kỳ công của Ngài.

Xin cho con luôn sống trong sự hiện diện của Chúa.
Chúa luôn luôn đi bên con
trong những hành trình thường ngày của con;
như bà mẹ già vẫn luôn dõi theo bước của đứa con,
bằng tình yêu thật đậm đà gắn bó.

Xin Chúa giúp con
làm việc duới sự hiện diện của Chúa,
Vui sống trong sự hiện diện của Chúa,
an nghỉ bên sự hiện diện của Chúa.

Trái đất đang già đi vì những lối sống ngạo mạn. Bước đi nặng nề vì cuộc sống quá lầm than. Mất mát quá nhiều vì không còn niềm tin nơi Thiên Chúa và con người. Trước một thế giới chỗ thì sưng phồng lên vì kiêu ngạo chỗ thì lõm sâu vì "mang gánh nặng nề" (Mt 11:28), ai sẽ đem lại thế quân bình cho nhân loại ?

Ðức Giêsu muốn mở ra trước mắt chúng ta một thế giới mới, gồm những người bé mọn. Chính trong những tâm hồn bé mọn đó "người Con mạc khải cho" (Mt 11:27) chân lý vĩ đại về "mầu nhiệm Nước Trời" (Mt 11:25) và về "Chúa Cha." (Mt 11:27) Mầu nhiệm Nước Trời chính là sự sống huyền nhiệm giữa Ba Ngôi Thiên hiện thân nơi con người Ðức Giêsu Kitô. Chỉ "những người bé mọn" mới có thể nhận thức đúng thời điểm "Thiên Chúa đã sai Con của Người đến thế gian." (Ga 3:17) Chân lý siêu việt và vĩnh hằng đó đem lại một hạnh phúc khôn tả. Chân lý đó không phải là đối tượng nghiên cứu của những "bậc khôn ngoan thông thái." (Mt 11: 25) Càng không phải do công tìm tòi vất vả của những người bé mọn, vì vượt ngoài khả năng và mơ ước của họ. Ðúng là tình cho không biếu không !

Khi được mạc khải "mầu nhiệm Nước Trời", "những người bé mọn" được đưa vào một thế giới mới, thế giới của Thiên Chúa. Tất cả những tiêu chuẩn trong thế giới này đều dựa trên "ý Cha" (Mt 11:26). Chúa Cha muốn "những người bé mọn" biết rõ về tương quan thâm sâu giữa Chúa Cha và Chúa Con. Vượt trên kiến thức tự nhiên, sự hiểu biết về Thiên Chúa đưa con người tới đỉnh cao hạnh phúc ! Vì nhờ đó, họ bước vào tương quan với Chúa Cha và Chúa Con. Thật vậy, chính sự hiểu biết lẫn nhau đã khiến tương quan giữa Chúa Cha và Chúa Con khắng khít tuyệt đối và trở thành khuôn mẫu cho mọi mối tương quan. Chính trong tương quan sâu xa đó, Ðức Giêsu đã được Chúa Cha tin tưởng tuyệt đối đến nỗi "giao phó mọi sự" (Mt 11:27) cho Người. Khi xuống trần, Người xuất hiện như một "Ðức Vua khiêm tốn ngồi trên lưng lừa", nhưng cũng là "Ðấng Chính Trực, Ðấng Toàn Thắng, thống trị từ biển này qua biển nọ, từ sông Cả đến tận cùng cõi đất" để "công bố hòa bình cho muôn dân." (Dcr 9:9.10)

Bởi thế, Chúa trở nên thành lũy bảo đảm hạnh phúc cho những người bé mọn (x. Tv 27:1). Người ta chỉ sợ hãi khi không có nơi bảo đảm và không hiểu biết về ngoại vật cũng như chính bản thân. "Những người bé mọn" có một bộ óc khổng lồ vì đã được mạc khải về tình yêu Thiên Chúa. Dù có hao mòn thân xác vì phải "vất vả mang gánh nặng nề", tâm hồn họ vẫn bình an vì biết có một nơi sẽ đem lại sự "nghỉ ngơi bồi dưỡng" (Mt 11:28) đó là chính Thánh Tâm. Tìm cư trú nơi Thánh Tâm không phải là cách trốn nợ đời. Nói khác, "theo Thầy", những môn đệ vẫn phải "mang lấy ách" (Mt 11:29) của Người. Nhưng khác với những lo toan trần thế, họ thực sự cảm thấy bình an. Chính Ðức Giêsu đã mạc khải huyền nhiệm đó : "Tâm hồn anh em sẽ được nghỉ ngơi bồi dưỡng. Vì ách tôi êm ái, và gánh tôi nhẹ nhàng." (Mt 11:30)

Làm cách nào Ðức Giêsu có thể làm cho ách và gánh đó thoát khỏi định luật nặng nề tự nhiên ? Thứ nhất, vì "những người bé mọn" sẽ học được cách mang lấy ách và gánh đó nơi Ðức Giêsu. Cây khổ giá chính là ách và gánh Chúa Cha đã trao cho Người. Nhưng Người đã hân hoan vác lấy để hoàn thành sứ mệnh "Con Chiên Thiên Chúa" (Ga 1:29) và "Người Tôi Trung của Thiên Chúa" (Is 52:7-10; Ga 13:1-20). Người là khuôn mẫu cho những người bé mọn. Lời Thầy Chí Thánh luôn văng vẳng bên tai : "Hãy học với tôi," (Mt 11:29) vì "Thầy là sự thật" (Ga 14:6) giải thoát.

Lý do thứ hai vì chính tình yêu Chúa Cha sẽ đưa họ vượt qua mọi trở ngại trong cuộc đời. Vì tình yêu Chúa Cha đã khiến Chúa Con vượt qua mọi chướng ngại tới vinh quang. Tình yêu sẽ làm cho tất cả nên nhẹ nhàng. Tình yêu Thiên Chúa cũng làm cho những người bé mọn coi thường mọi gánh nặng trần gian. Dưới ánh sáng "mầu nhiệm Nước Trời", họ hiểu được tất cả ý nghĩa và giá trị cây khổ giá.

Lý do thứ ba vì "Thần Khí của Ðấng đã làm cho Ðức Giêsu sống lại từ cõi chết sẽ làm cho thân xác của anh em được sự sống mới." (Rm 8:11) Chính Thần Khí đã làm cho Ðức Giêsu vượt qua cái chết, làm sao Thần Khí nơi những người bé mọn lại phải đầu hàng cuộc đời ? Ðược Chúa Con mạc khải mầu nhiệm Nước Trời, người môn đệ nhìn rõ mầu nhiệm trần thế. "Mầu nhiệm Nước Trời" phơi bày bộ mặt thật trần thế chỉ là tham sân si (x. 1 Ga 2:16) dẫn con người vào cõi chết. Sống là lựa chọn giữa Nước Trời và trần thế. Do đó, "nếu nhờ Thần Khí, anh em diệt trừ những hành vi của con người ích kỷ nơi anh em, thì anh em sẽ được sống." (Rm 8:13) Với một đầu óc sáng suốt và một tâm hồn bình an, "những người bé mọn" sẽ dễ dàng chọn lựa những "điều đẹp ý Cha" (Mt 11:26) để sống hạnh phúc.

Hạnh phúc đã trở thành giấc mơ đối với nhiều người hôm nay. Cuộc sống vội vã quay cuồng khiến nhiều người thấy cuộc đời vô nghĩa. Ðó chính là tâm trạng của anh chàng họa sĩ Kiko Arguello tại thủ đô Madrid, Tây Ban Nha. Anh đã chiếm được nhiều phần thưởng lớn lao trong ngành hội họa. Dù thế, thành công cũng không làm cho anh hạnh phúc. Anh tự vấn và hỏi những người chung quanh về mục đích cuộc đời. Nhưng không ai trả lời được câu hỏi căn bản đó. Anh muốn tự tử vì nhàm chán và thất vọng. Anh muốn chạy trốn chính mình. Anh cảm thấy có một vực thẳm mở ra trong nội tâm. Anh gọi đó là tiếng Thiên Chúa mời gọi tận nơi sâu thẳm nhất. Một ngày kia, anh vào phòng và hét to lên : "Nếu Chúa có thật, xin hãy giúp con ! Con không biết Chúa là ai - xin giúp con ! Lúc đó, Chúa đã thương xót tôi, vì tôi đã có một kinh nghiệm sâu xa về cuộc gặp gỡ Thiên Chúa đầy kỳ thú này." (Zenit 28/06/02) Cuối cùng anh đã bỏ mọi sự để sống giữa người nghèo, nơi ngoại ô Madrid. Anh đã thành lập một cộng đoàn sống với người nghèo và xây dựng một Ðường Hướng Giáo Lý mới dựa trên Lời Chúa, phụng vụ và cộng đoàn. Ðường hướng này đã trở thành thực thể Giáo Hội mở rộng tới 105 quốc gia, 883 giáo phận và 4.950 xứ đạo. Hiện nay khắp thế giới khoảng 1.000.000 giáo dân, 1.457 chủng sinh, 63 phó tế và 731 linh mục đang theo đuổi Ðường Hướng này.

Trước trào lưu tục hóa khiến nhiều người bỏ đạo và Giáo Hội, Ðường Hướng Tân Giáo Lý cố gắng mở ra một con đường khai tâm Kitô giáo đưa tới bí tích Thanh Tẩy, mục đích khám phá ý nghĩa đời sống Kitô hữu. Sau năm năm nghiên cứu, Tòa Thánh Vatican đã chấp nhận qui chế Ðường Hướng Tân Giáo Lý, một thực thể Giáo Hội đã bắt đầu từ năm 1964. Nhờ Ðường Hướng Tân Giáo Lý này, nhiều giáo xứ đã được canh tân, tạo nên một động lực truyền giáo lạ lùng, khiến nhiều giáo lý viên và nhiều gia đình dấn thân đi truyền giáo bất cứ nơi nào cần. Từ đó cũng nẩy sinh nhiều ơn gọi, cho cả đời sống tu trì lẫn linh mục. Chừng 40 chủng viện truyền giáo đã mọc lên để giúp nhiều giáo phận đang gặp khó khăn vì thiếu ơn gọi (Zenit 28/06/02).

Giáo Hội đang cần những con người như Kiko Arguello để tái khám phá con đường cứu độ Chúa mở ra cho "những người bé mọn". Càng đi sâu vào "mầu nhiệm Nước Trời" càng cảm thấy "ách Chúa êm ái và gánh Chúa nhẹ nhàng", để hoàn thành sứ mệnh cứu độ giữa bao thách đố hôm nay.

Thoạt nghe bài Tin mừng hôm nay nhiều người lầm tưởng là giọng văn của Thánh Gioan, tác giả sách Phúc âm thứ tư, chứ không phải của thánh Mathêu, tác giả phúc âm thứ nhất. Thực tế các học giả kinh thánh gọi nó là tảng sao băng rơi từ bầu trời Gioan vào tin mừng nhất lãm. Đúng vậy, xin hãy nghe đọc mấy câu đầu : “Khi ấy Đức Giêsu cất tiếng nói rằng : “Lạy Cha là Chúa tể trời đất con ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết mầu nhiệm Nước Trời, nhưng lại mặc khải cho những người bé mọn. Vâng lạy Cha vì đó là điều đẹp ý Cha”. Giọng điệu đầy cao siêu bí ẩn như của thánh Gioan. Chúa Giêsu ngợi khen Thiên Chúa Cha về những mầu nhiệm được tỏ hiện cho các kẻ “bé mọn”. Thực sự Ngài ám chỉ điều chi ? Và tại sao Thiên Chúa phải hành động như vậy ? Xin nhớ lại nội dung các Tin Mừng tuần trước, Chúa Giêsu giáo huấn các môn đệ về vai trò của họ giữa thế gian. Ngài gọi họ là những kẻ “bé mọn”.

