Hôm 27 tháng Mười vừa qua, Văn phòng Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục đã công bố một Tài liệu làm việc, dài 45 trang, cho giai đoạn đại lục để chuẩn bị Thượng Hội đồng Giám mục thế giới, vào tháng Mười năm tới tại Roma, về đề tài: “Tiến tới một Giáo hội đồng hành: hiệp thông, tham gia và sứ mạng”.
Tài liệu mang tựa đề: “Nới rộng chỗ trong lều của bạn” (Id 54,2) được công bố trong cuộc họp báo tại Vatican do Đức Hồng y Tổng thư ký Mario Grech, người Malta, chủ tọa cùng với Đức Hồng y Tổng tường trình viên Jean-Claude Hollerich, người Luxemburg, cùng với các chức sắc trong Văn phòng Tổng thư ký.
Tài liệu này cô đọng các ý kiến từ 112 Hội đồng Giám mục trên thế giới gửi về và được một nhóm 50 chuyên gia quốc tế đúc kết. Có bốn chương trong Tài liệu làm việc là: I. Kinh nghiệm tiến trình đồng hành: trình bày một cái nhìn tổng quát về kinh nghiệm về sự đồng hành trên thế giới và những khó khăn hiện hữu; chương II mang tựa đề “Lắng nghe Kinh thánh”: trình bày hình ảnh một cái lều như không gian của cộng đoàn. Chương III có tựa đề là “Tiến tới một Giáo hội đồng hành thừa sai”: bàn tới những ý niệm chủ yếu của cộng đoàn, sự tham gia, và sứ mạng, cũng như những ‘căng thẳng sáng tạo’, như lắng nghe, chia sẻ trách nhiệm của mọi tín hữu đã chịu phép rửa đối với sứ mạng loan báo Tin mừng, linh đạo sinh động, và phụng vụ. Chương IV có tựa đề là “Giai đoạn kế tiếp”: mô tả sự đồng hành dài hạn như ‘Một lời kêu gọi trường kỳ hãy hoán cải và cải tổ Giáo hội”, đồng thời trình bày một cái nhìn về giai đoạn đại lục trong việc chuẩn bị Thượng Hội đồng Giám mục thế giới đang bắt đầu. Giai đoạn này tiến hành từ tháng Chín vừa qua đến tháng Ba năm tới.
Giai đoạn đại lục diễn ra trong bảy miền là: Phi châu, Úc châu, Á châu, Trung Đông, Mỹ Latinh, sau cùng là Hoa Kỳ và Canada. Các bản đúc kết các khóa họp của các Hội đồng Giám mục đại lục sẽ được gửi về Tòa Thánh và từ đó, một Tài liệu làm việc sẽ được soạn xong vào tháng Sáu năm tới, và sẽ dùng làm căn bản cho các cuộc thảo luận của Thượng Hội đồng Giám mục thế giới, bắt đầu từ ngày 04 đến ngày 29 tháng Mười năm tới (2023), và có thêm khóa họp nữa mới được Đức Thánh cha Phanxicô ấn định vào tháng Mười năm 2024.
Thoáng nhìn Tài liệu làm việc cấp đại lục mới công bố, người ta thấy sự nhấn mạnh về việc lắng nghe nhau và sự tham gia của mỗi người. Điểm nhấn cũng được đặt vào các phụ nữ, những nhóm ở bên lề xã hội và các nhóm thiểu số.
Trong cuộc họp báo, Đức Hồng y Hollerich nhận định rằng kinh nghiệm về sự tham gia thực sự được đánh giá là tích cực. Tuy nhiên, Tài liệu liệt kê một số thách đố: từ sự thiếu hiểu biết về tiến trình Thượng Hội đồng Giám mục cho đến sự ít mong đợi nơi công nghị này, hoặc đặt câu hỏi về vấn đề Giáo hội có muốn thay đổi hay không.
Tài liệu cũng ghi nhận sự lạm dụng do giáo sĩ là một vết thương mở rộng, đặc biệt là nạn lạm dụng tính dục trẻ em. Ngoài ra, tại các nơi trên thế giới, hầu như có vấn đề vai trò của phụ nữ, sự dấn thân lớn của phụ nữ và sự thiếu tham gia của nữ giới. Tình trạng xa cách giữa giáo dân và giáo sĩ cũng được bàn tới.
Vai trò và trách nhiệm xã hội của Giáo hội cũng được đề cập đến, sự thay đổi khí hậu hoặc những chênh lệch, vấn đề sự hiệp nhất các tín hữu Kitô và đối thoại với các tôn giáo khác.
(Rei 2022-10-27)
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA