 |  |  |  |
|
| ||||||||||||
Ngày 27 tháng 06 Tuổi Già can đảm. Sau 13 ngày bị lột trần phơi nắng phơi sương, không một hạt cơm vào bụng, quân lính đem bày trước mặt tử tội một mâm cơm đầy thức ăn ngon và mời mọc. Thế nhưng cụ già 76 tuổi đó đă từ chối : "Nếu ăn mà phải xuất giáo, tôi không bao giờ ăn !" Cụ già dũng cảm đó là thày giảng Tôma Toán. Sinh năm 1764 tại làng Cần Phán, tỉnh Thái B́nh, Tôma Toán vừa là hội viên ḍng ba Đaminh, vừa là thày giảng có uy tín làm nhiệm việc truyền giáo ở Trung Linh. Nhà ḍng giao cho thày chức phụ tá quản lư nhà chung tại đây. Thời Minh Mạng bách hại, thày Toán là cánh tay phải đắc lực của cha già Tuyên trong việc tông đồ. Sa ngă và thống hối Trong làng Trung Linh có ông lang Tư, v́ ham tiền thưởng tố cáo với quan phủ Xuân Trường rằng làng có đạo trưởng, nên ngày 16.12.1839, quân lính đến càn quét lục sóat làng này. Cha Già Tuyên may mắn trốn xuống hầm nên thoát nạn. Thày Toán không kịp lẩn tránh, bị điệu ra tŕnh diện. Thày khai tên là Thi và ngồi chung với dân làng. Nhưng do sự chỉ điểm của ông lang Tư, quân lính tiến về phía thày, kéo khăn trên trán ra và tri hô lên : "Tên này sói đầu đúng là đạo trưởng đây". Về sau chúng biết thày không phải là Linh mục, nhưng v́ tội không chịu xuất giáo nên vẫn bắt giam thày. Cuộc tử đạo của thày Toán được ghi dấu bằng hai lần chối đạo :
Không ǵ lay chuyển Ngày 09.05, trước khi xử chém cha Giuse Hiển, thày Toán cũng bị đưa ra ṭa với cha. Sau khi hai vị cương quết không đạp lên Thập Giá, quan cho quản tượng lùa hai thớt voi đến sau lưng húc xô hai vị. Thày Toán và cha Hiển b́nh tĩnh cố tránh qua một bên, nhật định không bước qua Thập Giá. Trịnh Quang Khanh tức giận truyền đưa thày già về ngục, và lệnh đưa vị linh mục ra pháp trường xử chém tức khắc. Một hôm viên quan khôi hài nói với lính : "Dẫn lăo Toán ra đây để nó bước qua Thập tự, kẻo nó quên". Nhưng ông hoàn toàn thất vọng, người chiến sĩ đức tin lần này gan dạ lạ lùng, dù bị tra tấn dă man, thày vẫn một ḷng trung thành với đạo Chúa. Sau một trận đ̣n tưởng chết, quân lính lôi thày bước qua Thánh Giá, thày liền vùng dậy quỳ phục xuống đọc kinh An Năn Tội, quan giận dữ cho giam thày nơi khác, bắt nhịn ăn, nhịn khát, và chi lính muốn bày tṛ hành khổ gí tùy ư. Thế là quân lính liền lột hết quần áo thày, buộc hai Thánh Giá nhỏ vào hai bàn chân, bắt phơi nắng 13 ngày liền không được ăn uống ǵ cả. Trong khi đó, chúng vây quanh trêu chọc thày : bứt râu giựt tóc, nhéo tai, vuốt mũi… Khi thấy thày rơi vào t́nh trạng đói cực độ, người như lả đi, quan Trịnh Quang Khanh âm mưu cho dọn một mâm cơm rượu thịt thơm ngon và nói : "Ăn đi, rồi bước qua Thập tự". Nhưng vị anh hùng đức tin thà chết đói hơn là phải bỏ đạo, thày nói : "Nếu ăn mà phải xuất giáo, tôi không bao giờ ăn cả". Quan tức ḿnh tống giam, bắt thày nhịn đói thêm năm ngày nữa cho chết rũ tù. Có người lính canh tên Thám tội nghiệp, ngấm ngầm tiếp tế đôi chút, nhưng rồi anh bị phát hiện và bị quan trừng phạt. Cho tới hơi thở cuối cùng. Từ đó thày già Toán phải chịu đói khát hoàn toàn cho đến khi ngă gục và tắt hơi thở trong tù ngày 27.06.1840. thi hài thày Toán được chôn cùng với xác tù nhân. Bẩy tháng sau, anh dậu cải lên an táng tại Lục Thủy chung với nhiều vị tử đạo khác. Đức Lêo XIII suy tôn thày Tôma Toán lên bậc Chân Phước ngày 27.05.1900. Ngày 19-06-1988, Đức Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên bậc Hiển thánh. |