Lúc này Ngài sai họ ra đi gieo vãi thông điệp họ nhận từ nơi Ngài. Bài đọc khởi đầu từ câu 35 của đoạn 11. Nhưng nên nhìn lại toàn bộ bản văn để hiểu rõ vấn đề. Những sự kiện dẫn tới lời cầu khẩn của Chúa Giêsu hôm nay là: Thánh Gioan tiền hô bị tống ngục (c. 2), Chúa Giêsu trả lời cho những kẻ phê bình Ngài bằng dụ ngôn mấy đứa trẻ thổi sáo chơi đám ma: Ngài phàn nàn rằng thế hệ hiện tại hành động cầu kỳ theo ý muốn của mình như những đứa trẻ cứng đầu cứng cổ, muốn mọi sự theo sở thích riêng chứ không theo ai cả. Thánh Gioan và Chúa Giêsu mỗi người một kiểu đã cho họ biết ơn cứu độ Thiên Chúa đổ xuống nhân loại ra sao ? Nhưng dân Do Thái nhất mực từ chối. Họ khăng khăn bám vaò các truyền thống tập tục. Cho nên Chúa tố cáo họ là ương ngạnh.. Họ chẳng bao giờ thỏa mãn được các ước vọng của mình. Bởi chúng viển vông không có thực. Thánh Gioan nghiêm ngặt với lối sống cực kì khắc khổ, thì họ bảo là khùng. Chúa Giêsu rộng rãi đón tiếp người lang thang, tội lỗi, đồng bàn với họ thì thế lực đền thờ coi là bợm nhậu. Rõ ràng, sự thật đã bị từ chối.

Thái độ này ngày nay vẫn tồn tại. Thành kiến là vấn đề nhức nhối trong Hội thánh. Nhiều người bất mãn về sự tồn tại và điều hành Giáo hội địa phương. Sự thật được nhìn theo địa vị phẩm trật với những quyền lợi dính liền. Chứ không được xét theo tiêu chuẩn khách quan, tức vị trí không địa vị như Chúa Giêsu đã từng làm. Vì thế luôn luôn có bình phẩm. Luôn luôn có từ chối cộng tác việc chung. Mặc dầu ai ai cũng nhận thức được rằng việc tham gia đông đủ của chúng ta làm cho cộng đồng thăng tiến hơn vì giới hữu trách phản ánh tốt hơn. Ngược lại liệu chúng ta có tránh khỏi Lời Chúa tố cáo thế hệ Ngài ? Liệu chúng ta có yên tâm mà phụng thờ Chúa ? Đã hẳn xét theo tiêu chuẩn loài người chẳng có tổ chức nào là hoàn hảo là lý tưởng, kể cả Giáo hội của chúng ta.

Vậy chúng ta nên làm gì ? Thiết tưởng nên theo nội dung tin mừng hôm nay. Cầu nguyện cho có nhiều sự dấn thân sâu xa hơn cầu xin Chúa mở lòng ra đón nhận mặc khải của Ngài ban cho hôm nay. Làm thế nào lại có thể ương gàn như vậy được ? Nên hãy xin Ngài ban ơn đáp trả một cách đầy đủ hơn “Hãy đến cùng ta, hỡi những ai vất vả và mang gánh nặng nề” không phải là lời mời gọi phỉnh lừa, mà là lời chân thật, phát xuất từ trái tim Thiên Chúa đầy lòng yêu thương. Đọc kỹ Tin mừng hôm nay chúng ta còn học được nhiều hiểu biết từ trái tim đó hơn. Chúa Giêsu từng cay đắng đối đầu với thế hệ cứng cổ ở Galilêa quê hương Ngài. Không chỉ thù ghét ngày một dâng cao, nhất là từ quyền bính tôn giáo. Đáng lý họ nên chấp nhận cái nhìn của Ngài và truyền bá giáo lý chân chính để Thiên Chúa được tôn vinh trong quảng đại quần chúng. Ngài đã từng hi vọng như vậy, cho nên thật là một thảm họa cho sứ vụ khi bị dân chúng khước từ, thánh Mathêu cho biết từ điểm này trở đi, kẻ theo Chúa rất ít. Xem ra hoa quả sứ vụ của Ngài đang đà xuống dốc, chẳng còn đáng là bao. Nhưng điều lạ là Chúa Giêsu lại dâng lời cám tạ và tôn vinh Thiên Chúa Cha ! Về một nhóm rất nhỏ chấp nhận giáo lý của Ngài và trung thành đi theo Ngài ! Ngài không quan tâm đến số đông chối từ mà lại tập trung vào số ít. Ngài gọi họ là những kẻ “bé mọn”. Bé mọn về mặt tôn giáo và địa vị xã hội. Bé mọn về số lượng kẻ nhận biết sự thật sẽ thấy lý do trong các lời nguyện tiếp theo.

Chúa Giêsu bày tỏ sự chấp hành chương trình của Chúa Cha. Phúc âm nói “Khi ấy… lúc nào vậy ? Đó là lúc Chúa đối diện với sự khước từ sứ vụ của Ngài ở Galilêa “Cha đã dấu không cho kẻ khôn ngoan và thông thái biết mầu nhiệm Nước Trời. Nhưng đã cho những kẻ “bé mọn” kẻ dốt đặt về luân lý, thần học, về khôn ngoan, triết lý, về lề luật Môsê, những kẻ nhận biết sự thật.. những kẻ bị cơ cấu tôn giáo coi là bẩn thỉu, tội lỗi ngoài lề … biết thông điệp của Ngài. Họ nghe về tình thương của Thiên Chúa.

Ơn thánh của Ngài, sự tha thứ của Thiên Chúa qua Chúa Giêsu và đã vui lòng chấp nhận. Họ sẽ được đồng bàn với Chúa Giêsu chứ không phải các vị vọng tôn giáo. Như vậy theo Chúa Giêsu các tội nhân, người thu thuế, đĩ điếm, những kẻ không hiểu biết về luật đừng nói chi đến việc tuân giữ sẽ nhận ra ơn cứu độ và được Thiên Chúa cho vào Nước Trời. Bởi họ là những kẻ bé mọn, không vĩ đại tự thổi phồng lên như các kinh sư, luật sĩ, thượng tế, Pharisiêu.

Ngày nay chúng ta cũng vậy, trên đường giảng thuyết chúng ta cũng gặp những hạng người “bé mọn” chấp nhận Nước Trời. Tức những kẻ hiền lành và khiêm nhượng trong lòng. Họ có thể là trí thức, nhưng phần đông không có học vấn. Không hiểu xa trong các vấn đề tôn giáo. Họ có sự khôn ngoan tự nhiên do kinh nghiệm sống đem lại. Họ có khả năng trực giác nhận ra sự thật trong lời dạy của Chúa Giêsu. Họ dễ dàng nắm bắt những căn bản của đạo và đem lòng yêu mến chúng. Họ có đủ lương tâm phân biệt lành dữ, phải tránh và đủ can đảm chọn điều lành, xa tránh sự dữ. Hy sinh tiền bạc thời gian, nghị lực cho cộng đồng và cho gia đình. Họ về phe với những ai thấp cổ bé miệng, với những di dân, ngoài lề, những kẻ bị xã hội khinh bỉ chê ghét, với những dân cùng đinh dễ bị tổn thương về kinh tế, tâm lý, thể xác.

Chúa Giêsu tuyên bố là họ sẽ được biết Thiên Chúa Cha. “không ai biết rõ người con trừ Chúa Cha, trừ Người Con và những kẻ Người Con muốn mặc khải cho.” Coi chừng chúng ta sẽ không được biết Thiên Chúa, nêu còn tiếp tục nắm giữ thái độ kênh kiệu, yêu mến địa vị cao sang với những quyền lợi kèm theo. Nhưng phải ăn ở thực sự nghèo khó, không địa vị không chức quyền mới có thể nhìn thấy sự thật tức Thiên Chúa. Khi gặp gỡ một người “bé mọn”chúng ta linh cảm đựoc ngay họ biết Thiên Chúa và Đức Giêsu cách rõ ràng, thân mật và duy nhất, không nhầm lẫn được. Đây là hạng người mà Đức Giêsu vui mừng hôm nay. Ngài cảm tạ Thiên Chúa Cha về họ, bởi họ là món quà Thiên Chúa Cha tặng ban cho Ngài trên con đường sứ vụ mãi cho tới hôm nay. Liệu chúng ta có phải là đối tượng Chúa Giêsu hoan hỉ không? Tôi ước mong là đúng như vậy. Như vậy chúng ta phải cải tạo lối tư duy và nếp sống sao cho phù hợp với lời Chúa rao gỉang. Có như vậy mới xứng đáng là kẻ bé mọn mà Đức Giêsu Đấng hằng tạ ơn Thiên Chúa Cha và vui mừng phấn khởi ngay cả lúc đang gặp chống đối vì khước từ.

Điểm thứ hai chúng ta cần xem xét tới trong bài suy niệm này là mối tương quan của Chúa Giêsu với Đức Chúa Cha, trong Tin Mừng Ngài dùng từ ngữ “biết”: không ai biết Cha trừ Người Con. Ở đây chúng ta phải hiểu theo nghĩa Kinh thánh, nó khác với nghĩa thông thường, thí dụ: Adam biết vợ mình là Evà. Bà thụ thai và sinh con Cain (St 4,1). Theo nghĩa thường “biết” có thể qua tiến trình học hỏi, khảo sát đọc sách báo, tìm tòi tin tức. Nhưng theo nghĩa Thánh Kinh, biết là có kinh nghiệm bản thân về ai đó, nhân vật nào đó. Thiên Chúa Cha biết Người Con là Đức Giêsu, tức có kinh nghiệm trực tiếp và cá nhân về Giêsu không qua một trung gian nào cả. Như vậy vì không nhầm lẫn được vì yếu tố trung gian. Chúa Con cũng vậy biết Chúa Cha bằng kinh nghiệm trực tiếp và cá nhân. Ngài nói với các môn đệ “những kẻ bé mọn” nếu họ biết Ngài kiểu này họ sẽ nhận biết Chuá Cha. Nghĩa là qua Người Con họ sẽ cảm nghiệm Thiên Chúa Cha săn sóc yêu thương mình như Chúa Giêsu vậy, không khác biệt.

Phần chúng ta chúng ta cũng biết Thiên Chúa bởi vì Chúa Giêsu sống trong linh hồn mình và các tương quan Ngài tỏ hiện nơi chúng ta: khiêm nhường, hiền lành, bác ái : “Hãy học cùng Ta vì Ta khiêm nhường và hiền lành trong lòng”. Các nhà thần học gọi sự hiểu biết này là chiêm niệm. Chúng ta hằng ngày cố gắng đạt tới mức độ chiêm niệm trong đời sống thiêng liêng của mình, nếu không, thì lòng đạo đức vẫn còn thấp kém: Dòng Đaminh chúng tôi có khẩu hiệu “rao giảng cho kẻ khác những gì mình chiêm niệm” Đúng là một sứ mạng cao cả đòi hỏi bản thân phải thánh thiện cao độ. Xin trở lại vấn đề giữa Chúa Giêsu và Đức Chúa Cha có sự bình đẳng tuyệt đối, không chút chênh lệch. Các Ngài hiểu biết nhau một cách thân mật thắm thiết và ban mình cho chúng ta. Các Ngài cùng nhau làm việc vì lợi ích nhân loại đến nỗi “ban Con Một Ngài cho chúng ta” Nghĩa là chẳng còn gì mà không ban nữa.

