 |  |  |  |
|
| ||||||||||||
Ngày 21 tháng 12 Theo gương thánh Phêrô … "Quo vadis, Domine ?" Lạy Thày, Thày đi đâu ? ... Trên đường chạy trốn cơn bách hại khủng khiếp của bạo chúa Néron đang giáng xuống kinh thành Rôma, vị tông đồ trưởng Phêrô đă bàng hoàng thốt lên câu hỏi trên khi bất ngờ gặp Chúa Giêsu vác Thập Giá đi ngược chiều với ḿnh. Sau đó là khoảnh khắc im lặng… Sự im lặng tưởng chừng như đến muôn đời sẽ không bao giờ có giây phút nào im lặng như thế. Phêrô như đọc thấy câu trả lời trong ánh mắt của Đức Kitô, có một chút ǵ giống ánh mắt Ngài đă nh́n ḿnh sau ba lần chối Chúa. và tbầu khí thinh lặng đó, chợt vọng tới tai ông giọng nói buồn bă nhưng ngọt ngào : "Khi anh rời bỏ dân ta. Ta phải đến Rôma để chịu đóng đinh một lần nữa". Phêrô lặng người đi và chợt hiểu… Vị sứ đồ đă ra đi để xa lánh cơn điên cuồng của một bạo chúa, v́ những lời nài nỉ chí t́nh chí thiết của đoàn tín hữu. Họ coi ngài là sức mạnh, là hơi thở, là chỗ dựa. Cần phải sống để tiếp tục mưu ích cho đoàn chiên. Giờ đây, Phêrô được ôn lại bài học vĩ đại nhất của vị Tôn sư Giêsu, người thợ mộc làng Nazaret đă chết gục vào tuổi 33 trên Thập Tự để cứu chuộc nhân loại. Thế là trong cái khoảnh khắc kỳ diệu đó, thánh Phêrô chợt nhớ ra. Để rồi thay v́ những bước chân rời ră, do dự chạy trốn th́ giờ đây ngài bước một cách mạnh mẽ, dứt khoát quay lại… để có thể trở nên giống Thày ḿnh. Từ đó, trên tảng đá Phêrô, Rôma trở nên kinh thành muôn thuở. Đâu có ai thời đó đă nghĩ ra như thế. Vâng, đâu có ai thời đó đă hiểu được điều ấy. Sau lần bị bắt thứ ba, cha Anrê Dũng Lạc như cảm nhận được bài học của Thánh Phêrô xưa. Y nghĩ con người không hẳn đă phù hợp với ư Chúa. ngài xin tín hữu đừng chuộc ngài nữa, ngài đă chấp nhận hy sinh chính bản thân để trở lên một ngọn đèn, góp lửa với nhiều ngọn đèn khác làm chứng cho Chúa trên quê hương yêu dấu này. Ba lần bị bắt Sinh ra trong một gia đ́nh ngoại giáo ở Bắc Ninh năm 1795, Trần An Dũng theo cha mẹ vào Kẻ Chợ, nay là Hà Nội. Tại đây v́ nhà nghèo, cậu được gán cho một thày giảng nuôi nấng dạy dỗ và rửa tội với tên Thánh là Anrê. Ít lâu sau, cậu dũng xin vào chủng viện Vĩnh Trị, ở với cha chính Lan. Ngay từ đó, cậu Dũng lại siêng năng cần mẫn, có khiếu về thơ phú và giao tiếp với mọi người cách lịch thiệp ḥa nhă. Có người nói rằng cậu chỉ đọc qua một đoạn sách hai lần là đă thuộc ḷng. Sau 10 năm làm thày giảng và ba năm thần học, ngày 15.3.1823, thày Dũng được lănh chức linh mục (cùng với lớp thánh Ngân và Nghi), rồi được bổ nhiệm làm phó xứ Đồng Chuối giúp cha Khiết. Sau đó, về giúp cha Thi ba năm ở xứ Đoài, rồi lại giúp cha Thuyết ở Sơn Miêng. Cuối cùng, khi cha làm chánh xứ Kẻ Đầm th́ bị bắt. Suốt cuộc đời linh mục, cha Dũng sống nhiệm nhặt. Ngoài những ngày ăn chay theo luật của Giáo Hội, cha c̣n giữ chay suốt Mùa Chay, và nhiều khi cả các thứ sáu, thứ bảy quanh năm. Thường xuyên cha chỉ dùng những thức ăn đơn giản. Cha Dũng hết ḿnh với nhiệm vụ chủ chăn, chẳng khi nào thấy cha ngại ngùng việc ǵ. Cha có ḷng ưu ái đặc biệt với người nghèo. Có được của cải ǵ, cha chia sẻ cho họ hầu hết. Khi lệnh bách hại của vua Minh Mạng trở nên gay gắt qua chiếu chỉ toàn quốc ngày 06.1.1833, cha phải ẩn náu tại các nhà bổn đạo, sau trốn lên Kẻ Roi và lập nhà xứ ở đó. Một hôm, cha dâng lễ vừa xong th́ quân lính ập tới, cha liền cởi áo lễ và ngồi lẫn trong tín hữu. Lính bắt cha như