 |  |  |  |
|
| ||||||||||||
Ngày 12 tháng 8 Chính tôi đây Nghe tin quan Tuần phủ đến làng, cha Đỗ Mai Năm thắt lưng, xắn quần định trà trộn vào đám dân chúng đi làm cơm cho quan ăn. Nhưng chựa kịp ra khỏi nhà th́ quân lính đến. Khi thấy ông cụ trắng trẻo, râu dài, họ chặn lại hỏi : "Ông là ai ?" Cha năm vui vẻ trả lời: "Tôi là người nhà này". Ngay lúc ấy hai người tên Tỷ và Xuân được quan thuê đi ḍ thám nơi ở của các đạo trưởng, trước đă giả xin làm việc trong nhà ông Lư Mỹ, liền đến chỉ vào cha và kêu lên: "Đúng đạo trưởng ở nhà này đây". Vẫn cũng giọng điềm tĩnh như mọi khi, cha Năm khẳng khái trả lời : "Phải chính tôi đây". Thế là cha bị bắt. Bị bắt một cách b́nh thản như cuộc đời cha vốn b́nh thản. Hay có thể nói, cha bị bắt một cách vui vẻ, tự nhiên như công việc vẫn xảy ra thường ngày trong đời sống của cha vậy. B́nh dân và nhân ái Giacôbê Đỗ Văn Năm, tên trong sổ là Mai Ngũ, sinh năm 1781, tại làng Đông Biên, Huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa. Cậu Ngũ vào nhà Đức Chúa Trời từ nhỏ, sau đó học tiếng Latinh ở chủng viện Vĩnh trị, khi thành thày giảng th́ ở lại giúp chủng viện luôn. Thày Năm hiền ḥa, vui vẻ nên trẻ em rất mến và thích thày. Sau đó ít năm, thày được đi học thêm thần học và thụ phong linh mục năm 32 tuổi. Cha Năm đi giúp các xứ đạo đây đó, sau lại về giúp nhà trường Vĩnh Trị khoảng năm 1830. Từ khi vua Minh Mạng cấm đạo toàn quốc, chủng viện bị giải tán, cha Năm phải đi ẩn trốn ở nhà các tín hữu. Cha ở nhà ông Trùm Tôn ba năm, họ Kẻ Nguồi, lần khác tại nhà ông Trùm Đích làng Vĩnh Trị. Trong thời gian ẩn trú như thế, cha Năm đă sống rất ḥa ḿnh vui vẻ với mọi người. Cha hay kể truyện cho trẻ em hoặc cùng với các chủng sinh giúp nhổ cỏ ruộng cho chủ nhà, cha làm các việc nhỏ mọn chẳng phiền hà bao giờ. Đặc biệt, cha yêu thương săn sóc những người nghèo. Tất cả những ǵ nhận được, cha thường dành dụm cho họ. Có người báo cáo làng Vĩnh Trị chứa chấp đạo trưởng. Quan cho lính đến vây làng, bắt được cha Năm cùng với ông Trùm Đích, và con rể ông là ông Lư Mỹ. Cha bị tống giam vào ngục Nam Định. Gan vàng dạ sắt Trước mặt quan, khi được khuyên nhủ bỏ đạo, cha Năm khẳng khái thưa: "Tôi là đạo trưởng làm sao dám bỏ đạo hay đạp ảnh tượng tôi tôn kính được. Tôi vốn khuyên dạy người ta phải giữ đạo vững vàng, thà chết không bỏ đạo th́ tôi phải giữ lời tôi đă khuyên dạy kẻ khác chứ. Nếu đạo trưởng mà không dám chịu chết v́ đạo th́ c̣n ai chịu chết v́ đạo nữa". Sau nhiều lần khuyên dụ, biết không làm cha đổi ư được, các quan không tra khảo ǵ thêm nữa, để cho cha được dễ dàng đi lại, gặp gỡ các bạn tù, nhờ đó cha an ủi, khuyến khích được người trong tù, ban phát bí tích cho họ. Nhất là động viên ông Trùm Đích bị bắt cùng với cha, ông đă luống tuổi và rất sợ hăi khổ h́nh, cha nói : "Nhờ ơn Chúa giúp sức th́ các khổ h́nh đau đớn thế nào, chúng ta cũng chịu được". cha nhắc đến gương thánh Laurensô bị nung trên giường sắt, mà vẫn vững tin đến cùng. Án xử được châu phê. Ngày 22.08 cha Giacôbê Năm cùng với ông Trùm Antôn Đích, ông Micae Lư Mỹ được phúc tử đạo tại pháp trường Bảy Mẫu, Nam Định. Cha Giacôbê Năm khi đó được 77 tuổi, thi hành tác vụ linh mục được 25 năm. Như ngọn đèn luôn tỏa sáng Suốt cuộc đời, cha Năm luôn sống hiền ḥa, b́nh dị, thoải mái như cái tên Năm b́nh dị. Cuộc đời thày giảng Năm đầy vui vẻ, và cuộc đời linh mục Năm hoàn toàn giản đơn. Sự đơn giản thoải mái đó, không do hoàn cảnh may mắn dễ dàng, không do điều kiện bên ngoài, nhưng do chính tâm hồn tràn đầy t́nh yêu Thiên Chúa của cha. Cuộc đời xuề x̣a vui vẻ của cha đă tỏa trên những người xung quanh cha thứ ánh sáng tuyệt vời của Đức Kitô, Đấng cao cả như thế, mà khi đến trần gian đă luôn sống hiền ḥa khiêm tốn, vui với trẻ thơ và vui sống với người cùng khổ. Trong t́nh huống "dầu sôi lửa bỏng" lúc đó, chắc chắn lễ mừng ngân khánh linh mục của cha nếu có, cũng chỉ thật âm thầm lặng lẽ. Nhưng diễn phúc cha, v́ Thiên Chúa đă đưa người tôi tớ chung tín về nước Trời. Và khỏi phải nói, không một ngân khánh của ai trên trần gian có thể huy hoàng, long trọng để so sánh được với lễ ngân khánh của cha trên Thiên Quốc. Thi hài ba vị tử đạo được đưa về an táng tại Vĩnh Trị, dân làng kéo chuông, đốt đuốc, đón rước cách long trọng. Sau được đưa về nhà chung ở xứ Kẻ Sở. Đức Lêo XIII suy tôn Chân Phước cho cha Giacôbê Đỗ Văn Năm ngày 27.05.1900. Ngày 19-06-1988, Đức Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên bậc Hiển thánh. |