Cảm nhận cuộc hội thảo Léopold Cadière (2/3)

Cảm nhận cuộc hội thảo Léopold Cadière (2/3)
Ngày Hội thảo thứ hai:

Đôi Dòng Ghi Nhận Nhân Tham Dự Hội Thảo:
“Thân Thế và Sự Nghiệp của Cha Léopold-Michel Cadière”,
từ ngày 7 đến 9.9.2010 tại TTMV TGP Huế

Lm. G. Đỗ Trung Thành, O.P

Toàn bộ buổi sáng ngày 08.09 được dành cho một số nghi thức tưởng niệm đầy xúc động Cha Léopold Cadière tại khuôn viên Đại chủng viện Huế.

Đúng 7g30, năm chiếc xe ca lớn đưa các tham dự viên từ Trung tâm Mục vụ Giáo phận, qua Cầu Phú Xuân, hướng về Kim Long, vào ĐCV Huế, nơi Cha Cadière từng có thời gian sinh sống, giảng dạy và qua đời. Cộng thêm những người đến bằng phương tiện tự túc, hơn 400 người đã hiện diện. Mọi người qui tụ tại nghĩa trang trong khuôn viên Đại Chủng Viện Huế, nơi có phần mộ cha Cadière và nhiều ngôi mộ của các giáo sĩ thừa sai MEP khác, để thăm viếng và cùng thắp lên nén hương lòng cầu nguyện, cũng như tri ân cha. Khung cảnh rất thánh thiêng và xúc động.

 

Cảm nhận cuộc hội thảo Léopold Cadière (2/3)


Sau đó, mọi người trở lại tiền sảnh nhà nguyện, đứng trước bàn thờ linh vị của Cha Cadière và tiến hành nghi thức tưởng niệm. Khởi đầu là ba hồi chiêng trống trầm hùng với bài ca “Đẹp thay những bước chân rao giảng Tin Mừng”. Kế đó, tuyên đọc Lời Chúa (Khôn ngoan 3, 1-6) và Đức TGM Nguyễn Như Thể chia sẻ những tâm tình tri ân công đức Cha Cadière, đặc biệt nhắc lại lòng yêu mến và quý trọng của Ngài đối với Giáo phận Huế và với người Việt, với văn hóa Việt nói chung.

Đức TGM Nguyễn Như Thể, dựa vào Lời Chúa (Kn 3, 1-9), nói lên xác tín của mình rằng “Cha Cadière đã ra đi khuất bóng, xác thân hóa thành tro bụi, nhưng vẫn còn đó, sống động trong tình cảm gia đình dòng họ, trong tâm tưởng môn đệ học trò, trong sự nghiệp đồ sộ để lại mãi mãi cho hậu thế, thăng hoa phẩm giá con người Việt Nam […] Cha Cadière quả thật đang sống cuộc sống vĩnh cửu bên Chúa và đang sống giữa chúng ta”.

 

Cảm nhận cuộc hội thảo Léopold Cadière (2/3)


Tiếp theo, cũng trước linh vị của Cha Cadière, ba thầy đại chủng sinh đã long trọng đọc văn bia Cố Cả Cadière do Nguyễn Phúc Vĩnh Ba biên soạn, khái quát một cách khá đầy đủ cuộc đời và sự nghiệp của Cố Cả.

Bài văn mở đầu bằng hai câu “Người tự trời Tây / Danh lưu đất Việt” và kết thúc bằng hai câu “Công lao xưa rạng rỡ, thật hân hoan, kín chồng sách còn ghi // Văn tế nay vụng về, quá ngưỡng mộ, nén tấc lòng kính viếng”.

Cũng nhân dịp này, Cha Giám đốc ĐCV Huế Nguyễn Văn Đán đã giới thiệu với quan khách về ĐCV này, nơi Cha Cadière từng sinh sống và giảng dạy.

Sau phần nghe giới thiệu bức tranh sơn mài Giáng sinh của họa sĩ Hoàng Tích Chù và Nguyễn Tiến Chung, như một công trình hội nhập văn hóa theo tinh thần Cha Cadière, mọi người ra lại trước tiền sảnh nhà nguyện ĐCV.

 

Cảm nhận cuộc hội thảo Léopold Cadière (2/3)


Tại tiền sảnh nhà nguyện ĐCV, Đức TGM Nguyễn Như Thể đã cắt băng khánh thành tượng đài Cha Cadière, với ý nguyện sự hiện diện của Ngài là một lời nhắc nhở, một gương sáng cho các chủng sinh.

Đây là một bức tượng bán thân Cha Cadière bằng cẩm thạch do nghệ nhân Phan Chi Lăng ở Non Nước (Đà Nẵng) thực hiện, bên dưới có bảng đồng ghi năm sinh, tử (14.2.1869 – 6.7.1955) và hai câu nói tiêu biểu của Cha Cadière : “Học tiếng Việt, không phải chỉ để nói giỏi như người Việt, mà còn phải tâm tư suy nghĩ như họ” và “Cả đời tôi, tôi đã dâng cho xứ sở này, cho tôi được ở lại và chết ở đây”.