Như vậy chúng ta hiểu rõ lời Chúa Giêsu “Ach của Ta êm ái, gánh của Ta nhẹ nhàng” theo lẽ xác thịt tôn giáo quả là một gánh nặng, ách của nó không ai mang nổi, nhất là vào thời Chúa Giêsu, các kinh sư và biệt phái đã biến tôn giáo thành một núi lề luật (613 khoản). Một gánh nặng linh hồn cho đám dân thất học, mù chữ. Họ lao động kiếm ăn suốt ngày tháng làm gì có thời gian học hỏi, nói chi tới tuân giữ. Lương tâm họ luôn cảm nghiệm tội lỗi vì không biết mà giữ luật. Họ chẳng bao giờ thoải mái mà thờ phượng Chúa, cho nên của lễ xá tội nhiều vô kể. Chúa Giêsu tuyên bố ban tặng cho họ “ách” của Ngài. Quả là một điều hoàn toàn mới mẻ, bởi vì nó hoàn toàn nhẹ nhàng. Nó là sự yên nghỉ trong tình yêu Thiên Chúa. Cho nên chúng ta thấy những kẻ đón chào nó là người tội lỗi, ngoài lề, đĩ điếm lang thang. Những người mà tôn giáo đang đè nặng. Chính những kẻ tôn giáo loại bỏ như dốt nát, dơ bẩn thì Chúa Giêsu mời gọi mang lấy ách của Ngài “hãy đến cùng tôi, hỡi những ai, đang vất vả và mang gánh nặng nề”.

Như vậy chúng ta không cần sách vở nào khác để học hỏi với Chúa Giêsu. Các thư viện, kho sách, chú giải, lề luật hình như không ích lợi. Chỉ cần chạy đến với Chúa Giêsu, học hỏi đường lối của Ngài nơi trái tim Ngài: hãy học hỏi cùng Ta vì Ta hiền lành và khiêm nhượng trong lòng. Như vậy có hai bài học Chúa Giêsu dạy chúng ta là hiền lành và khiêm nhường. Các bài học này nghe thì đơn giản, nhưng khó học lắm. Đa phần chúng ta thất bại. Người ta kể rằng có một thằng tướng quỉ đi rảo quanh sa mạc xứ Palestine, nơi có nhiều vị ẩn tu. Hắn gặp một lũ quỉ con đang hành hạ một thầy tu. Làm thế nào lũ quỉ con cũng đều thất bại, vì thầy tu nhân đức lắm. Sau khi quan sát lũ quỉ con thất bại. Tướng quỉ gọi chúng lại và bảo : “Các con ngây thơ lắm. Coi ta đây này: hắn tiến đến chỗ thầy tu ở, nói nhỏ vào tai: “Thầy ạ, bạn thầy đã được tấn phong giám mục”. Nét mặt vị tu sĩ vốn bình thản trở nên cau có đầy vẻ ghen tương. Tướng quỉ nói với lũ quỉ con “Thấy chưa ? Sắp có chiến tranh chúng ta sẽ thắng !”

Thánh Mathêu hay viết về đề tài khôn ngoan. Ông có ý ám chỉ Chúa Giêsu là hiện thân của khôn ngoan của Cựu ước, nhất là sách khôn ngoan của Salomon. Bài đọc hôm nay là một ví dụ, Chúa Giêsu là thầy dạy khôn ngoan, chỉ cần chạy đến với Ngài là chúng ta trở nên khôn ngoan. Đáng tiếc thay sự khôn ngoan của Ngài đã bị các người đồng thời từ chối. Cho nên Chúa mời gọi những kẻ bé mọn hãy đến với Ngài để được khôn ngoan. Như vậy, có sự đổi ngôi ở đây: thượng tế kinh sư trở nên ngu xuẩn, ngược lại, tội nhân đĩ điếm ngoài lề trở nên khôn ngoan. Đúng là kẻ rốt hết lại trở nên trước nhất, và kẻ trước nhất trở lại hàng cuối cùng. Suy nghĩ đến đây tôi giật mình liên tưởng tới bản thân. Tôi được giáo dục đầy đủ để trở nên giáo sĩ linh mục với những bằng cấp cao về thần học, giáo luật triết lý. Tôi đã trải qua những cuộc khảo hạch nghiêm ngặt về kiến thức, đạo đức hạnh kiểm, tu đức và được thẩm định là hạng “chuyên gia” các môn học tôn giáo. Hằng ngày hằng năm, tôi phải cập nhật hóa kiến thức trong các khóa thường huấn, tĩnh tâm. Tôi giao lưu với các đồng nghiệp cũng được đào tạo tốt như tôi, học hỏi thêm nơi họ để có thể đối phó với xã hội ngày càng tiến bộ với nhịp độ chóng mặt. Tôi còn đi tham quan khắp đó đây để trau dồi thêm kiến thức. Nhưng Phúc Am hôm nay cảnh giác tôi hãy coi chừng: Những điều đó có phải là tiêu chuẩn cho tôi như một người môn đệ “bé mọn” của Chúa của cộng đoàn không ? Hay tôi phải đơn sơ trông cậy vào thần khí Chúa Giêsu và lệ thuộc hoàn toàn vào người Cha của Ngài như phúc âm hôm nay chỉ dạy.

Lạy Chúa xin soi sáng cho chúng con sống đúng thực là môn đệ bé mọn của Đức Giêsu. Amen

Công cuộc giảng thuyết của Ðức Giêsu tại các thành phố miền Ga-li-lê vừa gặp thất bại. Mặc dù Người đã làm nhiều phép lạ, nhưng đám thủ lãnh tại đây vẫn không tin. Họ không nhìn nhận Ðức Giêsu là Ðấng Thiên Sai ; những người tự cho mình là khôn ngoan thông thái lại từ chối sứ điệp Tin Mừng. Ðức Giêsu lại quay về với đám môn đệ ít ỏi của mình. Và, một lần nữa, trong khi cầu nguyện, Ðức Giêsu khám phá ra chương trình huyền nhiệm của Chúa Cha. Trước tình yêu cao cả và lạ lùng của Chúa Cha, tâm hồn Ðức Giêsu tràn ngập niềm vui và Người đã diễn tả niềm hạnh phúc của những người nghèo qua một bài ca chúc tụng.

Ðức Giêsu quả là một vị ngôn sứ được thần hứng : Người đã kín múc từ kho tàng Kinh Thánh để hát lên bài ca chúc tụng Chúa Cha. Qua bài ca này, Ðức Giêsu cho thấy điểm nghịch lý trong ơn cứu độ do Chúa Cha ban tặng. Ơn cứu độ này không được ban cho các nhà ký lục hay người biệt phái, là những người thông hiểu Kinh Thánh, nhưng lại được ban cho những người hèn mọn, những người nghèo khó đang đi theo Người.

Nếu như Ðức Giêsu nắm giữ vai trò ưu tiên tuyệt đối trong mặc khải này, đó là vì Người luôn ở trong Chúa Cha, Người hiểu rõ tất cả chiều sâu của huyền nhiệm, Người luôn có mối tương giao đặc biệt với Chúa Cha. Người là Con Thiên Chúa. Chỉ một mình Ðức Giêsu hiểu rõ về mầu nhiệm Thiên Chúa là Cha, và cũng chỉ một mình Người có khả năng giúp các môn đệ đạt tới mầu nhiệm tình yêu này.

Con xin ngợi khen Cha vì điều Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết .... Ðiều này không có nghĩa là Ðức Giêsu ủng hộ sự dốt nát hay sự từ chối việc hiểu biết do Thiên Chúa ban. Trái lại, lời cầu nguyện của Ðức Giêsu muốn cho thấy rằng mọi hiểu biết tự nó luôn có tính tương đối. Sự hiểu biết thực sự về mầu nhiệm luôn vượt quá những kiến thức sâu sắc nhất.

Như vậy, con người sẽ không thể nào tự mình tìm ra phương thế để hiểu được chân lý về Thiên Chúa. Cách tốt nhất là họ sẵn sàng tuân theo thánh ý Người, để Người hành động. Bởi vì mầu nhiệm là khám phá ra Thiên Chúa, nhìn nhận Người là ân sủng. Con người sẽ chẳng bao giờ hiểu được về Thiên Chúa khi họ chỉ cố gắng tìm hiểu về Người theo những lập luận của mình. Mặc khải này chỉ dành cho những người khiêm tốn, những người chấp nhận điều do chính Thiên Chúa bày tỏ. Chỉ những ai chấp nhận Thiên Chúa mới hiểu được Thiên Chúa và kế hoạch của Người.

Trong cuộc đời công khai, Ðức Giêsu luôn đứng về phía những người bị gạt ra bên lề xã hội. Người luôn bênh vực những người vẫn bị đánh giá là tội lỗi, là hư hỏng. Những phép lạ Người làm, những lời Người giảng dạy đều cho thấy tấm lòng ân cần, ưu ái của Người dành cho những người bị bỏ rơi, bị áp bức.

Hơn nữa, đó không chỉ là tấm lòng của Ðức Giêsu, nhưng chính là kế hoạch nhiệm mầu và yêu thương của Thiên Chúa. Lời kinh Magnificat của Ðức Ma-ri-a cũng như lời cầu nguyện của Ðức Giêsu đã diễn tả ý tưởng này cách rõ ràng.

Những kẻ bé mọn, theo Ðức Giêsu, không phải là những người hoàn toàn ngu dốt, nhưng là những người chẳng có chút quyền hành, những người bị người khác cai trị. Họ là những người chẳng có địa vị nào trong xã hội, nếu không muốn nói là những kẻ bị bỏ rơi, bị áp bức, những kẻ thấp cỗ bé miệng. Nếu xã hội có quan tâm đến họ, thường là để trêu chọc, để trút lên đầu họ tất cả những gì xấu xa ; hay tinh vi hơn, là để lợi dụng họ hầu thực hiện những mưu đồ xấu xa ...

Và không phải chỉ những kẻ bé mọn, nghèo khó về mặt vật chất, nhưng còn có những kẻ bé mọn và nghèo khó về tinh thần. Những người này thường bị coi là hạng người tội lỗi, chẳng có chút gì gọi là thành tích, là công phúc, vì không thi hành đúng như Lề Luật truyền dạy. Những người này khác hẳn những người vốn tuân giữ Lề Luật cách chi li, những người vốn nghĩ rằng mình là người đạo đức, là người công chính, và do đó không cần sự giúp đỡ của Thiên Chúa.

Như vậy, người bé mọn và nghèo khó là những người ý thức mình yếu kém, tầm thường. Họ cần sự trợ giúp của người khác, nhất là từ phía Thiên Chúa. Họ là những người nghèo nên sẵn sàng đón nhận bất cứ sự nâng đỡ nào. Họ chẳng có gì để tự mãn nên không cố chấp, và luôn biết xử sự cách khiêm tốn, chân thành.

Người bé mọn và nghèo khó quả là một mảnh đất tốt cho hạt giống Tin Mừng. Thái độ của Ðức Giêsu cũng như lời giảng dạy của Người làm cho họ cảm thấy được yêu thương thực sự. Ðối lại, họ sẵn sàng nghe lời Người dạy bảo, sẵn sàng đi theo Người. Ðó chính là trường hợp của người trộm lành cùng chịu đóng đinh với Ðức Giêsu, của Ma-ri-a Ma-đa-lê-na người được Chúa tha thứ, và của nhiều người khác nữa như Tin Mừng đã thuật lại.

Vì vậy, những người có hiểu biết sâu rộng, những người có điều kiện để làm những việc lành không được quyền đóng kín cửa lòng mình lại. Họ phải ý thức rằng, dù thế nào chăng nữa, dù có giỏi giang tốt lành đến mấy, họ vẫn phải biết khiêm tốn, biết sẵn sàng trước lời mời gọi của Thiên Chúa, tức là biết trở nên nghèo khó. Chính thái độ này giúp họ đạt tới Nước Trời, giúp họ khám phá ra khuôn mặt cũng như chương trình của Thiên Chúa.

Cuối cùng, Ðức Giêsu đưa ra lời mời gọi : những ai vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến với Người. Người sẽ cho họ được nghỉ ngơi, được bồi dưỡng.

Trong Do-thái giáo, cái ách hay gánh nặng thường là hình ảnh của luật lệ. Các thầy ký lục và nhóm biệt phái đã giải thích Lề Luật theo nghĩa đen, để ràng buộc dân chúng trong vòng kiểm soát của họ. Còn Ðức Giêsu, Người đến để kiện toàn Lề Luật, không phải theo chiều hướng buộc dân chúng phải tuân giữ Lề Luật cách máy móc, vô hổn ; trái lại, Người giải phóng họ khỏi cách hiểu nông cạn, giết chết tinh thần. Người đến để hướng dẫn một cuộc xuất hành mới tiến về Vương Quốc của tự do, của ân sủng và yêu thương.

