Ngày 31 tháng 07
Thánh Emmanuel Lê Văn Phụng
Trùm họ - (1796 – 1859)

V́ chính tôi đă tha thứ.

"Con ơi, hăy tha thứ. Đừng t́m báo thù kẻ tố giác cha nhé". Đó là lời trăn trối cuối cùng của thánh Emmanuel Lê Văn Phụng cho con trai trước khi bị xử chém. Noi gương Đức Kitô trên Thập Giá xin Chúa cha tha những kẻ hành hạ ḿnh, thánh nhân nài nỉ các bạn hữu sống trọn vẹn giới luật bác ái Kitô Giáo : "Hăy tha thứ cho kẻ thù. Đừng báo oán những kẻ tố giác hay kết án tôi, hăy tha thứ, hăy tha thứ v́ chính tôi, tôi đă thứ tha…"

Cho đến muôn đời, mẫu gương và lời nói đó sẽ măi măi vang vọng trong ḷng người tín hữu Việt Nam.

Xanh vỏ đỏ ḷng

Emmanuel Lê Văn Phụng sinh năm 1796 tại họ Đầu Nước, Cù Lao Giêng, tỉnh An Giang, thuộc trấn Châu Đốc, Nam Hà. Nh́n bề ngoài, ông Phụng không mấy hấp dẫn, v́ vóc dáng có vẻ gân guốc, lại hay lớn tiếng với mọi người. Nhưng trái lại, nhờ tính cương trực, sự dứt khoát cũng như ḷng nhiệt thành với việc chung, ông được bà con tín nhiệm đề bạt làm "câu" (Trùm) họ Đầu Nước. Đáp ứng lại sự tín nhiệm đó, ông Câu Phụng đă góp sức tổ chức giáo họ thêm lớn mạnh ngay trong thời bách hại đạo dưới thời vua Tự Đức.

Nhờ tài đức của ông, họ đạo đă tái thiết được ngôi thánh đường khang trang, cất nhà cho các nữ tu và trở thành khu trú ngụ khá an toàn cho các giáo sĩ. viên quan huyện địa phương một phần vẫn nhận tài trợ của ông, một phần đă thấy rơ sinh hoạt tôn giáo không có ǵ nguy hiểm, nên cho người báo tin trước khi phải kiểm tra theo lệnh trên, đủ thời giờ để các tín hữu cất dấu ảnh tượng và các vật dụng tôn giáo.

Tai họa bất ngờ

Thế nhưng có điều ông Câu Phụng không ngờ tới là món tiền thưởng của nhà vua vốn có một hấp lực với một vài lương dân trong vùng. Những ngày này chia nhau theo dơi nhà ông, mỗi đêm họ cử người leo lên cây xoài gần đó để quan sát, và họ đă toại nguyện. Cuối năm 1858, họ đă phát hiện một vị thừa sai ngoại quốc Pernot Định đang tạm trú tại nhà ông Câu.

Đêm hôm đó, khi mọi người đă an giấc, cha Pernot ra sân đi dạo để hít thở không khí trong lành và cầu nguyện giữa khí mát trăng sao. Đêm thanh như có phép màu làm tiêu tan đi những mệt nhọc ban ngày và giúp cha hướng về Đấng Tạo Hóa cao thẳm, thầm ước mong các tín hữu Việt Nam sẽ đông đúc như sao ở trên trời. Trước khi khép cửa để vào nhà nẩ nấp, cha c̣n nói với lại : "Chào các bạn tinh tú nhé. Thực là tồi tệ cho những ai bắt tôi phải sống thế này".

Thế là hai người ŕnh rập hôm đó mừng rỡ, họ vội vă kéo nhau đi báo cho quan trấn phủ Châu Đốc. Họ tố gíac ông Câu Phụng chứa chấp Tây Dương Đạo Trưởng. Họ cũng không quên xin phái quan lănh binh đi bắt, chứ đừng báo quan huyện, v́ quan này thông đồng với Công Giáo.

Sáng ngày 07.01.1859, ông Câu Phụng chưa hay biết ǵ cả. Ngoài thừa sai Pernot, c̣n có cha Phêrô Quư (cha sở mới họ Đầu Nước). Đang trọ tại nhà ông. hai linh mục vẫn dâng lễ như thường. Sau đó, mới có người chạy về báo tin là quan quân Châu Đốc đi thuyền và đi bộ đang tiến đến nhà ông. Ông Phụng liền cử người đưa hai cha đi trước, nhưng cha Quư nhất định ở lại, v́ nghĩ ḿnh có thể trà trộn vào dân được, và t́m chỗ ẩn núp ngay trong nhà.

Đến khi quan quân ập vào hạch hỏi và dọa đánh chủ nhà, cha sở Quư tự ra tŕnh diện. Thế là quân lính liền bắt trói ông Câu Phụng, cha Quư và 32 giáo hữu khác áp giải về Châu Đốc. Trước mặt quan, v́ có người tố cáo, ông Câu khẳng khái xác nhận ḿnh đă từng tiếp đón và cho thừa sai nước ngoài trọ tại nhà ḿnh. nhưng sau đó, dù tra tấn hay dụ dỗ nhiều lần, ông nhất định không khai thêm chi tiết nào khác về các thừa sai, và cương quyếtk bỏ đạo.

Kỷ vật cuối cùng

Sau sáu tháng giam giữ, không hy vọng ǵ các tù nhân đổi ư, các quan trấn Châu Đốc làm án gởi về kinh đô xin xử giảo và vua Tự Đức châu phê liền. Ngày 31.07, linh mục Phêrô Đoàn Công Quư và ông Câu Lê Văn Phụng được đưa ra pháp trường Chà Và. Cả hai vị b́nh tĩnh, cha Quư vừa đi vừa đọc kinh Mân Côi, c̣n ông Câu th́ dặn ḍ các bạn hữu tha thứ cho những kẻ hại ḿnh.

Tại pháp trường, ông câu gặp các con ḿnh. ông đeo vào cổ con gái – cô Anna Nhiên – ảnh Thánh Giá và nói: "Con ơi, hăy nhận lấy kỷ vật của ba. Đây là ảnh Chúa Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Anh này quư hơn vàng bạc bội phần. Con hăy luôn mang nơi cổ và trung thành cầu nguyện sớm chiều con nhé".

Ông cũng dặn con trai, đừng chôn cất rầm rộ, và nhớ chôn ông bên cạnh cha sở của ḿnh. Tiếp theo, hai chứng nhân của Chúa quỳ xuống cầu nguyện. Cha Quư giải tội cho ông Câu. Sau ba tiếng chiêng vang, vị linh mục bị chém dầu, c̣n ông Câu Emmanuel bị xiết cổ bằng dây thừng do hai người kéo.

Đức Piô X suy tôn hai vị tử đạo lên bậc Chân Phước ngày 02.05.1909. Ngày 19-06-1988, Đức Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên bậc Hiển thánh. Đặc biệt ông câu Emmanuel Phụng được đứng trong số sáu vị đứng đầu danh sách 117 hiển thánh tại Việt Nam.

Nghĩa cử quảng đại tha thứ của ông câu Emmanuel Lê Văn Phụng trước giờ tử đạo đă là bài giảng hùng hồn nhất về sự bao dung của đức bác ái Kitô giáo.