 |
|
|
Thư Mục Vụ 2008 của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam
VỀ MÔI TRƯỜNG GIÁO DỤC
GIA Đ̀NH CÔNG GIÁO Kính gửi Cộng đồng Dân Chúa Việt Nam
1- Chúng tôi, Hồng y, Tổng Giám mục và Giám mục thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam, xin gửi tới anh chị em lời chào thân ái và lời cầu chúc b́nh an trong Chúa Kitô. 2- Ư thức sứ mạng giáo huấn được trao phó cho những chủ chăn, dịp Đại hội của Hội đồng Giám mục lần thứ X năm 2007 tại Hà Nội, chúng tôi đă gửi đến anh chị em Thư Chung với chủ đề “Giáo dục hôm nay, xă hội và Giáo Hội ngày mai”. Chúng tôi vui mừng thấy Thư Chung này đă được đón nhận và áp dụng với những sáng kiến phong phú tại các Giáo phận. Xin cám ơn anh chị em đă nhiệt t́nh hưởng ứng lời mời gọi của chúng tôi để cộng tác phần ḿnh vào nền giáo dục đức tin và văn hóa, nhằm xây dựng Giáo Hội và xă hội Việt Nam, hôm nay và tương lai. 3- Tiếp nối tinh thần Thư Chung 2007 về giáo dục Kitô giáo, năm nay chúng tôi mời gọi anh chị em hăy cùng với chúng tôi suy tư và hành động để góp phần chấn chỉnh môi trường giáo dục tại gia đ́nh (x. Thư Chung 2007, số 38). Giáo dục tại gia đ́nh là vấn đề quan trọng và cần thiết, tạo tiền đề cho việc phát triển nền giáo dục nói chung, v́ gia đ́nh là nền tảng của Giáo Hội và xă hội. Nếu nền tảng gia đ́nh được củng cố chắc chắn, Giáo Hội và xă hội tương lai sẽ phồn thịnh và phát triển. Qua Thư Mục vụ này, chúng tôi muốn bày tỏ mối ưu tư đối với hiện trạng gia đ́nh Việt Nam và nêu lên những đề nghị cụ thể để góp phần canh tân mục vụ trong lănh vực này, một lănh vực căn bản của đời sống con người và đời sống Giáo Hội.
4- Gia đ́nh trong ư định của Thiên Chúa là nơi giáo dục t́nh yêu Thiên Chúa là T́nh Yêu (1 Ga 4,8). Chính v́ yêu thương mà từ hư vô Ngài đă tạo dựng con người giống h́nh ảnh Ngài để thông ban cho họ vinh quang vĩnh cửu. Ngài dựng nên con người có nam có nữ, tuy khác biệt về phái tính nhưng hoàn toàn b́nh đẳng với nhau và bổ túc cho nhau.Ngài ban cho họ có khả năng yêu mến để hướng về những ước vọng chân chính tốt lành. Nơi đời sống hôn nhân, t́nh yêu liên kết người nam và người nữ cách mật thiết đến nỗi họ không c̣n phải là hai, mà chỉ là một xương một thịt. T́nh yêu hôn nhân c̣n phản ánh chính t́nh yêu của Thiên Chúa và được Chúa chúc lành. 5- Gia đ́nh là mái trường đầu tiên của Con Thiên Chúa nhập thể Khi sinh xuống trần gian, Đức Giêsu đă sống trong một gia đ́nh. Người có một quê hương, có cha có mẹ và hàng xóm láng giềng. Những người đồng hương biết rơ Người là “con bác thợ mộc” và “mẹ Người là bà Maria” (Mt 13,55). Thánh Giuse và Đức Maria đă nuôi dưỡng và giáo dục Hài Nhi Giêsu ngay từ lúc chào đời. Chính trong khung cảnh gia đ́nh, Đức Giêsu đă học những bài học căn bản về đời sống đức tin và văn hóa. Về phần Đức Giêsu, “Người tuân phục hai ông