Ðúng thế, Ðức Giêsu không bảo người ta thôi giữ các luật lệ, trái lại Người chỉ cho họ hiểu rằng luật lệ chỉ là phương tiện chứ không phải là mục đích. Ðiều cốt yếu là tìm vinh quang Thiên Chúa, kèm theo đó là lòng yêu thương người khác. Mọi chuyện khác dù thế nào chăng nữa, vẫn phải quy hướng về mục đích này.

Như thế, gánh nặng sẽ nên nhẹ nhàng bởi vì nó đã trở thành một tương giao sống động trong tình yêu và tự do. Chính tình yêu sẽ biến đỗi tất cả, làm cho mọi sự trở thành dễ dàng và đáng yêu.

Ðức Giêsu có thể đưa ra lời kêu mời này, vì chính Người đã đón nhận tất cả gánh nặng của nhân loại, trong đó, gánh nặng nhất chính là sự chết và tội lỗi. Chính Người đã thực sự đảm nhận mọi nỗi khỗ đau của thân phận làm người và đã đem lại cho chúng một ý nghĩa mới. Nhờ sự hiệp thông với Ðức Giêsu, nhờ sức mạnh của Người, người tín hữu có thể đón nhận mọi nỗi buổn phiền và biến chúng thành ơn cứu độ cho chính mình cũng như cho người khác. Bởi vì tâm hổn họ luôn dạt dào tình yêu mến, và họ hiểu rõ ý nghĩa cũng như giá trị của mọi biến cố.

Phúc thay người tỉnh thức với tâm hồn nghèo khó,
Tình yêu Thiên Chúa là vương quốc của họ.

Phúc thay người không bao giờ giơ lên nắm đấm,
Bông hoa của Thiên Chúa sẽ nở trên đôi tay họ.

Phúc thay người phải phiền luỵ vì yêu mến,
Dòng máu của Thiên Chúa lưu thông trong huyết quản của họ.

Phúc thay người luôn biết thứ tha,
Niềm vui của Thiên Chúa là bí mật của họ.

Phúc thay người biết nhìn mọi sự với ánh mắt của trẻ thơ,
Ánh sáng của Thiên Chúa là niềm vui của họ.

Phúc thay người hiến mạng sống mình để tạo lập hoà bình,
Bàn tay Thiên Chúa là sức mạnh của họ.

Phúc thay người liều mạng sống vì Ðức Ki-tô,
Bài ca của Thiên Chúa sẽ là ngày hội của họ.

Tìm kiếm một sự giúp đỡ, chắc chắn chúng ta tìm đến với những người giàu thiện cảm và sẵn sàng an ủi, giúp đỡ. Tin Mừng giới thiệu với chúng ta một người luôn sẵn sàng chia sẻ, cảm thông, một nơi chúng ta có thể gửi gắm mọi nỗi niềm, đó là Chúa Giêsu, như Chúa đã nói trong bài Tin Mừng hôm nay : “Hãy đến với tôi, tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, tôi sẽ nâng đỡ và bổ sức cho”. Đây là một lời kêu gọi, một lời nhắn nhủ, một lời khích lệ đầy an ủi và phấn khởi Chúa Giêsu nói với tất cả và từng người chúng ta.

Nói về những gánh nặng của cuộc sống, con người hôm nay không thiếu những gánh nặng chồng chất, và nhiều khi chúng ta có cảm tưởng đôi vai mình quá bé bỏng. đôi tay mình quá yếu ớt, không sao mang nổi. Có những gánh nặng của nhu cầu cơm áo, của bệnh hoạn tật nguyền; lại có những gánh nặng của áp bức bất công, của nhân phẩm bị chà đạp. Và nặng nề hơn nữa, là những gánh nặng trong đời sống tinh thần, vì sức nặng tâm hồn có khi còn nặng hơn nhiều lần sức nặng thể xác. Nhiều thói xấu kìm hãm tinh thần, sức ép của đam mê, ích kỷ, của thành kiến cố chấp hầu như không chịu buông tha để chúng ta có thể thảnh thơi bước đi theo Chúa. Hay nói như thánh Phao-lô trong bài đọc hai hôm nay, thì dường như chúng ta còn mắc nợ xác thịt, nghĩa là còn sống theo sự chi phối của xác thịt nhiều quá, nên chưa đi vào đường lối Chúa Giêsu đã chỉ dạy. Vì thế, Chúa mời gọi chúng ta can đảm nhìn nhận thân phận nghèo khó và yếu đuối của mình, để đến với Chúa với lòng tín thác và sẽ được Ngài đỡ nâng bổ sức.

Đức Giáo Hoàng Gio-an XXIII đã có kinh nghiệm về điều này, và ngài đã kể lại cho khách hành hương trong chính lễ đăng quang của ngài, năm 1958 như sau : “Năm tôi lên 7 tuổi, một hôm cha tôi đưa tôi đến làng bên cạnh, nơi tổ chức buổi lễ Công giáo tiến hành trong giáo phận. Phải đi nhiều cây số, tôi cảm thấy mệt mỏi, cha tôi phải cõng tôi trên lưng của người. Đến nơi, tôi cảm thấy thất vọng, bởi vì dân chúng quá đông mà tôi lại thấp bé, không thể nhìn thấy đoàn người đang đi diễu hành. Thế là, một lần nữa, cha tôi lại cho tôi ngồi trên cổ và hai vai của người, và từ trên cao, tôi có thể xem thấy mọi sự”. Rồi ngài kết luận : “70 năm đã trôi qua, nhưng trong tâm trí, tôi vẫn nhớ tới cử chỉ của cha tôi, nó đã trở thành một biểu tượng kỳ diệu, để mỗi khi tôi mệt mỏi, mỗi khi tôi không còn thấy gì nữa, tôi nài xin vị Cha trên trời nâng tôi lên trên đôi cánh của người”.

Thật đơn sơ, thật cảm động, và cũng thật vĩ đại, sâu sắc. Một con người từng làm nên khúc quanh trong lịch sử Giáo Hội đã sống như thế. Vâng! Đúng vậy! Từ trên đỉnh cao, chúng ta có thể trông thấy mọi sự. Chính Chúa là đỉnh cao của đời chúng ta và đời người. Nơi Chúa, chúng ta nhìn thấy toàn cảnh cuộc đời và cũng có nghĩa là nhìn thấy hướng đi, ý nghĩa cho đời mình. Nơi Chúa, không phải chúng ta bước đi mà là chính Chúa, với những bước chân sải rộng và vững chắc. Hãy đến với Ngài mỗi khi vất vả mệt nhọc vì gánh nặng, mỗi khi cảm thấy cuộc sống quá nặng nề u ám, mỗi khi hầu như không còn thấy gì nữa.

Vâng! Hãy đến với Chúa, vì gánh nặng đời này thì nhiều thứ, nhiều cỡ, nhiều kiểu. Tự sức mình, nhiều khi chúng ta cảm thấy bất lực, chán chường. Nếu có ai nói với chúng ta, họ sẽ chia sẻ, nâng đỡ chúng ta và đỡ nâng, chia sẻ thật sự, thì chúng ta đã cảm thấy vui mừng, an ủi, nhẹ bớt lo âu, phương chi là Chúa, Đấng quyền phép vô cùng, chúng ta càng vui mừng và an tâm hơn biết bao! Lời mời gọi của Chúa Giêsu hôm nay muốn nói với chúng ta : “Ngài đang có mặt trong từng giây phút của cuộc sống chúng ta, Ngài sẵn sàng làm nhẹ bớt những vất vả, những gánh nặng, những lo âu, những sầu đau, buồn tủi của chúng ta.

Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý, Chúa chỉ nói : Ngài nâng đỡ, Ngài bổ sức cho chúng ta, chứ Ngài không cất gánh nặng đi, nghĩa là Ngài giúp đỡ để chúng ta mang nổi gánh nặng của mình. Để hiểu rõ, xin kể câu chuyện sau đây : Một vùng quê kia bị một trận lụt dữ dội tàn phá, khiến cho một bà già bị kẹt trong căn nhà của bà. Đang khi bà đứng tựa cửa sổ nhìn ra thì một chiếc thuyền xuất hiện, người lái thuyền bảo bà : “Hãy leo lên thuyền để thoát nạn”. Bà đáp lại:“Không, cám ơn, tôi tin vào Chúa, Ngài sẽ cứu tôi”. Người lái thuyền lắc đầu rồi bỏ đi.

Ngày hôm sau, cơn lụt dâng cao đến tầng hai của căn nhà. Đang khi bà đứng tựa cửa sổ tầng hai nhìn con nước thì một chiếc thuyền khác lại xuất hiện. Người lái thuyền bảo bà : “Hãy lên thuyền để thoát nạn”. Bà đáp lại : “Không, cám ơn, tôi tin vào Chúa, Ngài sẽ cứu tôi”. Người lái thuyền cũng lắc đầu bỏ đi.

Ngày kế tiếp, con nước dâng lên tận nóc nhà. Đang khi bà kia ngồi trên nóc nhà nhìn con nước dâng, một chiếc trực thăng hiện ra, viên phi công dùng loa gọi vọng xuống : “Tôi sẽ thả một chiếc thang dây cho bà, hãy leo lên và bà sẽ thoát nạn”. Bà già lại nói : “Không, cám ơn, tôi tín thác vào Chúa, Ngài sẽ cứu thoát tôi”. Viên phi công nhìn bà lắc đầu, rồi bỏ đi.

Ngày sau đó, cơn lụt nhận chìm ngôi nhà và bà kia bị chết đuối. Khi được đưa về trời, bà nói với thánh Phêrô : “Trước khi vào đây, tôi xin được phàn nàn một điều. Tôi đã tin chắc Chúa sẽ cứu tôi thoát trận lụt, thế mà Ngài lại để tôi chết chìm”. Thánh Phê-rô lắc đầu nói : “Tôi chả hiểu Chúa có thể làm thêm được điều gì cho bà nữa, vì Ngài đã gửi tới bà những hai chiếc thuyền và một chiếc trực thăng rồi, bà còn phàn nàn gì nữa”.

Chúng ta thấy rõ ràng bà già trong trận lụt kia quá lầm lẫn. Bà quên rằng Chúa thường hoạt động trong đời sống chúng ta xuyên qua những phương tiện bình thường. Bà quên rằng chúng ta phải làm hết phận vụ của mình và hợp tác với Chúa bằng cách sử dụng những phương tiện bình thường Ngài đã ban cho. Nói cách khác, chúng ta không thể ngồi thụ động chờ Chúa làm phép lạ, mà phải dùng tất cả mọi phương tiện thông thường Chúa ban để tự giúp mình trước đã. Tóm lại, chúng ta phải cố gắng làm việc và tìm mọi cách để giải tỏa gánh nặng đời mình, rồi Chúa sẽ trợ giúp, chứ đừng ngồi không mà than thân trách phận, hoặc chỉ cầu xin , khấn vái thôi thì chưa đủ. Hãy tự giúp mình trước rồi Chúa sẽ giúp mình sau.

“Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng”. Đó là một lời kêu gọi, một lời nhắn nhủ, một lời khích lệ đầy an ủi và phấn khởi Chúa Giêsu nói với tất cả và từng người chúng ta.

Theo nguyên nghĩa Hy lạp, thì chữ “vất vả mang gánh nặng nề” Chúa Giêsu nói ở đây được hiểu là cái bao đựng vật dụng cá nhân như cái ba-lô người ta đeo trên lưng, còn theo nghĩa thông thường, đó là những vất vả, khó khăn, trách nhiệm mà người ta phải chấp nhận. Dù theo nghĩa nào thì chúng ta cũng hiểu ngay là mỗi người đều có những vất vả và đau khổ, được gọi chung là gánh nặng riêng cho đời mình.

