Back

Những Mảnh Đời Chắp Vá

Trần Văn Việt op

Hòa Khánh, ngày 15  tháng 12  năm 2007 Vào một ngày nắng nhẹ hiếm hoi giữa mùa đông, chúng tôi, hơn 30 thanh niên Giới trẻ Giáo xứ Hòa Khánh, đến Trung tâm Điều dưỡng Bệnh nhân Tâm thần, Đà Sơn, Quận Liên Chiểu, thăm hỏi và giúp một bữa ăn trưa cho các bệnh nhân tại đây.

Trung tâm có 281 bệnh nhân (219 nam, 62 nữ), sống hoàn toàn nhờ vào trợ cấp của chính phủ và lòng thương của những nhà hảo tâm. Đa số bệnh nhân đang ở tuổi thanh niên, thiếu nữ và trung niên, bị gia đình bỏ rơi, hoặc gia đình không có khả năng chăm nom. Bước qua cánh cổng sắt nặng nề là một thế giới hỉ, nộ, ái, ố man dại mở ra trước mắt…

Vừa bước vào khuôn viên trung tâm, hình ảnh đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là một nhóm bệnh nhân trong đồng phục Trung tâm đang nhổ cỏ với ánh mắt buồn buồn, đờ đẫn, bàng quan nhìn chúng tôi. Xem ra họ không đau ốm gì, nhưng nhân viên Trung tâm cho biết đó là những bệnh nhân tương đối nhẹ, được ra ngoài lao động. Sau lưng họ là những dãy nhà trệt giống nhau, gồm những phòng (4m x 4m), mỗi phòng có 2 cửa sổ, 2 cửa ra vào kiên cố với song sắt, ổ khoá chắc chắn. Đây là nơi sinh hoạt giải trí, cũng là nhà cơm; cạnh bên là dãy hành lang dài dẫn đến các phòng ngủ. Trong phòng và trên các hành lang, bệnh nhân đứng ngồi la liệt sau những ô cửa sắt, hoặc khung lưới B40. Họ nhoẻn miệng, vẫy tay… đưa ánh mắt hiền từ nhìn người lạ. “Anh ơi ! Cho điếu thuốc”, một giọng ồm ồm vang lên, liền đó những cánh tay đưa ra với điệp khúc “cho điếu thuốc”, hoặc “cho xin ngàn…”, hầu như phát ra từ mọi cửa miệng. Ai cũng xin thuốc hoặc xin tiền, với những ánh mắt chờ đợi hy vọng. Dù đã biết trước không được cho gì bệnh nhân, chúng tôi vẫn cảm thấy thật tội nghiệp cho những cánh tay đen đũi, cáu ghét, đưa ra chỉ mong xin một chút bố thí nhỏ nhoi từ người lạ.

Sau khi chuẩn bị xong, cùng với các bệnh nhân, chúng tôi đẩy những xe lương thực chở những tô bún bò lớn tới các phòng cơm. Đang khi chuẩn bị bàn ăn, các bệnh nhân bị cách ly đứng chờ ngoài hàng lang. Người ta sợ sẽ xảy ra tình trạng giành giật thức ăn. Nhìn cảnh nhân viên Trung tâm mở cửa và gần ba trăm bệnh nhân ào vào phòng ăn, tôi có cảm giác xót xa cho thân phận của người bệnh. Họ không có khả năng tự chăm sóc mình, mà ngay cả khả năng làm chủ hành vi cũng không còn. Những cảnh giành giật, cấu xé nhau vì miếng ăn xảy ra ngay trên bàn ăn khiến cho đôi lần nhân viên Trung tâm phải lớn tiếng can thiệp.

Các bạn trong Giới trẻ chia nhau đến các bàn khác nhau, cố gắng giúp chút gì đó cho các bệnh nhân : chan thêm chút nước, đút cho những bệnh nhân nặng, bóc từng trái chuối cho từng người… Có những bệnh nhân vội vàng ăn nhanh để xin thêm trái khác làm chúng tôi vừa cười vừa xót thương. Và thật xúc động hình ảnh một cậu bé bệnh nhân mớm từng chút bún cho một thanh niên bị mù cả hai mắt… Nhưng chỉ mớm bún thôi nhé, còn thịt thì cậu xơi tất. 

Sau bữa cơm trưa chóng vánh, chúng tôi chia nhau đến các phòng thăm hỏi, nói chuyện với bệnh nhân. Có thể nói, gần 300 bệnh nhân là bấy nhiêu mảnh đời khác nhau, nhưng lại chung chia nỗi thống khổ bị nhốt trong phòng kín, sau song sắt và hàng lưới B40.

“Anh ơi ! chụp cho em một tấm để em đưa lên truyền hình cho mọi người biết em còn có não trong đầu, để người ta thả em ra”. Câu nói của một thiếu nữ, khoảng chừng 25 tuổi, thật xót xa làm sao !

“Chú là kỹ sư điện máy, có vợ 3 con ở Sài gòn. Lâu nay, chú bị bệnh nhưng đã khỏi rồi mà chẳng thấy vợ con tới đón về. Suốt 5 năm sống trong này, khổ lắm các con ơi !”, lời một người trung niên, trông rất hiền từ, điềm đạm trí thức.

“Có phải cha không à ?! Con là con chiên của Chúa, vào đây đã lâu rồi. Khổ lắm cha ơi ! Vợ con nó bỏ rơi, chẳng màng gì đến, cũng chẳng ai thăm hỏi”… Những mảnh đời chắp vá, sống với những ký ức vụn vặt là điểm chung của các bệnh nhân.

Đến khu dành cho các bệnh nhân nặng, những tiếng gọi thảm thiết, la hét dậy lên khắp nơi. Mỗi phòng ở đây chỉ có một bệnh nhân, rộng độ 4 mét vuông, trên vách nham nhở chữ viết, một giường cá nhân xây bằng xi măng, chỉ có một cửa sổ, và một cửa ra vào. Một người đàn ông ngồi vắt vẻo trên khung cửa sổ, run rẩy đưa tay : “Các con ơi cho chú điếu thuốc”. Liền đó hầu như các phòng cùng vang lên điệp khúc xin thuốc. Thật ngỡ ngàng các bạn trẻ bắt gặp một bệnh nhân thanh niên, đẹp trai, da dẻ hồng hào, nói năng rất tử tế và có biệt tài xóc bài, đoán điểm. Với đôi tay điệu nghệ, những lá bài được sắp xếp ngay ngắn, và khả năng đoán điểm, đọc tên từng con bài làm cả bọn phải khâm phục. Thời gian thăm bệnh nhân sắp hết, tôi rảo bước quay về thì bỗng một vài bạn nữ trong nhóm vội vàng chạy đến, mặt mũi đỏ sượng vì được chứng kiến cảnh “tồng ngồng” của bệnh nhân nam làm các nàng sợ phát khiếp.

Chia tay với thế giới tâm thần, trong chúng tôi vẫn còn nguyên vẹn hình ảnh những cánh tay đen đủi và điệp khúc xin thuốc xin tiền. Thương cảm, nhưng lại xen lẫn cảm giác thật khó tả. Cũng là con người như nhau sao lại có những mảnh đời éo le thế ! Tôi cầu mong sẽ có nhiều tấm lòng hảo tâm hơn nữa lo lắng cho các bệnh nhân, để mong đỡ đần phần nào cho những con người bất hạnh.

Trần Văn Việt op