bà” (Lc 3,51). Có thể nói, lối giáo dục của Thánh Giuse và Đức Maria đă góp phần làm phong phú lời giảng dạy của vị Ngôn sứ thành Nazareth sau này. Người đă vận dụng những ca dao tục ngữ, những h́nh ảnh b́nh dân của nền văn hóa địa phương để rao giảng Nước Trời. Như thế, gia đ́nh Nazareth cho thấy tầm quan trọng của gia đ́nh trong việc giáo dục. Thánh Gia thất chính là mẫu gương cho các gia đ́nh, nhất là những người làm cha mẹ, trong mọi nền văn hóa và môi trường xă hội. Là Con hiếu thảo của một gia đ́nh, Đức Giêsu cũng là Con yêu dấu của Chúa Cha. Chính Chúa Cha đă xác nhận điều đó: “Đây là con yêu dấu của Ta, Ta hài ḷng về Người. Các ngươi hăy vâng nghe lời Người” (Mt 17,5). Người luôn lo lắng chu toàn sứ mạng của Chúa Cha, từ thời niên thiếu, khi ở lại trong Đền Thờ giữa các bậc tiến sĩ, cho đến giờ phút khổ nạn thập giá. Đức Giêsu đă luôn thể hiện ư Chúa Cha trong lời nói cũng như việc làm. Vâng phục thánh ư Chúa Cha chính là lương thực của Người (x.Ga 4,34). 6- Gia đ́nh diễn tả t́nh yêu giữa Chúa Giêsu và Giáo Hội Trong Cựu Ước, cácNgôn sứ thường mượn h́nh ảnh hôn nhân để diễn tả mối liên kết giữa Thiên Chúa và Dân Ngài. Sau này, Thánh Phaolô c̣n cụ thể hơn khi dùng h́nh ảnh khế ước t́nh yêu nam nữ để diễn tả mối gắn bó giữa Đức Giêsu và Giáo Hội (x. Ep 5,21 tt). Hôn nhân công giáo được nâng lên hàng bí tích, trở thành dấu chỉ và khí cụ của t́nh yêu giữa Đức Kitô và Giáo Hội. Đó là t́nh yêu quảng đại, hy sinh và hiến mạng sống v́ người ḿnh yêu. V́ thế, như Đức Kitô đă làm gương qua việc Người hiến ḿnh v́ Giáo Hội, t́nh nghĩa vợ chồng phải được xây dựng trên mẫu mực nền tảng đó. Đức Gioan Phaolô II nhắc lại điều này trong Tông huấn về gia đ́nh: “Hôn nhân của những người đă lănh nhận bí tích Thánh Tẩy trở nên biểu tượng thật của giao ước mới và vĩnh cửu được kư kết trong máu Đức Kitô. Thánh Thần mà Chúa Cha đă đổ tràn xuống, ban cho họ một trái tim mới và làm cho cả người nam và người nữ có khả năng yêu thương nhau như Đức Kitô đă yêu thương chúng ta” (Tông huấn Gia Đ́nh, số 13). 7- Gia đ́nh là mái trường giáo dục t́nh hiệp thông “Gia đ́nh, được thiết lập do t́nh yêu và được sinh động cũng do t́nh yêu, là cộng đồng các ngôi vị: đôi bạn nam và nữ, cha mẹ và con cái, họ hàng. Bổn phận đầu tiên của gia đ́nh là trung thành sống thực tại của sự hiệp thông... ” (Tông huấn Gia Đ́nh, số 18). Mối hiệp thông này được củng cố và phát triển nhờ t́nh tương thân tương ái và nhờ sự nâng đỡ lẫn nhau trong đời sống nhân bản cũng như đời sống đức tin. Quả vậy, nếu mọi thành viên trong gia đ́nh sống thuận ḥa và đùm bọc lẫn nhau, gia đ́nh sẽ trở nên ấm cúng. T́nh hiệp thông giữa các thành viên trong một gia đ́nh sẽ góp phần củng cố gia đ́nh nhân loại và gia đ́nh Thiên Chúa, tức là Giáo Hội. 8- Gia đ́nh là mái trường giáo dục ḷng hiếu thảo và thờ phượng