Thực vậy, đời người giỏi lắm là được trăm năm trần thế. Ba vạn sáu ngàn ngày là mấy ? Trăm năm nào có gì đâu ? Nhưng từ lúc trắng răng đến lúc bạc đầu, không lúc nào vất vả, đau khổ không theo đuổi chúng ta, đến nỗi ca dao tục ngữ đã nói : “Gánh khổ mà đổ lên non. Cong lưng mà chạy khổ còn chạy theo”. Đời là một bể khổ, đời là thung lũng nước mắt, không ai chối cãi, không ai phủ nhận, sinh ra và có mặt trên đời là khổ : “Hữu sinh hữu khổ” là thế. Với thời gian, lớn lên, đau khổ, vất vả hàng theo sát gót con người, dù ở đâu và làm gì, ai cũng có những vất vả và đau khổ của riêng mình.

Chúa Giêsu đã nhận thấy điều đó, Chúa đã hình dung bằng hai tiếng “vất vả và gánh nặng”, và Chúa động viên, khích lệ, kêu gọi : “Hãy đến với Chúa” để Chúa an ủi, nâng đỡ. Thực vậy, ở đời này có nhiều gánh nặng : gánh nặng bản thân, gánh nặng gia đình, gáng nặng xã hội, gánh nặng của bệnh tật, thất bại, mất mát, hiểu lầm của tình người và tình đời. Đã gọi là gánh nặng thì phải vất vả gánh vác : vất vả với cuộc mưu sinh, vất vả đêm ngày, phải đổ mồ hôi sôi nước mắt đổi lấy miếng ăn, thế mà có khi vẫn không đủ sống; vất vả sớm tối với bầy con, vất vả khi chúng còn nhỏ bé, vất vả khi chúng đã khôn lớn, nhất là khi chúng hư hỏng, quậy phá.

Ngoài ra, “gánh nặng còn được hiểu là những đau khổ của đời người. Đời người sống giỏi lắm là trăm năm, nhưng thử hỏi có ai là không đau khổ chăng ? Ai cũng có những đau khổ riêng mình : người trước người sau, người ít người nhiều, người tinh thần người thể xác, người đi tu hay sống đời gia đình…không ai dám nói đời mình không có đau khổ. Cuộc đời trần gian là thế.

Như vậy, chúng ta dễ dàng chấp nhận : vất vả và gánh nặng đời này thì nhiều thứ, nhiều cỡ, nhiều kiểu, và chúng ta cũng nhìn nhận rằng : trước những gánh nặng đó, nhiều khi tự sức chúng ta, chúng ta không làm gì được, chúng ta buông xuôi chán nản ư ? Thậm chí có những người khi gặp khó khăn, khủng hoảng thì bỏ cả việc đạo đức và chán cả cầu nguyện, như vậy là sai lầm lớn. Những lúc vất vả, khó khăn, đau khổ càng nhiều và càng nặng, chúng ta càng phải đến với Chúa mau hơn và nhiều hơn. Hãy đến với Chúa để cảm nhận được sự nâng đỡ và bổ sức của Chúa. Nhưng chúng ta nên nhớ : Chúa nói Ngài nâng đỡ và bổ sức cho chúng ta thôi chứ Ngài không cất gánh nặng cho chúng ta, Ngài làm cho nhẹ gánh chứ không cất gánh nặng đi. Có nghĩa là chính chúng ta phải cố gắng làm việc và tìm mọi cách để giải tỏa gánh nặng đời mình rồi Chúa sẽ giúp sức thêm, chứ đừng ngồi mà than.

Có một câu chuyện ngụ ngôn kể rằng : Có một bác tiều phu đi kiếm được một xe bò củi chất đầy, nhưng khi đi tới một khúc đường sình lội thì đôi bò khựng lại, vì xe của bác bị sụp lún xuống bùn, bác ta ngồi than vãn, rồi sực nhớ ra một vị thần và kêu xin cứu giúp. Vị thần hiện ra nói : “Thay vì ngồi than vãn thì hãy cố đẩy xem sao”, bác đứng lên cố sức đẩy, đang đẩy thì có hai thanh niên tình cờ đi qua, thương tình giúp đỡ bác, thế là xe bác vượt qua được.

Đó là một câu chuyện ngụ ngôn dạy chúng ta phải cộng tác với một sức mạnh hơn để làm việc, để giải quyết những khó khăn. Nếu trong cuộc sống chúng ta còn biết nhờ vả vào những người quyền thế hơn, tài năng hơn, thì tại sao chúng ta lại không cậy nhờ vào Chúa. Cho nên, lời Chúa hôm nay nhắc nhở chúng ta : trong mọi hoàn cảnh của cuộc đời, nhất là những khi vất vả hay đau khổ, chúng ta hãy đến với Chúa, Chúa sẽ nâng đỡ, bổ sức cho chúng ta.

Trong bài giảng trên núi Chúa Giêsu đã nói : “Phúc thay ai hiền lành, vì họ sẽ được Đất Hứa làm gia nghiệp” (Mt 5,4). Khi nói Chúa hiền lành, chúng ta liên tưởng đến hình ảnh Con Chiên bị đem đi xén lông, đem đi giết mà không kêu tiếng nào, thánh sử Mát-thêu đã nhắc lại lời ngôn sứ I-sa-i-a rằng : “Người sẽ không cãi vã, không kêu to, chẳng ai nghe thấy Người lên tiếng giữa phố phường. Cây lau bị giập, Người không đành bẻ gãy, tim đèn leo lét, chẳng nỡ tắt đi” (Is 42,1-3 ; Mt 12,19-20).

Hiền lành và khiêm nhường là đức tính quan trọng của con người.Thường thì ai cũng thích người đơn sơ, hiền lành và từ tốn, hơn là một người cao ngạo, tự tôn, cái gì cũng cho mình hơn người, cái gì cũng cho là mình biết, mình giỏi khinh khi người khác. Người kiêu căng không biết chấp nhận giới hạn của mình, không biết nhận ra nhược điểm của mình , trái lại luôn lên mặt dậy đời, luôn muốn răn đe người khác. Tự cao, tự đại cũng là nguyên nhân làm cho con người không nhận ra ơn Chúa : "Chúa giơ tay biểu dương sức mạnh, dẹp tan phường lòng trí kiêu căng. Chúa hạ bệ những ai quyền thế, Người nâng cao mọi kẻ khiêm nhường" ( Lc 1, 51-52 ).

Để có một đức hiền lành và khiêm nhường như Chúa Giêsu, cần phải chiêm ngưỡng Chúa Giêsu toàn diện, nghĩa là cả con người, cả cuộc đời của Chúa đã được trình bày trong Tin Mừng. Chúa xuống trần gian để mang tình yêu Thiên Chúa lại cho loài người, và làm cho loài người biết thương yêu nhau. Để thực hiện điều đó Chúa đã dạy loài người hãy học với Người để biết sống hiền lành và khiêm nhường.

Chúa Giêsu đã sinh ra, lớn lên trong cảnh khó khăn nghèo hèn. Ngài đã đến như một kẻ nghèo, sống giữa người nghèo, thâu nạp các môn đệ đầu tiên cũng đủ mọi thành phần xã hội, đặc biệt những người trong lớp lao động nghèo nàn. Chúa và các môn đệ của Ngài loan truyền Tin Mừng cho những người nghèo khó, cho lớp người thấp kém trong xã hội, những người bơ vơ vất vưởng. Nuớc trời, Chúa Giêsu rao giảng, loan báo mở ra cho những người nghèo : nghèo về vật chất, nghèo về tinh thần nghĩa là những kẻ khiếm khuyết, tội lỗi, cần nhận ơn tha thứ. Chính vì vậy, Chúa Giêsu đã yêu thương các trẻ nhỏ vì các em có tâm hồn đơn sơ, hiền từ.

Chỉ với trái tim yêu thương, con người mới nên đơn sơ, hiền từ và khiêm nhường. Thánh Phaolô đã nói : "Tình yêu Đức Kitô thúc bách tôi…". Quả thực, con người chỉ có thể hiểu được mầu nhiệm Nước Trời khi họ không cậy dựa vào sự thông thái, khôn ngoan của loài người mà phải có Chúa Thánh Thần hướng dẫn, soi sáng và phải qua Chúa Giêsu, con người mới có thể đi vào sự thông hiệp mật thiết với Thiên Chúa và được cứu độ : "Lạy Cha là Chúa Tể trời đất, Con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng là mạc khải cho những kẻ bé mọn" (Mt 11, 25).

Ngày nay, dầu muốn hay không, con người vẫn cảm thấy mình bị giằng co, lôi kéo giữa hai sức mạnh là xác thịt và thần trí. Một đàng là sức mạnh và tiếng nói của sự dữ, nhưng tôi vẫn làm. Đàng khác là tiếng gọi của Thần Khí : tôi biết nhưng nhiều khi tôi không nghe theo. Vậy, nếu chúng ta sống theo xác thịt thì chúng ta sẽ chết. Nếu nhờ Thần Trí mà chúng ta diệt được hành động xác thịt thì chúng ta sẽ được sống. Đó là hai sức mạnh tương phản của con người.

Lạy Chúa Giêsu hiền lành và khiêm nhường, Chúa kêu mời chúng con hãy học cùng Chúa, vì Chúa hiền lành và khiêm nhường. Chúa đã hạ mình xuống, sống thân phận người nghèo nàn, khiêm nhường và kêu gọi chúng con bắt chước. Chính thánh Phaolô đã thốt ra những lời thống thiết : “Người đã hủy mình đi, lãnh lấy thân phận tôi đòi… đem thân đội lốt người phàm. Ngài đã hạ mình thấp hèn, trở thành vâng phục cho đến chết và chết trên Thập giá” (Pl 2,7-8)

Chúa đã ưu đãi kẻ bé mọn thấp hèn. Xin làm cho trái tim chúng con đừng bao giờ kiêu ngạo, nhưng vui vẻ sống đơn sơ, xin mở tâm hồn chúng con biết lắng nghe Lời Chúa với con tim rộng mở, với tâm hồn khiêm tốn và sẵn sàng để Chúa Thánh Thần soi sáng, hướng dẫn. Xin Chúa cho chúng con biết sống hiền lành và khiêm nhường như Chúa. Amen./.

Tháng Tám năm 2007, trước khi qua đời, bà tỷ phú Leona Helmsley đã quyết định trối lại đàn chó 8 tỷ Mỹ kim. Thực ra, số tiền đó có thể dùng để trả cho những toán cứu các con vật, trường thú y hay các cuộc nghiên cứu về bệnh tật loài thú.[i]

Ðó là một quyết định tự do của con người. Có lẽ nhiều người sẽ lên giọng kết án bà : chúc thư như thế có khôn ngoan không ? Sinh tiền, có lẽ bà đã sống cuộc đời cô đơn giữa đàn chó trong căn biệt thự vĩ đại. Người nghèo chắc chắn nằm xa tầm nhìn của bà.

Chúa Giêsu không có tiền của trối lại cho người nghèo, nhưng có cả một Tin Mừng dành cho họ. Trong Tin Mừng hôm nay, người nghèo hoàn toàn nằm trong tầm nhìn của Chúa. Chúa nói rõ về ý Cha dành cho họ : “Lạy Cha là Chúa Tể trời đất, con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng lại mặc khải cho những người bé mọn.” (Mt 11:25) Người bé mọn là người nghèo được nghe giảng Tin Mừng. Họ biết khiêm tốn mở rộng tấm lòng đón nhận chân lý Lời Chúa và lệ thuộc hoàn toàn vào Chúa. Ðó có phải là điều làm cho người nghèo hạnh phúc không ?