một trong 30 giáo hữu hôm đó, v́ quan quân không biết cha là linh mục. Ong tổng Th́n bỏ ra sáu nén bạc, nhận cha là thân nhân đi dự lễ để chuộc về. Từ đấy cha đổi tên là Lạc. Lần thứ hai cha bị bắt khi đến Kẻ Sông sưng tội với cha Thi theo thói quen hàng tháng. Lư trưởng Pháp bắt được hai linh mục và mặc cả với giáo hữu phải chuộc với giá 200 quan. Các tín hữu gom góp được 100 quan nên viên lư trưởng chỉ tha cha Lạc. Thế nhưng ngay trên đường về, v́ gặp mưa gió, thuyền cha phải ghé vào bờ. Căn nhà cha đang trú lại đang bị quân lính khám xét. Thế là cha bị bắt lần thứ ba và bị giải lên huyện B́nh Lục cùng với cha Thi. Một lần nữa, giáo hữu cùng Đức cha Retordd Liêu t́m cách chuộc cha về, nhưng lần này cha Lạc thấy ư Chúa đă định cho ḿnh, ngài nhắn với Đức cha câu chuyện thánh Phêrô hai lần thoát khỏi ngục, đến lần thứ ba, Chúa Giêsu đă yêu cầu ở lại tử đạo tại Rôma, và xin các tín hữu đừng lo liệu tiền chuộc làm chi nữa. Được cảm t́nh mọi giới Quan hyện B́nh Lục đối xử với hai vị linh mục một cách tử tế. Ông truyền dọn cơm cho hai cha bằng mâm bát của ḿnh, bắt Lư trưởng trả lại quần áo đă tịch thu và thanh minh rằng: "Phép triều đ́nh cấm đạo và giết các cụ, chứ không phải tôi. Tôi không có tội ǵ trong việc này". Ba ngày sau, quan huyện đưa hai cha xuống thuyền chuyển về Hà Nội. Các tín hữu thương tiếc đi theo rất đông, hoặc bằng thuyền, hoặc đi bộ trên bờ. Quan lấy làm lạ hỏi : "Đạo trưởng có cái ǵ mà dân chúng thương tiếc quá vậy ?". Một phụ nữ đứng gần đó đáp lại: "Thưa quan, các cha dạy chúng tôi những điều hay lẽ phải, dạy chồng hiền lành, đừng cờ bạc rượu chè, dạy vợ sống thuận thảo với chồng theo như giáo lư trong đạo". Hai vị linh mục khi thấy nhiều người khóc lóc tiễn đưa ḿnh, đă dừng lại an ủi khích lệ họ sống đạo cho tốt đẹp. Thời gian trong tù, hai cha chiếm được cảm t́nh của lính gác, được tôn trọng và đối xử tử tế. Khi nhận được quà tiếp tế, hai cha chia cho lính canh, chỉ giữ lại những thứ tối thiểu. Mỗi buổi sáng và mỗi buổi tối, hai cha quỳ bên nhau cầu nguyện lâu giờ. Tuy các tín hữu được phép đem cơm vào tù mỗi ngày, hai cha vẫn t́m cách hăm ḿnh, nên dặn họ được đem thịt hay cá. Các ngài vẫm tiếp tục giữ chay ngày thứ hai, thứ tư, thứ sáu và thứ bảy. Những ngày đó hai cha ăn thật ít, chỉ vừa đủ sống. Lễ các Thánh (1-11-1939), linh mục Trân đưa Ḿnh Thánh vào ngục. Vừa thấy ngài, cha Dũng Lạc ra chào đón : "Xin chào bác, tôi đợi bác đă lâu v́ hết lương thực rồi". Sau đó cha cung kính rước lễ và trao Ḿnh Thánh cho cha già Thi. Cuối năm 1939, khi quân lính đến công bố lệnh xử án, hai cha vui vẻ đón nhận bản án như một phần thưởng trọng hậu, trên đường đến pháp trường, hai cha yên lặng cầu nguyện. Lúc ra khỏi cổng thành, cha Lạc chắp tay lại, hát lớn tiếng mấy câu Latinh chúc tụng Chúa. Trước phút hành quyết, người lư h́nh đến nói với cha : "Chúng tôi không biết các Thày có tội ǵ, chúng tôi chỉ làm theo lệnh trên, xin các thày đừng chấp" Cha Lạc tươi cười trả lời : "Quan đă truyền anh cứ thi hành". Sau đó hai cha xin ít phút để cầu nguyện lần chót, rồi nghiêng đầu cho lư h́nh chém. Hai vị đă lănh phúc tử đạo ngày 21-12-1839 tại băi ngoài cửa ô Cầu Giấy (Hà Nội), giáp đường lên tỉnh Sơn Tây. Thi hài của cha Lạc được đưa về an táng tại nhà bà Lư Quư gần đó. Nhớ đến thánh Dũng Lạc, phải nhớ đến những vần thơ ngài tâm sự trong thư viết trong ngục cho cha Thực rằng :
|