Thiên Chúa Luật Cựu Ước đă đề cập đến ḷng hiếu thảo đối với cha mẹ ngay sau khi nói đến bổn phận thờ phượng của con người đối với Thiên Chúa trong ba giới răn đầu. Điều đó cho thấy t́nh tương thân tương ái trong gia đ́nh đi liền với việc tôn thờ Thiên Chúa. Nói cách khác, hiếu thảo với các bậc sinh thành dưỡng dục là bổn phận quan trọng chỉ đứng sau việc thờ phượng Thiên Chúa. Tiếp đó, các tác giả văn chương khôn ngoan đă ca tụng những người con hiếu thảo. Hiếu thảo không chỉ là việc đền đáp nghĩa sinh thành, nhưng c̣n v́ “Ai thờ cha th́ bù đắp lỗi lầm, ai kính mẹ th́ tích trữ kho báu… ai tôn vinh cha sẽ được trường thọ, ai vâng lệnh Đức Chúa sẽ làm cho mẹ an ḷng” (Hc 3, 3-6). Có thể nói, việc tôn thờ Chúa bảo đảm cho hạnh phúc gia đ́nh và việc thảo kính cha mẹ là bổn phận thiết yếu đối với những ai yêu mến Chúa và muốn nên trọn lành. Gia đ́nh chính là chiếc nôi ấp ủ, là mái trường đào tạo con người biết thực hành bổn phận cao quư này.
9- Nhận định chung Xă hội Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung đang chuyển ḿnh cách mạnh mẽ với những thay đổi tích cực nhưng cũng với những mất mát to lớn, trong đó đáng kể nhất là những giá trị cơ bản liên quan đến sự bền vững của hôn nhân–gia đ́nh và t́nh liên đới giữa các thành viên. Xin anh chị em cùng với chúng tôi nhận định về t́nh trạng gia đ́nh Việt Nam trong xă hội hôm nay để t́m ra hướng đi mục vụ đáp ứng những nhu cầu thiết thực và cấp bách này. 10- Những khủng hoảng gia đ́nh Là người Việt Nam, chúng ta tự hào về một truyền thống gia đ́nh trên thuận dưới ḥa, trong đó ḷng hiếu thảo có vị trí quan trọng đối với đời sống gia đ́nh và xă hội. Có thể nói đó là một yếu tố căn bản để con người có thể thành nhân và thành tài. Nhưng truyền thống tốt đẹp đó đang có nguy cơ bị xói ṃn và mai một. Có những gia đ́nh đang trở thành một thứ quán trọ thay v́ là tổ ấm yêu thương. Có nhiều người cao tuổi bị con cái bỏ rơi, không nơi nương tựa. Nạn bạo hành gia đ́nh c̣n khá phổ biến, đặc biệt nhiều phụ nữ chưa được tôn trọng và yêu thương xứng đáng với phẩm giá con người. Tỷ lệ ly hôn ngày càng gia tăng và hậu quả là những trẻ em thất học, trẻ em bỏ nhà đi bụi đời ngày càng nhiều. Những phương tiện thông tin đề cập thường xuyên đến nhiều vụ việc tội phạm mà cả nạn nhân và hung thủ đều là vị thành niên. Phần lớn những em này đều xuất thân từ những gia đ́nh bất ḥa, ly tán và đổ vỡ. Cùng với những mâu thuẫn và khủng hoảng gia đ́nh, những con số thống kê cho thấy nạn phá thai càng ngày càng nghiêm trọng, ngay cả nơi những em c̣n ở độ tuổi học tṛ. Cùng với những hậu quả tất yếu về thể lư, hành động phá thai đă để lại những vết thương tâm lư thê thảm nơi đương sự và những người có liên quan 11- Gia đ́nh trước ảnh hưởng của toàn cầu hóa và di dân Cuộc sống của người Việt Nam trước đây gắn liền với