Của cải, vinh hoa, thành công dẫn con người tới đâu ? Nếu những thành quả đó quyết định hạnh phúc con người, chắc chắn Chúa Giêsu đã không hướng về những người nghèo khổ. Hạnh phúc có một nguồn gốc sâu xa và một nền tảng vững chắc trong sự khôn ngoan Thiên Chúa. Nhưng giờ đây trong Tân Ước, Chúa Giêsu nói đến mối liên hệ thân tình với Thiên Chúa (x. Mt 11:26-27), và điều kiện làm môn đệ Người (x. Mt 11:28-30). Chúa tự xưng là sự Khôn ngoan. Từ nay, không còn phải nhân cách hóa sự khôn ngoan như trong Cựu ước nữa. Nhưng sự khôn ngoan là một ngôi vị, là “Người Con” tuyệt hảo của “Chúa Cha.”[ii]

Từ ngày sự Khôn ngoan thành xác phàm, tất cả sự thật về lòng thương xót đã được mạc khải rõ ràng. Sự khôn ngoan quay hướng và tập trung vào một đối tượng vượt ngoài tầm mức hiểu biết của con người. Không phải là những nhà thông thái, nhưng những người hèn mọn mới được mạc khải những điều bí nhiệm về vương quốc hay bí quyết hạnh phúc. Người bé mọn chính là các môn đệ. Họ là những người nghèo về mọi phương diện. Ðể đón nhận được mạc khải đó, họ phải nhận ra tình trạng khó nghèo của mình và hoàn toàn cậy dựa vào lòng thương xót của Thiên Chúa, Ðấng vô cùng giàu có.

Không ai lâm vào ngõ cụt cuộc đời như người nghèo khó. Khi mạc khải những bí nhiệm Nước Trời, Thiên Chúa khai thông những bế tắc và giải thoát họ khỏi bước khốn cùng. Ðó là lý do tại sao Chúa Giêsu đưa ra lời kêu goi đầy hứa hẹn: "Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng.” (Mt 11:28) Ai là người “đang vất vả mang gánh nặng nề,” nếu không phải là những người đang bị đè bẹp dưới những cơ chế bất công ? Cuộc sống trở nên quá nặng nề, vì họ bị bóc lột tận xương tủy. Giữa hoàn cảnh đó, con người sẽ lâm cơn khủng hoảng tột độ. Giấc mơ duy nhất của họ là mong được giải thoát và an ủi.

Chúa Giêsu đã đến đúng lúc. Người đã kêu gọi họ và hứa đem đến cho họ sự nghỉ ngơi bồi dưỡng. Nhưng dựa vào đâu, Chúa dám hứa đem lại nguồn an ủi cho họ ? Nếu không tin Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa, chúng ta không có câu giải đáp. Vì là sự khôn ngoan của Thiên Chúa, Người có thể hướng dẫn người nghèo thoát khỏi cơn bĩ cực. Hơn nữa, nếu “nhờ Người mà muôn vật được tạo thành,” chắc chắn Người có thể làm cho họ yên tâm và có đủ sức mạnh cần thiết tạo cuộc sống mới.

Ðể trả lại cho người nghèo sự bình an đích thực, Người kêu gọi mọi người, nhất là những người giàu có và quyền thế, hãy từ bỏ nếp sống gian ác và kiêu căng với những cơ chế bất công. Nếu những người đang nắm quyền lực biết sống “hiền lành và khiêm nhường,” chắc chắn người nghèo sẽ được đối xử tử tế và không còn chịu cảnh áp bức, không bị xô đẩy vào cảnh vất vả, lầm than, cơ cực nữa.

Sống trên đời, tin hay không, con người đều có ách để mang, gánh để vác. Ngay cả sau khi được Chúa giải thoát, người nghèo vẫn phải mang ách của Chúa (x. Mt 11:29). Như thế, con người luôn đứng trước một lựa chọn quyết liệt : “gánh nặng nề” của thế gian hay “ách êm ái và gánh nhẹ nhàng”của Chúa ? Nếu mang “gánh nặng nề” của thế gian, con người không thể được nghỉ ngơi bồi dưỡng. Ngược lại, nếu đến với Chúa để mang “ách êm ái và gánh nhẹ nhàng,” con người sẽ hoàn toàn được giải thoát và bình an.

Hơn ai hết, những người bé mọn cảm thấy lối thoát duy nhất cho cuộc đời là Thiên Chúa. Quả thực, “Chúa Giêsu loan báo lòng từ bi của Thiên Chúa giải thoát những ai Người gặp trên đường, bắt đầu là người nghèo, người sống bên lề, người tội lỗi. Người mời gọi tất cả theo Người, vì Người là người đầu tiên tuân theo kế hoạch tình thương của Thiên Chúa, và như vị Ðại diện Thiên Chúa giữa trần gian, Người thực hiện điều đó một cách hết sức khác thường.”[iii] Như thế, thánh ý Thiên Chúa luôn hướng dẫn con người đến chỗ giải thoát. Chí có Thánh ý Chúa mới làm cho con người có sức mạnh phi thường. Bằng chứng, vâng theo thánh ý Chúa Cha, Chúa Giêsu đã giải thoát toàn thể nhân loại.

Khi còn nơi cung lòng Chúa Cha và cả khi sống nơi trần thế, “chính Chúa Giêsu đã sống và thông giao với Thiên Chúa tình yêu là Cha – “Abba” – và, bởi đó chúng ta có thể đi vào chính trung tâm sự sống Thiên Chúa.”[iv] Vì được ưu tiên nghe giảng Tin Mừng, người nghèo có thể đi sâu vào kinh nghiệm tình yêu và thánh ý Thiên Chúa. Càng đi sâu vào cung lòng Thiên Chúa, càng thấy Chúa quảng đại và đầy lòng thương xót. Ðó là tất cả nguồn an ủi lớn lao cho người bé mọn.

Còn ai cảm nghiệm lòng thương xót và nguồn an ủi lớn lao của Thiên Chúa hơn Mẹ Maria, nữ tì hèn mòn của Chúa ? Quả thực, “nhìn vào trái tim Ðức Maria, tận nơi sâu thẳm của lòng tin Mẹ diễn tả qua những lời kinh Magnificat, các môn đệ Chúa Kitô được mời gọi canh tân nơi chính mình ‘ý thức sự thật về Thiên Chúa cứu độ, sự thật về Thiên Chúa là nguồn mọi ân huệ. Chân lý đó không thể tách biệt khỏi tình yêu Thiên Chúa dành ưu tiên cho người nghèo và hèn mọn.”[v]

Nếu “Thiên Chúa dành ưu tiên cho những người nghèo và hèn mọn,” ai dám khinh thường hay lãng quên họ ? Theo ý định Thiên Chúa, Giáo hội quan tâm đặc biệt tới người nghèo. Giáo Hội vạch ra đường hướng hoạt động : “Nguyên tắc phân phối thực phẩm khắp nơi đòi phải quan tâm đặc biệt tới những người nghèo, người bị gạt ra ngoài xã hội và những ai đang sống trong hoàn cảnh cản trở sự phát triển của họ. Ðể đạt mục đích ấy, cần phải quyết liệt tái xác định người nghèo phải được dành ưu tiên. Ðây là một lựa chọn, hay một hình thức đặc biệt ưu việt trong công tác bác ái Kitô giáo, được toàn thể truyền thống Giáo Hội làm chứng. Lựa chọn đó ảnh hưởng tới đời sống mỗi Kitô hữu bao lâu họ còn tìm cách noi gương sống của Chúa Kitô, đồng thời cũng áp dụng vào những nghĩa vụ xã hội, vào cách sống của chúng ta, vào các quyết định hợp lý liên quan tới quyền tư hữu và việc xử dụng của cải. Hơn nữa, ngày nay, vì chiều kích toàn cầu của vấn đề xã hội, lòng bác ái ưu tiên dành cho người nghèo và những quyết định do lòng bác ái đó gợi lên, không thể không ưu ái đến quảng đại quần chúng nghèo khổ, khốn cùng, không nhà cửa, không được chăm sóc sức khỏe và trên hết, không chút hy vọng về một ngày mai tươi sáng hơn.”[vi]

Nếu theo đúng đường hướng đó, Giáo Hội làm chứng cho thế giới biết trong thực tế những bí quyết hạnh phúc Thiên Chúa mạc khải cho người hèn mọn là gì. Ði theo con đường của Chúa, Giáo Hội “hằng tái xác nhận nguyên tắc liên đới, học thuyết xã hội của Giáo Hội đòi chúng ta hành động để thăng tiến ‘hạnh phúc của tất cả và từng người, vì tất cả chúng ta đều có trách nhiệm với mọi người.’ Ngay cả trong việc tranh đấu chống lại nghèo đói, nguyên tắc liên đới bao giờ cũng phải kèm theo nguyên tắc bổ sung để có thể nuôi dưỡng tinh thần sáng tạo, nền tảng căn bản của việc phát triển xã hội và kinh tế trong các nước nghèo. Nên coi người nghèo ‘không phải là một vấn đề, nhưng như người có thể nắm vai chính trong việc xây dựng một tương lai mới mẻ và nhân bản hơn cho mọi người.’”[vii]

Có nhìn người nghèo như thế, Giáo Hội mới có thể tìm cách làm nhẹ gánh cho người nghèo. Từ đó, Giáo Hội làm chứng cho mọi người biết Chúa Giêsu là vua “xét xử công bình và ghét điều gian ác (x. Kn 16:12), xử công minh cho kẻ nghèo hèn (x. Kn 29:14).”[viii] Nếu mọi người đều nhìn nhận Chúa Giêsu là vua, nhân loại sẽ sống trong công lý và hòa bình. Nhưng nhìn vào tình hình thế giới hôm nay, ai cũng thấy Giáo Hội còn phải nỗ lực nhiều mới có thể làm chứng và xoa dịu những đau khổ của người nghèo.

Muốn làm chứng, Giáo Hội cần phải tìm đến thánh Phaolô, một vị tông đồ nhiệt thành hiếm có trong thời kỳ Giáo Hội sơ khai. Có ai trong Giáo Hội đã hiến cả cuộc đời làm chứng Chúa Giêsu là Chúa công bình và nhân ái bằng thánh Phaolô ? Quả thực, từ khi được mạc khải về những mầu nhiệm Nước Trời, thánh nhân đã nỗ lực cho mọi người thấy Chúa Giêsu là sự khôn ngoan thượng trí của Thiên Chúa.

Trước khi theo Chúa Kitô, thánh nhân đã mang ách lề luật Do thái rất nặng nề. Nhưng từ ngày ngã ngựa tại Damas, thánh nhân đã rũ bỏ được gánh nặng lề luật, để “mặc lấy Chúa Kitô,” sức mạnh của Thiên Chúa. Nhờ sức mạnh đó, thánh nhân đã ra tù vào khám nhiều lần, bị đánh đòn và thập tử nhất sinh. Năm lần thánh nhân bị đánh 39 roi, bị xỉ nhục 3 lần, ném đá 1 lần, bị chìm tàu, đói khát, lạnh buốt xương và trần truồng, bị mưu sát, bách hại và sau cùng bị chém đầu. Chỉ vì theo Chúa Kitô, thánh nhân đã phải trả giá quá mắc. Phải chăng thánh nhân đã “ném bùn sang ao” khi từ ách lề luật sang ách Chúa Kitô ?

Thánh nhân cho biết lý do : “Tôi đành chịu mọi sự thiệt thòi để được biết Chúa Kitô.” Một khi đã biết Chúa Kitô, thánh nhân “coi mọi sự như rơm rác.” Thánh nhân tin rằng mọi sự đều do ân sủng của Thiên Chúa. Thiên Chúa là Ðấng Toàn năng đã ban sức mạnh cho thánh nhân. Thực thế, chính thánh nhân đã thú nhận : “Tôi có làm được gì đều do ân sủng Chúa.” Cả cuộc đời thánh nhân chỉ để rao giảng “sứ điệp ân sủng.” Ân sủng Chúa Kitô vô cùng giá trị đến nỗi thánh nhân “có thể làm được mọi sự trong Ðấng ban sức mạnh cho tôi.”

Như thế, chính ân sủng đã khiến thánh nhân cảm thấy ách Chúa êm ái, gánh Chúa nhẹ nhàng. Nhờ vậy, thánh nhân đã có thể làm chứng cho Chúa Kitô trong những cơn khốn cùng nhất. Thánh nhân lao vào cuộc chiến chính nghĩa, mà không sợ bất cứ một quyền lực nào. Thánh nhân “không sợ những người chỉ giết được thân xác, nhưng “chỉ sợ Ðấng có thể ném cả thân xác và linh hồn vào hỏa ngục.”

Còn ngày nay, những nhà lãnh đạo Giáo Hội sợ gì ? Làm sao có thể kiếm một người như thánh Phaolô trong Giáo Hội hôm nay ? Nhiều người trong Giáo Hội quá khôn ngoan đến nỗi không dám xông pha làm chứng cho Chúa. Tính toán quá kỹ khiến cho khả năng dấn thân bị tê liệt. Giáo Hội đành nhìn công lý bị chà đạp và người nghèo rên siết dưới những cơ chế bất công. Nhiều nơi Giáo Hội trở thành thứ bình phong bao che hay tuyên truyền cho mọi quyền lực sự ác.

Tóm lại, sau khi được mạc khải về những bí nhiệm Nước Trời, các người bé mọn “nắm bắt” được sự khôn ngoan của Thiên Chúa là chính Chúa Giêsu Kitô. Càng trở nên bé mọn, càng được mạc khải về bí quyết hạnh phúc. Nhiều nơi trên thế giới, Giáo Hội đang nỗ lực làm chứng cho mọi người biết chỉ có Chúa Giêsu Kitô mới có thể giải thoát con người khỏi những ách nặng nề và đem lại sự nghỉ ngơi và bổ dưỡng cho tâm hồn. Nhưng nếu không tin Chúa Kitô là Con Thiên Chúa, con người không thể đón nhận ân sủng cần thiết cho cuộc đổi đời.

Lạy Chúa, giữa cuộc sống quá nặng nề vì đau khổ và áp bức hôm nay, xin Chúa mạc khải cho chúng con mầu nhiệm Nước Trời để chúng con có thể tìm được hạnh phúc đích thực. Amen.

[i] http://ca.news.yahoo.com/s/capress/080702/entertainment/helmsley_dogs

[ii] x. The New Jerusalem Bible, Doubleday, 1985.

[iii] Toát Yếu Học Thuyết Xã Hội Của Giáo Hội, 29.

[iv] Ibid.

[v] Ibid., 59.

[vi] Ibid., 182.

[vii] Ibid., 449.

[viii] Ibid., 378.

Có lẽ chúng ta có lẽ nghĩ rằng bài trích sách Dacaria nên đọc vào ngày Chúa Nhật Lễ Lá khi Đức Giêsu tiến vào thành Giêrusalem. Thực ra, bài này đã được thánh Mathêu trích dẫn (Mt 21,1-11) và được đọc ngay khi bắt đầu cuộc rước. “Kìa Đức Vua của ngươi đang đến với ngươi hiền hậu ngồi trên lưng lừa, lưng lừa con, là con của một con vật chở đồ”

Dacaria không chỉ nói mơ hồ. Ông cho biết rõ ràng Đấng Messia thuộc Dòng Đavit sẽ như thế nào. Dacaria đã mong một Đấng Mesia như một thủ lãnh không dùng bạo lực. Chỉ cần liếc qua những đầu báo hôm nay cũng thấy những đàn áp vũ lực đối với các cuộc biểu tình ở Syri và Liby. Nhưng ngay cả các nước dân chủ cũng chưa chắc không dính đến bạo lực. Ngược với những kinh nghiệm thông thường của chúng ta. Dacaria mời gọi thính giả của mình chiêm ngưỡng một đấng cứu thế hiền lành, cưỡi trên lưng một con lừa, loài súc vật chở đồ cho người nghèo, chứ không phải chiến mã của các bậc đế vương.

Dacaria chờ mong đấng Messia sẽ chấm dứt các quốc gia hùng mạnh tự mãn về chính mình. Ngài sẽ không phải là một chiến binh, nhưng dẹp qua một bên những vũ khí, chiến xa, chiến mã, cung tên để loan báo hòa bình. Được một người không có đất đai, chư hầu, Đấng không muốn làm người điều khiển cỗ máy chiến tranh đứng ra lãnh đạo – đối với ngày nay có lẽ đó là kiểu lãnh đạo hoàn toàn khác biệt! Chúng ta đã từng nghe những bài phát biểu của các ứng cử viên tổng thống tiềm năng sẵn sàng cho cuộc đua đến chức tổng thống. Cái nhìn của Dacaria chắc chắn thách thức công tác lãnh đạo hiện nay và tiềm năng của đất nước chúng ta, cũng như nhận thức của chúng ta về việc lãnh đạo.

Nơi Đức Giêsu, chúng ta bắt gặp một Đấng cứu thế mà Dacaria đã tiên đoán, trong Bài Giảng Trên Núi, chúng ta nghe Người công bố luật của sự sống cho những ai đón nhận Người. Hôm nay, chúng ta được mời gọi đi vào lời cầu nguyện của Đức Giêsu, tạ ơn Chúa Cha vì đã ban cho Người các môn đệ, những kẻ bé mọn, hiền lành và khiêm nhường.

Thế giới của chúng ta không xem hiền lành và hèn mọn như những lối sống. Thực ra, đó chính là “những kẻ bé nhỏ” bị thế giới quyền lực gạt qua một bên. Người hiền lành không chỉ bị hãm hại, họ còn bị miệt thị, lợi dụng và thậm chí bị giết. Vì thế, sức mạnh và sự quả quyết thì cần thiết để chống lại sự bóc lột những kẻ cô thế cô thân để họ có thể sống trọn vẹn cuộc sống nhân loại. Làm thế nào chúng ta có thể cân bằng giữa việc làm “những kẻ bé mọn” như Đức Giêsu tán dương với Chúa Cha với nhu cầu của chúng ta hiện nay phải dùng sức mạnh để giúp con người thôi bị áp bức? Đó là một vấn đề nan giải. Làm thế nào kẻ mạnh mẽ cũng có thể hiền lành và nhẹ nhàng, thành một trong những “kẻ bé mọn” của Đức Giêsu? Sức mạnh và quyền lực không xóa bỏ sự ôn hòa, hiền lành và phó thác nơi Thiên Chúa.

Ngay trong đoạn trước của bài Tin mừng hôm nay, Đức Giêsu bị các Pharisêu cũng như những người trong các thành Người đến rao giảng tẩy chay Người (11,20-24). Ngay cả lúc bị loại trừ, Đức Giêsu vẫn tạ ơn Thiên Chúa vì đã mạc khải sự khôn ngoan cho “những kẻ bé nhỏ”. Trong bài đọc hôm nay, một lần nữa Người trình bày cho các môn đệ biết những phẩm cách của những ai là thành viên của Thiên Quốc.

Cái “ách” của luật Dothái được xem như đặc quyền của những người Dothái nhiệt thành, vì nó cho thấy hồng ân của sự khôn ngoan của Thiên Chúa tỏ ra trong sống hàng ngày. Giờ đây, Đức Giêsu xem mình như là sự khôn ngoan của Thiên Chúa và ban tặng những cái ách ấy cho ai đón nhận Người. Con người có thể học từ luật lệ, phong tục và giáo huấn của đạo, nhưng nguồn mạch căn bản giúp chúng ta hiểu đường lối của Thiên Chúa thì không hệ tại nơi những kiến thức đó. Nhưng là nơi việc đón nhận Đức Giêsu và sứ điệp của Người. Thực ra, việc tuân giữ lề luật cách tỉ mỉ có thể khiến cho cho người ta ra tối tăm trước tự do của Thần Khí mà Đức Giêsu ban tặngcho chúng ta. Đức Giêsu cho rằng hiểu biết về Thiên Chúa thì không phải chỉ nhờ vào những theo đuổi của con người – dù là với ý hướng tôn giáo tốt nhất. Người nói, “Cha đã giao phó mọi sự cho tôi”. “Mọi sự” – mạc khải trọn vẹn về Thiên Chúa mà chúng ta tìm thấy nơi Đức Giêsu. Người sẵn sàng bày tỏ “mọi sự” về Thiên Chúa cho chúng ta.

Đức Giêsu nói cho những người nghèo, kẻ dốt nát và những ai bị áp bức. Họ phải lo lắng, vật lộn để sống qua ngày. Họ không có nhiều thời gian và cũng chẳng được đi học để mà nghiên cứu những luật lệ, truyền thống về niềm tin của họ như cách các Pharisêu thường làm. Đức Giêsu kết án các Pharisêu chất những gánh nặng lên vai người nghèo còn bản thân họ lại chẳng buồn đưa lấy một ngón tay để nhấc những gánh nặng ấy. Những người phải bươn trải kiếm sống không thể đọc hay nghiên cứu luật, vì thế họ vô tình phạm luật, và kết quả là bị những kẻ thông luật kết án.

Đức Giêsu mời gọi những người bị xem như “kẻ phạm luật”, “hãy theo Tôi”. Người ban cho họ một cái ách, là sự đón nhận tình yêu và ơn tha thứ của Thiên Chúa mà Người ra giảng. Chẳng phải họ thấy nhẹ hơn khi biết rằng mình không phải là những tội nhân, những kẻ bên ngoài như họ từng bị cáo buộc sao? Nay, qua Đức Giêsu, họ cảm nhận được lòng tha thứ của Thiên Chúa và lối sống của Đức Giêsu. Chúng ta cũng nên thắc mắc: chẳng phải sứ điệp của Đức Giêsu về tình yêu của Thiên Chúa và sự sẵn sàng tha thứ mang lại cho chúng ta một gánh nhẹ nhàng hơn và cảm nhận đến gần Thiên Chúa khi chúng ta cần đó sao?

Trong đoạn văn này của Mathêu, chúng ta có hai chọn lựa – tin hay không tin. Nhưng việc tin tưởng vào Thiên Chúa thì không hê tại ở nỗ lực của chúng ta. Nhưng, tin là hồng ân của Thiên Chúa và không tin là vì sự ngạo mạn và kiêu hãnh của những người từ chối tặng phẩm của Thiên Chúa nơi Đức Giêsu Kitô. Hôm nay, Đức Giêsu nói cho chúng ta biết Người chính là mặc khải về Thiên Chúa và ý muốn của Thiên Chúa cho chúng ta. Người mời gọi những ai bị áp bức hãy tin vào người. Vì họ, “những kẻ bé mọn”, sẽ không phải mang những gánh nặng hay trói buộc tôn giáo nào. Những “kẻ bé mọn” là những người xuất hiện trong toàn bộ Tin mừng, chẳng hạn như những người thu thuế, gái điếm và những người tội lỗi, những người đã lắng nghe và đón nhận giáo huấn của Đức Giêsu. Giờ đây, Đức Giêsu mang lại sự nghỉ ngơi lâu dài và mãi mãi của thời đại Messia, là thành quả của việc Người đến thế gian.

Chẳng phải lạ lắm sao khi mà vừa nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi lại vừa nghĩ đến chuyện mang ách ? Ách là một công cụ để làm việc, cho cả con người và súc vật. Cái ách là để thi hành một tác vụ. Đối với chúng ta, đó là để phục vụ Đức Kitô. Chúng ta có đón nhận cái ách mà Đức Giêsu ban cho hay không? Một điều chúng ta thấy được từ Đức Giêsu là cái ách của Người không phải là gánh nặng; thánh Phaolô nói cái ách đó dẫn chúng ta đến tự do. Khi chúng ta đón nhận cái ách của Đức Giêsu thì chúng ta cũng đón nhận Ngài như người luôn trợ giúp chúng ta, một người “cùng mang ách” với chúng ta. Điều đó giải thích việc làm thế nào người Kitô hữu có thể hoàn thành được những nhiệm vụ hết sức khó khăn và thậm chí bất khả thi, cho dù là tử đạo, nhờ Danh Đức Giêsu.