Buổi lễ kết thúc lúc 9g30.

 

Cảm nhận cuộc hội thảo Léopold Cadière (2/3)


Thuyết trình 6: Cuộc hội thảo được tiếp tục vào lúc 14h00, bài thuyết trình của Nhà văn Nguyên Ngọc, với tựa đề “Lắng nghe Cadière”. Diễn giả đã chọn một vấn đề cốt lõi trong cuộc sống người Việt mà Cha Cadière đã từng nghiên cứu, đó là “Gia đình và tôn giáo ở Xứ Annam”. Theo nhà văn Nguyên Ngọc, đây là cả môt công trình nghiên cứu công phu, một luận văn xã hội học đầy đặn. Cha Cadière đã hiểu một cách tường tận bản chất gia đình người Việt, cả trong nghĩa hẹp (cha gọi là “nhà”) và theo nghĩa rộng (gọi là “họ”). Gia đình người Việt vừa là những tế bào cơ bản của xã hội, vừa mang tính tôn giáo nên gia đình mang tính bền vững, hòa hợp.

 

Cảm nhận cuộc hội thảo Léopold Cadière (2/3)


Thuyết trình 7: Nhà Nghiên cứu Đỗ Trinh Huệ trình bày, với tựa đề “Tâm thức tiếp cận của Léopold Cadière với văn hóa, tín ngưỡng và tôn giáo người Việt”. Diễn giả cũng là người dịch bộ sách “Tín ngưỡng và Thực hành tôn giáo người Việt” (Croyances et Pratiques religieuses des Vietnamiens)” gồm 3 tập, được phát hành nhân dịp Hội thảo này. Trước khi đi vào nội dung chính của chủ đề là “tâm thức tiếp cận”, diễn giả đã trình bày phương pháp nghiên cứu của Cha Cadière, gồm các đặc điểm như sau :

1. Cha Cadière luôn luôn làm việc trên chứng từ hiện thực của cuộc sống (sur du vivant) , từ những gì mắt thấy tai nghe (de visu), khi dựa trên tư liệu thì có kiểm nghiệm so sánh lại.

2. Cha Cadière rất am tường ngôn ngữ liên quan đến đề tài. Ngài rành rẽ tiếng Việt, thông thạo chữ Hán, nhờ vậy nắm bắt được cả các ẩn ý bên trong của sự việc.

3. Cha Cadière tiến hành mọi nghiên cứu với tình cảm thông hiểu (sympathie compréhensive), với tư thế nhập cuộc, như là người trong cuộc; nói tóm lại là Cha Cadière có một cái TÂM rất chan hòa, một sự kính trọng thật sự đối với mọi giá trị nhân bản.

Sang phần chính là “Tâm thức tiếp cận của Léopold Cadière với văn hóa, tín ngưỡng và tôn giáo người Việt”, diễn giả cho rằng sở dĩ Cadière đã có thể hoàn thành các công trình nghiên cứu của mình, còn giá trị cho tới ngày nay, là nhờ Cha Cadière đã có những quan niệm đúng đắn về văn hóa, hiểu như là “một toàn bộ, là gia sản xã hội, là thực thể lịch sử, là những giá trị tích lũy, là “cái còn lại khi ta đã quên đi tất cả”, vừa thông hiệp vói cộng đồng, vừa đặc thù riêng rẽ […] và mãi mãi đang hình thành…”.

Diễn giả kết luận qua việc nhắc lại cái TÂM, tấm lòng của Cha Cadière với người Việt mà Cha hằng quý mến.

Vào lúc 17g30, trong tinh thần tưởng nhớ Cha Cadière, một buổi văn nghệ do các hội dòng nữ và các em thiếu nhi Giáo xứ Chính tòa Phủ Cam đã diễn ra với sự tham dự phấn khởi của cử tọa. Buổi văn nghệ diễn ra thật sôi nổi, mang đậm bản sắc Huế.

 

Cảm nhận cuộc hội thảo Léopold Cadière (2/3)


Sau đó, mọi người tham dự một chợ quê theo phong cách Huế đã được tổ chức trong khuôn viên của Trung tâm Mục vụ Giáo phận, do các dòng trong giáo phận đảm trách. Trong các trang phục dân dã, và trong tiếng trống rộn rã, các chị đã quẩy các gánh hàng ra chợ, mang theo nào gạo, nào bánh, nào trái, nào rau… mọi người đã vui vẻ bên nhau và sau đó, sà vào các gian hàng ăn uống, gồm đủ từ bánh cuốn, phở bò, bún bò Huế, mì xào… đến các món ngọt như chè sen, chè đậu ván, chè đậu ngự và các thứ trái cây. Vừa được thưởng thức nhiều hương vị ngon miệng, vừa được nghe nhạc, lại có dịp giao lưu bạn bè …


Trả lời