nông thôn. Mọi sinh hoạt xă hội, kinh tế, văn hoá và tôn giáo đều diễn ra trong phạm vi “lũy tre làng”. Trong các Giáo xứ, việc dạy giáo lư, hoạt động từ thiện bác ái, sinh hoạt phụng tự có thể tổ chức sắp xếp rất thuận lợi. Người giáo dân có nhiều cơ hội gặp gỡ và chia sẻ trong nhiều lănh vực khác nhau. Các thành viên trong một gia đ́nh luôn ở bên cạnh nhau trong mọi sinh hoạt. Sự gần gũi thường xuyên như thế giúp mọi người có thể nhắc nhở, động viên nhau sống đạo cách dễ dàng và hiệu quả. Như vậy, môi trường Giáo xứ miền quê là một môi trường thuận lợi cho các mối quan hệ liên bản vị và cho nền giáo dục Kitô giáo. Môi trường đó nay đang dần dà thay đổi trước làn sóng đô thị hoá và công nghiệp hoá. Ngày càng có nhiều người rời nông thôn để t́m việc làm tại các đô thị, phần lớn trong số này là giới trẻ. Những người di dân là sinh viên, học sinh, công nhân, những người buôn bán nhỏ và c̣n nhiều thứ dịch vụ khác. Cũng v́ cuộc sống, có nhiều người đi lao động hoặc nhiều phụ nữ đi làm dâu tại nước ngoài. Họ phải đối diện với rất nhiều khó khăn để hội nhập vào một nền văn hóa mới, có những phong tục tập quán hoàn toàn xa lạ với nền văn hóa của quê hương, đặc biệt xa lạ với đời sống gia đ́nh công giáo Việt Nam. Họ rất vất vả trong cuộc vật lộn mưu sinh, không c̣n thời gian dành cho đời sống thiêng liêng. Trong hoàn cảnh đó, quan niệm về t́nh yêu hôn nhân, về đời sống gia đ́nh cũng bị biến dạng. Đă xuất hiện những trào lưu thiếu lành mạnh và sai lầm như sống thử, sống ngoài hôn nhân và tự do ly dị. Đă và đang tồn tại những gia đ́nh tan vỡ khi vợ hoặc chồng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài.Quan tâm đến những người di dân là một h́nh thức mục vụ mới đối với Giáo Hội Việt Nam hôm nay. 12- Hậu quả của một nền giáo dục c̣n nhiều khiếm khuyết Trước sự kiện hàng loạt những vụ việc tiêu cực có liên quan đến ngành giáo dục được công bố, đă có nhiều người lên tiếng kêu gọi chú trọng đến chất lượng thực thụ của sự nghiệp trồng người. Một nền giáo dục chỉ lo đến bằng cấp, chỉ phấn đấu để được điểm thi đua mà không chăm lo đến “tiên học lễ, hậu học văn” sẽ tạo ra một thế hệ thiếu trung thực và bất tài. Chính v́ thiếu khía cạnh “lễ” mà truyền thống tôn sư trọng đạo đang bị mai một, và hậu quả là bạo lực tràn lan trong học đường. Những học sinh ở tuổi thơ ngây đă trở thành thủ phạm của biết bao tội ác, cá nhân cũng như tập thể. Nhà trường đáng lẽ là nơi đào tạo những chủ nhân tương lai biết tôn trọng sự thật, đôi khi lại là môi trường cho các em học sự gian dối. Một số phụ huynh có những hành động phản giáo dục như mua điểm mua bằng cho con em, hoặc luồn lách để được lên lớp. Điều này đă tạo cơ hội cho trẻ em bắt chước sự dối trá. Đó là một trong những thảm kịch nghiêm trọng đe doạ tương lai của Giáo Hội, xă hội và dân tộc Việt Nam.
13- Như chúng tôi đă đề cập trong Thư Chung 2007, giáo dục Kitô giáo là trách nhiệm của mọi người và từng người. Đối tượng mà nền giáo dục Kitô giáo nhắm tới cũng là mọi thành phần xă hội, không loại trừ ai. Sau khi đă cùng nh́n lại toàn cảnh t́nh h́nh gia đ́nh Việt Nam hôm nay, chúng tôi đề nghị một số thực hành giáo dục khởi đi từ lănh vực gia đ́nh, v́ gia đ́nh là trường học đầu tiên, nơi h́nh thành nhân cách và là nơi định hướng cho tương lai của một con người. 14- Gia đ́nh và việc giáo dục đức tin “Cha mẹ được mời gọi để biến t́nh thương con cái thành dấu chỉ hữu h́nh cho chúng nhận ra được t́nh yêu của Thiên Chúa là ‘nguồn gốc mọi t́nh phụ tử trên trời đưới đất’ (Ep 3,15)” (Tông Huấn Gia Đ́nh, số 14). Thiên chức làm cha mẹ nhắn nhủ những bậc phụ huynh có trách nhiệm thông truyền đức tin cho các thế hệ kế tiếp. Chính cha mẹ là những giáo lư viên đầu tiên cho con cái. Hăy giới thiệu cho con cái biết Thiên Chúa ngay khi con c̣n bé qua những lời nguyện bập bẹ đơn sơ và cử chỉ đơn giản (làm dấu Thánh Giá, ṿng tay, cúi đầu...). Những lời cầu nguyện ngắn gọn, những nội dung giáo lư căn bản, những câu chuyện lấy từ Thánh Kinh, nếu được cha mẹ ân cần chỉ bảo, sẽ tạo nơi các em một nền tảng giáo lư vững chắc và một đời sống thiêng liêng sâu đậm sau này. Trách nhiệm của cha mẹ không dừng lại ở đó, mà c̣n thể hiện qua việc hướng dẫn, nhắc nhở con em ḿnh đi học giáo lư, tham gia các hội đoàn đạo đức để trưởng thành hơn trong đời sống đức tin. H́nh ảnh một gia đ́nh công giáo Việt Nam được ghi đậm nét do việc mọi thành viên cùng cầu nguyện chung với nhau. Giờ cầu nguyện chung giúp các thành viên trong gia đ́nh gần gũi và có trách nhiệm với nhau hơn. Cầu nguyện chung là yếu tố quan trọng giúp ḥa giải những mâu thuẫn gia đ́nh và làm cho mọi người dễ tha thứ cho nhau. Sinh hoạt đạo đức này đang bị mai một v́ nhiều lư do, nhất là v́ công việc, v́ học hành, v́ không cùng tôn giáo trong một gia đ́nh, v́ ham mê giải trí. Chúng tôi kêu gọi anh em Linh mục, các bậc phụ huynh và những cộng sự viên tông đồ hăy nhiệt thành cổ vơ và khôi phục việc đọc kinh tại gia đ́nh. Những câu kinh lời nguyện, những bài đọc Lời Chúa, nếu được thực hiện thường xuyên trong gia đ́nh sẽ tạo nơi giới trẻ một thói quen cầu nguyện. Những thực hành đạo đức ấy sẽ theo các em suốt đời, kể cả khi các em rời xa gia đ́nh để sống tại một môi trường khác. Lời cầu nguyện mỗi ngày vang lên từ gia đ́nh, sẽ làm tăng thêm hạnh phúc và niềm vui, v́ qua những sinh hoạt đạo đức này, chúng ta làm cho gia đ́nh trở nên đền thờ của Thiên Chúa Tối Cao. 15- Gia đ́nh và việc giáo dục đức ái Với những khủng hoảng gia đ́nh trong xă hội hôm nay, chúng ta cần ư thức rằng từ ban đầu gia đ́nh là cấu trúc của t́nh yêu và gia đ́nh theo đúng thánh ư Chúa phải tồn tại và phát triển trong t́nh yêu. Do đó gia đ́nh phải là môi trường giáo dục đặc biệt về t́nh yêu. Giáo dục đức tin phải đi đôi với giáo dục đức ái. Cần giáo dục t́nh yêu cho con cái biết yêu thương hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, biết yêu thương kính trọng bà con họ hàng, biết yêu thương và kính trọng mọi người. Cũng cần giáo dục con cái biết yêu thương, tôn trọng, nâng đỡ và hy sinh cho nhau. Con người không biết sống yêu thương trong gia đ́nh th́ không thể biết sống yêu thương đúng nghĩa trong các môi trường xă hội. Việc giáo dục t́nh yêu cần phải kiên nhẫn và nhất là cần đến gương yêu thương giữa cha mẹ, giữa vợ chồng. Gương mẫu của giáo dục t́nh yêu chính là Thánh Gia, cao hơn nữa chính là gương Chúa Giêsu yêu thương và phục vụ Hội Thánh, yêu thương và hy sinh đến chết v́ mỗi người chúng ta. Thật lư tưởng khi mọi thành viên trong gia đ́nh đều cảm nhận sâu xa là ḿnh được mọi người trong gia đ́nh yêu thương và t́nh yêu của ḿnh được mọi người đón nhận, đáp trả. 16- Gia đ́nh và việc dạy con cái sống theo lương tâm và sự thật Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI khẳng định rằng: “Nếu tiến bộ kỹ thuật không đi đôi với tiến bộ trong việc giáo dục đạo đức con người, trong sự tăng trưởng con người nội tâm, th́ đó chẳng phải là một sự tiến bộ, nhưng lại là một mối đe dọa đối với con người và thế giới” (Thông điệp Spe Salvi, số 22). Theo đó, lương tâm ngay chính và đời sống nội tâm sâu xa là yếu tố căn bản cho sự bền vững và phát triển của xă hội. Những hoạt động xă hội, văn hóa, chính trị đều phải xây dựng trên nền tảng lương tâm ngay chính mới mang lại hiệu quả tích cực. Gia đ́nh là môi trường quan trọng và không thể thay thế cho việc huấn luyện này. Người cha người mẹ chính là những nhà huấn luyện lương tâm cho thế hệ tương lai. Để cho việc huấn luyện lương tâm có hiệu quả, cần phải có sự cộng tác của mọi thành phần Giáo Hội và xă hội, v́ xă hội được coi như sự nối dài của gia đ́nh trong sứ mạng giáo dục. Thật là mâu thuẫn nếu trong nhà cha mẹ dạy con thật thà mà ra khỏi gia đ́nh cha mẹ lại gian lận dối trá đối với những người xung quanh. Gương sáng của cha mẹ và những bậc cha anh đóng vai tṛ quan trọng để giáo dục lương tâm cho những thế hệ nối tiếp. Dân tộc và Giáo Hội Việt Nam trong tương lai sẽ ra sao nếu thế hệ hôm naybàng quan nhắm mắt trước sự man trá lừa lọc? Đó là câu hỏi khiến cho các bậc phụ huynh, các giới hữu trách giáo dục phải đặt ra một cách nghiêm túc để kịp thời t́m biện pháp cứu văn t́nh thế. 17- Gia đ́nh và việc giáo dục các đức tính nhân bản Do đời sống công nghiệp và đô thị phát triển, con người thời nay có nguy cơ sống khép kín, thiếu t́nh yêu và thiếu quan tâm đến tha nhân. Gia đ́nh là môi trường thuận lợi giúp cho các thành viên sống t́nh liên đới, vị tha, hài ḥa và quảng đại. Khi chú trọng giáo dục cho con cái những đức tính nhân bản như khôn ngoan, công bằng, can đảm và tiết độ, các bậc phụ huynh đang huấn luyện con cái ḿnh “thành người”. Giáo dục nhân bản c̣n nhằm huấn luyện con người có trách nhiệm đối với tha nhân và công ích, góp phần bảo vệ và phát triển cuộc sống xă hội, tôn trọng thiên nhiên, cổ vơ những hoạt động bác ái. Việc vận động mọi thành viên trong gia đ́nh cùng tham gia vào mọi sinh hoạt văn hóa lành mạnh, cũng là đường lối sư phạm cụ thể và hiệu quả để giáo dục nhân bản cho thế hệ tương lai. 18- Gia đ́nh và sứ mạng tôn trọng, bảo vệ sự sống Thánh Kinh nói với chúng ta rằng Thiên Chúa là Đấng hằng sống. Ngài chia sẻ và thông ban sự sống cho con người, v́ con người được tạo dựng giống h́nh ảnh của Ngài (x. St 1,27). Chính Thiên Chúa chúc lành và nâng niu sự sống con người ngay từ lúc vừa được h́nh thành trong ḷng mẹ. Đến lượt ḿnh, con người được cộng tác với Thiên Chúa để thông ban sự sống ḿnh đă nhận. Mặc dù có khả năng thông truyền sự sống, con người không có quyền hủy hoại sự sống của ḿnh. Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đă viết : “Sự sống của con người là thánh thiêng, nó mang tính bất khả xâm phạm được khắc ghi trong ḷng người, trong lương tâm con người” (Thông điệp Tin Mừng sự sống, số 40). V́ sự sống là ân ban của Thiên Chúa, là vốn quư giá nhất của đời người, nên ‘Sự sống con người phải được tôn trọng và bảo vệ một cách tuyệt đối từ giây phút thụ thai’” (Sách GLGHCG, số 2270). Con người dù đẹp hay xấu, dù thông minh hay tối dạ, đều là người đă được Thiên Chúa dựng nên và được Ngài yêu thương. Sự sống của người ấy nằm trong tay Thiên Chúa và Con Thiên Chúa đă chết trên thập giá cho người ấy. Do đó, những can thiệp của khoa học nhằm lựa chọn giới tính, những hành vi giết người như phá thai, làm chết êm dịu... đều đi ngược với phẩm giá con người và chống lại Thiên Chúa, v́ chúng biến con người thành một thứ hàng hóa hay một sản phẩm thay v́ là một sinh linh cao quư mang h́nh ảnh của Đấng Tối Cao. Những lớp giáo lư hôn nhân cần phải giúp học viên hiểu rơ giáo huấn này. Các bậc làm cha mẹ cũng cần phải hiểu biết để dạy con cái ḿnh tôn trọng sự sống 19- Năm Thánh Phaolô và giáo dục gia đ́nh Nói về giáo dục gia đ́nh, chúng ta không thể không nhắc đến Thánh Phaolô, đặc biệt năm nay Giáo hội kỷ niệm sinh nhật thứ 2000 của Ngài. Giáo huấn của Thánh Phaolô về gia đ́nh mở ra cho ta những chân trời mới khi mặc cho gia đ́nh những chiều kích sâu xa: chiều kích Ba Ngôi và vĩnh cửu. Theo Thánh Phaolô, mỗi một con người ra đời được kêu gọi vào sự sống “trong chân lư và t́nh yêu” (Ep 4,15). Sự kêu gọi đó không chỉ liên hệ đến cuộc sống trần gian nhưng c̣n hướng tới sự sống vĩnh cửu. Thiên Chúa Cha chính là nguồn gốc của mọi gia tộc trên trời dưới đất, là t́nh phụ tử mẫu mực tuyệt hảo (x. Ep 3,14-15). Mang mẫu mực tuyệt hảo đó trong ḿnh, Kitô hữu, xuất phát từ gia đ́nh, lên đường xây dựng một nền văn minh t́nh thương nhờ t́nh yêu “Thánh Thần đổ lai láng trong ḷng chúng ta” (Rm 5, 5), giúp con người có thể kiên tâm phục vụ và “chịu đựng tất cả” (1 Cr 13, 7). Tuyệt vời hơn cả là nhờ Đức Kitô, nền giáo dục của con người được diễm phúc mang chiều kích cứu độ và đạt đến đỉnh điểm của nhân tính nơi mầu nhiệm Phục sinh (x. Ep 3, 14-15). Với những lời khuyên chi tiết cho từng thành viên của gia đ́nh trong thư gửi cộng đoàn tín hữu Êphêsô (x. Ep 5-6), Thánh Phaolô cho chúng ta thấy một quan niệm và giáo huấn của Ngài về hạnh phúc gia đ́nh. Một gia đ́nh có nề nếp, trên kính dưới nhường không những chỉ là một tổ ấm yêu thương, mà c̣n phản ánh t́nh yêu của Đức Kitô đối với Giáo Hội. Các thành viên trong gia đ́nh cần hy sinh cho nhau, trong tâm t́nh của Đức Giêsu Đấng đă hy sinh và hiến ḿnh cho Giáo Hội. Đó là khởi điểm của hạnh phúc và là điều kiện để đạt tới sự trọn lành. Tóm lại, theo Thánh Phaolô, qua gia đ́nh và giáo dục theo tinh thần Tin Mừng, con người vừa xây dựng xă hội trần gian cách tích cực, vừa chu toàn được sứ mệnh xây dựng Giáo Hội và cuối cùng được siêu thăng cùng với Đức Kitô toàn thắng.
20- Với những điều nói trên, chúng tôi mời gọi mọi thành phần Dân Chúa hăy cộng tác trong việc vun trồng những thế hệ tương lai. Nếu gia đ́nh là nhân tố quyết định sự tồn vong của Giáo Hội và xă hội, th́ việc đầu tiên chúng ta phải nghĩ tới là củng cố và thăng tiến gia đ́nh, để bảo đảm cho hôn nhân và gia đ́nh có được sức sống yêu thương tràn đầy và sự thăng tiến về nhân bản cũng như ḷng đạo đức. Chúng ta phó thác những dự tính mục vụ năm nay nơi lời bầu cử của Thánh Cả Giuse và Đức Maria. Các Ngài là những bậc cha mẹ gương mẫu, luôn biết đón nhận thánh ư Chúa và đem ra thực hành. Trong gia đ́nh Nazareth mọi thành viên đều tôn trọng nhau, mong muốn cho nhau điều tốt và cùng nhau thực hiện ư của Cha trên trời. Thánh Giuse và Đức Maria là những nhà giáo dục tài giỏi đă chu toàn sứ mạng được trao phó trong sự khôn ngoan và trung tín. Xin các Ngài chuyển cầu và luôn phù trợ cho các gia đ́nh chúng ta. Kính chúc anh chị em được tràn đầy ân sủng của Thiên Chúa, luôn hạnh phúc và b́nh an. Hà Nội ngày 05 tháng 12 năm 2008 TM/HĐGMVN Gm. Phêrô Nguyễn văn Nhơn - Chủ tịch Gm. Giuse Ngô quang Kiệt - Tổng thư kư
Trong Năm Thánh Phaolô và theo lời khuyến khích của Thượng Hội Đồng Giám mục thế giới về “Lời Chúa trong đời sống và sứ vụ của Giáo Hội”, chúng tôi ghi lại một số bài đọc Lời Chúa trích từ các thư của Thánh Phaolô, để anh chị em có thể đọc, suy gẫm và cầu nguyện cho đời sống hôn nhân và gia đ́nh: - Rm 8, 31-39. “Ai có thể tách chúng ta ra khỏi t́nh yêu của Đức Kitô”. - Rm 12, 1-2.9-18. “Hăy hiến thân ḿnh làm của lễ sống động, thánh thiện và đẹp ḷng Chúa”. - Rm 15,1-3.5-7.13. “Anh em hăy đón tiếp nhau như Đức Kitô đă đón tiếp anh em”. - 1 Cr 6,13-20. “Thân xác anh em là đền thờ Chúa Thánh Thần”. - 1 Cr 12,31-13,8. “Nếu tôi không có đức ái, th́ cũng chẳng ích ǵ cho tôi”. - 1 Cr 13, 4-13. “Bác ái tin mọi sự, chịu đựng mọi sự”. - Ep 4, 1-6. “Chỉ có một thân thể và một linh khí”. - Ep 5,2.21-33. “Mầu nhiệm này thật lớn lao; tôi muốn nói về Đức Kitô và Hội thánh” - Pl 2, 1-5. “Hăy có cùng một cảm nghĩ”. - Pl 4, 4-9. “Thiên Chúa b́nh an sẽ ở cùng anh em”. - Cl 3,12-17. “Trên hết những điều ấy, anh em hăy có đức yêu thương, đó là dây liên kết điều toàn thiện”. - Dt. 13,1-6. “Mọi người hăy tôn trọng hôn nhân”.
|
|