Chúng ta đã cố hết sức để có được nền giáo dục đào tạo mà chúng ta cần để sống nốt cuộc đời này. Chúng ta muốn sự yên ổn cho chính chúng ta và gia đình mình. Chúng ta có lẽ cũng đã tăng cường vốn kiến thức và kỹ năng cho mình bằng những khóa học thêm, cố gắng hơn và tốn kém hơn. Chúng ta có lý do chính đáng để thu thập được càng nhiều kiến thức càng tốt. Đó không phải là những gì Đức Giêsu phê phán khi người đề cập đến những kẻ “khôn ngoan và thông thái” – trừ khi việc “khôn ngoan và thông thái” ấy che đậy bản chất mỏng dòn của chúng ta và cho chúng ta cảm giác sai lầm về sự an toàn ở ngoài Thiên Chúa. Chúng ta có thể vừa “khôn ngoan và thông thái” vừa ở trong số “những kẻ bé mọn” mà hôm nay Đức Giêsu đã dâng lời cầu nguyện và tạ ơn cho.

Ở đoạn trước trong Tin mừng Mathêu, Đức Giêsu chúc phúc cho những ai “có tinh thần nghèo khó” (Mt 5,3) như thể đã có được nước trời làm sản nghiệp. Những người đọc Sách Thánh sẽ nhận ra rằng khi Đức Giêsu nói đến “những kẻ bé mọn” là người đang lấy lại hình ảnh của Kinh Thánh bản Hippri, từ “anawim” – có nghĩa là những người hèn mọn và khiêm nhường. Họ là những người không có uy thế, quyền lực, địa vị hay chức vụ cao sang. Họ chẳng có gì để có thể khoe khoang thế giới. Vì thế, họ chấp nhận phó thác nơi Thiên Chúa mà không chút do dự hay kiêu hãnh giả tạo nào.

Trong Thánh lễ này, giống như những “anawin”, chúng ta đón nhận sự khao khát Thiên Chúa của chúng ta và khiêm tốn nài xin: “Con chẳng có gì để kiêu hãnh trước mặt Chúa, lạy Thiên Chúa Chí Thánh. Con hoàn toàn phụ thuộc vào ân sủng của Người”. Thiên Chúa thấy được sự trống trải của chúng ta và đổ đầy trong chúng ta nguồn lương thực tốt nhất, là Mình và Máu của Đấng đang mời gọi chúng ta hôm nay, “Anh em hãy mang lấy ách của tôi, và hãy học với tôi, vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường”.

Tôi bắt đầu những ngày đau buồn khi nghe được tin tức từ Iraq trên Đài Phát Thanh Quốc gia. Các phần tử cực đoan Suni đã tiếp quản một nửa đất nước. Dân Shiite đang trốn khỏi Mosul. Quân lính xếp hàng trên đường phố và có những cuộc hành quyết. Người dân vướng vào cuộc giao tranh là những nạn nhân của cuộc xung đột không do việc làm của họ. Tôi buồn khi cố hình dung những gì các bậc cha mẹ đang làm khi họ cố chạy đến nơi an toàn cùng với con cái. Ngoài ra, tin tức được cá nhân hơn khi tu sĩ Đa Minh chúng tôi nhận được những dòng email đau buồn về anh chị em của mình, cùng với giáo dân, bị nhốt trong các nhà thờ ở Mosul. Chúng tôi đang lo sợ cho cuộc sống của họ. Tất cả là vì kẻ thù cũ không bị kiểm soát sẽ ở đó - và người vô tội bị vướng vào cuộc giao tranh.

Chúng ta nghe sách Sáng Thế thuật lại Thiên Chúa có ý định tốt đẹp khi Người dựng nên chúng ta. Chúng ta được dựng nên giống hình ảnh Thiên Chúa. Sau khi Thiên Chúa tạo nên ông bà nguyên tổ, Người đã chúc phúc cho họ. Lời chúc phúc có bị mất đi không? Thưa rằng lời chúc phúc dường như kết thúc ở thế hệ thứ hai, khi lòng ghen tị và oán giận của Cain khiến ông giết em mình. Anh giết em, ngay sau lời chúc phúc đầu tiên. Dân Suni chống lại dân Shiite; các tín đồ Hồi Giáo đối đầu với các Kitô hữu - dường như không có nhiều thay đổi. Kinh Thánh nói đúng: Bạo lực có nơi chúng ta ngay từ ban đầu. Vì thế mới có lời chúc phúc của Thiên Chúa. Cái nào sẽ thắng thế, bạo lực hay lời chúc phúc? Đôi lúc thật khó trả lời.

Trên chương trình Một Khi Trở Lại của Bill Moyer, có buổi thảo luận giữa Mary Gordon, một thần học gia với một giáo sĩ Do Thái (xin lỗi, tôi quên tên ông ta). Họ bàn về câu chuyện Cain và Abel. Moyers hỏi: “Tại sao Chúa không giết Cain vì tội ác của ông?” Vị giáo sĩ Do Thái trả lời: “Bởi vì Chúa muốn ngăn chặn vòng xoay bạo lực”. Chúng ta được dựng nên theo hình ảnh, giống như Thiên Chúa, và từ lúc khởi đầu, Thiên Chúa đã muốn chúng ta phản chiếu hình ảnh của Người và “ngăn chặn vòng xoay bạo lực”. Đó là điều làm nên đoạn Kinh Thánh hôm nay.

Quý vị không cảm thấy ngạc nhiên khi thức dậy vào buổi sáng và bật radio chỉ để nghe những tin tốt lành hay sao? Những ngày này, điều đó sẽ hoàn toàn không xảy ra với bất cứ hình thức truyền thông nào. Nhưng chúng ta, những người có đức tin, hướng đến nguồn tin khác, đó là Kinh Thánh, và các bài đọc luôn chứa đựng tin vui cho chúng ta. Kinh Thánh giúp chúng ta giữ vững niềm hy vọng và làm việc thiện, thậm chí khi chúng ta xem tin tức buổi tối và những giọt lệ sầu tuôn trào đôi mắt trước cảnh cùng cực nơi nhiều vùng đất và quốc gia trên thế giới.

Ngôn sứ Dacaria công bố tin vui và niềm hy vọng cho người đương thời, có lẽ 100 năm sau ngày hồi hương. Họ hy vọng có thể phục hồi Giuđa đến vinh quang từng có dưới thời vua Đavít. Tuy nhiên, họ đã không thành công. Vì thế, niềm hy vọng của dân chúng chuyển sang “thời cùng tận”, thời viên mãn cánh chung, khi Đấng Mêsia đến. Ngôn sứ giữ vững niềm hy vọng của dân chúng, rằng Thiên Chúa sẽ ban một vị vua và đấng cứu độ. Nhưng ngôn sứ Dacaria đã nhìn thấy một vị vua khác với vị vua dân chúng mong chờ; một người không cổ võ hung tàn, nhưng chấm dứt nó và xây dựng vươnng quốc bình an. Vị thủ lãnh hiền lành này sẽ loại bỏ tất cả vũ khí chiến tranh, công bố một nền hòa bình vĩnh cửu. Nghe như điều này không thể có phải không quý vị?

Những người đương thời với Đức Giêsu nhận ra Người nh sự viên thành thị kiến của ngôn sứ Dacaria. Nhưng Người không là một biểu tượng đơn độc của các nhân đức mà các ngôn sứ cổ võ. Chúng ta có thể nghe lời mời gọi Đức Giêsu dành cho chúng ta không? “Hãy đến cùng tôi”. Người không chỉ đưa tay trợ giúp những ai mang gánh nặng nề, mà còn mời gọi chúng ta mang lấy “ách” của Người - đường lối của Người là sống và phục vụ.

Một “trái tim hiền lành và khiêm nhường” dường như không hoạt động trong thế giới chúng ta. Những người hiền lành bị “những người quyền cao chức trọng” lợi dụng và loại trừ. Đức Giêsu mời gọi các môn đệ, có sức mạnh từ Người, từ bỏ bạo lực vì danh Người. Các môn đệ phải đối mặt và chống lại sức mạnh quyền lực đang giẫm đạp người nghèo và người thấp cổ bé miệng. Chúng ta phải “hiền lành và khiêm nhường trong lòng” và luôn chống lại sự dữ bằng cách đồng hành với những người cần được biện hộ và bảo vệ. Thậm chí chúng ta có thể có quyền lực trần thế theo ý muốn, nhưng như những môn đồ của đấng Mêsia “hiền lành và khiêm nhường trong lòng”, chúng ta không dùng quyền lực trần thế để chống lại bất cứ người hay nhóm nào.

Học cho biết hiền lành và hòa nhã là một kế hoạch suốt đời. Hằng ngày, chúng ta đương đầu với cám dỗ sử dụng sức mạnh và ảnh hưởng để thực hiện kế hoạch của mình - thậm chí kế hoạch đó là tốt. Chúng ta phải thường xuyên thực hành đức hiền từ trong các mối tương quan với người khác, xung quanh ta, trong gia đình ta, cũng như những người chúng ta tiếp xúc nơi công sở, trường học, khu vui chơi giải trí và các địa điểm xã hội.Việc thực hành hàng ngày như thế là huấn luyện nền tảng cho những thời khắc lớn hơn giúp chúng ta mạnh mẽ và hiền lành nhằm chống lại bất công và hận thù.

Thực hành cách thức hiền từ của Đức Giêsu giống như một nỗ lực bị thất bại và đôi khi là một trách nhiệm nặng nề. Khi sự thiếu kiên nhẫn khiến chúng ta phải cậy dựa vào những cách thức thông thường trên thế giới nhằm hoàn thành các mục tiêu của mình, chúng ta cần hướng về Đức Giêsu, Đấng luôn nói hết lần này đến lần khác rằng: “Hãy mang lấy ách của tôi và hãy học cùng tôi, vì tôi hiền lành và khiêm nhường trong lòng; anh em sẽ được nghỉ ngơi. Vì ách tôi êm ái và gánh tôi nhẹ nhàng”.

Đức Giêsu là hiện thân của khôn ngoan Thiên Chúa, một dấu đối nghịch với lẽ khôn ngoan thế gian luôn đặt chính mình trên hết và cổ vũ chúng ta hành động vì lợi ích của chính chúng ta. Đức Giêsu chỉ ra một cách thức khác, trong đó, Thiên Chúa “ẩn náu khỏi sự khôn ngoan”. Tại sao Thiên Chúa làm điều đó? Phải chăng Người không muốn nhân loại được sung túc? Vâng, nhưng khôn ngoan Đức Giêsu mang đến không do sự cố gắng của con người, mà là ân huệ Chúa ban. Vài người cùng thời với Đức Giêsu cho rằng họ có tất cả những gì họ muốn trong lề luật và các ngôn sứ. Lời dạy của Đức Giêsu thì quá nhiều đối với họ, và như thế đã “ẩn giấu” khỏi mắt họ.

Đức Giêsu nói: “Cha tôi ban cho tôi mọi sự”. Người đang nói về tri thức, mạc khải về Thiên Chúa, được ban cho những ai đón nhận Người. Chúng ta biết được Thiên Chúa nhờ biết Đức Giêsu. Mạc khải này giải thoát chúng ta khỏi ách nặng nề khi cố gắng đặt chính mình hiểu đúng Thiên Chúa bằng nỗ lực riêng.

Thực vậy, Đức Giêsu trao cho chúng ta ách của Người - lời mời gọi đón nhận sứ điệp của Chúa và sự tha thứ cùng với đời sống mới sẽ đến trong cùng sứ điệp đó. Đó là cái ách phục tùng và quy thuận, đòi hỏi tinh thần phục vụ trong toàn bộ đời sống chúng ta. Nhưng khi đón nhận ách của Đức Giêsu, chúng ta sẽ được thấy Thiên Chúa và tìm gặp chốn nghỉ ngơi Đức Giêsu đã hứa.